Trong thời gian từ 06 đến 09/9/2012, đoàn cán bộ cao cấp Bộ Tư pháp Lào do Bộ trưởng Cha-lơn Nhia-pao-hơ cùng Phu nhân dẫn đầu đã tới thăm, làm việc tại tỉnh Quảng Bình và dự Lễ kỷ niệm 30 năm hơp tác tư pháp Việt – Lào do Bộ Tư pháp Việt Nam phối hợp với Tỉnh Ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình tổ chức nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào, kỷ niệm 35 năm ngày ký kết Hiệp ước hợp tác và hữu nghị Việt Nam - Lào và 30 năm ngày ký kết thỏa thuận hợp tác tư pháp giữa Bộ Tư pháp Việt Nam và Bộ Tư pháp Lào.
Đoàn cán bộ cấp cao Bộ Tư pháp Lào đã có nhiều cuộc viếng thăm đầy ý nghĩa. Đoàn đã tới thăm nhà Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại thôn An Xá, xã Lộc Thủy huyện Lệ Thủy, thăm Tỉnh Ủy và chào đồng chí Lương Ngọc Bính, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Bình; thăm UBND và chào đồng chí Nguyễn Xuân Quang, Ủy viên thường vụ Tỉnh Ủy, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Bình; thăm và làm việc tại Sở Tư pháp Tỉnh, Cục Thi hành án dân sự Tỉnh; Trường Trung cấp Luật Đồng Hới, Huyện ủy và UBND huyện Lệ Thủy. Tham dự các buổi tiếp có đồng chí Hà Hùng Cường, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Thứ trưởng Hoàng Thế Liên, Thứ trưởng Lê Hồng Sơn, Đoàn công tác của Bộ Tư pháp và một số Sở Tư pháp từ khắp mọi miền của Việt Nam.
Đón tiếp Đoàn cán bộ Bộ Tư pháp Lào tới thăm Tỉnh Ủy vào sáng 7 tháng 9 năm 2012, đồng chí Lương Ngọc Bính, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND Tỉnh khẳng định tình đoàn kết dạt dào hữu nghị giữa hai nước nói chung, giữa tỉnh Quảng Bình và các tỉnh Khăm Muộn, Sa-van-na-khet, Chăm-pa-sắc và một số địa phương khác của Lào nói riêng. Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo tỉnh, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đã cám ơn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam và Lào đã chọn thành phố Đồng Hới làm địa điểm tổ chức các sự kiện của hai Bộ; và coi đây là niềm vinh dự và là một sự kiện có ý nghĩa sâu sắc trong mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Lào. Đồng thời, Bộ trưởng Hà Hùng Cường và Bộ trưởng Cha-lơn Nhia-pao-hơ cũng bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến các đồng chí Lãnh đạo Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để cùng hai Bộ Tư pháp tổ chức thành công các sự kiện đáng ghi nhớ nhân dịp này.
Bộ trưởng Cha-lơn Nhia-pao-hơ đã phát biểu bày tỏ vinh dự được đến thăm và làm việc tại Quảng Bình và đã nhận được sự đón tiếp nồng hậu, chân tình của lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các địa phương và nhân dân Quảng Bình. Bộ trưởng rất phấn khởi và vui mừng trước những thành tựu về sự đổi mới và phát triển của tỉnh Quảng Bình dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, Chính quyền và sự nỗ lực của nhân dân địa phương. Nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lào đã bày tỏ lòng biết ơn sự hy sinh của Bộ đội tình nguyện Việt Nam để nước Lào được độc lập, tự do và sự giúp đỡ hết sức quý báu của Đảng và Chính phủ trong công cuộc xây dựng đất nước Lào. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lào chúc tỉnh Quảng Bình ngày càng phát triển, chúc mối quan hệ hữu nghị truyền thống Việt - Lào đời đời bễn vững.
Vào chiều 7 tháng 9 năm 2012, trong không khí vui mừng phấn khởi kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Lào và 35 năm hai nước ký Hiệp ước hữu nghị hợp tác, Bộ Tư pháp hai nước Việt Nam và Lào cùng Tỉnh Ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình long trọng tổ chức Lễ Kỷ niệm 30 năm hợp tác Tư pháp Việt-Lào tại thành phố Quảng Bình, vùng đất "Hai giỏi", nơi có chung gần 200 km đường biên giới với nhiều kỷ niệm đáng nhớ, thắm đượm tình đoàn kết chiến đấu, tình anh em gắn bó keo sơn giữa nhân dân hai nước Việt - Lào.
Tại buổi Lễ Kỷ niệm, hai bên đã cùng nhau ôn lại những kỷ niệm và những thành tựu mà hai Đảng, hai Chính phủ và nhân dân hai nước đã làm được trong hơn nửa thế kỷ qua, đồng thời điểm lại những thành tựu mà Bộ Tư pháp đã cùng nhau vun đắp trong suốt 30 năm qua. Việt Nam-Lào là hai nước láng giềng thân thiết, núi liền núi, sông liền sông, nhân dân hai nước vốn có mối quan hệ hữu nghị truyền thống, gắn bó từ lâu đời và ngày càng phát triển. Hai dân tộc Việt Nam và Lào đã cùng nhau chia ngọt, sẻ bùi, xây đắp mối tình hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện, trở thành tài sản chung vô giá của hai dân tộc và là nhân tố cực kỳ quan trọng bảo đảm cho sự thành công của cách mạng mỗi nước.
Nhìn lại chặng đường lịch sử 50 năm qua, đặc biệt là 30 năm thực hiện Hiệp định Hợp tác về mặt pháp lý và tư pháp giữa Cộng hòa XHCN Việt Nam và Cộng hòa DCND Lào, quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt-Lào nói chung và hợp tác về pháp luật và tư pháp nói riêng ngày càng trở nên gắn bó keo sơn và phát triển sâu rộng, hiệu quả. Mỗi thành tựu đạt được của nền tư pháp hai nước từ trước đến nay đều gắn liền với những bước phát triển tốt đẹp của mối quan hệ hợp tác tư pháp Việt-Lào. Quan hệ hợp tác giúp đỡ lẫn nhau giữa hai Bộ Tư pháp, các cơ quan tư pháp địa phương, các tổ chức xã hội nghề nghiệp tư pháp của hai nước Việt-Lào ngày càng được mở rộng và gắn bó. Các bên đã ký và thực hiện hiệu quả nhiều văn kiện hợp tác các giai đoạn theo tinh thần đổi mới tư duy, tạo ra những đột phá mới để phát triển quan hệ đặc biệt hợp tác tư pháp Việt Nam-Lào.
Mối quan hệ Việt Nam - Lào là mối quan hệ thủy chung, trong sáng hiếm có, do Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihan, Chủ tịch Souphanouvong và các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước dày công vun đắp. Mối quan hệ đó đã đi suốt chặng đường lịch sử vẻ vang của hai nước, là một trong những nhân tố quyết định thắng lợi của mỗi nước, trở thành tài sản vô giá của hai dân tộc. Thời gian qua, cùng với sự hợp tác toàn diện trong các lĩnh vực chính trị, quân sự, kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật..., quan hệ hợp tác về pháp luật và tư pháp nói chung, giữa Ngành Tư pháp hai nước Việt - Lào nói riêng đã được thiết lập, không ngừng được mở rộng, tăng cường và đạt được những kết quả đáng khích lệ. Với nhiều nét tương đồng về hệ thống chính trị, cấu trúc nhà nước và pháp luật, mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Lào đã được bắt đầu ngay sau khi hai nước hoàn thành sự nghiệp Cách mạng giải phóng dân tộc năm 1975 và được chính thức thiết lập vào năm 1982 với việc ký kết Hiệp định hợp tác về mặt pháp lý và tư pháp giữa CHXHCN Việt Nam và CHDCND Lào. Mối quan hệ đó không ngừng được đẩy mạnh trong công cuộc đổi mới của mỗi nước từ cuối những năm 1980. Có thể nói, đây là mối quan hệ hợp tác đặc biệt giữa những người bạn đồng cam cộng khổ, với tinh thần "hạt gạo bẻ đôi, cọng rau xẻ nửa", sẵn sàng sẻ chia từng kinh nghiệm ít ỏi, thiếu thốn, dắt dìu nhau trong từng bước đường xây dựng nhà nước và pháp luật theo đường hướng mà Đảng, Nhà nước và hai dân tộc đã cùng lựa chọn, đó là xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Cho tới hôm nay, sau 3 thập niên thiết lập và phát triển, mối quan hệ này đã luôn được các thế hệ lãnh đạo và cán bộ Ngành Tư pháp hai nước vun đắp, ngày càng trở nên hiệu quả, thiết thực với nội dung phong phú, từ đào tạo nguồn nhân lực, hợp tác trong các lĩnh vực chuyên môn như xây dựng pháp luật, hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, phát triển đội ngũ luật sư, cho đến trao đổi thông tin pháp luật, xây dựng cơ sở dữ liệu pháp luật...; không chỉ giới hạn trong khuôn khổ hợp tác song phương mà còn vươn tới một tầm rộng hơn đó là hợp tác trên các diễn đàn đa phương với nhiều hình thức hợp tác ngày càng đa dạng, có chiều sâu và thiết thực, góp phần thúc đẩy và củng cố vững chắc quan hệ đặc biệt Việt – Lào, đồng thời phát huy hiệu quả trong sự nghiệp xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật và cải cách tư pháp của mỗi nước. Chặng đường 30 năm tuy dài, nhưng chưa đủ để hai bên thực hiện nhiều công việc còn là ý tưởng đang được nung nấu và trăn trở trong mỗi chúng ta. Kỷ niệm 30 năm hợp tác tư pháp Việt Nam- Lào cũng chính là tiền đề để mở ra một chặng đường hợp tác mới, lâu dài giữa hai Bộ, hai Ngành Tư pháp và rộng ra là giữa những người làm nghề Tư pháp của hai nước.
Cũng trong buổi Lễ Kỷ niệm 30 năm hợp tác tư pháp Việt - Lào, các đại biểu hai nước Việt – Lào cũng đã chứng kiến việc ký 5 thỏa thuận hợp tác giữa Liên đoàn luật sư Việt Nam và Hiệp hội luật sư Lào; giữa Học viện Tư pháp Việt Nam và Học viện Tập huấn pháp luật và công tác tư pháp Lào; giữa các Sở Tư pháp thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Định và tỉnh Quảng Bình với các Sở Tư pháp của Lào như Sở Tư pháp tỉnh Luổng-pha-bang, tỉnh Chăm-pa-sắc và tỉnh Khăm Muộn. Năm văn kiện Thỏa thuận hợp tác được ký trong Lễ Kỷ niệm này là minh chứng thiết thực, đánh dấu việc hai Bộ Tư pháp bắt đầu một trang hợp tác mới, đa dạng hơn về thành phần tham gia, phong phú và sâu sắc hơn về nội dung và hình thức hợp tác. Tiếp nối việc ký 5 văn kiện hợp tác lần này, dự kiến tiếp tục sẽ có thêm những Thỏa thuận hợp tác được ký kết giữa các Sở Tư pháp hai nước trong năm 2013.
Trong Diễn văn phát biểu tại Lễ Kỷ niệm, Bộ trưởng Hà Hùng Cường đã nhấn mạnh: "Trên cơ sở kết quả Hội đàm giữa hai Bộ trưởng diễn ra tại Hà Nội mới đây, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng tại buổi tiếp trong chuyến thăm và làm việc của Đoàn tại Hà Nội, cùng với các Thỏa thuận hợp tác đã và sẽ được ký kết, các hoạt động hợp tác giữa các cơ quan tư pháp, các tổ chức xã hội - nghề nghiệp tư pháp của hai nước Việt – Lào sẽ được tiếp tục triển khai có hiệu quả trong thời gian tới, góp phần xứng đáng vào công cuộc cải cách pháp luật và tư pháp, đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của mỗi nước, đồng thời qua đó làm sâu sắc hơn, thúc đẩy tình hữu nghị, đoàn kết đặc biệt giữa hai nước Việt-Lào ngày càng phát triển đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững, góp phần xứng đáng vào việc xây dựng khu vực Đông Nam Á, châu Á hòa bình, phát triển và thịnh vượng."
Buổi Lễ Kỷ niệm 30 năm hợp tác tư pháp Việt – Lào càng tăng thêm ý nghĩa khi đại diện Bộ Tư pháp Việt Nam long trọng đọc quyết định của Chủ tịch nước CHXHCN Trương Tấn Sang tặng Bộ trưởng Cha-lơn Nhia-pao-hơ Huân chương Độc lập hạng Nhì về những thành tích và đóng góp đặc biệt cho quan hệ hợp tác giữa hai nước và hai dân tộc. Thừa ủy quyền của Chính phủ Lào, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lào đã trao Huân chương Độc lập hạng Ba của Nhà nước CHDCND Lào cho tập thể cán bộ, công chức và viên chức Bộ Tư pháp Việt Nam và trao Huân chương Độc lập hạng Nhì của nhà nước CHDCND Lào cho đồng chí Hà Hùng Cường, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam.
Xúc động trước vinh dự lớn lao đó, Bộ trưởng Hà Hùng Cường và Bộ trưởng Cha-lơn Nhia-pao-hơ đều bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Đảng, Chính phủ và nhân dân hai nước; đến tập thể cán bộ, công chức và viên chức hai ngành Tư pháp của hai nước đã nỗ lực phấn đấu và cống hiến cho sự nghiệp tư pháp, cho quan hệ hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước. Nhận thức sâu sắc rằng, mỗi thắng lợi của nhân dân Việt Nam hay của Lào, mỗi thành tựu của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hay ở Lào đều có sự hậu thuẫn mạnh mẽ và đều gắn chặt với sự đoàn kết và ủng hộ to lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ở hai nước; mỗi kết quả hoạt động của Ngành Tư pháp Việt Nam cũng đều có sự chia sẻ của Ngành Tư pháp Lào và mỗi bước phát triển của Ngành Tư pháp Lào đều có những đóng góp, dù bé nhỏ, nhưng rất vô tư và chân thành của những người đồng chí anh em Việt Nam. Hai Bộ trưởng thay mặt tập thể lãnh đạo và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Ngành Tư pháp hai nước cùng hứa sẽ nỗ lực phấn đấu hơn nữa, triển khai có hiệu quả hơn nữa các Thỏa thuận hợp tác đã ký kết, tiếp tục nghiên cứu và đề xuất những hoạt động hợp tác hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới để góp phần đưa quan hệ hợp tác giữa hai Ngành Tư pháp lên một tầm cao mới, như Thủ tướng Chính phủ của hai nước Việt Nam và Lào đã chỉ đạo.
Buổi Lễ Kỷ niệm 30 năm hợp tác tư pháp Việt – Lào đã kết thúc trong không khí xúc động, tràn đầy niềm vui và hạnh phúc của những người đồng nghiệp, những người làm công tác tư pháp của hai nước Việt – Lào anh em.
Nguyễn Minh Phương, Vụ Hợp tác quốc tế Bộ Tư pháp