I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang vtv.vn có bài Hà Nội đề xuất tăng phí giao thông với phương tiện cá nhân. Bài báo phản ánh: Để đảm bảo an toàn giao thông, UBND TP Hà Nội đã đề xuất tăng biên chế cảnh sát, thanh tra giao thông, tăng mức thu phí với phương tiện giao thông cá nhân và đẩy mạnh việc di dời các trường ĐH, BV... ra khỏi khu vực nội đô.
Tại buổi làm việc với lãnh đạo UBND thành phố về công tác đảm bảo an toàn giao thông vào ngày 20/2, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đồng ý với đề xuất với những đề xuất trên của UBND TP HN, trong đó nổi bật là đề xuất ban hành cơ chế để hạn chế phương tiện giao thông cá nhân (nhất là ô tô, kể cả taxi); tăng mức thu phí giao thông đối với phương tiện cá nhân để hạn chế loại phương tiện giao thông này đồng thời tạo thêm nguồn thu đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông đô thị.
Phó Thủ tướng cũng đồng ý với việc Hà Nội ban hành cơ chế xử phạt vi phạm hành chính đặc thù cho thủ đô, đồng thời nâng thẩm quyền xử phạt cho lực lượng Cảnh sát và Thanh tra giao thông và tăng mức xử phạt đối với một số hành vi vi phạm Luật giao thông đường bộ, trong đó có cả việc tăng mức thu phí giao thông cá nhân và tăng mức xử phạt nhằm hạn chế phương tiện giao thông cá nhân.
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đồng ý giao quyền cho Chủ tịch UBND thành phố quyết định các công trình giao thông trọng điểm và đề nghị Hà Nội cần có chính sách ưu đãi đối với các đơn vị xây dựng các bãi đỗ xe như đề xuất của Bộ Giao thông Vận tải.
Liên quan đến đề xuất của Bộ Giáo dục- Đào tạo về việc đề nghị cấp quỹ đất sạch để di dời các trường Đại học ra khỏi khu vực nội đô, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Nguyễn Thế Thảo khẳng định: Hà Nội không đồng ý với việc các trường Đại học sử dụng diện tích đất sau khi di dời vào việc xây dựng các chung cư và công trình khác.
2. Báo Dân trí có bài Phân loại ngân hàng: Tốt khoe, xấu che! Bài báo phản ánh: Chiều 20/2, Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) cho biết vừa nhận được văn bản của Ngân hàng Nhà nước với nội dung “chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2012 của VIB là 17%”.
Cũng trong chiều 20/2, Ngân hàng TMCP Hàng Hải (MaritimeBank) phát đi thông tin về việc ngân hàng này đã nhận được văn bản của Ngân hàng Nhà nước về việc thực hiện Chỉ thị 01. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã xếp MaritimeBank vào nhóm 1 và được tăng trưởng tín dụng 17% trong năm 2012.
Là ngân hàng được xếp vào nhóm 2 với mức tăng trưởng tín dụng 15%, ông Trần Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Nam Á (NamABank) cho biết: Ngân hàng sẽ tập trung nguồn vốn được phép cho vay này vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hạn mức vay từ 10 tỉ đồng trở xuống”. Cán bộ tín dụng một công ty tài chính cho biết, anh rất mừng vì công ty vừa nhận được chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng 15%, tương ứng với việc phân loại vào nhóm 2 theo tiêu chí phân loại của Ngân hàng Nhà nước tại Chỉ thị số 01.
Đối lập với nét hân hoan của những ngân hàng được xếp vào nhóm 1, 2 là nỗi lo của những ngân hàng nhỏ chưa nhận được chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ Ngân hàng Nhà nước.
Chủ tịch HĐQT một ngân hàng tại Hà Nội chia sẻ: Ngân hàng ông chưa nhận được văn bản theo Chỉ thị 01 của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, nếu có được xếp hạng tốt ông cũng không công bố, bởi Ngân hàng Nhà nước yêu cầu không được công bố. “Khi những ngân hàng thuộc danh sách nhóm 1,2 công bố, người ta dễ dàng tính được ngân hàng nào thuộc nhóm 3, 4. Theo tôi, như thế sẽ không tốt cho thị trường”, vị đại diện này nói.
Theo đánh giá từ giới chuyên gia, không kể đến nhóm 3,4, một số tổ chức tín dụng nhóm trên sẽ không dễ đạt được tốc độ tăng trưởng tín dụng 17% bởi với mức lãi suất cho vay hiện nay, thị trường khó hấp thụ vốn. Nếu lãi suất cho vay về dưới 18%/năm, người đi vay sẽ chấp nhận được.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo CAND Online có bài Sóc Trăng: Tiền đã có… nhưng không trả cho người được thi hành án. Bài báo phản ánh: Phiên tòa cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều tuyên buộc vợ chồng ông Ngô Văn Đực và bà Võ Thị Tuyết (ngụ tại xã Hòa Tú 2, huyện Mỹ Xuyên) phải trả cho ông Huỳnh Thanh Dững (ngụ xã Ngọc Tố, huyện Mỹ Xuyên) số tiền 1,203 tỉ đồng và lãi suất theo qui định của Ngân hàng nhà nước. Cơ quan thi hành án dân sự (THADS) huyện Mỹ Xuyên đã kê biên và bán đấu giá tài sản của ông Đực, bà Diễm được 1,55 tỉ đồng. Tuy nhiên, số tiền nói trên hiện vẫn do Chi cục THADS huyện Mỹ Xuyên giữ, không chịu giao cho ông Dững theo phán quyết của TAND các cấp.
Theo ông Huỳnh Thanh Dững (ngụ xã Ngọc Tố, huyện Mỹ Xuyên, Sóc Trăng), trình bày: Từ năm 2005-2008, ông Ngô Văn Đực và bà Võ Thị Tuyết Diễm (ngụ tại xã Hòa Tú 2, huyện Mỹ Xuyên) thỏa thuận mua thức ăn nuôi tôm sú của ông và đã nợ với số tiền 1,203 tỉ đồng nhưng “xù” không trả. Để đòi tiền, ông Dững khởi kiện đến TAND huyện Mỹ Xuyên. Phiên tòa cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều tuyên buộc vợ chồng ông Đực phải trả cho ông Dững số tiền 1,203 tỉ đồng và lãi suất theo qui định của Ngân hàng nhà nước. Cơ quan thi hành án dân sự (THADS) huyện Mỹ Xuyên đã kê biên và bán đấu giá tài sản của ông Đực, bà Diễm được 1,55 tỉ đồng. Tuy nhiên, số tiền nói trên hiện vẫn do Chi cục THADS huyện Mỹ Xuyên giữ, không chịu giao cho ông Dững theo phán quyết của TAND các cấp.
Lý giải về điều này, cơ quan THADS huyện Mỹ Xuyên cho rằng: Vợ chồng ông Đực, bà Diễm không chỉ nợ tiền ông Dững mà còn nợ nhiều người khác và những người này cũng đã khởi kiện ra tòa nên số tiền này phải trả cho những người khác nữa nên mới có việc chậm trễ THA cho ông Dững.
Thì ra, sau khi ông Dững khởi kiện và được TAND huyện Mỹ Xuyên thụ lý hồ sơ, người thân của ông Đực cũng “đồng loạt” khởi kiện ông này ra tòa để đòi nợ với số tiền cũng bằng đúng số tiền ông Đực bà Diễm nợ ông Dững (!?).
Hòa giải tại TAND huyện Mỹ Xuyên, ông Đực thừa nhận nợ và đồng ý trả nợ cho những người này. Vì vậy THADS huyện Mỹ Xuyên vin vào đó để trì hoãn chi trả tiền cho ông Dững. Ông Dững nói: “Thực chất của vụ hòa giải là sự thỏa thuận ngầm giữa anh em trong gia đình ông Đực nhằm phân tán số tiền phải trả nợ cho tôi”.
Trả lời về vấn đề này, bà Sơn Thị Pheng-Thẩm phán TAND tỉnh Sóc Trăng, khẳng định: “Các quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các chủ nợ với vợ chồng ông Ngô Văn Đực đều thực hiện sau bản án sơ thẩm”. Từ đó cho thấy THADS Mỹ Xuyên không THA cho ông Dững là không thuyết phục. Cùng quan điểm đó, Vụ 10 (Viện KSND Tối cao) đã có Văn bản số 3831, ngày 9/12/2010 nêu rõ: “Số tiền thu được từ việc phát mãi khối tài sản (của vợ chồng ông Đực), sau khi trừ các chi phí khác về THA sẽ được ưu tiên thanh toán cho ông Huỳnh Thanh Dững, số còn lại sẽ thanh toán cho các trường hợp khác”.
Trả lời khiếu nại của ông Dững, ngày 9/11/2011, ông Nguyễn Hoàng Xuân-Phó Cục trưởng cục THADS Sóc Trăng, cho biết: “Cục THADS Sóc Trăng đã có công văn xin ý kiến chỉ đạo nghiệp vụ của Tổng cục THADS-Bộ Tư pháp; khi có văn bản chỉ đạo (của Tổng cục), Cục THADS tỉnh sẽ chỉ đạo Chi cục THADS Mỹ Xuyên giải quyết”.
Hóa ra, bản án dù đã có hiệu lực pháp luật nhưng cơ quan THA vẫn phải xin ý kiến chỉ đạo của cấp cao hơn, phải chăng có khuất tất hay lại chờ cấp trên “cầm tay chỉ việc” (!?)
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Thi hành án lố hơn 3,6 tỉ đồng. Bài báo phản ánh: Trong thời gian chờ tòa giải thích về lãi suất chậm thi hành án (THA), chấp hành viên và phía ngân hàng đã ngồi lại làm biên bản thỏa thuận rồi chi trả tiền lãi. Khi tòa có văn bản giải thích, cơ quan THA kiểm tra thấy đã chi lố cho ngân hàng hơn 3,6 tỉ đồng. Đòi mãi mà ngân hàng không trả, cơ quan THA đang xác minh tài khoản của ngân hàng để khấu trừ tiền, còn không sẽ kê biên trụ sở...
Theo hồ sơ, tháng 4-2010, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM ra bản án phúc thẩm buộc bà Ngô Thị Kim Cúc (chủ một doanh nghiệp) phải trả cho Ngân hàng TMCP Á Châu (Chi nhánh Cần Thơ) trên 9,1 tỉ đồng (trong đó vốn là 7,7 tỉ đồng, tiền lãi tính đến ngày 15-7-2009 là hơn 1,4 tỉ đồng). Trường hợp bà không trả nợ thì phải bán nhà, đất đang thế chấp cho ngân hàng để nơi đây thu hồi nợ. Tiền lãi tiếp tục tính từ ngày 16-7-2009 trên dư nợ vốn tương ứng đến ngày bà thực sự trả hết số nợ nói trên.
Sau đó, tài sản trên của bà Cúc bị đem ra bán đấu giá được trên 25,8 tỉ đồng. Cục THA Dân sự TP Cần Thơ đã chi trước hơn 9,1 tỉ đồng cho ngân hàng theo nội dung bản án. Phần lãi suất chậm THA, cơ quan THA chưa chi trả vì phải chờ văn bản của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM giải thích việc tính lãi...
Trong lúc tòa chưa có văn bản giải thích thì ngày 18-11-2011, chấp hành viên và đại diện ngân hàng đã ngồi lại, thống nhất lập biên bản với nội dung: Nay Cục THA Dân sự sẽ chi tiếp cho ngân hàng số tiền lãi do ngân hàng tính là hơn 5,1 tỉ đồng. Khi có văn bản giải thích của tòa về việc tính lãi, nếu ngân hàng nhận thừa tiền thì ngân hàng có nghĩa vụ nộp trả lại Cục để hoàn trả cho người phải THA. Trong trường hợp ngân hàng không tự nguyện nộp lại số tiền đã nhận thừa, Cục sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế THA.
Lập biên bản xong, bốn ngày sau, Cục THA Dân sự TP Cần Thơ đã chi cho ngân hàng số tiền nêu trên.
Gần một tuần sau khi THA chi tiền lãi chậm THA cho ngân hàng, ngày 27-11-2011, tòa có công văn giải thích, thể hiện: Lãi suất tiếp tục tính theo mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước quy định.
Theo cách giải thích này, thời điểm năm 2010, lãi suất cơ bản là 9%/năm nên số tiền lãi mà bà Cúc phải trả cho ngân hàng từ ngày 16-7-2009 đến ngày bà trả dứt nợ là chỉ hơn 1,5 tỉ đồng.
Đối chiếu, cơ quan THA cho rằng ngân hàng đã nhận thừa hơn 3,6 tỉ đồng nên yêu cầu thối lại tiền theo đúng biên bản được hai bên lập trước đó.
Tuy nhiên, lúc này ngân hàng lại bảo văn bản giải thích của tòa không thống nhất với đường hướng giải thích của Tổng cục THA Dân sự, gây thiệt hại cho ngân hàng. Ngân hàng đã gửi đơn đến Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM để khiếu nại nên chưa thể đáp ứng yêu cầu đòi lại tiền của Cục THA.
Ông Trần Quốc Lộc (Phó Cục trưởng Cục THA Dân sự TP Cần Thơ) cho biết do phía ngân hàng không chịu trả lại số tiền nhận thừa nêu trên, hiện cơ quan đang xác minh các tài khoản của ngân hàng để tiến hành khấu trừ. Trường hợp không xác minh được, cơ quan THA sẽ kê biên trụ sở chi nhánh để đảm bảo việc thực hiện THA và trả số tiền thừa cho người phải THA.
Báo cũng có bài Bỏ pháp y của công an tỉnh? Bài báo phản ánh: Tranh cãi quyết liệt: Phía công an nói pháp y ngành y tế chưa đáp ứng được yêu cầu, phía y tế bảo đủ sức đảm đương…
Ngày 20-2, tại TP.HCM, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã tổ chức hội thảo góp ý dự luật giám định tư pháp. Nhiều ý kiến đã tranh luận gay gắt về việc gom các tổ chức giám định pháp y công lập cấp tỉnh, TP về đầu mối ngành y tế quản lý... Hiện nay, nước ta có đến ba hệ thống tổ chức giám định pháp y tồn tại song song thuộc ba bộ (Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng). Mỗi nơi áp dụng một quy trình giám định riêng, dẫn đến việc có thể có những kết quả khác nhau.
Viện Pháp y (Bộ Y tế) cho rằng do lực lượng pháp y bị phân chia ở ba bộ nên pháp y không phát triển được. Bộ Tư pháp cũng đồng ý với quan điểm này, cho rằng để tổ chức pháp y trong ngành công an quản lý sẽ thiếu khách quan khi giải quyết các vụ án. Vì vậy, dự luật giám định tư pháp đã quy định theo hướng bãi bỏ tổ chức pháp y thuộc công an các tỉnh, thành và giao cho trung tâm pháp y thuộc Sở Y tế các địa phương đảm nhiệm.
Tuy nhiên, Trung tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an, lại khẳng định cần thiết phải duy trì hệ thống giám định pháp y trong lực lượng công an bởi giám định của ngành y tế chưa đáp ứng được yêu cầu. Việc xóa bỏ hay thu hẹp hệ thống pháp y trong ngành công an sẽ gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý tội phạm, ảnh hưởng đến công tác đảm bảo an ninh trật tự.
Trước hết, để phục vụ công tác điều tra, xử lý tội phạm, các giám định viên pháp y phải có đủ kiến thức về pháp luật và kỹ thuật hình sự xác định nguyên nhân, tính chất vụ việc để khẩn trương truy tìm thủ phạm theo dấu vết nóng và xây dựng kế hoạch điều tra phù hợp. Trong các vụ giết người, hiếp dâm, cố ý gây thương tích…, giám định pháp y không chỉ đơn thuần làm rõ nguyên nhân chết người, mức độ tổn hại… (thuộc lĩnh vực y tế) mà còn phải phân tích, đánh giá để xác định cơ chế hình thành dấu vết, hung khí gây án, vị trí, tư thế, cách thức thủ phạm sử dụng hung khí…
Đa số vụ việc đều cần phải có các lực lượng chuyên môn khác của kỹ thuật hình sự hỗ trợ để giám định dấu vết vân tay, giám định súng đạn, dấu vết công cụ… Điển hình trong vụ cướp tiệm vàng Bắc Giang, tuy có nhiều luồng dư luận khác nhau nhưng qua giám định pháp y, cơ quan điều tra mới xác định được chỉ có một hung thủ gây án.
“Với thực tế đào tạo nghiệp vụ giám định pháp y của ngành công an và sự hỗ trợ của các lực lượng chuyên môn kỹ thuật hình sự khác thì giám định viên của ngành công an đáp ứng tốt yêu cầu, còn giám định viên của ngành y tế thì chưa” - ông Ngọ nhấn mạnh.
Mặt khác, giám định viên pháp y là sĩ quan công an, phải sẵn sàng làm nhiệm vụ trong mọi hoàn cảnh khó khăn, bất kể ngày đêm, hiện trường ở vùng sâu vùng xa, thậm chí gia đình nạn nhân chống đối, cản trở. Trong những vụ giết người, hiếp dâm, tai nạn giao thông thì không thể để tử thi ở hiện trường kéo dài mà chờ đợi giám định viên. Rất nhiều chuyện phức tạp, nhạy cảm kéo theo mà lúc cần thì tìm giám định viên ngành y tế rất khó.
Trên thực tế, ở những địa phương nào mà công an chưa có bác sĩ pháp y thì công tác điều tra xử lý tội phạm rất khó khăn, thậm chí có những vụ còn bế tắc.
Trung tướng Ngọ còn băn khoăn: Nếu chuyển pháp y sang ngành y tế thì Sở Y tế các địa phương có đảm nhận được (hiện công an cấp tỉnh thực hiện giám định pháp y trên 60% tổng số vụ việc)? Theo báo cáo từ 56 tỉnh, thành thì có đến 40 tỉnh, thành cả hai ngành công an và y tế đều thống nhất đề nghị giữ nguyên mô hình tổ chức giám định pháp y hiện nay.
Ngược lại, BS Phan Văn Hiếu, Giám đốc Trung tâm Pháp y TP.HCM, khẳng định giám định pháp y của ngành y tế hoàn toàn có thể hoàn thành tốt yêu cầu giám định.
BS Hiếu dẫn chứng: Năm qua, Trung tâm Pháp y TP.HCM thực hiện 1.682 ca giải phẫu tử thi (chiếm tỉ lệ 2/3), phía pháp y của Công an TP chỉ làm 875 ca (1/3). Còn giám định pháp y các mảng độ tuổi, xâm hại tình dục, tổn hại sức khỏe, giám định gen, độc chất… thì Trung tâm Pháp y TP làm hết.
Trung tâm Pháp y TP còn giám định cho cả những tỉnh, thành lân cận và làm rất nhanh. Vụ ngộ độc rượu tại Lâm Đồng, vụ bốn nạn nhân chết cháy ở Bình Thuận đã áp dụng những kỹ thuật mới cho kết quả giám định ngay trong ngày. Giám định viên ngành y tế cũng không hề ngại khó, hoàn toàn có thể đáp ứng được nhiệm vụ 24/24 giờ.
Mặt khác, giám định viên ngành y tế có ưu thế chuyên môn sâu, trong những trường hợp khó có thể huy động những giáo sư đầu ngành cùng đánh giá, phân tích đưa ra những kết quả chuẩn xác. Có những ca đột tử rất phức tạp mà một bác sĩ pháp y thông thường khó kết luận được, phải cần đến những bác sĩ pháp y chuyên sâu về tim, phổi, não… cùng phân tích thì mới đánh giá chuẩn xác.
Chẳng hạn, một người nhũn não rồi té xuống, đập đầu, tử vong thì không thể đơn giản kết luận là chấn thương sọ não chết, điều này dẫn đến hậu quả cực kỳ nguy hiểm cho cơ quan tố tụng mà phải phân tích sâu về cơ chế gây tử vong.
BS Hiếu phản biện thêm: Những năm qua, Trung tâm Pháp y TP.HCM đã có đến bảy công trình khoa học pháp y, còn chưa thấy phía pháp y của Công an TP đưa ra công trình nghiên cứu khoa học nào. Vì vậy, không nên lo ngại mà có thể yên tâm về chất lượng đội ngũ giám định viên ngành y tế.
Theo BS Hiếu, pháp y là lĩnh vực khoa học đòi hỏi chuyên môn sâu, nên giao cho Bộ Y tế. Bộ Công an nên tập trung vào kỹ thuật hình sự, không nên dàn trải ôm vào mảng pháp y.
Còn nếu tồn tại song song hai hệ thống pháp y của ngành công an và ngành y tế như hiện nay, cùng lúc phải trang bị hai hệ thống thiết bị giám định thì rất tốn kém, lãng phí.
3. Báo VnExpress đưa tin: Nguyên Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Đình Lộc cho rằng, trong vụ Tiên Lãng, chính quyền địa phương, tòa án đã cố ý hiểu sai về pháp luật đất đai, trong khi hệ thống chính trị không có tiếng nói.
- Sau sự việc xảy ra ở Tiên Lãng, điều gì khiến ông suy nghĩ nhiều nhất?
- Tôi thấy buồn vì chính quyền cấp huyện, cấp trực tiếp với dân, nắm quyền rất lớn nhưng lại thực thi pháp luật một cách bất cập. Tòa án cũng hùa nhau về một bên, bỏ qua tất cả.
Không chỉ có thế, tại Tiên Lãng, cả hệ thống chính trị từ các đoàn thể, mặt trận, hội nông dân đều không có tiếng nói, người dân bị cô lập. Nói chung hoạt động của đoàn thể bây giờ yếu hơn trước nhiều, vai trò mờ nhạt. Những thông tin thực tế họ có được lại qua lăng kính của chính quyền…
Còn đại biểu Quốc hội, HĐND thì đa số kiêm nhiệm, mỗi năm 2 kỳ họp, xong lại về nhà làm công việc chuyên môn. Hơn nữa, đại biểu của mình làm gì có “quân”, có phương tiện gì, chẳng nhẽ ra đấy đứng kêu.
- Nhiều người cho rằng vụ Tiên Lãng là hồi chuông cảnh báo về sự cấp bách phải thay đổi tư duy về đất đai, pháp luật đất đai. Ông nghĩ sao?
- Đúng là có người đặt vấn đề này. Nhưng Hải Phòng không phải lần đầu, sờ sờ Thái Bình 15 năm trước. Tất nhiên đây là bài học lớn, vấn đề có rút ra được không, biến thành cơ chế mới không?
- Luật pháp về đất đai của Việt Nam liên tục thay đổi, chồng chéo. Ông nghĩ gì về khả năng cán bộ cơ sở ở Tiên Lãng không đủ năng lực pháp luật dẫn đến thực thi sai?
- Người biết việc mà cố ý làm sai khác với người yếu năng lực. Ở đây họ hiểu luật nhưng cố tình làm sai. Luật quy định rõ, Nhà nước có quyền thu hồi, nhưng phải có điều kiện, có đền bù, phải nói rõ lý do. Nhưng ở đây người ta làm ăn đứng đắn, đang có nhu cầu sử dụng tiếp, thế mà lại thu hồi. Người dân khiếu nại, kêu hết chỗ này chỗ kia mà không được.
- Giáo sư Đặng Hùng Võ cho rằng, để tránh những chuyện tương tự xảy ra nên xóa thời hạn giao đất trong Luật đất đai. Quan điểm của ông thế nào?
- Đây là vấn đề chắc chắn phải bàn kỹ. Khi đất đai đang thuộc sở hữu toàn dân, sở hữu nhà nước mà xóa đi thời hạn sử dụng thì nhiều vấn đề sẽ phát sinh. Không phải ngẫu nhiên ở một số nước thời hạn sử dụng đất có khi 50 năm hoặc hơn vẫn được quy định. Quy định đất đai thuộc sở hữu nhà nước, khi cấp cho dân sử dụng, bắt buộc phải có hạn.
Để sửa các quy định pháp luật, giải quyết cơ bản vấn đề, làm cho nông nghiệp, nông thôn phát triển trong giai đoạn mới thì không hề đơn giản. Đặc điểm Việt Nam là đất hẹp, đất cày ngày càng ít đi trong khi người đông và ngày càng đông hơn. Nếu giao đất cho một người, giao không có hạn, khi người đó mất đi thì đất thuộc về ai?
- Dưới góc độ của người làm luật, ông nghĩ gì về quy định quyền sở hữu đất đai hiện hành?
- Năm 1980 chúng ta xây dựng Hiến pháp và đưa ra quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân. Lúc đó ta bị chi phối bởi tư tưởng tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên CNXH - tức là công cộng, quốc hữu hóa, đất đai cũng thế. Nhìn bên ngoài thì vẫn giữ nguyên, ai đang cày, đang sử dụng tiếp tục cày, sử dụng. Tuy nhiên về bản chất người cày không còn là chủ sở hữu nữa mà chỉ là người sử dụng.
Tuy nhiên, nếu bây giờ trở lại 3 hình thức sở hữu nhà nước, tập thể, tư nhân thì sẽ diễn ra cảnh, đất đai không thể đồng đều, bình quân. Có một số người dần dần tích lũy hàng chục, hàng trăm ha thậm chí hơn, sẽ ra đời tầng lớp chủ đất mới, trong khi, những người khác thì mất đất, không có đất.
Tôi cho rằng, sắp tới vấn đề tư nhân hóa một phần đất đai chắc có ý kiến sẽ được nêu ra với những phương án khác nhau, tất nhiên phải tính toán rất kỹ. Ví dụ sử dụng "hạn điền", muốn làm thêm nữa thì phải thuê, không được sở hữu thêm. Đồng thời, ở mỗi vùng miền lại quy định khác nhau, miền Bắc khác miền Nam, rồi vấn đề khai hoang nữa…