I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Giáo dục và thời đại phản ánh: Ngày 01-11-2011, theo quy định của Nghị định số 82/2011/NĐ-CP "Quy định về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc" sẽ chính thức bắt đầu có hiệu lực. Tiêm thuốc độc sẽ thay cho xử bắn đối với các phạm nhân bị tuyên án tử hình. Theo đó, Bộ Công an đã đề nghị với Chính phủ cho phép xây dựng 5 nhà thi hành án tử hình đầu tiên trên cả nước tại các tỉnh, thành là Hà Nội, TPHCM, Nghệ An, Đắk Lắk và Sơn La. Và đến thời điểm này, mọi công tác chuẩn bị đều đã sẵn sàng triển khai.
Tuy nhiên, Theo Tổng cục Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp, trong thời gian tới để áp dụng hình thức tử hình bằng tiêm thuốc độc trên phạm vi toàn quốc vẫn còn khó khăn nhất định như: Cán bộ thực hiện tiêm thuốc độc cần phải được đào tạo, bồi dưỡng và biên chế như thế nào cho hợp lý? Bởi tính trung bình mỗi năm cơ quan chức năng chỉ thi hành trên dưới 100 bị án. Có những địa phương trong vài ba năm không thi hành bị án nào hoặc chỉ thi hành 1, 2 bị án. Vậy phương án đào tạo, biên chế như thế nào cho hợp lý cũng là bài toán nan giải? Bên cạnh đó, việc xây dựng phòng tiêm thuốc độc, tuy đã có hướng bố trí xây dựng ở các trại tạm giam nhưng cũng không dễ thực hiện đồng loạt trên toàn quốc trong một sớm một chiều.
2. Báo Thanh niên có bài Hiệu ứng domino. Bài báo phản ánh: Nợ xấu ngân hàng tăng, chủ đầu tư bất động sản giảm giá để ra hàng, vỡ nợ tín dụng đen ngày càng nhiều... Tất cả những điều này đang cảnh báo hiệu ứng domino trên thị trường tài chính.
Câu hỏi đặt ra là, tại sao những tổ chức tín dụng chính thống khó khăn trong việc huy động vốn thì một nguồn vốn lớn từ dân chúng lại chảy vào tín dụng đen bất chấp các rủi ro đã được cảnh báo. Câu trả lời là do mất lòng tin. Trong khi chỉ huy động người dân với lãi suất 14% thì các ngân hàng vẫn cho vay lẫn nhau với lãi suất 20%- 25%, thậm chí trên 30% trên thị trường liên ngân hàng. Huy động áp trần 14% nhưng lãi suất cho vay thả nổi, tạo cửa cho các tổ chức tín dụng thoải mái "bắt chẹt" doanh nghiệp với lãi suất cao; kinh tế khó khăn nhưng nhiều ngân hàng vẫn lãi lớn... Thật khó để biện hộ cho những con số cũng như các vấn đề nói trên. Đó cũng là lý do khiến nhiều người tìm đến tín dụng đen. Tạo cơ hội cho tín dụng đen thả sức tung hoành, tràn lan từ các thành phố lớn cho đến cả các vùng quê yên bình. Tín dụng đen đổ bể, dù không thừa nhận bị ảnh hưởng nhưng ai cũng biết, không thiếu những khách hàng kinh doanh khó khăn đã đảo nợ ngân hàng bằng việc vay nóng bên ngoài. Những khoản nợ đó, giờ trở thành nợ khó đòi, nợ xấu khi tín dụng đen vỡ.
Tham siêu lợi nhuận, hàng loạt doanh nghiệp "nhảy" vào kinh doanh bất động sản; tham lợi lớn, hầu hết các tổ chức tín dụng đẩy mạnh cho vay phi sản xuất; tham lãi suất cao, nhiều người dân tìm đến tín dụng đen... Tất cả những điều này liên quan mật thiết với nhau nên khi một thị trường gặp khó khăn sẽ kéo theo các sự rủi ro của những thị trường còn lại.
3. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Trong quá trình thi công nền móng cải tạo Bamboo Bar của khách sạn Sofitel Legend Metropole Hà Nội (phố Ngô Quyền), đội thi công đã tình cờ chạm vào mái của một hầm trú ẩn.
Tổng giám đốc của khách sạn, ông Kai Speth, đã cho khoan một lỗ rộng trên nóc hầm, phát hiện hầm trú ẩn rộng chừng 40 m2. Tại đây, họ tìm thấy một chai rượu cũ, những chiếc bóng đèn vẫn còn nguyên vẹn, ống dẫn khí, nhiều dấu viết vẽ trên tường.
Lãnh đạo khách sạn Metropole chưa quyết định hướng xử lý cụ thể với không gian ngầm này, nhưng cho biết có thể cải tạo thành một bảo tàng giữa lòng khách sạn để giúp nhân viên nhiều thế hệ, những người quan tâm hay khách lưu trú hiểu hơn về một dân tộc Việt Nam anh hùng.
4. Báo Hà Nội mới phản ánh: Bộ Tài chính vừa có công văn số 14355/BTC-QLCS hướng dẫn các bộ, ngành và địa phương về việc tạm dừng mua sắm tài sản công theo Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ.
Theo đó, việc mua sắm xe ô tô, phương tiện vận tải chuyên dùng phục vụ nhiệm vụ có tính cấp bách, phục vụ công tác bảo đảm an ninh, quốc phòng, thực hiện theo đúng Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ. Trường hợp có tính chất cấp bách, các đơn vị có văn bản đề nghị Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Về mua sắm thiết bị văn phòng, phương tiện làm việc và các tài sản khác, nếu giá trị tài sản từ 100 triệu đồng trở lên (tính cho một gói mua sắm của đơn vị dự toán trực tiếp sử dụng ngân sách nhà nước), các đơn vị tạm dừng theo Nghị quyết 11/NQ-CP. Trường hợp tài sản có giá trị dưới 100 triệu đồng, nếu bảo đảm đủ hai điều kiện: đã rà soát, sắp xếp lại nhưng vẫn không bảo đảm yêu cầu nhiệm vụ và đã được bố trí kinh phí mua sắm trong dự toán ngân sách được giao, thủ trưởng đơn vị căn cứ vào dự toán ngân sách và thực tế công việc để mua sắm, trang bị tài sản theo đúng tiêu chuẩn, chế độ…
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Bỏ công chứng ba loại hợp đồng nhà ở: Cho dân quyền quyết định. Bài báo phản ánh: Bà LÝ THỊ NHƯ HÒA, Trưởng Văn phòng Công chứng Lý Thị Như Hòa: Càng ngày thì trình độ hiểu biết về pháp luật của người dân càng được nâng cao. Khi thực hiện các hợp đồng, giao dịch về nhà ở, các bên đều tìm hiểu kỹ lưỡng tình trạng pháp lý của căn nhà, chủ thể giao dịch… để từ đó có những cân nhắc, quyết định cần thiết sao cho quyền lợi của mình được đảm bảo tuyệt đối. Do các loại hợp đồng như thế chấp nhà ở, mua bán nhà ở, đổi nhà ở, tặng cho nhà ở giữa cá nhân với cá nhân có phần phức tạp nên xin tạm không bàn. Riêng ba loại hợp đồng thuê nhà từ sáu tháng trở lên; cho mượn, cho ở nhờ; ủy quyền quản lý nhà ở, nếu không bắt buộc công chứng thì người dân sẽ được thực hiện quyền lựa chọn có nên đi công chứng hay không. Nếu muốn có con dấu đỏ, có chữ ký của công chứng viên để tăng giá trị pháp lý cho hợp đồng thì người dân đi công chứng. Ngược lại, nếu thấy giao dịch đơn giản, có thể tin cậy nhau thì người dân khỏi đi công chứng. Cùng với việc cho dân quyền chọn lựa thì Nhà nước sẽ không còn phải can thiệp nhiều vào các quan hệ dân sự.
Tôi đánh giá đề xuất của Bộ Xây dựng là một bước cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực công chứng đáng ghi nhận. Tuy nhiên, có một lưu ý sau đây cần được xem xét, xử lý thấu đáo. Do quy định công chứng các hợp đồng về nhà ở (trong đó có ba loại hợp đồng trên) được quy định trong Bộ luật Dân sự, Luật Nhà ở, Luật Đất đai nên nếu bỏ bớt thì cần phải sửa đổi đồng bộ các luật. Mà việc sửa luật thì không hề đơn giản. Có lẽ Bộ Xây dựng nên tính toán thêm, nếu thấy việc bỏ ngay có nhiều cái được thì sẽ tiến hành kiến nghị để sửa ngay các luật. Trường hợp thấy cái được chưa đặc sắc lắm (vì người dân không ký nhiều ba loại hợp đồng này, phí công chứng cũng không cao…), Bộ có thể tiếp tục rà soát các nội dung cần chỉnh sửa khác để sửa được nhiều nội dung của các luật hơn, giảm thiểu việc gây xáo trộn.
Ông HOÀNG XUÂN HOAN, Trưởng phòng Công chứng số 2 TP.HCM: Nếu không còn được giao nhiệm vụ công chứng ba loại hợp đồng trên thì lượng hồ sơ ở phòng chúng tôi có thể sẽ giảm. Nhưng theo tôi các cơ quan công chứng nói riêng và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nói chung phải tôn trọng quyền lựa chọn của người dân và thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Một thẩm phán TAND quận Bình Thạnh, TP.HCM: Theo Luật Công chứng, văn bản công chứng có giá trị chứng cứ; những tình tiết, sự kiện trong văn bản công chứng không phải chứng minh. Với ba loại hợp đồng nêu trên, nếu bỏ thủ tục công chứng thì có thể các tòa sẽ hơi gặp khó khăn trong xét xử nếu một trong các bên không thừa nhận nội dung hợp đồng. Bấy giờ, có thể tòa phải mất công xác minh lại những vấn đề liên quan đến hợp đồng. Tuy nhiên, phải khẳng định khó khăn này không lớn lắm và công việc thụ lý, xét xử của tòa vẫn diễn ra bình thường, không có vướng mắc gì.
Một thẩm phán TAND TP.HCM: Trong số ba loại hợp đồng trên, tranh chấp thường rơi vào hợp đồng cho thuê nhà ở có thời hạn từ sáu tháng trở lên. Hai loại hợp đồng còn lại ít khi các tòa thụ lý, giải quyết. Đối với hợp đồng cho thuê nhà ở từ sáu tháng trở lên, có nhiều rủi ro pháp lý cho người cho thuê lẫn người thuê và nội dung tranh chấp cũng tương đối phức tạp. Để đảm bảo quyền lợi của các bên, theo tôi không nên bỏ việc công chứng đối với loại hợp đồng này.
2. Báo Nhân dân điện tử có bài Tạo cơ chế giám sát hiệu quả. Bài báo phản ánh: Sáng 31-10, tại diễn đàn Quốc hội, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội nhất trí về kết quả thực hiện chương trình hoạt động giám sát năm 2011 “đã tập trung vào những vấn đề dư luận, cử tri quan tâm.” Đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) nhìn nhận, hoạt động giám sát đã làm rõ những hạn chế trong việc thực thi pháp luật, chấp hành pháp luật và những bất cập, khiếm khuyết, qua đó đã góp phần hoàn thiện pháp luật và giúp Chính phủ, bộ, ngành thực hiện quản lý, điều hành tốt hơn.
Ở góc độ khác, đại biểu Phạm Huy Hùng (Hà Nội) cho rằng, hoạt động giám sát của Quốc hội trong năm như chưa đáp ứng được yêu cầu tình hình hiện nay, giám sát văn bản quy phạm pháp luật chưa được quan tâm đúng mức, kết quả giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân còn hạn chế. Nhất trí ý kiến của đại biểu Huy Hùng, đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội cần phân tích sâu sắc hơn về kết quả đạt được của hoạt động giám sát, bổ sung làm rõ những nguyên nhân chủ quan, khách quan và hạn chế trong hoạt động giám sát, để đề ra biện pháp khắc phục. Theo đại biểu Huy Hùng, “việc theo dõi, đánh giá thực hiện các kiến nghị sau giám sát chưa làm được nhiều, đồng thời cũng chưa chỉ ra những nguyên nhân chủ quan, khách quan những hạn chế, do đó cũng chưa đưa ra được những biện pháp khắc phục”.
Hiện nay việc sử dụng kết quả giám sát, hiệu lực giám sát chuyên đề của các cơ quan của Quốc hội phụ thuộc nhiều vào cách Quốc hội sử dụng kết quả giám sát như thế nào? Một số ý kiến đại biểu cho rằng, trong các báo cáo kết quả giám sát của các cơ quan của Quốc hội, của Ủy ban thường vụ Quốc hội, mặc dầu chất lượng rất tốt nhưng không được bố trí trình bày tại phiên họp toàn thể mà chỉ gửi đại biểu tự nghiên cứu.
Theo đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cách làm như vậy, “đã làm giảm đáng kể hiệu lực của hình thức giám sát”. “Cần bố trí thêm thời gian để công bố các báo cáo giám sát, đặc biệt là báo cáo giám sát của Ủy ban thường vụ Quốc hội và cần thiết dành thời gian thích hợp cho đại biểu thảo luận tại phiên họp toàn thể” - Đại biểu Nga đề nghị. Phải thừa nhận một thực tế về sự tác động mạnh mẽ của báo chí, của công tác truyền thông trong việc nâng cao hiệu quả, tạo thêm sức mạnh cho hoạt động giám sát của Quốc hội qua việc phát thanh, truyền hình trực tiếp các phiên họp, qua việc đưa tin của báo chí. Nhiều đại biểu cho rằng, qua cầu nối này thì cử tri cả nước giám sát và phản hồi hết sức có hiệu quả có tác động mạnh đến đối tượng được giám sát. Theo đó, cần mở rộng sự tham gia của cử tri và báo chí vào hoạt động giám sát của Quốc hội, “Về bản chất thì sức mạnh của Quốc hội chính là sức mạnh của cử tri” - đại biểu Nga nhận định.
3. Báo Lao động có bài Vụ Viện trưởng VKSND tỉnh Quảng Trị “trẻ” lại 4 tuổi: Viện KSND Tối cao thanh tra. Bài báo phản ánh: Tin từ Tỉnh uỷ Quảng Trị (QT) ngày 28.10 cho hay, đoàn thanh tra của Viện KSND Tối cao đã đến làm việc tại tỉnh trong ba ngày qua về vụ Viện trưởng VKSND tỉnh Lê Xuân Đường vừa được cấp lại giấy khai sinh mới có năm sinh trẻ lại 4 tuổi so với năm sinh trong hồ sơ quản lý cán bộ (từ 1952 thành 1956).
Cùng với thông tin trên báo chí về việc ông Lê Xuân Đường làm giấy khai sinh khai sụt lại 4 tuổi tại thời điểm chỉ còn chưa đầy một năm nữa là nghỉ hưu, Viện KSND Tối cao và Tỉnh uỷ QT cũng đã nhận được đơn tố cáo của ông Đặng Thanh Xuân – Trưởng phòng Kiểm sát án trị an - ma tuý của Viện KSND tỉnh – về những việc làm sai phạm của ông Lê Xuân Đường, trong đó có việc cải sửa tuổi trẻ lại.
Trước đó, ngày 19.10, đoàn công tác của Tỉnh uỷ QT đã đến làm việc tại Viện KSND tỉnh. Tại đây, ông Đặng Thanh Xuân đã khẳng định sẵn sàng làm rõ các nội dung tố cáo đối với ông Lê Xuân Đường, đặc biệt ông Xuân đề nghị xử lý nghiêm minh các hành vi gian dối, vi phạm pháp luật trong vụ đấu giá hợp thức xe ôtô công của viện trở thành xe riêng của ông Đường và việc một số hạng mục tại trụ sở viện đã bị đập phá để làm lại trong khi công trình vừa được xây dựng quy mô đầu tư lớn đưa vào sử dụng mới hơn 2 năm...