I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Thanh niên phản ánh: Bộ Chính trị vừa có Quyết định phân công ông Lê Hồng Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Công an làm Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng. Người tiền nhiệm của ông Lê Hồng Anh trên cương vị Thường trực Ban Bí thư là ông Trương Tấn Sang vừa được Quốc hội khóa XIII bầu làm Chủ tịch nước.
2. Báo Tiền phong phản ánh: Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Phu nhân, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Phu nhân, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Choummaly Sayasone hôm nay (8-8) đến Hà Nội, bắt đầu chuyến thăm hữu nghị chính thức nước ta.
3. Báo Hà Nội mới phản ánh: Những năm gần đây, Hà Nội liên tục là một trong các tỉnh, thành phố có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) cao nhất cả nước (với 119 trẻ trai/100 trẻ gái). Vì vậy, trong dự thảo Đề án kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2011 - 2020 của Tổng cục DS-KHHGĐ, Hà Nội được chọn là một trong 15 tỉnh trọng điểm triển khai các hoạt động can thiệp. Các tỉnh còn lại là Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nam Định, Hòa Bình, Hải Phòng, Quảng Ngãi, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Cần Thơ, Bình Định, Lào Cai và An Giang.
Theo kế hoạch, đề án sẽ triển khai thành 2 giai đoạn (2012-2015 và 2015-2020), qua các hoạt động can thiệp nhằm kìm chế tốc độ gia tăng quá nhanh của tỷ số MCBGTKS ở các địa phương, góp phần đạt mục tiêu của cả nước là đến năm 2015 tỷ số này không quá 113 trẻ trai/100 trẻ gái; đến 2020 không quá 115 trẻ trai/100 trẻ gái; sau năm 2020 cố gắng đưa tỷ số này trở lại mức bình thường.
4. Báo Người lao động phản ánh: Về việc đơn vị trực thuộc Tổng Công ty Phát triển khu công nghiệp – Sonadezi (Đồng Nai) xả thải ra môi trường chưa qua xử lý (Báo Người Lao Động đã thông tin), ngày 6-8 tại Hà Nội, ông Trần Văn Tư - Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai, đại biểu Quốc hội - cho biết vụ này đang được cơ quan chức năng tỉnh xem xét và xử lý.
Việc xử lý cụ thể sẽ do cơ quan chức năng địa phương thực hiện, đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh không có trách nhiệm xử lý vụ này. Ông Trần Văn Tư cũng khẳng định doanh nghiệp sai sẽ bị xử lý đúng quy định của pháp luật, phải đền bù cho sự phá hoại môi trường.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Đề xuất thành lập Viện hòa giải thương mại. Bài báo phản ánh: Đây là vấn đề được đưa ra tại “Hội thảo về mô hình tổ chức và hoạt động hòa giải thương mại tại Việt Nam” do Bộ Tư pháp và Cơ quan phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) tổ chức hôm 5/8.
Để thúc đẩy biện pháp giải quyết tranh chấp bằng hòa giải một cách hiệu quả, TS. Nguyễn Thị Minh kiến nghị, pháp luật Việt Nam cũng chỉ nên quy định về mặt nguyên tắc, công nhận hòa giải thương mại như một biện pháp giải quyết tranh chấp độc lập. Cũng theo bà Minh, nên quy định trung gian và hòa giải thành một biện pháp giải quyết tranh chấp thay thế là hòa giải thương mại. Đặc biệt, phải quy định về giá trị pháp lý của biên bản hòa giải thành. Trong trường hợp hòa giải thành thì biên bản hòa giải thành đối với các vụ việc tranh chấp có hiệu lực pháp luật, Tòa án và Trọng tài không thụ lý các đơn thư đề nghị giải quyết tranh chấp đã được hòa giải thành. Nếu một trong các bên không thi hành thì có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định công nhận hòa giải thành. Quyết định này được thi hành như một bản án của Tòa án. Chuyên gia này cho rằng, trước mắt, Chính phủ nên ban hành Nghị định về hòa giải thương mại, trong đó nêu định nghĩa về hòa giải thương mại, giá trị pháp lý của biên bản hòa giải thành, trình tự, thủ tục thành lập các tổ chức hòa giải, yêu cầu đối với với hòa giải viên, v.v... Đồng thời, nên thành lập Viện hòa giải thương mại trực thuộc cơ quan QLNN về trọng tài, tổ chức này sẽ đóng vai trò tiên phong trong công tác trung gian hòa giải tại Việt Nam và đóng góp cho công cuộc thúc đẩy biện pháp giải quyết tranh chấp bằng hòa giải một cách hiệu quả.
Theo ông Clifford Wallace – Thẩm phán cao cấp, Nguyên Chánh Tòa Phúc thẩm khu vực 9 của Hoa Kỳ, ở quốc gia này, cứ 10 vụ việc nộp đơn ra Tòa, thẩm phán chỉ phải giải quyết 1 vụ. Còn lại 9 vụ được giải quyết qua trung gian (hòa giải) và cứ 100 vụ việc giải quyết bằng trung gian thì có 87 vụ thành công. Để các văn bản (hay còn gọi là hợp đồng) thỏa thuận giữa hai bên giải quyết bằng trung gian có hiệu lực, ông Clifford Wallace lưu ý, trong hợp đồng này nên ghi rõ, hai bên thỏa thuận sẽ tự nguyện thực hiện theo nội dung văn bản này. Những trường hợp này, Tòa án sẽ từ chối thụ lý vụ việc trừ khi một trong các bên chứng minh được dấu hiệu lừa đảo, gian dối của những người tham gia giải quyết vụ việc đó.
Báo cũng có bài Quy định bất cập “khuyến khích” người phải thi hành án chây ỳ. Bài báo phản ánh: Những quy định còn bất cập của pháp luật hiện hành đã vô hình chung “khuyến khích” người phải thi hành án chây ỳ việc thanh toán, bởi lẽ việc cố tình kéo dài này thường có lợi cho họ. Câu chuyện thi hành án liên quan đến một doanh nhân dưới đây là ví dụ điển hình.
Theo Bản án sơ thẩm số 675/2006/DS-ST ngày 10/07/2006 của TAND TP.HCM, ông Đinh Lê V. và bà Đặng Kiều T. có quan hệ tình cảm với nhau từ tháng 04/2004, đến ngày 21/01/2005 bà T. và ông V. tổ chức đám cưới nhưng không làm giấy đăng ký kết hôn. Trong thời gian này, bà T. đã vay của ông V. số tiền 680.000.000 (sáu trăm tám mươi triệu đồng) để mua căn hộ chung cư Phú Thọ Hòa và cam kết sẽ hoàn trả khi ông V. có yêu cầu. Sau đám cưới một ngày thì hai người nảy sinh mâu thuẫn, bà T. đã đem trả toàn bộ lễ vật cho tặng và chấm dứt quan hệ với ông V. kể từ đó.
Khi bị ông V. kiện ra tòa, bà T. cho rằng không hề vay mượn khoản tiền nào của ông V., chữ ký trong giấy ký nhận nợ ghi ngày 18/01/2005 là giả mạo, không phải là chữ ký thật của bà. Tuy nhiên, căn cứ vào giấy ký nhận ghi ngày 10/01/2005, Bản kết luận giám định số 448/KLGĐ ngày 15/11/2005 của Tổ chức giám định kỹ thuật hình sự - Công an TP.HCM và Bản kết luận giám định số 1414/C21B ngày 28/04/2006 của Phân viện khoa học hình sự - Bộ Công an và các chứng cứ liên quan cũng như thời gian hai người có quan hệ tình cảm là đúng sự thật… Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 10/07/2006, TAND TP.HCM đã công nhận yêu cầu của ông Đinh Lê V., buộc bà Đặng Kiều T. có trách nhiệm thanh toán cho ông số tiền 680.000.000 và thi hành ngay khi án có hiệu lực. Ngày 20/07/2006, bà T. làm đơn kháng cáo xin xem xét lại toàn bộ bản án sơ thẩm, tuy nhiên liên tiếp sau đó tại phiên tòa phúc thẩm các ngày 18/09/2006, 26/09/2006 và 16/10/2006 bà T. đều vắng mặt không rõ lý do. Do đó, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án, đồng thời công nhận Bản án dân sự sơ thẩm số 675/2006/DSST của TAND TP.HCM.
Ngày 29/8/2007 Trưởng Thi hành án dân sự TPHCM đã có Quyết định số 577/THS-YC cho thi hành bản án có hiệu lực nói trên. Thế nhưng cho đến nay đã gần 5 năm trôi qua, sau nhiều lần khiếu nại yêu cầu thi hành án, số tiền mà ông V. yêu cầu bà T. trả vẫn chưa được thi hành án xong. Không chỉ vậy, ngày 16/02/2011 Cục thi hành án dân sự TP.HCM đã ra quyết định số 58/QĐ-THA trả đơn yêu cầu thi hành án của ông Đinh Lê V. vì cho rằng bà T. không có tài sản để thi hành án…?! Được biết, ngay thời điểm Cục thi hành án dân sự ký quyết định trả đơn yêu cầu thi hành án trở về trước, bà Đặng Kiều T. đang giữ chức Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc công ty cổ phần Đầu tư & Kinh doanh BĐS 584.6 Neoland. Đây là một công ty trực thuộc công ty 584 Group, ngoài kinh doanh BĐS, Neoland còn tham gia phân phối nhiều dự án tại các tỉnh, thành như Tp.HCM, Đồng Nai, Cần Thơ, Long An, Bình Dương… Không chỉ vậy, từ năm 2009 Neoland đã khởi động chương trình môi giới BĐS tại thị trường Campuchia và Mỹ. Không chỉ vậy, bà T cũng đã xuất hiện trên nhiều tờ báo với tư cách một nữ doanh nhân trẻ thành đạt.
Phóng viên muốn gặp bà T để hỏi lý do vì sao bà chây ỳ, không chịu thi hành án. Thế nhưng sau nhiều lần liên lạc tới số điện thoại bàn 08.22278533 của công ty nơi mà T làm việc, phóng viên nhận được sự trả lời lấp lững của nhiều nhân viên ở đây rằng: không biết bà T. đi đâu, bà T. không còn làm ở đây nữa, không có số di động của bà T.… Tại văn phòng công ty Neoland, địa chỉ 785/1 Lũy Bán Bích, phường Phú Thọ Hòa, quận Tân Phú, TPHCM, khi trao đổi với phóng viên thì một số nhân viên của công ty cũng nói là không biết bà T. có còn làm ở đây nữa hay không.
2. Báo Hà Nội mới có bài Hà Nội: Hệ thống thông tin về công chứng bước đầu phát huy hiệu quả. Bài báo phản ánh: Sở Tư pháp Hà Nội cho biết, hệ thống thông tin về công chứng trên địa bàn thành phố đã đi vào hoạt động và bước đầu phát huy hiệu quả.
Hiện đã có hơn 150.000 hợp đồng, giao dịch được niêm yết trên hệ thống, với trên 500 thông tin ngăn chặn, bước đầu giúp các công chứng viên thuận lợi hơn khi tác nghiệp. Qua hệ thống thông tin, đặc biệt là các văn bản về thông tin ngăn chặn từ các cơ quan chức năng như cơ quan thi hành án, tòa án, các công chứng viên có thể xác định một tài sản đã bị bán, thế chấp, có tranh chấp hay không trước khi quyết định nhận yêu cầu của khách hàng.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Cưỡng chế vuông tôm bạc tỉ vì khoản nợ nhỏ. Bài báo phản ánh: Bà Lê Thị Tư ngụ ấp Phước Thắng A, xã An Phúc, Đông Hải (Bạc Liêu) đang khiếu nại chuyện bị Cục Thi hành án dân sự tỉnh này cưỡng chế bán đấu giá một vuông tôm trị giá cả tỉ đồng chỉ để thi hành án vài chục triệu đồng. Theo hồ sơ, trước đây chồng bà Tư bị tòa phạt 20 năm tù về tội giết người, buộc phải bồi thường cho phía nạn nhân 51 triệu đồng. Tháng 5-2011, Cục Thi hành án tỉnh Bạc Liêu ra quyết định cưỡng chế bán đấu giá toàn bộ vuông tôm của gia đình bà Tư với lý do gia đình bà không chịu thi hành án. Bà Tư khiếu nại khắp nơi. Theo bà, tính đến thời điểm bị cưỡng chế, bà chỉ còn nợ phía nạn nhân 25 triệu đồng, trong khi vuông tôm bà đang canh tác rộng gần 3 ha, giá trị thực tế gần 1 tỉ đồng. Hơn nữa, vuông tôm là tài sản chung của hai vợ chồng chứ không phải là tài sản riêng của chồng bà, cơ quan thi hành án cưỡng chế bán đấu giá mà không tính đến quyền lợi của bà là trái luật...
Trả lời khiếu nại, Cục Thi hành án tỉnh Bạc Liêu cho rằng sau khi nhiều lần thúc hối mà vợ chồng bà Tư không tự nguyện thi hành án, cuối năm 2008, cơ quan này đã làm việc, được chồng bà Tư đồng ý thi hành án một lần. Cục Thi hành án xác minh tài sản thì chồng bà Tư đứng tên trên giấy đỏ phần đất rộng hơn 3,1 ha mà gia đình đang ở và canh tác, đã thế chấp vay tiền ngân hàng 70 triệu đồng từ năm 2004. Sau đó, chấp hành viên kê biên phần diện tích vuông tôm, trừ phần đất xây dựng ra. Khi đưa ra bán đấu giá, Cục Thi hành án phải giảm giá tới tám lần mới bán được với giá 237 triệu đồng. Theo Cục Thi hành án, khoản tiền trên tương đương các khoản nợ của vợ chồng bà Tư gồm nợ ngân hàng gần 150 triệu đồng, nợ thi hành án 51 triệu đồng, thuế thu nhập cá nhân do bán đấu giá tài sản, chi phí thi hành án, án phí... Do vậy, cơ quan này khẳng định việc cưỡng chế bán đấu giá vuông tôm là phù hợp với Luật Thi hành án dân sự.
Theo luật sư Phạm Minh Trí (Đoàn Luật sư tỉnh Cà Mau), việc chồng bà Tư đứng tên trên giấy đỏ không đồng nghĩa với chuyện vuông tôm là tài sản riêng của ông này. Cơ quan thi hành án cần phải xác định rõ vuông tôm là tài sản chung của vợ chồng hay tài sản riêng của chồng bà Tư. Nếu là tài sản chung, cơ quan thi hành án phải xác định phần sở hữu của vợ, chồng theo quy định và thông báo cho các bên biết. Nếu một trong các bên không đồng ý thì có quyền khởi kiện yêu cầu tòa giải quyết (Điều 74 Luật Thi hành án dân sự).
Đáng nói hơn, cơ quan thi hành án gộp khoản nợ ngân hàng của vợ chồng bà Tư vào để thi hành án là trái luật bởi đây là một giao dịch dân sự khác, không liên quan gì đến vụ thi hành án này cả. Số tiền phải thi hành theo bản án chỉ khoảng vài chục triệu đồng nên việc cưỡng chế bán đấu giá cả vuông tôm trị giá hàng trăm triệu đồng là bất hợp lý. Trong trường hợp giá trị tài sản quá lớn so với nghĩa vụ phải thi hành án như thế này, cơ quan thi hành án phải cưỡng chế khai thác đối với tài sản (Điều 107 Luật Thi hành án dân sự) chứ không phải là cưỡng chế bán đấu giá tài sản.
4. Báo Lao động có bài Chiếm đất lại còn chống đối lực lượng thi hành án. Bài báo phản ánh: Ngày 4.8, Chi cục Thi hành án dân sự, lực lượng công an quân đội TP. Yên Bái đã tiến hành cưỡng chế, buộc gia đình ông Ngô Hồng Chiến trả lại phần đất đã lấn chiếm của gia đình ông Nguyễn Anh Tuấn tại tổ 39 phường Đồng Tâm. Việc cưỡng chế thực hiện theo bản án số 06/2009 ngày 29/4/2009 của TAND tỉnh Yên Bái xét xử về việc kiện tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất giữa hai gia đình trên. Theo đó buộc ông Ngô Hồng Chiến phải dỡ bỏ cây trồng làm hàng rào và trả lại phần diện tích đất lấn chiếm có chiều rộng 1,25m và chiều dài 08m là ranh giới giữa thửa đất của hai gia đình cho ông Nguyễn Anh Tuấn.
Tại buổi cưỡng chế, việc cưỡng chế diễn ra rất khó khăn và mất nhiều thời gian do nhiều người trong gia đình ông Chiến đã có thái độ chống đối và có những lời lẽ thách thức cơ quan pháp luật. Mặc dù trước đó, việc tranh chấp đã được xét xử tại TAND tỉnh Yên Bái và bản án có hiệu lực thi hành. Các tổ chức đoàn thể của phường Đồng Tâm đã nhiều lần xuống nhà khuyên giải nhưng gia đình ông Chiến vẫn không chấp nhận.