I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang vtv.vn đưa tin: Trả lời trực tuyến nhân dân tại Cổng thông tin điện tử Chính phủ chiều ngày 17/1 về những vấn đề liên quan đến giá cả, đầu tư công... Bộ trưởng Tài chính Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh: Minh bạch sẽ là giải pháp của mọi giải pháp. Lạm phát, giá cả các mặt hàng thiết yếu là vấn đề được người dân quan tâm nhất trong buổi trả lời trực tuyến này. Bộ trưởng Tài chính Vương Đình Huệ đã dành gần nửa thời gian để trả lời những vấn đề này. Xăng dầu, điện và một số mặt hàng thiết yếu nữa sẽ là những mặt hàng được tập trung theo dõi kĩ lưỡng nhất trong năm 2012, theo hướng phải minh bạch.
Bộ trưởng Vương Đình Huệ cũng nhấn mạnh, việc minh bạch hóa sẽ được thực hiện đối với cả các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước vì đây cũng là chủ trương tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, một trong số 3 lĩnh vực sẽ được thực hiện quyết liệt trong năm 2012. Chính sách thuế trong năm 2012 sẽ không có nhiều thay đổi và một nhiệm vụ chính của ngành tài chính cũng sẽ được tập trung trong năm nay, đó là chống thất thu, chuyển giá.
Bộ trưởng kỳ vọng, năm 2012 thị trường chứng khoán sẽ phát triển, bởi hiện tại Bộ Tài chính đã và đang triển khai đề án tái cơ cấu thị trường chứng khoán cũng như cơ cấu lại các thị trường chứng khoán và đây sẽ là cơ sở để thị trường vốn có điều kiện phát triển bền vững hơn.
Trang này cũng có bài 2020: Việt Nam cần hơn 15 triệu việc làm mới. Bài báo phản ánh: Dự báo dân số Việt Nam đến 2020 sẽ trên 96,2 triệu người. Số người tham gia lực lượng lao động vào năm đó dự báo sẽ trên 63 triệu, tức sẽ có thêm khoảng 9,5 triệu người tham gia lực lượng lao động. Cùng với 1,3 triệu lao động đang thất nghiệp và trên 4,5 triệu lao động đang thiếu việc làm, hoặc có việc làm nhưng vẫn nghèo, tạo thành con số 15,3 triệu việc làm mới cần phải giải quyết trong 10 năm tới. Theo cảnh báo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), đây quả là một thách thức đối với Việt Nam.
Thừa nhận điều này, ông Nguyễn Đại Đồng, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cho rằng, hiện tại thị trường lao động Việt Nam mất cân đối nghiêm trọng giữa cung và cầu, chất lượng lao động và năng suất lao động thấp, vẫn tồn tại bất bình đẳng giới trong các chính sách việc làm. Còn chưa kể tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên khá cao và tình trạng thiếu việc làm vẫn phổ biến ở khu vực ở nông thôn.
Theo số liệu thống kê năm 2010, việc làm giản đơn, không cần nhiều kỹ năng chiếm gần 40% tổng việc làm của cả nước. Việc làm năng suất thấp còn lớn và chiếm tỉ trọng cao trong nền kinh tế.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Min phản ánh: Cùng thời điểm Cổng thông tin điện tử Chính phủ công bố ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu rà soát làm rõ đúng sai, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong việc giao đất, sử dụng đất, thu hồi đất, tổ chức cưỡng chế đối với hộ gia đình ông Đoàn Văn Vươn báo cáo Thủ tướng thì vị phó chủ tịch UBND TP Hải Phòng lại dựa vào báo cáo của UBND huyện Tiên Lãng để đề nghị báo chí ngừng thông tin!
Cụ thể tại cuộc gặp gỡ báo chí tại Bộ Thông tin và Truyền thông sáng 17-1, ông Đỗ Trung Thoại, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, dẫn ra một báo cáo của UBND huyện Tiên Lãng để khẳng định rằng quá trình giao đất, thu hồi đất và tổ chức cưỡng chế của UBND huyện Tiên Lãng với trường hợp ông Đoàn Văn Vươn là đúng pháp luật, đồng thời cho rằng nhiều cơ quan báo chí trung ương đưa tin về vụ việc “không đúng sự thật khiến nhân dân bất bình”. Thay mặt UBND TP Hải Phòng, ông đề nghị báo chí không tiếp tục đưa về vụ việc này nữa!
Đáng nói ở chỗ, mặc dù mang danh đến cung cấp thông tin chính thống về vụ việc, song trước những câu hỏi rằng chi tiết nào trên báo sai sự thật; việc giao đất 14 năm có đúng luật không; tại sao điều bộ đội cưỡng chế và tại sao lại đập cả ngôi nhà của dân ngoài khu vực cưỡng chế… thì ông phó chủ tịch lại không thể trả lời! Hơn thế, ngay tại cuộc họp, khi những người có trách nhiệm thông báo Thủ tướng vừa có ý kiến chỉ đạo làm rõ đúng sai thì phó chủ tịch UBND TP Hải Phòng lại đổi sang thái độ “ghi nhận và báo cáo”, trái ngược sự tự tin ban đầu!
Sự kiện thu hồi đất và cưỡng chế của UBND huyện Tiên Lãng đối với hộ ông Đoàn Văn Vươn đến nay chưa được hai tuần, song nó đã gây nên cơn chấn động lớn bởi hàng loạt câu hỏi không có lời đáp. Trong số nhiều quan điểm được nêu công khai, đáng chú ý có ý kiến của nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (đồng thời là tác giả Luật Đất đai) Đặng Hùng Võ, nhiều luật sư, chuyên gia trong và ngoài nước, tất thảy đều cho rằng việc làm của UBND huyện Tiên Lãng là thiếu tình, thiếu cả lý.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Sở Tư pháp TP.HCM xây cầu cho người nghèo. Bài báo phản ánh: Tết này, hàng trăm hộ dân ấp Bình Hòa, xã Bình Thành, huyện Hồng Ngự, Đồng Tháp không còn phải đi cầu khỉ mà được đi lại trên cây cầu Cả Chanh mới khánh thành. Cầu có chiều dài 38 m, rộng 1,6 m, mặt cầu bằng gỗ, trụ bê tông. Tổng kinh phí xây dựng là 55 triệu đồng, trong đó Công ty Thuốc lá Sài Gòn hỗ trợ 30 triệu đồng, Sở Tư pháp TP.HCM hỗ trợ 25 triệu đồng.
Đây là một trong rất nhiều công trình mà Công ty Thuốc lá Sài Gòn đã đồng hành cùng Sở Tư pháp TP.HCM xây tặng bà con nghèo. Cũng nhân dịp này, Sở Tư pháp TP.HCM đã tặng Hội Khuyến học xã Bình Thành 2.000 quyển tập để phát cho học sinh nghèo.
Báo cũng có bài Đồng Nai: Đề nghị cách chức phó chi cục trưởng thi hành án Long Thành. Bài báo phản ánh: Huyện ủy Long Thành (Đồng Nai) vừa có quyết định kỷ luật cách chức chi ủy viên đối với ông Nguyễn Văn Thức, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án Long Thành. Huyện ủy Long Thành cũng đề nghị Cục Thi hành án giáng chức ông Thức xuống làm chấp hành viên.
Theo kết luận của Huyện ủy Long Thành, vào năm 2007, trong quá trình thi hành một bản án dân sự phúc thẩm của TAND tỉnh Đồng Nai, ông Thức đã vi phạm trong việc nhận số tiền 20 triệu đồng của đương sự Mai Thị Mến (ngụ huyện Long Thành). Tiếp đó ông Thức vay mượn 400 triệu đồng của đương sự để mua tài sản đấu giá thi hành án nhưng không hoàn trả đúng cam kết. Đặc biệt trong quyết định thi hành án của Chi cục Thi hành án Long Thành không có nội dung thu, trả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của đối tượng thi hành án nhưng ông Thức vẫn trả cho bên bị thi hành án, gây thiệt hại cho đương sự và đến nay hậu quả vẫn chưa được khắc phục.
2. Báo Đài Tiếng nói Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh có bài TP. Hồ Chí Minh bãi bỏ nhiều văn bản không còn phù hợp. Bài báo đưa tin: Theo xác nhận của ông Lê Minh Trí, Phó Chủ tịch UBNDTP. Hồ Chí Minh: Có 16 văn bản do UBND thành phố ban hành do không còn phù hợp với quy định pháp luật hiện hành nên đã được bãi bỏ. Ngoài ra, 40 văn bản khác do UBND thành phố ban hành cũng đã hết hiệu lực.
Những văn bản bị bãi bỏ đề cập đến các vấn đề về điện, kinh doanh thuốc lá, hoạt động của doanh nghiệp, triều cường, nhà đất, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, phòng cháy chữa cháy, dịch cúm gia cầm, lở mồm long móng, vật liệu xây dựng…Từ 1/10/2010 - 30/9/2011, hội đồng nhân dân, UBND cấp thành phố đã ban hành 140 văn bản quy phạm pháp luật; cấp quận huyện, phường xã thị trấn ban hành 611 văn bản. Tuy nhiên vẫn còn một số văn bản ban hành có nội dung, thể thức không phù hợp với quy định của pháp luật.
Sở Tư pháp thành phố đã kiểm tra các văn bản chuyên đề tại 8/24 quận huyện trong lĩnh vực đất đai, tư pháp, xây dựng, đăng ký kinh doanh, quản lý doanh nghiệp và đã phát hiện 15 văn bản có nội dung không còn phù hợp với quy định pháp luật. Trong khi đó, cấp phường xã thị trấn đã ban hành 124 văn bản có dấu hiệu trái luật. Số lượng văn bản quy phạm pháp luật ban hành theo kế hoạch hằng năm của UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạt được 17% do nhiều cơ quan, đơn vị chủ trì soạn thảo không đảm bảo thời gian trình tự trình dự thảo theo tiến độ kế hoạch. Các Sở, ngành ban hành văn bản thuộc lĩnh vực mình phụ trách nhưng lại chưa quan tâm thực hiện việc rà soát. Văn bản quy phạm pháp luật của UBND cấp quận huyện chưa được thẩm định đầy đủ trước khi ban hành; việc rà soát văn bản đạt chất lượng chưa cao, chưa kịp thời loại bỏ nhiều văn bản không còn phù hợp do cơ quan nhà nước cấp trên ban hành văn bản mới.
3. Báo Hà Nội mới có bài Bảo đảm tính đồng bộ, tránh chồng chéo. Bài báo phản ánh: Báo cáo mới nhất của Đoàn ĐBQH Hà Nội về nội dung này cho thấy ngay tại Thủ đô vẫn còn tình trạng hiểu không thống nhất về xác định thế nào là VBQPPL. Một số dự thảo nghị quyết trình HĐND cùng cấp không bảo đảm thời gian quy định, làm ảnh hưởng tới chất lượng thẩm tra của các ban và góp ý của các ĐB HĐND. Đã có trường hợp VBQPPL do UBND trình HĐND TP nhưng qua báo cáo thẩm tra cho thấy do chưa được chuẩn bị kỹ về nội dung và không thực hiện đúng quy trình nên không được HĐND thông qua. Điều đáng lo ngại việc hệ thống hóa VBQPPL tại nhiều đơn vị chưa thực sự được coi trọng và làm thường xuyên. Vì vậy, khi có yêu cầu tổng hợp việc ban hành, thẩm tra VBQPPL thì có tới 13 quận, huyện không thực hiện được và cũng có tới 21 quận, huyện, thị xã không tổng hợp được chính xác số lượng VBQPPL của cấp xã, phường? Tuy nhiên, đây không phải là những tồn tại riêng của Hà Nội mà nó đang là "căn bệnh" chung của nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Kết quả giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về ban hành VBQPPL của HĐND, UBND của UBTVQH vừa được công bố tại phiên họp thứ 5 cho thấy nhiều hạn chế trong công tác này.
Đi tìm nguyên nhân của những hạn chế nêu trên, theo đánh giá của Đoàn ĐBQH Hà Nội, trước hết do việc phân định giữa văn bản cá biệt và VBQPPL của HĐND, UBND còn chưa rõ ràng. Sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản và kiểm tra, rà soát còn hạn chế. Mặt khác, do hệ thống VBQPPL quy định phân cấp quản lý giữa TƯ và địa phương hiện còn nhiều bất cập, không rõ ràng nên cũng gây ít nhiều khó khăn khi thực hiện. Trong khi đối tượng quản lý nhà nước và ban hành VBQPPL ở đô thị và nông thôn có rất nhiều đặc điểm khác nhau nhưng lại chưa có sự phân biệt chính quyền đô thị và nông thôn nên các địa phương cũng gặp không ít lúng túng. Bên cạnh những yếu tố khách quan do cơ chế mang lại, vấn đề mấu chốt theo đánh giá của nhiều người vẫn là vấn đề con người. Ngay tại Hà Nội, một số cán bộ, công chức làm công tác pháp chế, xây dựng và soạn thảo văn bản còn thiếu và yếu về trình độ, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra.
Để hạn chế tới mức tối đa những văn bản ban hành trái pháp luật, Đoàn ĐBQH Hà Nội đã có những kiến nghị gửi tới QH và Chính phủ, yêu cầu QH nghiên cứu, sửa đổi bổ sung Luật Ban hành VBQPPL theo hướng đơn giản hóa các hình thức VBQPPL. Trong đó, đề xuất thu gọn hình thức VBQPPL của địa phương theo cách UBND chỉ ban hành một loại văn bản, đó là quyết định và HĐND chỉ ban hành nghị quyết. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành TƯ khi ban hành VBQPPL cần bảo đảm tính đồng bộ, ổn định, tránh chồng chéo. Thời gian tới, Hà Nội cũng sẽ đẩy mạnh công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ công chức có trách nhiệm và trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực xây dựng, ban hành văn bản pháp quy từ thành phố tới cơ sở. Đồng thời, tăng cường thực hiện CCHC trong ban hành VBQPPL.
4. Báo Đầu tư có bài Cuối năm, môi giới, công chứng kêu trời. Bài báo phản ánh: Năm 2011 vừa khép lại với kỷ lục là năm khó khăn nhất của thị trường bất động sản (BĐS) từ trước tới nay. Không chỉ hàng loạt doanh nghiệp, chủ dự án BĐS như đi vào bước đường cùng vì thiếu vốn và không bán được hàng, mà những hoạt động ăn theo như môi giới, công chứng cũng lâm vào cảnh thất bát chưa từng thấy.
Thị trường BĐS khó khăn không chỉ tác động đến hoạt động môi giới, mà còn tác động mạnh đến hoạt động của các phòng công chứng tư, khi phần lớn doanh thu đến từ công chứng mua bán BĐS.
Luật sư Hoàng Đàm, Trưởng Văn phòng công chứng Đống Đa trên đường Đê La Thành cho biết, hoạt động công chứng nói chung trong năm 2011 giảm 50% so với năm trước đó, trong khi công chứng liên quan đến các giao dịch BĐS giảm đến hơn 70%. Hoạt động công chứng liên quan đến các giao dịch BĐS tại Văn phòng công chứng Đống Đa còn giảm nhiều hơn tỷ lệ chung do họ sẵn sàng từ chối công chứng với một số giao dịch ủy quyền, vì những giao dịch này rất dễ liên quan đến hoạt động lừa đảo hoặc chiếm đoạt, trong bối cảnh tín dụng đen đang bùng phát.
Luật sư Đào Anh Dũng, Trưởng Văn phòng công chứng Ba Đình cũng thừa nhận, hoạt động công chứng mua bán BĐS trong năm 2011 giảm mạnh và chỉ bằng 1/3 so với năm 2010. Do hoạt động tín dụng đen bùng phát trong năm 2011 nên việc thẩm định giấy tờ, hồ sơ và cả đối tượng công chứng tại Văn phòng được tiến hành hết sức chặt chẽ.
Cũng theo Luật sư Dũng, cuối năm thường là dịp các nhà đầu tư BĐS muốn giải quyết dứt điểm chuyện mua bán, giấy tờ để sang năm mới không còn vướng bận, nên đây thường là thời điểm khách hàng đến các văn phòng công chứng đông nhất trong năm. Thế nhưng, cuối năm 2011, Văn phòng công chứng Ba Đình lại chỉ có một số khách quen đến công chứng. Tình trạng khách hàng đến công chứng giảm đột biến khiến hoạt động kinh doanh năm 2011 của Văn phòng thất thu nghiêm trọng.