Trong buổi sáng ngày 30/11/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo An ninh Thủ đô phản ánh: UBND TP Hà Nội vừa đề nghị HĐND TP thông qua việc tăng mức hỗ trợ kinh phí đào tạo cho đội ngũ cán bộ tư pháp. UBND TP cho biết, chế độ tiền lương, phụ cấp theo quy định cho cán bộ tư pháp mặc dù có tăng nhưng chưa tương xứng, chưa được cải thiện một cách cơ bản, chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt tại Thủ đô. Do đó, UBND TP Hà Nội đề nghị hỗ trợ kinh phí đào tạo bồi dưỡng lý luận chính trị, pháp luật quốc tế, ngoại ngữ, công nghệ thông tin, trao đổi, học tập kinh nghiệm cho đội ngũ cán bộ các cơ quan tư pháp.
Ngành kiểm sát nhân dân TP hiện có 688 biên chế trong khi biên chế của ngành tòa án là 795. Tại 6 phòng điều tra và 29 cơ quan điều tra cấp huyện, hiện có khoảng 1.080 điều tra viên. Bốn năm qua, CATP đã bổ nhiệm mới 535 điều tra viên các cấp, bố trí 762 cán bộ, chiến sĩ bảo vệ 2.542 phiên tòa.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 29-11, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phát lệnh khởi công xây dựng tuyến đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận. Tại buổi lễ, Thủ tướng nhấn mạnh: Sự nghiệp CNH-HĐH đất nước không thể không có hệ thống các tuyến đường giao thông cao tốc.
Thủ tướng nói: Dự án khi hoàn thành sẽ là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, an ninh, quốc phòng, văn hóa-xã hội của các địa phương có tuyến đường đi qua, cho toàn khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.
Tuyến đường cao tốc này dài khoảng 54 km; tổng mức đầu tư khoảng 19.000 tỷ đồng. Điểm đầu là nút giao thông Thân Cửu Nghĩa (Tiền Giang), điểm cuối là đường dẫn lên cầu Mỹ Thuận. Mặt đường rộng khoảng 25 m, bốn làn xe lưu thông, vận tốc cho phép 120 km/giờ. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành vào quý IV-2012.
3. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Phát biểu tại hội thảo “Lúa gạo VN - xuất khẩu và hội nhập” diễn ra ở Hậu Giang ngày 29-11 trong khuôn khổ Festival lúa gạo VN, nhà báo Herby Neubacher - chuyên gia cố vấn cao cấp của các tập đoàn truyền thông về lương thực, thực phẩm châu Âu tại VN - nói VN xuất khẩu gạo đứng hàng thứ hai thế giới nhưng những người trồng lúa vẫn nghèo là phi lý. Ông đề nghị: “Cần phải tôn trọng, khuyến khích, động viên người trồng lúa vì họ làm ra lúa gạo nuôi sống con người. Phải biết lắng nghe những mong mỏi, kỳ vọng của họ để tìm cách làm cho họ không còn nghèo nữa”.
Ông Phan Văn Chinh, vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu - Bộ Công thương, thừa nhận từ năm 2003 đến nay VN đã trở thành nước xuất khẩu gạo đứng hàng thứ hai thế giới nhưng điều đáng buồn là gạo VN chủ yếu phục vụ thị trường gạo cấp trung bình và thấp. Trong khi đó nước láng giềng Thái Lan, thậm chí là Pakistan đã giành được thị phần đáng kể tại các thị trường tiêu thụ gạo cao cấp. Nhiều chuyên gia còn dẫn chứng gạo VN và Thái Lan cùng loại, chất lượng ngang nhau nhưng gạo VN luôn bán với giá thấp hơn khoảng 100 USD/tấn so với gạo Thái Lan. Đây là thiệt thòi rất lớn không chỉ cho doanh nghiệp mà còn đối với người nông dân dãi nắng dầm mưa làm ra hạt gạo.
Ông Richard Moore, chuyên gia thương hiệu Mỹ, nói điểm yếu của việc kinh doanh gạo VN là chưa quan tâm nhiều đến tâm lý, thái độ của người tiêu dùng. Nếu không quan tâm làm tốt việc xây dựng thương hiệu thì chắc chắn gạo VN sẽ còn thua gạo Thái Lan và nhiều nước khác. Và hệ quả là người trồng lúa vẫn nghèo. Nhưng xây dựng thương hiệu gạo VN như thế nào? Ông dẫn chứng: “Vợ tôi là người Nhật, chắc chắn khi đi mua gạo bà sẽ chọn gạo có thương hiệu. Thương hiệu cũng giống như con người, tức có tính cách riêng, nên cần xây dựng thương hiệu cho khách hàng thấy có sự khác biệt”. Ông Hermawan Kartajaya, chủ tịch Hiệp hội Marketing thế giới, đề nghị phải nghiên cứu xác định được sự khác biệt nổi bật của gạo VN so với gạo của các nước khác. Từ đó sẽ định vị thương hiệu gạo VN với lời cam kết chất lượng ổn định thì chắc chắn sẽ thành công.
Bác bỏ quan điểm cho rằng gạo là hàng hóa thiết yếu ai cũng cần nên buộc phải mua, ông Abhishek Sahai, phó chủ tịch ban điều phối gạo Tập đoàn OLAM, cho rằng mặc dù châu Phi nhập khẩu rất nhiều gạo (năm 2009 nhập gần 2 triệu tấn gạo VN), người dân còn nghèo nhưng đa số họ lại có nhu cầu sử dụng gạo ngon, chất lượng tốt nhất. Gạo VN đã “đánh bật” gạo Thái Lan ra khỏi thị trường này, nhưng nếu không duy trì tốt chất lượng và có thương hiệu mạnh thì khó giữ được thị trường. Để xây dựng thương hiệu gạo VN đủ sức cạnh tranh, ông Herby Neubacher đề nghị Nhà nước phải xây dựng thương hiệu chung cho gạo VN, còn các doanh nghiệp cũng phải xây dựng thương hiệu riêng cho các loại gạo khác vì gạo có nhiều loại khác nhau, không thể gọi chung chung gạo VN như trước nay là “gạo trắng, hạt dài”, không có ấn tượng gì cả.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Người lao động có bài Khởi động dự án cải cách hoạt động tư pháp. Bài báo phản ánh: Chiều 27-11, Bộ Tư pháp, Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) đã khởi động dự án “Tăng cường tiếp cận công lý và bảo vệ quyền tại VN”. Dự án tập trung hỗ trợ VN thực hiện các nhu cầu ưu tiên của đất nước trong quá trình cải cách pháp luật và tư pháp trong 5 năm với tổng kinh phí 6,4 triệu USD, do UNDP hỗ trợ. Đây là bước tiếp nối của quá trình hỗ trợ thực hiện chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020. Dự án cũng sẽ hỗ trợ ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương thực hiện nghiên cứu một số nội dung mang tính chất liên ngành nhằm thực thi chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.
TTXVN cho biết tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường khẳng định việc triển khai dự án này cùng với những dự án đã được ký kết với các đối tác truyền thống khác sẽ là một trong những hoạt động góp phần thực hiện các mục tiêu đã và sẽ được đề ra trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm của VN, kế hoạch chung thực hiện sáng kiến một Liên Hiệp Quốc và các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Liên Hiệp Quốc.
Báo cũng có bài Công chứng viên tiếp tay bị đơn tẩu tán tài sản. Bài báo phản ánh: Ngày 27-11, Công an TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang cho biết đang thụ lý điều tra vụ công chứng viên Trần Thị Thanh Trúc (Phòng Công chứng số 1 thuộc Sở Tư pháp Tiền Giang) tiếp tay cho một bị đơn bán nhà nhằm tẩu tán tài sản trong một vụ kiện dân sự.
Theo hồ sơ, bà Huỳnh Thị Ri (đường Trưng Trắc, TP Mỹ Tho) cho vợ chồng ông T. mượn hơn 2 tỉ đồng. Do vợ chồng ông T. không trả nợ, bà Ri khởi kiện ra tòa. Cả hai cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm đều tuyên buộc vợ chồng ông T. phải trả nợ cho bà Ri. Sau đó, phát hiện vợ chồng ông T. đem thế chấp hai căn nhà trên đường Nguyễn Trãi (TP Mỹ Tho) cho một ngân hàng ở Tiền Giang, bà Ri liền có đơn gửi Phòng Công chứng số 1 và gặp trực tiếp bà Trúc xin ngăn chặn. Tuy nhiên, bà Trúc vẫn chứng thực cho vợ chồng ông T. bán luôn hai căn nhà này.
Sau khi bà Ri khiếu nại, tháng 11-2008, Ban Giám đốc Sở Tư pháp có buổi làm việc với bà Ri và cho biết giám đốc sở đã chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm công chứng viên và xử lý theo quy định pháp luật.
2. Báo điện tử Chính phủ phản ánh: Thủ tướng Chính phủ vừa quyết định bổ nhiệm các ông Nguyễn Như Phát, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Viện Khoa học và Xã hội Việt Nam; ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài chính và ông Nguyễn Am Hiểu, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp, kiêm giữ chức Ủy viên Hội đồng cạnh tranh.
Theo Quyết định 1954/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm ông Trần Văn Hiếu, Thứ trưởng Bộ Tài chính, kiêm giữ chức Ủy viên Hội đồng quản trị Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước thay cho ông Trần Xuân Hà, Thứ trưởng Bộ Tài chính, thôi kiêm giữ chức vụ Ủy viên này.
Theo Quyết định 1927/QĐ-TTg, Thủ tướng đã phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn nhiệm kỳ 2004-2011 của ông Nguyễn Văn Thành, để nghỉ hưu theo chế độ.
3. Báo Tuổi trẻ online có bài Việc hạn chế cầu thủ ngoại ra sân ở V-League 2010: VFF chờ ý kiến Bộ Tư pháp. Bài báo phản ánh: Ngày 28-11, chủ tịch LĐBĐ VN (VFF) Nguyễn Trọng Hỷ cho biết: “Về quyết định hạn chế cầu thủ ngoại ra sân, VFF đã làm văn bản gửi Bộ Tư pháp và đang chờ ý kiến phản hồi. Nếu Bộ Tư pháp cho rằng quy định trên là chưa thỏa đáng, VFF sẽ tổ chức hội nghị các CLB và tiếp theo là họp ban chấp hành để thảo luận về việc có thông qua hay không hoặc chỉnh sửa cho phù hợp”.
Về thông tin bảy cầu thủ ngoại nhập tịch kiện VFF, ông Hỷ nói: “Sáng 28-11, HLV Nguyễn Thành Vinh (Hòa Phát Hà Nội) khẳng định với tôi hai cầu thủ nhập tịch của Hòa Phát là Trần Lê Martyn và Pha Lê Issaac không có ý định làm đơn kiện VFF”. Còn theo ông Quốc Anh - phó đoàn bóng đá Hoàng Anh Gia Lai: “Chủ tịch CLB đồng ý cho kiện VFF nhưng do CLB chưa nhận được văn bản chính thức từ VFF về việc hạn chế cầu thủ ngoại ra sân nên Nirut vẫn chưa làm đơn kiện”.
4. Báo Sài Gòn tiếp thị có bài Đồng Nai: chủ dự án tỉ đô nợ tiền tỉ thi hành án. Bài báo phản ánh: Ông Bùi Thanh Trúc, chủ tịch hội đồng quản trị liên hiệp hợp tác xã ở Đồng Nai có dự án hàng tỉ đôla ở tỉnh này lại đang “né” thi hành án suốt 10 năm qua ở TP.HCM. Số tiền phải thi hành tính đến nay cỡ gần chục tỉ.
Theo bản án phúc thẩm của toà án nhân dân TP.HCM, năm 1994, ông Trúc và ông Nguyễn Văn Kim (đều ở TP.HCM) có mối buôn bán sắt thép nhưng cả hai không có tiền. Hai ông thoả thuận để ông Kim đi vay bà Bùi Thị Thu Hồng (quận 10) số tiền 3,5 tỉ đồng. Vay được tiền, ông Trúc vác đi mua sắt thép ở một công ty của tỉnh Sóc Trăng. Vụ việc làm ăn đang dang dở, ông Kim bị công an Tây Ninh bắt, sau đó bị toà tuyên án tử hình vì dính đến một vụ án hình sự khác. Phía công ty của tỉnh Sóc Trăng vì vi phạm hợp đồng đã phải trả nợ và bồi thường cho ông Trúc hơn 11 tỉ đồng. Làm ăn chung nhưng khi lợi được hưởng một mình, lẽ ra ông Trúc phải mang 3,5 tỉ đồng trả nợ cho bà Hồng nhưng ông không làm. Đòi nợ ba năm không xong, bà Hồng tố cáo việc vay mượn lên công an, ông Trúc mới trả được 2 tỉ đồng, phần nợ còn lại tiếp tục dây dưa. Hết đường, bà Hồng kiện ra toà.
Sau hai phiên xử, năm 1999 toà buộc ông Trúc phải trả nợ cho bà Hồng, tổng cộng hơn 4,6 tỉ (vốn và lãi). Nếu chậm thi hành án, ông Trúc phải chịu lãi theo quy định. Một năm sau, Thi hành án quận 10 thông báo: ông Trúc không còn tài sản để thi hành án (trả nợ), căn nhà quận 10 đứng tên người thân ông Trúc. Thêm vài năm, cơ quan thi hành án tiếp tục cho hay, ông Trúc đã đi khỏi nơi tạm trú ở quận 10.
Năm thứ bảy sau ngày án có hiệu lực, bà Hồng phát hiện ông Trúc đang sống ở Long Thành, Đồng Nai, là thành viên của hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Long Hưng. Sau khi xác minh, Thi hành án quận 10 làm thủ tục uỷ thác việc thi hành án cho Thi hành án huyện Long Thành để buộc ông Trúc trả nợ cho bà Hồng. Không hiểu sao, quyết định uỷ thác được ký chuyển từ đầu năm 2007 nhưng đến giữa năm 2009 mới đi đến nơi, dù đoạn đường chỉ 60km. Hiện Thi hành án Long Thành đang yêu cầu bà Hồng cung cấp thông tin về tài sản của ông Trúc trong vòng ba tháng. Nếu không được, thi hành án sẽ xác minh số vốn mà ông Trúc đã góp trong hợp tác xã để làm cơ sở kê biên đảm bảo thi hành án. Nhẩm tính, nếu tính cả vốn và lãi trong 10 năm qua, nay số tiền ông Trúc phải thi hành cả chục tỉ đồng.
Mười năm sau ngày “né” trả nợ ở TP.HCM, nay, ông Trúc đã là chủ tịch hội đồng quản trị liên hiệp hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đồng Nai (DonaCoop). DonaCoop hiện là chủ đầu tư dự án khu đô thị sinh thái kinh tế mở Long Hưng huyện Long Thành gần 1.200ha do tỉnh ký quyết định giao đất với số vốn khoảng hai tỉ đôla giai đoạn 1 và hàng loạt dự án tiền tỉ khác ở Đồng Nai. Ông Trúc cũng là một trong 12 doanh nhân xuất sắc được tỉnh trao bằng khen và cúp năm 2009.
5. Báo Lao động số số 271 ngày 28/11/2009 có bài Cơ quan thi hành án dân sự tiền hậu bất nhất. Bài báo phản ánh: Bài báo phản ánh: Một vụ án dân sự rất rõ ràng, người vay tiền cam kết trả nợ cho người cho vay (nguyên đơn), nhưng rồi bội tín. Cơ quan chức năng cung cấp thông tin cho nguyên đơn rằng tài sản bảo đảm thi hành án (THA) của bị đơn có dấu hiệu tẩu tán. Thay vì phải có ngay những biện pháp phong toả tài sản để THA theo quy định pháp luật, TAND thị xã Đông Hà và Cơ quan THA dân sự TP.Đông Hà lại hành xử kiểu "lúc nói gà, lúc nói vịt".
Ngày 4.11.2009, TAND TP.Đông Hà (QT) ra quyết định (QĐ) số 60 công nhận sự thoả thuận của các đương sự, có nội dung: "Bà Trần Thị Bích Yến (khu phố 7, phường 2 - Đông Hà) công nhận có nợ bà Nguyễn Thị Kim Hiệp (khu phố 8, phường 1 - Đông Hà) số tiền 307.584.000 đồng. Số nợ trên bà Yến sẽ trả chia làm 2 đợt: Ngày 4.11.2009 trả 50 triệu, ngày 7.11.2009 trả 257 triệu. QĐ này có hiệu lực thi hành ngay và không bị kháng cáo, kháng nghị". Quá thời hạn trên, bị đơn Yến vẫn không trả đồng nào cho nguyên đơn Hiệp. Từ ngày 9.11.2009, nguyên đơn đã liên tục có đơn gửi đến TAND và THADS TP.Đông Hà để yêu cầu THA bản án theo quy định của pháp luật.
Ngày 9.11.2009, Phòng TNMT TP.Đông Hà phát công văn "cung cấp thông tin về điều kiện của người phải THA": Bà Trần Thị Bích Yến (bị đơn trong vụ án trên) đang làm thủ tục chuyển nhượng nhà, đất (tài sản duy nhất của bà Yến). Từ thông tin này, ngày 21.9.2009, TAND TP.Đông Hà ra QĐ số 04 "Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời" tuyên bố phong toả tài sản là 1 ngôi nhà trên diện tích 182m2 đất tại khu phố 7-phường 2 do bà Trần Thị Bích Yến đứng tên sở hữu trên sổ đỏ; và QĐ cũng có hiệu lực thi hành ngay. Từ đơn đề nghị áp dụng biện pháp bảo đảm THA của nguyên đơn, ngày 10.11.2009, THADS TP.Đông Hà đã ra QĐ số 06, ra lệnh tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu tài sản nhà ở gắn liền với đất có sổ đỏ mang tên bà Yến.
Trong quá trình kêu kiện để đòi nợ, sáng ngày 15.9.2009, nguyên đơn Hiệp đã đến các cơ quan Phòng công chứng - Sở Tư pháp, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất, UBND phường 2 (TP.Đông Hà) để nộp tờ trình, yêu cầu các nơi này không tiến hành làm thủ tục mua bán nhà - đất nói trên. Tờ trình này đã không được Phòng công chứng tiếp nhận. Và ngay chiều hôm đó, cơ quan công chứng này đã làm thủ tục chuyển nhượng cho vụ mua bán nhà - đất giữa bà Yến và bà Nguyễn Thị Phương Hoa (chủ một công ty xây dựng). Cùng với những diễn tiến bất thường trong phi vụ chuyển nhượng nhà đất nói trên, ngày 2.11.2009, TAND TP.Đông Hà lại ra QĐ số 02, huỷ bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời trước đó vì lý do "tài sản của bà Yến mà bà Hiệp yêu cầu phong toả có giá trị lớn hơn số tiền mà bà Yến nợ bà Hiệp".
Tiếp đó, ngày 20.11.2009, THADS TP.Đông Hà lại ra QĐ có nội dung ngược lại QĐ trước đó của chính cơ quan này vì lý do "qua xác minh, tài sản bị áp dụng biện pháp bảo đảm THA không thuộc quyền sở hữu của người phải THA". Đây là điều hoàn toàn sai sự thật.
Trả lời PV Lao Động ngày 24.11.2009, UBND TP.Đông Hà - nơi ký cấp sổ đỏ cho công dân TP - khẳng định toàn bộ nhà, đất mà thị xã trước đây đã ký sổ đỏ cấp cho bà Trần Thị Bích Yến cho đến thời điểm này vẫn là tài sản của bà Yến.
Ngày 20.11.2009, nguyên đơn Nguyễn Thị Kim Hiệp ký đơn chịu trách nhiệm trước pháp luật, đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh QT xem xét những dấu hiệu tiêu cực trong quá trình xử lý vụ án dân sự này. Đơn có những nội dung cơ bản sau: Công chứng chuyển nhượng tài sản không bình thường; chấp hành viên (THADS) Bùi Thị Bích Phượng gọi nguyên đơn đến rồi thương lượng việc trả tiền ít hơn bản án đã tuyên cho bị đơn; một nữ Phó Chánh án TAND TP.Đông Hà gợi ý, can thiệp sâu vào quá trình yêu cầu THA của nguyên đơn...
Ngay chiều 20.11, TAND tỉnh QT đã mời bà Hiệp đến làm việc về những nội dung liên quan đến việc làm không phù hợp pháp luật của nữ Phó Chánh án TAND TP do nguyên đơn phản ánh; cuộc làm việc đã được lập thành văn bản.