Trong hai ngày 16-17/01/2010, Bộ Tư pháp đã tổ chức Hội nghị chuyên đề triển khai công tác thi hành án dân sự (THADS) năm 2010 tại Thành phố Hồ Chí Minh với sự tham gia của Cục THADS 32 tỉnh, thành phía Nam. Hội nghị đã nghe báo cáo công tác THADS năm 2009, đồng thời sôi nổi thảo luận các chuyên đề về những khó khăn, vướng mắc trong công tác tổ chức cán bộ của cơ quan THADS, giải pháp thực hiện và những nhiệm vụ chủ yếu trong thời gian tới; nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại tố cáo về THADS…
Trong năm qua, toàn ngành THADS đã thi hành xong 354.375 việc, đạt 81,5% số việc có điều kiện thi hành (tăng 20.031 việc và 2,29% về tỷ lệ so với cùng kỳ năm 2008), số tiền thi hành xong là trên 6,6 ngàn tỷ đồng đạt 70,5% số tiền có điều kiện thi hành (tăng hơn 1,6 ngàn tỷ đồng so với năm 2008). Công tác THADS trong năm qua đã được Quốc hội, Chính phủ đánh giá rất cao.
Đóng góp vào thành tích chung đó, nhiều tỉnh, thành phía Nam đã đạt tỷ lệ cao như Đăk Nông, Bến Tre, Phú Yên, Thành phố Hồ Chí Minh… mỗi địa phương có một cách làm riêng nhằm đạt được hiệu quả cao nhất, nhiều đại biểu đã chia sẻ cách làm hay của địa phương mình. Là tỉnh dẫn đầu về công tác thi hành án phía Nam, đồng chí Nguyễn Hồng Hưng - Cục trưởng Cục THADS tỉnh Đăk Nông chia sẻ: “Do đặc thù là tỉnh miền núi, đường sá đi lại rất khó khăn, dân cư còn thưa thớt nên chúng tôi làm theo kiểu “cuốn chiếu”, phải cử cán bộ xuống tận cở sở kết hợp với các già làng, trưởng bản tiếp cận đối tượng và phải ở đó vài ba ngày, thậm chí cả tuần, khi nào xong mới về”. Hay như tỉnh An Giang năm trước đứng thứ 13 cả nước về án tồn đọng, thế nhưng nhờ sự hỗ trợ của Tỉnh ủy chỉ đạo các cấp Ủy Đảng nhằm tạo điều kiện cho thi hành án, nhất là án tồn nên năm 2009 An Giang đã giảm được 15% lượng án tồn so với năm 2008….
Về đặc thù của công tác THADS ở các tỉnh, thành phía Nam, đồng chí Nguyễn Thanh Thủy - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục THADS nói: Các tỉnh, thành phía Nam tập trung một lượng án rất lớn và tính chất rất phức tạp, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh chiếm từ 20 đến 30% tổng lượng án của cả nước. Một số tỉnh như Đồng Nai, Vũng Tàu, Cần Thơ… cũng chung tình hình đó. Điều kiện THADS ở các tỉnh, thành phía Nam không đồng đều, đặc biệt là các tỉnh miền Tây, vì ở đó chủ yếu gắn với mùa vụ…. Do đó để THA được tốt, các cơ quan THADS ở đây đã chủ động tìm nhiều phương pháp nhằm đem lại hiệu quả cao nhất như làm theo từng đợt cao điểm hay tập trung vào mùa thu hoạch thì người dân mới có điều kiện thi hành. Là địa phương có số lượng án lớn nhất cả nước, tuy vậy năm 2009, Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã đạt một tỷ lệ cao nhất từ trước đến nay là 78,3%, đây là một bước đột phá mới trong công tác THADS ở thành phố Hồ Chí Minh.
Một nét đặc thù nữa ở các tỉnh, thành phía Nam là do điều kiện kinh tế - xã hội năng động và phát triển mạnh tạo ra nhiều thuận lợi trong công tác tổ chức THADS, vì vậy mà Thành phố Hồ Chí Minh đã được chọn là nơi thực hiện đề án “Thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại” để dần xã hội hóa công tác THADS. Thêm một bước tiến mới và ngày càng thể hiện rõ nét đó chính là đội ngũ luật sư ở các tỉnh, thành phía Nam đã tham gia tích cực và đóng vai trò quan trọng trong quá trình THA.
Tuy nhiên một số tỉnh, thành phía Nam vẫn còn khó khăn về công tác cán bộ THADS, đặc biệt là các huyện vùng sâu vùng xa thiếu nhân lực để tuyển dụng. Một số địa phương vì nhiều lý do khác nhau mà đạt kết quả không cao như Vĩnh Long, Long An, Tiền Giang, Ninh Thuận….
Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính đánh giá cao những kết quả mà THADS các tỉnh, thành phía Nam đã đạt được trong năm qua. Trong vòng 03 tháng, kể từ khi Nghị định số 74/2009/NĐ-CP có hiệu lực, về cơ bản THADS đã triển khai xong bộ máy nhân sự Cục THADS ở các địa phương, đó là bước ngoặt, là công sức của toàn ngành. Thứ trưởng nhận định, “Công tác thi hành án rất phức tạp, nó trải dài và có tính đối kháng rất lớn nên đòi hỏi sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị, mà hạt nhân là ngành thi hành án. Ai làm tốt thì nên phát huy, ai chưa làm được thì phải cố gắng. Tất cả vừa phấn khởi tự hào, nhưng cũng phải có tự trọng, trách nhiệm để hoàn thành trọng trách”. Đồng thời Thứ trưởng cũng nhấn mạnh nhiều nội dung trọng tâm mà ngành THADS cần hoàn thiện trong thời gian tới như về kỷ cương, lề lối đoàn kết nội bộ thì phải đặc biệt chú ý, tùy từng đơn vị mà phải có quy chế hoạt động. Tính tận tụy, nghiêm túc, dân chủ trong công việc phải được nâng lên để phát huy sự năng động, sáng tạo của mọi người, tránh tình trạng chuyên quyền độc đoán diễn ra ở một số Cục THADS như hiện nay. Đồng chí cũng đã thẳng thắn phê phán những Chấp hành viên coi thường quyền lợi nhân dân, chèn ép, gây nhũng nhiễu trong quá trình thi hành án.
Trong công tác giải quyết khiếu nại tố cáo, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chính cũng yêu cầu phải tập trung mổ xẻ thật kỹ và giải quyết triệt để ngay từ ban đầu tránh tình trạng vượt cấp và kéo dài như trong thời gian qua. Những vụ nào dây dưa thì trong thời gian tới bằng mọi cách phải ưu tiên giải quyết cho hết.
Ngọc Quý - Thúy An