I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 23-3, Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM gửi văn bản kiến nghị UBND TP.HCM yêu cầu chấm dứt ngay việc thu phí trái pháp lệnh và xử lý hành vi thu phí trái phép của Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM (CII) tại trạm thu phí xa lộ Hà Nội. Theo hiệp hội, từ khi cho phép xe tải qua cầu Phú Mỹ thì phát sinh thêm nhiều xe bị thu phí oan ở trạm thu phí xa lộ Hà Nội. Mỗi ngày, hàng ngàn xe lưu thông theo hướng từ quận 7 qua cầu Phú Mỹ vào tỉnh lộ 25B ra xa lộ Hà Nội và ngược lại bị CII thu phí tại trạm thu phí xa lộ Hà Nội (dù không sử dụng đường Điện Biên Phủ).
Báo cũng phản ánh: Chương trình chi tiết công tác năm 2010 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (PCTN) đã được Phó Trưởng ban, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng ký, ban hành ngày 23-3. Theo chương trình, từ nay đến tháng 6, Bộ Nội vụ phải xây dựng, trình Thủ tướng ban hành quy chế người có thành tích xuất sắc trong PCTN và người tố cáo, phát hiện hành vi tham nhũng. Bộ Công an phải xây dựng, trình Thủ tướng ban hành quy chế bảo vệ người tố cáo, phát hiện tham nhũng. Cũng trong thời hạn này, Bộ Nội vụ phải trình Chính phủ ban hành nghị định về trách nhiệm giải trình của cán bộ, công chức, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ và việc thực hiện các quy định về công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Bộ Tài chính phải trình Thủ tướng phê duyệt đề án sửa đổi, bổ sung các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn đối với cán bộ, công chức; Thanh tra Chính phủ phải trình Chính phủ ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 37 về minh bạch tài sản, thu nhập (kê khai tài sản).
Đến tháng 10, VKSND Tối cao phải chủ trì ban hành thông tư liên tịch về công khai trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Thanh tra Chính phủ phải khẩn trương ban hành quy chế công khai trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo; đến tháng 12 phải ban hành quy định về hệ thống tiêu chí đánh giá, đo lường tham nhũng và công tác PCTN. Cũng trong năm 2010, các ban đảng ở trung ương phải xây dựng ba quy chế về tự phê bình và phê bình; về giám sát trong Đảng và về nhân dân giám sát tổ chức Đảng và đảng viên. Các nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế về PCTN nói trên do nhiều bộ ngành, ban đảng chủ trì nhưng từng thành viên trong Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN có trách nhiệm chỉ đạo thực hiện.
Cùng ngày, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng ký quyết định phân công các thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN tham gia chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc công tác PCTN trong năm lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng. Cụ thể, trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, trọng tâm sẽ tập trung PCTN trong việc giao đất, tính giá đất và thu hồi đất để giao cho các dự án sử dụng vào mục đích kinh doanh. Trong lĩnh vực thuế, hải quan, tập trung vào việc ấn định thuế; miễn, giảm, hoàn thuế và hoạt động thu thuế của hải quan. Trong xây dựng cơ bản, trọng tâm là tập trung kiểm tra các khâu đấu thầu, thi công và quyết toán công trình. Đối với tài nguyên, khoáng sản, việc PCTN tập trung vào quản lý hoạt động khai thác, kinh doanh tài nguyên, khoáng sản. Trong công tác tổ chức, cán bộ, khâu tuyển dụng, đề bạt cán bộ sẽ được chú trọng.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 23-3, Viện Khoa học và Công nghệ GTVT đã có báo cáo chính thức gửi Bộ GTVT về kết luận bước đầu nguyên nhân và hướng xử lý vết nứt mặt đường bê-tông nhựa cầu Thăng Long.
Theo báo cáo, nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành một số vết nứt cục bộ trên mặt cầu Thăng Long là do một số mẻ bê-tông nhựa SMA đã bị nguội nhanh trong quá trình lu lèn, dẫn tới bê-tông nhựa sau khi kết thúc lu lèn ở nhiệt độ thấp hơn 120°C đã không đủ nhiệt độ để bám dính với lớp dưới không đảm bảo độ chặt như thiết kế.
Viện KH-CN GTVT đề xuất phương án xử lý trước hết xác định phạm vi các vết nứt cục bộ đã phát hiện và khoanh mảng để cắt bỏ lớp bê-tông nhựa chưa đủ độ chặt và kém dính bám với lớp dưới. Sử dụng đúng loại hỗn hợp vật liệu bê-tông nhựa SMA để trám vá kết hợp biện pháp thoát nước nhanh ra khỏi phạm vi mặt cầu. Sau đó, tiếp tục khoan kiểm định đánh giá chất lượng bê-tông nhựa ở các điểm khác nhau và theo dõi để đánh giá chất lượng bê-tông nhựa. Nếu phát hiện có các dấu hiệu mẫu khoan bê-tông nhựa có độ rỗng cao và ngậm nước tương tự như các mẫu lấy ở vị trí vết nứt thì cần chủ động để sửa chữa. Với khối lượng công việc, Bộ GTVT đã lùi thời hạn cho phép nhà thầu phải sửa chữa mặt cầu Thăng Long xong trước 31-3.
Báo cũng phản ánh: Ngày 23-3, tại Hà Nội đã khai mạc Hội thảo, triển lãm quốc gia về an ninh bảo mật 2010 (Security World 2010). Thống kê của Bộ TT-TT cho biết, tính đến tháng 1-2010, Việt Nam đã có hơn 23 triệu thuê bao Internet. Hiện đa số các doanh nghiệp, các tổ chức có hệ thống mạng và website giới thiệu, quảng bá thương hiệu (với 136.953 tên miền.vn và hàng triệu tên miền thương mại). Theo các chuyên gia, đây là điều kiện rất thuận lợi để tội phạm mạng tấn công.
Thiếu tướng Nguyễn Viết Thế, Cục trưởng Cục Tin học nghiệp vụ cho biết, năm 2009 số lượng các trang web có chứa mã độc hại tăng hơn 500%. Ngoài ra, số lượng các cuộc tấn công website tăng gấp đôi so với năm 2008 (với 1.037 website). Các chuyên gia đều khẳng định an ninh mạng năm 2010 vẫn tiếp tục nóng bỏng khi nhiều dịch vụ công nghệ như 3G, có thể sẽ là 4G được đưa vào đời sống. Đặc biệt là xu hướng xuất hiện nhiều biến thể virus mới, tội phạm mạng cũng sẽ phức tạp hơn, nhất là với xu hướng đánh cắp dữ liệu thông tin doanh nghiệp. Các hacker cũng có kỹ thuật tấn công tinh vi hơn và những mã độc ngày càng “độc” hơn!
Thông tin được giới bảo mật quan tâm nhất là mới đây Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Quy hoạch phát triển an toàn thông tin quốc gia đến 2020”. Theo đó, từ nay đến 2020, ngân sách Nhà nước sẽ chi 765 tỷ đồng cho 6 dự án ưu tiên nhằm xây dựng các thiết chế và cơ sở hạ tầng kỹ thuật đảm bảo an toàn thông tin quốc gia. Đây sẽ là tiền đề thúc đẩy việc trấn áp tội phạm mạng.
3. Báo Thanh niên có bài Sống căng thẳng. Bài báo phản ánh: Ngoài những nỗi lo triền miên chưa có giải pháp như kẹt xe,ngập nước, môi trường ô nhiễm... gần đây, lại liên tiếp xuất hiện những vụ việc làm người dân TP.HCM căng thẳng. Từ những vụ thanh toán bằng súng, mã tấu, vụ học sinh bị bọn xấu trấn lột suốt thời gian dài; đến những chuyện dân sinh khác, như nạn "giặc" muỗi ở Q.Bình Thạnh kéo dài suốt 5 năm qua, hay như những đề xuất của chính quyền TP về tăng hoặc thu thêm một số phí… Chưa hết, vụ cháy chung cư 18 tầng tại Hà Nội mới đây khiến người dân đang ở và làm việc tại hàng trăm tòa nhà cao tầng ở trung tâm kinh tế lớn nhất nước càng lo ngại hơn. Họ vẫn chưa quên thảm họa cháy Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC) xảy ra cách đây gần 8 năm…
Những lo lắng trên của người dân đã từng được phản ảnh trong kết quả khảo sát về "Mức sống và môi trường sống của người dân TP.HCM", vừa được Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM công bố mới đây (Báo Thanh Niên ngày 3.3 đã thông tin). Một đại biểu tại kỳ họp HĐND TP.HCM đã nhận xét chí lý: "Nếu nhìn vào chỉ tiêu thì tuyệt vời. Nhưng nhìn vào tình trạng ngập nước, kẹt xe, ô nhiễm môi trường... thì thấy chất lượng sống của TP vẫn còn thấp". Kết quả này cũng gần giống với đánh giá của Mercer trong năm 2008: "Kinh tế TP tăng trưởng đều nhưng chất lượng sống của người dân lại giảm". Cũng theo đánh giá của công ty tư vấn hàng đầu thế giới thông qua việc phân tích 10 nhóm với 39 tiêu chí cụ thể, như: Môi trường chính trị xã hội, môi trường kinh tế, y tế và sức khỏe..., Mercer xếp TP.HCM có chất lượng sống ở hạng 150/215 TP lớn trên thế giới, hoàn toàn "lép vế" khi so với các TP trong khu vực, như: Singapore, Kuala Lumpur, Thượng Hải, Bangkok…
Có thể nói, dù kết quả khảo sát, theo nhìn nhận của nhóm nghiên cứu, là có hạn chế về mặt thời gian cũng như kinh phí, song nó đã phản ánh khá rõ nét, cung cấp một cái nhìn về thực trạng chất lượng cuộc sống của người dân TP.HCM. Từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm tổ chức môi trường sống tốt hơn, góp phần xây dựng hệ thống tiêu chí cho đô thị.
Vấn đề còn lại, dư luận mong chờ sự cầu thị, tinh thần trách nhiệm của các sở, ngành TP, để nghiêm túc xem xét những vấn đề liên quan đến những lo lắng, bức xúc của dân, nhanh chóng khắc phục những yếu kém trong công tác tổ chức, quản lý điều hành của mình. Từ đó, kịp thời ban hành, điều chỉnh những chính sách phù hợp, đáp ứng nguyện vọng, giải tỏa những lo lắng, nâng cao hơn nữa chất lượng sống của người dân.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Tuổi trẻ có bài Nhận con nuôi dưới 6 tuổi: nên giới hạn ở tuổi 50. Bài báo phản ánh: Đây là vấn đề mà nhiều đại biểu đặt ra trong buổi góp ý hai dự thảo Luật Nuôi con nuôi và Luật Người khuyết tật, do Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM và Hội Liên hiệp phụ nữ TP tổ chức chiều 23-3.
Dự thảo Luật Nuôi con nuôi qui định nếu nhận trẻ em dưới 6 tuổi thì người nhận con nuôi không quá 60 tuổi. Theo bà Đỗ Thị Minh Quân, Hội Liên hiệp phụ nữ quận Bình Thạnh, độ tuổi như vậy là quá cao để nhận con nuôi dưới 6 tuổi. Bà đặt tình huống người nhận con nuôi mất sớm trong khi con nuôi chưa đến tuổi trưởng thành thì không biết người con sẽ sống ra sao, do vậy nên qui định độ tuổi thấp hơn để đảm bảo chăm sóc tốt cho con nuôi.
Đồng tình với ý kiến trên, bà Quách Thị Liên Hai, Hội Liên hiệp phụ nữ quận 11 đề xuất độ tuổi 50 là phù hợp. Ở lứa tuổi này, người nhận con nuôi có đủ điều kiện về sức khỏe để chăm sóc con nuôi. Về khoảng cách tuổi giữa người nhận con nuôi và con nuôi, theo bà Hai, nên qui định từ 20-25 tuổi, tùy theo trường hợp thay vì chỉ qui định là 25 tuổi như dự thảo.
Góp ý về dự Luật Người khuyết tật, nhiều ý kiến kiến cho rằng số người khuyết tật tại VN khá lớn (khoảng 5,3 triệu người) và đề nghị nên thành lập các trung tâm chuyên đào tạo, giới thiệu việc làm cho người khuyết tật. Bên cạnh đó đẩy mạnh việc tuyên truyền Ngày Người khuyết tật VN (18-4 hàng năm), xã hội hóa công tác chăm lo cho người khuyết tật…
2. Trang Diễn đàn doanh nghiệp có bài Mô hình tập đoàn kinh tế tư nhân: Có cần đạo luật riêng?. Bài báo phản ánh: Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng: Từ thực tế kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới việc hình thành và phát triển tập đoàn không cần phải chờ quy định pháp luật mà xuất phát từ bản thân nhu cầu phát triển kinh tế.
Ông Lê Phước Vũ - Chủ tịch HĐQT Cty cổ phần Tập đoàn Hoa Sen đề nghị dùng từ tập đoàn kinh tế đại chúng thay vì tư nhân để rõ nghĩa hơn bản chất của tập đoàn kinh tế của khu vực tư nhân. Vì vậy không cần thiết có một đạo luật riêng về Tập đoàn kinh tế tư nhân mà quan trọng hơn là sớm thiết lập một môi trường pháp lý thuận lợi cho các DN trên con đường vươn lên thành tập đoàn.
Hiện nay rất nhiều DN ngoài quốc doanh có từ tập đoàn ở trước tên Cty cho thấy xu hướng mong muốn, khát vọng của lãnh đạo các DN đưa DN của mình trở thành các tập đoàn kinh tế. Nhiều mô hình tập đoàn kinh tế tư nhân được hình thành và phát triển: như Tập đoàn Hoà Phát, Tập đoàn Mai Linh, Phú Thái Group, Saigon Invest Group, Đồng Tâm... Quy mô và tốc độ tăng trưởng của các tập đoàn kinh tế tư nhân cũng tăng đáng kể trong vài năm trở lại đây. Nhưng bản thân từ “tập đoàn” đặt vào tên DN không tạo thành tập đoàn, mà có thể gây nhầm lẫn. Vậy đâu là điểm yếu và các DN VN cần xây dựng và phát triển tập đoàn trên cơ sở nào?
Ông Trương Gia Bình - Chủ tịch FPT kể một câu chuyện: Giai đoạn đầu khi chúng tôi đi tiếp thị sản phẩm phần mềm ở nước ngoài, sau một hồi nghe lãnh đạo FPT giới thiệu đối tác đưa ra câu hỏi khá bất ngờ: Ở nước ông có điện không ? Mình đi tiếp thị phần mềm mà họ lại hỏi có điện không ? Nhưng điều đó khá logic bởi trong con mắt của họ, VN vẫn là một nước khá lạc hậu. Nó cũng cho thấy một trong những trở ngại lớn nhất để các DN VN vươn ra thế giới và trở thành các tập đoàn lớn là chúng ta chưa có thương hiệu quốc gia.
Theo ông Phan Đức Hiếu -Chuyên gia kinh tế, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương: Hiện nay, không có một khái niệm thống nhất về tập ở các quốc gia và giữa các ngành luật trong cùng một quốc gia. Đa số các nước, không định nghĩa thế nào là tập đoàn, mà chỉ có định nghĩa thế nào là Cty con. Có cách tiếp cận khác nhau về tập đoàn, tuỳ vào quốc gia; trong quốc gia tuỳ vào ngành luật và vấn đề điều chỉnh. Nhìn chung quy định pháp luật dừng lại ở việc quy định chế tài theo đó, coi tập đoàn như một định chế rủi ro. Không có hướng dẫn thành lập, tổ chức tập đoàn. Tập đoàn là “tập hợp” hoặc “nhóm” các Cty; không phải là một thực thể độc lập (không có thủ tục thành lập). Các Cty trong nhóm thường có mối quan hệ chặt chẽ (chi phối sở hữu hoặc quản lý). Không phải là một tập hợp cố định mà có tính chất đan xen. Thực tế: tập đoàn không hình thành một lúc (quá trình dần dần); tập đoàn ảnh hưởng bởi yếu tố: lịch sử, văn hoá, quan hệ gia đình, truyền thống, phong tục...
Cũng theo ông Hiếu: Thực ra trong Luật DN cũng đã đề cập đến khái niệm Tập đoàn nhưng khái niệm tập đoàn theo Luật DN không rõ ràng, định nghĩa theo hướng viện dẫn và nếu theo suy luận thông thường thì nhóm Cty bằng tập đoàn, tập đoàn bằng Cty mẹ-con và bằng tổ hợp kinh doanh có 2 cấp DN. Chính sách khuyến khích hay hạn chế phát triển tập đoàn chưa rõ... Từ thực tế kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới việc hình thành và phát triển tập đoàn không cần phải chờ quy định pháp luật (bản chất kinh tế). Các chính chính sách chỉ nên tập trung định hướng sự phát triển và cách thức tổ chức tập đoàn.
Ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hội DNT VN cho biết: “Hiện tại, Trung ương Hội DNT VN đang gấp rút xây dựng dự thảo về mô hình tập đoàn kinh tế tư nhân. Trong đó tập trung vào ba vấn đề chính: kinh nghiệm quốc tế, những đặc trưng của kinh tế VN và vai trò các tác nhân có liên quan (của Nhà nước, DN và của Hội). Mô hình tập đoàn kinh tế trên thế giới rất đa dạng. Ở các nước như Hoa Kỳ hay các nước Châu Âu, thông thường tập đoàn kinh tế tư nhân được hình thành thông qua quá trình sáp nhập hoặc mở rộng ra thành cấu trúc tập đoàn. Các nước Nhật Bản, Trung Quốc hay Hàn Quốc do phát triển sau nên họ không đi lại con đường dài như của Hoa Kỳ hay Châu Âu để hình thành mô hình tập đoàn kinh tế. Họ phải có sự dẫn dắt của nhà nước để những tập đoàn đó đi đúng quy luật thị trường, phát triển nhanh hơn. Vai trò của nhà nước là xây dựng khung pháp luật, các thể chế, chính sách thúc đẩy tập đoàn kinh tế phát triển. Việc đầu tư phát triển tập đoàn sẽ tạo sức bật rất lớn đối với sự phát triển kinh tế đất nước.
Có thể thấy một điều là các tập đoàn kinh tế tư nhân ở VN vẫn đang tiếp tục hình thành và phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau. Như vậy, với bản chất kinh tế như công cụ tăng hiệu quả kinh doanh của DN, tập đoàn kinh tế của khu vực tư nhân của VN sẽ tiếp tục phát triển theo xu hướng chung của thế giới. Mấu chốt mà các DN, và cả các nhà hoạch định chính sách đang quan tâm là làm sao để con đường hình thành tập đoàn kinh tế của khu vực tư nhân đi nhanh hơn, thuận lợi hơn trong bối cảnh cạnh tranh hội nhập để tạo nên các đầu tàu, các thương hiệu VN tầm cỡ quốc tế.
Chính phủ đã có Nghị định 101/2009/NĐ-CP ngày 5/11/2009 Thí điểm thành lập, tổ chức, hoạt động và quản lý tập đoàn kinh tế nhà nước, vậy có cần thiết có một văn bản pháp lý về sự ra đời của tập đoàn kinh tế tư nhân ? Theo ông Trương Gia Bình: Không cần thiết phải có một văn bản mang tính chất hành chính về sự ra đời của tập đoàn kinh tế tư nhân mà chỉ cần Luật DN là có thể giải quyết được. Sở dĩ, Chính phủ có riêng một nghị định về thành lập, tổ chức, hoạt động và quản lý tập đoàn kinh tế nhà nước có thể là để tháo gỡ cho các tập nhà nước.
Cần nhiều thời gian và ý kiến đóng góp để xây dựng mô hình tập đoàn kinh tế tư nhân. Nhưng trong giai đoạn hiện nay, VN đang đứng trước bài toán sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Vì vậy nếu so sánh hiệu quả sử dụng đồng vốn, lao động... khu vực kinh tế tư nhân vẫn hiệu quả hơn. Như vậy vấn đề đặt ra là cần phải phân bổ lại các nguồn lực sao cho hợp lý hơn, vì sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước, không phân biệt tư nhân hay Nhà nước. Mấu chốt là việc mở rộng cổ phần hoá các tập đoàn kinh tế nhà nước, tạo sự liên kết mật thiết thông qua cơ chế đầu tư vốn, cơ chế hợp đồng kinh tế giữa các tập đoàn kinh tế nhà nước trong các lĩnh vực then chốt của nền kinh tế với các DN tư nhân sẽ rút ngắn con đường tạo dựng các đầu tầu kinh tế, xây dựng thương hiệu lớn của VN. Vì vậy các chính chính sách chỉ nên tập trung định hướng sự phát triển và cách thức tổ chức tập đoàn nhằm tạo một môi trường kinh doanh thuận lợi để các DN đang thực sự có mong muốn và khát vọng sớm trở thành tập đoàn theo quy luật tự nhiên và bản chất của kinh tế.
3. Báo An ninh Thủ đô có bài Trần lãi suất huy động: Điều chỉnh tốt hơn dỡ bỏ. Bài báo phản ánh: Việc duy trì trần lãi suất huy động đang bộc lộ nhiều bất cập, ảnh hưởng tới khả năng huy động vốn của các ngân hàng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia nên điều chỉnh trần lãi suất cho phù hợp với thực tế hơn là vội vã dỡ bỏ trần lãi suất.
Sau khi được phép cho vay theo cơ chế thỏa thuận lãi suất, các ngân hàng đã trút được lo ngại khi phải “lách luật” thu thêm phí của khách hàng khi cấp vốn. Đồng thời, cũng phần nào giúp các doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn. Tuy nhiên, những bất cập về quy chế huy động đang khiến các ngân hàng phải “xoay xở” bằng nhiều cách để có thể huy động được vốn.
Ngoài các hình thức khuyến mại bằng việc tặng quà, tặng lãi suất... Các ngân hàng còn biến kỳ hạn ngắn thành kỳ hạn dài cho khách. Khi đó khách gửi tiền ở kỳ hạn dài, song vẫn được phép rút tiền bất cứ lúc nào, tiền lãi được thanh toán theo thời gian thực gửi. Điều này đã đánh trúng tâm lý gửi tiền theo kỳ hạn ngắn để có thể nhanh chóng rút ra khi có nhu cầu. Đại diện một ngân hàng thương mại cho biết, việc biến tiền gửi ngắn hạn thành dài hạn là bước đi lắt léo bất đắc dĩ. Bởi chỉ có lách luật như vậy, ngân hàng mới có thể huy động được vốn ở kỳ hạn dài để cho vay với lãi suất thỏa thuận. Cùng với việc biến tiền gửi ngắn hạn thành dài hạn một số ngân hàng còn biến các hợp đồng vay ngắn hạn thành hợp đồng vay trung - dài hạn để được áp dụng lãi suất thỏa thuận. Trước những bất cập về cơ chế huy động và cho vay hiện nay, các ngân hàng thương mại kỳ vọng, NHNN sẽ sớm cho phép áp cơ chế lãi suất thỏa thuận với các khoản vay ngắn hạn đồng thời nhanh chóng bỏ mức trần lãi suất huy động nhằm tháo gỡ nút thắt cho các ngân hàng trong việc huy động vốn và cho vay.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, tình trạng ngân hàng chuyển đổi những hợp đồng cho vay ngắn hạn thành cho vay dài hạn có thể khiến thị trường tiền tệ bị méo mó, khó kiểm soát. Do đó, NHNN nên sớm có quyết định cho vay ngắn hạn theo cơ chế thỏa thuận lãi suất. Điều này sẽ đảm bảo hài hòa lợi ích giữa ngân hàng và khách hàng đi vay. Nhờ đó hạn chế tối đa tình trạng các ngân hàng phải “lách luật”. Khi áp dụng lãi suất thỏa thuận với các khoản vay, áp lực tăng lãi suất lên cao sẽ khó hình thành. Hiện các ngân hàng đang phải cạnh tranh để có được khách hàng, do đó không thể tăng mạnh lãi suất để khách hàng tìm đến ngân hàng khác có lãi suất hấp dẫn hơn. Việc tăng lãi suất chắc chắn sẽ xảy ra nhưng các ngân hàng cũng phải tự điều chỉnh ở mức độ phù hợp để thu hút khách hàng. Cơ chế cho vay theo lãi suất thỏa thuận cũng góp phần giúp doanh nghiệp tiếp cận với nguồn vốn dễ dàng hơn và các ngân hàng có thể thu được lợi nhuận hợp lý để duy trì hoạt động.
Mặc dù đồng tình với việc cho phép áp dụng lãi suất thỏa thuận với các khoản vay, các chuyên gia cho rằng không nên nóng vội bỏ trần lãi suất huy động trong thời điểm hiện nay. Theo PGS, Tiến sĩ Trần Hoàng Ngân - thành viên hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, duy trì trần lãi suất huy động sẽ tránh được tình trạng cạnh tranh vô tội vạ và hút vốn lẫn nhau giữa các ngân hàng. Thời điểm hiện nay, nếu NHNN dỡ trần lãi suất huy động sẽ khiến các ngân hàng nhỏ lao vào cuộc đua tăng lãi suất.