I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang VOH.com.vn đưa tin: Chiều hôm qua 23/12, tp.HCM đã tổ chức Hội nghị tổng kết thi hành Hiến Pháp 1992 về tổ chức và hoạt động của Chính quyền địa phương trên địa bàn tp. Đến dự có Thượng tướng Trần Đại Quang - Ủy viên Bộ Chính trị - Bộ trưởng Bộ Công an, và PGS.TS Hoàng Thế Liên -Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
Tại Hội nghị, thành phố đã báo cáo tổng kết thực thi Hiến pháp năm 1992 về tổ chức và hoạt động của Chính quyền và về đầu tư nước ngoài tại tp.HCM. Phát biểu tại Hội nghị, Thượng tướng Trần Đại Quang - Bộ trưởng Bộ Công an đánh giá cao các báo cáo của thấy thành phố có quá trình chuẩn bị công phu, khoa học, bám sát 7 định hướng lớn về sửa đổi bổ sung Hiến pháp năm 1992 của Trung ương. Ông Trần Đại Quang cũng yêu cầu thành phố nghiên cứu đánh giá toàn diện hơn đối với các chuyên đề, đặc biệt là đề án thực hiện mô hình chính quyền đô thị. Cũng tại Hội nghị này, Phó Chủ tịch Ủy Ban Nhân dân thành phố Lê Minh Trí cho biết thành phố sẽ tiếp tục nghiên cứu và kiến nghị Trung ương một số vấn đề nhằm phát huy dân chủ và phát triển bền vững, trong đó tăng thẩm quyền cho thành phố ở một số lĩnh vực, như: quyết định về tài chính ngân sách, biên chế bộ máy và xử phạt hành chính.
2. Báo Giao thông vận tải điện tử có bài Bộ GTVT: Đề xuất phải có điểm đỗ mới được đăng ký xe. Bài báo phản ánh: Để khắc phục tình trạng chiếm dụng lòng đường, vỉa hè, nơi công cộng làm nơi đỗ xe, ngày 23/12, Bộ GTVT đã có công văn kiến nghị Bộ Công an nghiên cứu sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật liên quan, trong đó quy định chủ sở hữu ô tô cá nhân khi đăng ký xe phải chứng minh có nơi đỗ xe phù hợp như đã từng được áp dụng trước đây.
Trong những năm gần đây, UBND thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện nhiều giải pháp để từng bước giảm ùn tắc giao thông tại 2 thành phố này. Tuy nhiên, đến nay, tình trạng ùn tắc giao thông vẫn chưa được khắc phục. Một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông là do số lượng xe ô tô cá nhân tại 2 thành phố tăng rất nhanh. Nhiều chủ xe đã chiếm dụng vỉa hè, lòng đường, nơi công cộng làm nơi đỗ xe riêng trái quy định của pháp luật.
Trước đây, UBND Thành phố Hà Nội cũng đã quy định phải chứng minh có nơi đỗ xe khi đăng ký xe ô tô. Chủ xe là doanh nghiệp tư nhân, cá nhân, tổ chức thuộc diện đăng ký xe biển màu trắng, phải có xác nhận của UBND phường, xã, thị trấn rằng có nơi để xe hoặc có hợp đồng trông giữ xe từ một năm trở lên. Tuy nhiên, quy định này đã bị các chủ xe "lách" bằng cách mua hợp đồng thuê điểm đỗ khống, có đầy đủ xác nhận của cơ quan chức năng như quy định. Có điểm đỗ có sức chứa chỉ 20-25 ô tô nhưng đã xác nhận hợp đồng cho tới hơn 100 chiếc xe. Hay có những ngôi nhà có diện tích 25-30m2 vẫn được chính quyền sở tại xác nhận là có garage để xe.
Do đó, Bộ GTVT cũng kiến nghị Bộ Công an cần có biện pháp kiểm tra, xử lý các trường hợp ký kết hợp đồng trông giữ xe gian dối.
3. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Kỷ luật những người có liên quan. Bài báo phản ánh: Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh số 2141 (15-9-2011) và số 2143 (20-9-2011) đăng bài phản ánh việc xây hồ bơi có mái che chuẩn bị cho Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc năm 2012 tại Cần Thơ. Công trình này ngay từ đầu đã gây nhiều bức xúc cho nhân dân. Dự án được phê duyệt 129,749 tỷ đồng, nhưng hơn một tháng sau ông Tô Minh Giới, Phó chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ, ký phê duyệt lên 254,551 tỷ đồng, tăng 124,8 tỷ. Việc đề xuất tăng kinh phí số tiền quá lớn như vậy là không bình thường, gây bức xúc trong cán bộ và nhân dân.
Theo Ban Kinh tế - Ngân sách Hội đồng nhân dân thành phố Cần Thơ, một số điều chỉnh hạng mục công trình có chủ đích rút tiền Nhà nước. Trong khi cả nước đang thực hành tiết kiệm, cắt giảm các công trình xây dựng chưa thật sự cần thiết theo Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 24-2-2011 của Chính phủ thì UBND thành phố Cần Thơ lại dự chi và đề xuất chi tăng vọt kinh phí xây dựng hồ bơi có mái che lên đến gần 255 tỷ đồng. Trước đó, hồ bơi Phú Thọ (thành phố Hồ Chí Minh) chỉ xây hết 13 tỷ đồng vẫn tổ chức thành công SEA Games 2003; hồ bơi Đồng Tháp phục vụ Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc năm 2000 không cần mái che vẫn tổ chức thành công.
Chỉ trong thời gian ngắn đã có nhiều đơn tố cáo của cán bộ và nhân dân về hiện tượng lợi ích phe nhóm, rút ruột ngân sách Nhà nước, chia chác, tham nhũng trong vụ này. Ủy ban thành phố Cần Thơ đã có quyết định đình chỉ thi công, nhưng lúc đó Sở Kế hoạch - Đầu tư thành phố Cần Thơ đã chi thù lao cho cán bộ tham gia thẩm định dự án hơn 45,2 triệu đồng. Những “cán bộ thẩm định” này gồm sáu người, trong đó ông Võ Thành Sang, Giám đốc sở ký nhận 4.526.995 đồng. Năm người khác trong phòng thẩm định nhận mỗi người 8.148.591 đồng. Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Cần Thơ đã xem xét và ngày 20-12-2011, triển khai quyết định kỷ luật khiển trách ba quan chức “thiếu tinh thần trách nhiệm trong công tác tham mưu” dẫn tới việc tăng vốn đầu tư cụm hồ bơi có mái che lên 254,551 tỷ đồng. Đó là các ông: Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Đỗ Minh Trưởng, Phó giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư Lê Kế Hoa, Phó chánh văn phòng UBND thành phố Trương Hồng Dự. Tuy nhiên, dư luận vẫn thắc mắc tại sao những người đứng đầu không hề phải chịu trách nhiệm (cả trực tiếp ký văn bản đề xuất và liên đới trách nhiệm). Về việc này, ông Nguyễn Anh Dũng, Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kiểm tra Thành ủy nói: “Ông Tô Minh Giới, nguyên Phó chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ, nay đã chuyển công tác khác lên Ban chỉ đạo Tây Nam bộ thì không còn nằm trong diện quản lý của thành phố Cần Thơ, chúng tôi đang kiến nghị cấp thẩm quyền xem xét để xử lý thích đáng ông Tô Minh Giới”.
Theo điều 7 Nghị định 157/2007/NĐ-CP của Chính phủ về “Chế độ trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của Nhà nước trong thi hành công vụ, nhiệm vụ”, việc làm trên đây của Giám đốc Võ Thành Sang là trái với quy định. Lẽ ra ông Sang phải là người chịu trách nhiệm chính.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Hệ thống tư pháp thân thiện với người chưa thành niên. Bài báo phản ánh: Mặc dù chính sách, pháp luật với người chưa thành niên (NCTN) đang từng bước được hoàn thiện, nhưng phải nói rằng, hệ thống tư pháp đối với NCTN còn nhiều bất cập trong việc bảo đảm các quyền trẻ em, thiếu các quy định cụ thể liên quan đến trình tự, thủ tục tố tụng đặc biệt dành cho các vụ việc liên quan tới NCTN cũng như vấn đề tái hòa nhập cộng đồng của NCTN phạm tội.
Có thể thấy, công tác đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm xâm hại trẻ em và tội phạm là NCTN tuy đã đạt được những kết quả nhất định song tình trạng gia tăng, mức độ nghiêm trọng của các loại tội phạm này vẫn là nỗi lo của toàn xã hội. Từ năm 2001 – 2010 có khoảng 10 nghìn trẻ em bị xâm hại tình dục. Đặc biệt, tội hiếp dâm trẻ em có nơi chiếm hơn 50% tổng số các vụ phạm tội hiếp dâm.
Trong khi đó, tỷ lệ NCTN vi phạm pháp luật và tái phạm cao, tập trung tại các thành phố lớn, chủ yếu là các tội xâm phạm sở hữu tài sản, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, ma túy. Theo thống kê của Bộ Lao động, Thương bình và Xã hội, số NCTN vi phạm pháp luật tăng từ hơn 11,3 nghìn em năm 2001 lên đến trên 14 nghìn em năm 2003 và 15,53 nghìn em năm 2009. Còn theo số liệu của Bộ Công an, trong giai đoạn 2006 – 2010 đã xử lý hình sự gần 16 nghìn vụ gồm hơn 20 nghìn đối tượng thuộc lứa tuổi chưa thành niên; xử lý hành chính trên 33 nghìn vụ gồm gần 55 nghìn đối tượng trong lứa tuổi này.
Trước thực trạng báo động ấy, nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách, chương trình liên quan đến NCTN nói chung và trẻ em nói riêng. Ngoài ra, các cơ quan hữu quan cũng thực hiện nhiều hoạt động hợp tác với các tổ chức quốc tế nhằm chăm sóc, bảo vệ và thực hiện các quyền trẻ em. Đáng chú ý có Dự án “Hệ thống tư pháp thân thiện với NCTN” do Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) hỗ trợ để giúp Chính phủ Việt Nam xây dựng một hệ thống tư pháp thân thiện với NCTN, nâng cấp các chương trình, dịch vụ dành cho NCTN, đặc biệt là NCTN vi phạm pháp luật và có nguy cơ vi phạm pháp luật cũng như trẻ em là nạn nhân, nhân chứng của tội phạm.
Đến nay, các hoạt động của Dự án này đã và đang đóng góp thiết thực trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về các vấn đề tư pháp đối với NCTN. Tuy nhiên, bản thân các cơ quan chức năng cũng phải thừa nhận, hệ thống bảo vệ trẻ em trong lĩnh vực tư pháp vẫn chậm được củng cố.
Đó là, chưa có bộ phận chuyên trách trong cơ quan điều tra, VKS, Tòa án tiến hành các thủ tục tố tụng đối với trẻ em; chưa có Tòa án dành riêng cho các vụ án liên quan tới NCTN; phần lớn các cán bộ làm công tác thực thi pháp luật chưa được đào tạo những kỹ năng cơ bản khi làm việc với NCTN; các biện pháp xử lý không chính thức đối với NCTN còn thiếu. Thậm chí, một vị cán bộ TANDTC đã thẳng thắn nói rằng, hệ thống Tòa án hiện hành chưa đạt được mục tiêu mang lại cho NCTN cơ hội phát triển tốt nhất.
2. Báo Hà Nội mới có bài Vướng vì quy định. Bài báo phản ánh: Vẫn còn sự chồng chéo giữa các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, pháp luật về xây dựng và phát triển các khu kinh tế (KKT), khu kinh tế cửa khẩu (KKTCK) được áp dụng chung trên phạm vi toàn quốc chưa làm nổi bật tính chất đặc thù nên chưa tạo động lực mạnh để phát triển các KKT - kết quả giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ ra những bất cập trong thực hiện chính sách, pháp luật về xây dựng và phát triển các KKT, KKTCK ở nước ta hiện nay.
Hiện nay Nghị định số 29/2008/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 14-3-2008 là văn bản pháp lý cao nhất, quy định thống nhất về thành lập, hoạt động, chính sách và quản lý nhà nước đối với khu công nghiệp, khu chế xuất, KKT (bao gồm cả KKTCK). Tuy nhiên sau hơn 10 năm thực hiện, Nghị định 29 đã bộc lộ một số hạn chế và chưa thực sự phù hợp cho tất cả các KKT, KKTCK đã thành lập.
Theo báo cáo của Đoàn giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hiện cả nước có 18 KKT được quy hoạch và 28 KKTCK được thành lập tại 21/25 tỉnh. Việc đưa tất cả KKT, KCN, KKTCK vào đối tượng điều chỉnh như quy định tại Nghị định 29 đã khiến các địa phương gặp nhiều vướng mắc vì mỗi loại hình có mục đích, đặc điểm hoạt động riêng. Cũng theo nghị định này, mô hình tổ chức ban quản lý giữa các KKT và KKTCK là một song trong công tác điều hành, việc sáp nhập này chỉ mang tính hình thức vì thực chất ngoài việc thành lập một đầu mối chung vẫn phải có các văn phòng đại diện trong từng khu để xử lý các công việc. Vì vậy, mặc dù đã có chủ trương mỗi tỉnh chỉ có một ban quản lý, nhưng đến nay, một số tỉnh vẫn tồn tại 2 ban quản lý.
Không chỉ có những phát sinh khi thực hiện mà Nghị định 29 còn chưa có sự thống nhất, thiếu nhất quán với các văn bản hướng dẫn luật thuộc các lĩnh vực chuyên ngành về xây dựng, thuế... Chẳng hạn Nghị định 29 quy định chính sách ưu đãi đầu tư áp dụng cho đối tượng là các dự án thuộc danh mục ưu đãi đầu tư và thực hiện trên địa bàn được ưu đãi đầu tư trong danh mục, kể cả dự án đầu tư mở rộng trên địa bàn khu công nghiệp, KKT. Tuy nhiên, theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008 thì đối tượng được hưởng ưu đãi không còn là dự án như cũ mà là doanh nghiệp thành lập mới từ dự án đầu tư…
Nhận diện chính xác những bất cập trong thực hiện chính sách pháp luật đối với các KKT, KKTCK, tại phiên họp thứ tư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII đã đề nghị tạm dừng việc thành lập mới các KKT, KKTCK để tiến hành rà soát, đánh giá toàn diện mô hình hoạt động. Đồng thời rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật, trong đó có những cơ chế đặc thù về ưu đãi khuyến khích đầu tư, thương mại, xuất - nhập khẩu để phát huy lợi thế so sánh của từng địa phương, từng KKT và KKTCK. Rõ ràng đây là việc làm cần thiết nhằm khai thác hết tiềm năng, thế mạnh của các địa phương, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng kinh tế ven biển, thúc đẩy phát triển kinh tế biên mậu, kết hợp phát triển kinh tế gắn với giữ vững quốc phòng, an ninh.
3. Báo Dân trí có bài Sau buổi tư vấn pháp lý, 3 công nhân vướng vòng lao lý. Bài báo phản ánh: Sáng ngày 4/12/2011, khoảng 200 công nhân Công ty Cà phê Đắk Đoa được lệnh của ban lãnh đạo doanh nghiệp này tập trung tại công ty để tham dự tư vấn pháp luật do bà Vũ Thị Hiền, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp lý tỉnh Gia Lai chủ trì theo văn bản của UBND huyện Đắk Đoa.
Đến gần 9 giờ cùng ngày, buổi tư vấn pháp luật bắt đầu, nhưng thay vì tuyên truyền phổ biến pháp luật xung quanh bộ Luật Lao động, Luật doanh nghiệp, Luật Dân sự cho công nhân thì bà Hiền lại đề nghị công nhân ký kết vào phương án giao- nhận khoán “nửa cứng, nửa mềm” giai đoạn 2011- 2015 do công ty đơn phương đưa ra.
Trước đó, phương án này đang khiến rất nhiều công nhân bất bình, bức xúc. Không chỉ công nhân, mà ngay cả UBND tỉnh Gia Lai cũng đã khẳng định đây là phương án giao- nhận khoán không công khai, minh bạch. Vì vậy, UBND tỉnh đã nhiều lần ra công văn yêu cầu lãnh đạo công ty đưa ra một phương án giao- nhận khoán mới, đảm bảo quyền và lợi ích hài hòa giữa công nhân và công ty. Chính vì vậy, sau khi bà Hiền dứt lời yêu cầu công nhân kí vào phương án giao- nhận khoán mới, hàng trăm công nhân đã đồng loạt phản đối, yêu cầu chấm dứt buổi tư vấn pháp lý vì bà Hiền đã “lạc đề” và ngay bản thân bà lúc đó vẫn chưa hiểu gì về phương án giao- nhận khoán “nửa cứng, nửa mềm”. Để có bằng chứng về buổi tư vấn pháp lý không thành công này, rất nhiều công nhân nữ đã đến và đề nghị bà Hiền ký vào biên bản của buổi tư vấn, nhưng bà Hiền nhất quyết không kí.
Ngày 17/12, 3 công nhân Công ty Cà phê Đắk Đoa là Lê Thị Hương, Phạm Thị Giàng và Nguyễn Thị Bẩy đã bị Công an huyện Đắk Đoa bắt tạm giam về tội giữ người trái phép.
Dư luận tỉnh Gia Lai đang băn khoăn về hiệu quả của buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật của bà Hiền chưa thấy đâu, nhưng khi tập thể công nhân Công ty Cà phê Đắk Đoa xin chữ ký của bà về nội dung buổi phổ biến pháp luật như đã nói trên là 3 công nhân rơi vào vòng lao lý.
Trước tình hình trên, làm việc với chúng tôi, bà Hiền đã thừa nhận, bà sẽ "rút kinh nghiệm" vì tham gia buổi tuyên truyền pháp luật mà chưa hiểu được sự việc! Và bản thân bà không hề muốn những công nhân Lê Thị Hương, Phạm Thị Giàng và Nguyễn Thị Bẩy bị khởi tố.
Báo cũng có bài Chết 4 năm vẫn chưa nhận được tiền mai táng phí. Bài báo phản ánh: Giấy chứng tử của một người nhưng có đến 2 ngày mất. Trong biên bản thẩm định về trường hợp này, UBND xã Xuân Tường cũng xác nhận 2 ngày mất khác nhau. Khi PV vừa đặt nghi vấn về việc này liền bị cán bộ CSXH đuổi khỏi phòng làm việc.
Trong đơn gửi các cơ quan chức năng, ông Nguyễn Phùng Hùng (trú tại phường Hà Huy Tập, Tp Vinh, Nghệ An) phản ánh: Bố mẹ ông là ông Nguyễn Phùng Mươi - bà Nguyễn Thị Mươi (trú tại xóm 10 xã Xuân Tường, huyện Thanh Chương, Nghệ An) được tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì vào năm 1998. Năm 2007, ông Mươi qua đời, sau khi ông Mươi mất, gia đình đã làm hồ sơ gửi UBND xã Xuân Tường để được hưởng trợ cấp mai táng theo quy định của Nhà nước. Nhưng đến thời điểm này (tức là sau hơn 4 năm ông Nguyễn Phùng Mươi mất), gia đình vẫn chưa nhận được tiền mai táng phí dành cho người có công với cách mạng.
Anh Vinh, con rể của cụ Mươi cho biết sau khi ông Mươi mất gia đình đã làm hồ sơ gửi UBND xã nhưng đợi mãi không thấy nhận được tiền nên đã nhiều lần lên xã hỏi. Xã bảo đang xét. Đến cuối tháng 11/2011, xã gọi gia đình lên thông báo ngày tháng năm mất của ông cụ trong giấy chứng tử và các giấy tờ khác không giống nhau, yêu cầu gia đình điều chỉnh cho thống nhất.
Tìm hiểu hồ sơ xin hưởng trợ cấp mai táng phí của gia đình ông Nguyễn Phùng Mươi do cán bộ chính sách xã hội xã Xuân Tường cung cấp, quả thật có giấy chứng tử mang tên Nguyễn Phùng Mươi có đến 2 ngày mất: 21/2/2007 và ngay trên dòng ghi ngày tháng năm mất được đánh một mũi tên ghi ngày 8/4/2007. Trong bộ hồ sơ của ông Mươi cũng có 2 biên bản thẩm định. Biên bản thứ nhất có ghi rõ ngày tháng lập văn bản, có đủ chữ ký và con dấu của Đảng ủy, UBND, UBMTTQ, Tư pháp xã Xuân Tường xác nhận ngày mất của ông Nguyễn Phùng Mươi là ngày 8/4/2007. Nhưng trong một biên bản thẩm định không ghi ngày lập văn bản nhưng vẫn có đầy đủ chữ ký và con dấu của UBND xã Xuân Tường thì ông Nguyễn Phùng Mươi có ngày mất là 21/2/2007.
Nếu quả thật trường hợp của ông Nguyễn Phùng Mươi không được hưởng chế độ mai tang phí bởi sau khi ông Mươi mất, gia đình ông đã làm hồ sơ xin hưởng chế độ trợ cấp 1 lần và đã được giải quyết, thì chính quyền cũng nên giải thích rõ cho gia đình hiểu để tránh những thắc mắc, phiền phức không đáng có.