Thực hiện Điều lệ Đảng; Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 30/5/2019 của Bộ Chính trị; Hướng dẫn số 26-HD/BTCTW ngày 18/10/2019 của Ban Tổ chức Trung ương; Kế hoạch số 155-KH/ĐUK ngày 10/10/2019 và Hướng dẫn số 14-HD/ĐUK ngày 11/11/2019 của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, đến hết ngày 05/6/2020, Đảng bộ Bộ Tư pháp đã lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thành công Đại hội của 34 Đảng bộ, Chi bộ trực thuộc Đảng Bộ nhiệm kỳ 2020-2025 đạt tỷ lệ 100% (vượt tiến độ 01 tháng so với Kế hoạch đã đề ra) và đang tích cực hoàn thành các công đoạn cuối cùng để chuẩn bị và tổ chức thành công Đại hội Đảng Bộ lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 với tư cách là đơn vị được chọn làm Đại hội điểm trong Đảng Bộ Khối các cơ quan Trung ương.
1. Về công tác tổ chức Đại hội Đảng bộ, Chi bộ trực thuộc
Bám sát Kế hoạch tổ chức đại hội đảng các cấp thuộc Đảng Bộ nhiệm kỳ 2020-2025, nhất là khi được chọn làm Đại hội điểm, Đảng Bộ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các tổ chức đảng trực thuộc đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành việc tổ chức Đại hội trong tháng 5/2020.
Thứ nhất, đối với các chi bộ trực thuộc Đảng bộ cơ sở: Đã có 31/37 chi bộ tổ chức thành công đại hội chi bộ theo chương trình đề ra trước ngày 23/3/2020. Đối với 06 chi bộ còn lại đã hoàn thành tổ chức Đại hội trong đầu tháng 4/2020 theo chủ trương phòng chống dịch bệnh Covib-19 của Đảng. Các Chi bộ cơ sở đểu thực hiện chủ trương nhất thể hóa chức danh Bí thư Chi bộ với Thủ trưởng đơn vị; bảo đảm tỷ lệ đổi mới không dưới 1/3 cấp ủy viên và ít nhất 30% là nữ.
Thứ hai, đối với các chi bộ trực thuộc Đảng Bộ: Đã có 13 chi bộ trực thuộc, 15 chi bộ cơ sở tổ chức thành công Đại hội Chi bộ trong tháng 5/2020. Với tổng số 604 Đảng viên, các Đại hội chi bộ trực thuộc, chi bộ cơ sở trực thuộc Đảng Bộ đã bầu ra 108 cấp ủy viên (trong đó 13 Chi bộ trực thuộc có 47; 15 Chi bộ cơ sở có 61). Các chi bộ trực thuộc đều thực hiện chủ trương nhất thể hóa chức danh Bí thư Chi bộ với Thủ trưởng đơn vị
[1]; bảo đảm về cơ cấu độ tuổi, giới tính.
Thứ ba, đến hết ngày 05/6/2020, đã có 06 Đảng bộ trực thuộc Đảng Bộ tổ chức thành công Đại hội. Với tổng số 429 Đảng viên, Đại hội của 06 Đảng bộ cơ sở đã bầu ra 48 cấp ủy viên. Có 03 Đảng bộ gồm: Tổng Cục Thi hành án dân sự, Học viện Tư pháp và Văn phòng Bộ, Hội nghị Ban Chấp hành bầu Ban Thường vụ gồm 03 đồng chí; bầu Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; bầu Ủy ban Kiểm tra từ 03 đến 05 thành viên và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra; 03 Đảng bộ còn lại không bầu Ban Thường vụ; không bầu Ủy ban Kiểm tra mà Đại hội tiến hành bầu Ban Chấp hành Đảng Bộ; bầu trực tiếp Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra (Báo Pháp luật Việt Nam, Cục Đăng ký Quốc gia giao dịch bảo đảm; Trường Trung cấp Luật Đồng Hới). Đối với các trường hợp không bầu trực tiếp Bí thư tại Đại hội đều thực hiện nghiêm túc quy định về lấy ý kiến Đại hội đối với nhân sự dự kiến bầu Bí thư Đảng ủy. Hầu hết các Đảng bộ đều thực hiện nhất quán chủ trương Bí thư Đảng ủy là Thủ trưởng đơn vị
[2]; Phó Bí thư Đảng ủy là 01 Phó Thủ trưởng đơn vị, 01 Ủy viên Ban Thường vụ (nếu có) là Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy. Bên cạnh thảo luận, góp ý đối với dự thảo báo cáo chính trị, báo cáo kiểm điểm cấp ủy, tại các Đại hội đều tổ chức thảo luận, góp ý dự thảo chương trình hành động thực hiện nghị quyết Đại hội.
Qua theo dõi, nắm tình hình cho thấy các đảng bộ, chi bộ trực thuộc Đảng Bộ đã quán triệt đầy đủ, tổ chức triển khai nghiêm túc công tác chuẩn bị và tổ chức thành công đại hội trong điều kiện dịch bệnh Covib-19 có nhiều diễn biến phức tạp bám sát Kế hoạch và chỉ đạo của Đảng ủy Bộ. Công tác văn kiện Đại hội được chuẩn bị kỹ lưỡng, nghiêm túc, công phu và rất có chất lượng; phản ánh trung thực, khách quan kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đề ra được mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp có tính đột phá. Việc góp ý cho các dự thảo văn kiện trình Đại hội; dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng bộ cấp trên và văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng được thực hiện nghiêm túc, công phu; được tổ chức lấy ý kiến rộng rãi, nhiều lần để thu hút trí tuệ của đông đảo cán bộ, đảng viên trong cơ quan, đơn vị tham gia cũng như thảo luận rất chuyên sâu tại Đại hội. Công tác nhân sự Đại hội được chuẩn bị kỹ lưỡng, dân chủ, trách nhiệm, khoa học, theo đúng quy định của Đảng và quy trình nhân sự Đại hội. Các nhân sự được lựa chọn chuẩn bị trình Đại hội đều giữ các chức danh chủ chốt của chính quyền, đoàn thể; bảo đảm chất lượng, có đủ điều kiện, tiêu chuẩn và hầu hết được Đại hội bầu vào cấp ủy theo đúng Đề án nhân sự đã được phê duyệt với tỷ lệ phiếu bầu cao và rất tập trung. Đối với 03 trường hợp không đúng với Đề án nhân sự đã đươc duyệt, Thường trực Đảng ủy Bộ đều chỉ đạo tạm dừng thực hiện quy trình tiếp theo để Chi bộ chuẩn bị tiếp và trình Đảng ủy Bộ xem xét, phê duyệt nhân sự trước khi tổ chức Hội nghị Chi bộ hoặc Hội nghị cấp ủy để bầu bổ sung
[3]. Đến nay, sau khi tổ chức Đại hội thành công, Đảng ủy Bộ chưa nhận được các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh về những sai sót, vi phạm trong công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội.
2. Về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng Bộ
Ngày 16/12/2019, Đảng ủy Bộ đã ban hành Kế hoạch số 22-KH/ĐU Đại hội Đảng các cấp thuộc Đảng Bộ nhiệm kỳ 2020-2025; Kế hoạch số 23-KH/ĐU về tổ chức Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ Tư pháp lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025; ban hành Hướng dẫn số 21-HD/ĐU; Hướng dẫn số 03-HD/ĐU ngày 12/02/2020 hướng dẫn cụ thể về công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội Đảng các cấp thuộc Đảng Bộ; thành lập 04 Tiểu ban và 02 Tổ giúp việc Tiểu ban để triển khai xây dựng các văn kiện trình Đại hội; công tác truyền thông về Đại hội; công tác nhân sự Đại hội và công tác tổ chức phục vụ Đại hội; ban hành các Kế hoạch hoạt động của các Tiểu ban. Ra Thông báo phân bổ số lượng Đại biểu đi dự Đại hội Đảng Bộ và triển khai thực hiện các bước trong quy trình công tác nhân sự Đại hội. Đồng thời phát động đợt thi đua đặc biệt và phối hợp với Lãnh đạo Bộ phát động phong trào thi đua theo chuyên đề để thi đua lập thành tích chào mừng thành công của Đại hội Đảng các cấp thuộc Đảng Bộ.
Ngay sau Đại hội đảng bộ, chi bộ trực thuộc thành công, trên cơ sở các Báo cáo góp ý cho dự thảo Báo cáo chính trị và các văn kiện trình Đại hội Đảng các cấp, Đảng ủy Bộ đã chỉ đạo, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng Bộ gồm: Chương trình, kịch bản chi tiết điều hành Đại hội; dự thảo Báo cáo chính trị, dự thảo Báo cáo kiểm điểm Ban Chấp hành Đảng Bộ, dự thảo chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng Bộ, dự thảo Nghị quyết Đại hội; dự thảo Báo cáo góp ý dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng Bộ Khối các cơ quan Trung ương lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2020-2025 và dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng. Đồng thời hoàn thành việc thẩm định, ra kết luận tiêu chuẩn chính trị đối với 308 trường hợp dự kiến tham gia cấp ủy các cấp trong Đảng Bộ; rà soát, đề nghị điều chỉnh, bổ sung quy hoạch Phó Bí thư Đảng Bộ nhiệm kỳ 2020-2025; hoàn tất quy trình năm bước của công tác nhân sự Đại hội Đảng Bộ theo đúng quy định, bảo đảm chất lượng; ra Quyết định và thông báo thời gian tổ chức Đại hội Đảng Bộ. Hiện đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ Đại hội và hồ sơ nhân sự để xin ý kiến tham gia của Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp (lần 2) và tổ chức làm việc để báo cáo Tổ Công tác số 3 về công tác chuẩn bị Đại hội; dự kiến hoàn thiện hồ sơ Đại hội trình Ban Thường vụ Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương xem xét, phê chuẩn Hồ sơ Đại hội trước ngày 15/6/2020 và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để Đại hội được tổ chức trong 1,5 ngày (dự kiến ngày 09 và 10 tháng 7/2020).
3. Về một số bài học kinh nghiệm được rút ra
Trong điều kiện công tác phòng chống dịch bệnh Covib-19 có diễn biến phức tạp ngay sau thời gian nghỉ Tết; bắt đầu triển khai nhiệm vụ công tác năm với khối lượng công việc rất lớn; các đơn vị thuộc Bộ vừa phải triển khai nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2020, vừa triển khai tổ chức Đại hội Đảng bộ, Chi bộ; đại hội công đoàn cơ sở và Hội nghị điển hình tiên tiến giai đoạn 2015-2020. Trong bối cảnh đó, việc tổ chức thành công Đại hội đảng bộ, chi bộ hướng tới tổ chức thành công Đại hội Đảng Bộ lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 với tư cách là đại hội điểm của Đảng Bộ Khối, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Thứ nhất, Bám sát Điều lệ, các quy định của Đảng; văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Chính trị, Ban Tổ chức Trung ương; hướng dẫn của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương và điều kiện thực tiễn của Bộ để chỉ đạo, hướng dẫn; sớm ban hành các Kế hoạch tổ chức Đại hội Đảng các cấp thuộc Đảng Bộ; các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai công tác Đại hội; hoàn chỉnh các dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng Bộ, phân bổ chỉ tiêu Đại biểu được bầu dự Đại hội Đảng Bộ; sớm thành lập các Tiểu ban và Tổ giúp việc, phân công, giao nhiệm vụ, cụ thể hóa thành từng kế hoạch hoạt động cụ thể. Sớm có biện pháp tập huấn nghiệp vụ, biểu mẫu hóa các tài liệu trong hồ sơ Đại hội để các Đảng bộ, Chi bộ sử dụng và bố trí cán bộ theo dõi, đôn đốc, phối hợp tháo gỡ các vướng mắc. Có biện pháp lựa chọn chỉ đạo thực hiện Đại hội điểm ứng với từng loại hình tổ chức đảng và rút kinh nghiệm ngay sau Đại hội điểm
[4]. Trong các phiên họp định kỳ hàng Quý hoặc đột xuất của Ban Chấp hành, hàng tháng của Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ nghe các đơn vị tham mưu, các Tiểu ban báo cáo kết quả thực hiện; đôn đốc, kiểm tra, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ theo Kế hoạch, tiến độ; sớm có giải pháp chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nảy sinh từ thực tiễn.
Thứ hai, nâng cao tinh thần trách nhiệm, phát huy triệt để vai trò đầu mối, điều tiết tham mưu về chuyên môn, nghiệp vụ của Văn phòng Đảng-Đoàn thể, Ban Tổ chức, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ; có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, nhịp nhàng giữa các tổ chức này trong tham mưu, giúp Đảng ủy Bộ thẩm định, phê duyệt hồ sơ Đại hội; bố trí đại diện Thường trực Đảng ủy Bộ dự và chỉ đạo tổ chức thành công Đại hội; xử lý, tháo gỡ kịp thời vướng mắc nảy sinh trong quá trình chuẩn bị và tại Đại hội cũng như thẩm định, chuẩn y kết quả bầu cử tại Đại hội (từ khâu tiếp nhận hồ sơ, rà soát, thẩm định, ra kết luận tiêu chuẩn chính trị cán bộ; cho ý kiến về công tác nhân sự Đại hội, dự thảo chương trình, kịch bản điều hành Đại hội, nhất là chất lượng các dự thảo văn kiện trình Đại hội). Cán bộ chuyên trách công tác đảng phải nắm vững; am hiểu sâu sắc Điều lệ Đảng; các quy định, hướng dẫn của Trung ương, của Đảng ủy Khối để kịp thời tham mưu triển khai thực hiện; nắm chắc tình hình, chủ động tham mưu các giải pháp để tổ chức thực hiện và tích cực hướng dẫn nghiệp vụ cho tổ chức đảng.
Thứ ba, nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò, ý nghĩa và mối quan hệ trong việc tổ chức Đại hội Đảng các cấp; kết hợp chặt chẽ giữa chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức Đại hội đảng bộ, chi bộ với công tác chuẩn bị Đại hội Đảng Bộ hướng tới Đại hội Đảng Bộ Khối các cơ quan Trung ương. Tranh thủ triệt để sự chỉ đạo, thường xuyên nắm tình hình của Ban Thường vụ Đảng ủy Khối; sự hướng dẫn, phối hợp, hỗ trợ của Ban Tổ chức, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Khối, Ban Tuyên giáo, Văn phòng Đảng ủy và Tổ Công tác của Đảng ủy Khối trong công tác chuẩn bị Đại hội Đảng Bộ, nhất là hoàn thiện dự thảo các văn kiện trình Đại hội và thực hiện các bước trong quy trình công tác nhân sự Đại hội, bảo đảm khách quan, dân chủ, đúng quy định của Đảng; thông tin liên tục, thông suốt và đầy đủ.
Thứ tư, sự tích cực, chủ động của cấp ủy, các tổ chức đảng và Thủ trưởng các đơn vị trong tổ chức triển khai thực hiện gắn với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covib-19 có diễn biến phức tạp; ứng dụng triệt để công nghệ thông tin, trao đổi, xin ý kiến qua môi trường mạng; kịp thời tranh thủ ý kiến chỉ đạo của Thường trực Đảng ủy Bộ, sự hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của Văn phòng Đảng-Đoàn thể.
Đỗ Xuân Lân, Chánh Văn phòng Đảng-Đoàn thể, Bộ Tư pháp
[1] Một số đơn vị không thực hiện do Thủ trưởng đơn vị chưa được kiện toàn hoặc chuẩn bị nghỉ chế độ hưu trí như: Vụ Tổ chức cán bộ; Cục Bổ trợ Tư pháp; Cục Con nuôi; Tạp Chí dân chủ và Pháp luật; Cục Công nghệ thông tin hoặc do tính chất đặc biệt như Chi bộ Cơ quan Thường trực Liên đoàn Luật sư Việt Nam.
[2] Kế thừa nhiệm kỳ trước, Đảng bộ Học viện Tư pháp Bí thư là Phó Thủ trưởng; Phó Bí thư là Thủ trưởng;
[3] Chi bộ trực thuộc Tạp chí Dân chủ và Pháp luật nhân sự dự kiến bầu Bí thư Chi bộ đã không trúng cử cấp ủy viên; Chi bộ cơ sở Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia nhân sự dự kiến bầu Phó Bí thư Chi bộ đã không trúng cử cấp ủy; Đảng bộ Học viện Tư pháp nhân sự dự kiến bầu vào Ban Thường vụ và bầu giữ chức vụ Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra đã không trúng cử Ban chấp hành Đảng Bộ.
[4] Đảng Bộ đã ra Nghị quyết lựa chọn Đại hội điểm: Chi bộ Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật làm Đại hội Chi bộ trực thuộc; Chi bộ Cục Kiểm tra văn bản puy phạm pháp luật làm Đại hội Chi bộ cơ sở; Đảng Bộ Báo Pháp luật Việt Nam làm Đại hội Đảng bộ cơ sở (Đã tổng kết, rút kinh nghiệm tại 02 Chi bộ ngay sau Đại hội).