Trong buổi sáng ngày 11/02/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Giáo dục và thời đại phản ánh: Theo thông tin từ Bộ GD&ĐT, Đề án Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em năm tuổi vừa chính thức được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sáng qua (9/2).
Đề án tập trung vào 3 nội dung chính: Phổ cập mẫu giáo 5 tuổi; giữ vững, củng cố nhà trẻ và mẫu giáo 3- 4 tuổi; xây dựng thêm trường mầm non đạt chuẩn quốc gia tại các huyện khó khăn. Trong đó, lấy phổ cập mẫu giáo 5 tuổi làm trọng tâm. Theo đề án này, điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng và hệ thống trường, lớp mầm non phải đủ cho phổ cập mẫu giáo 5 tuổi, tỉ lệ huy động cháu dưới 5 tuổi phải duy trì không thấp hơn hiện nay. Từ nay đến năm 2015, có 39.000 phòng học cho lớp mẫu giáo 5 tuổi được kiên cố hóa; đào tạo mới và nâng chuẩn cho 22.400 giáo viên… “Phổ cập giáo dục mầm non 5 tuổi” là một trong những quy định quan trọng được bổ sung tại Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục. Đây là quy định thể hiện tính ưu việt của chế độ ta và khẳng định thành tựu quốc gia trong viêc giáo dục và chăm sóc trẻ em.
Để bảo đảm tính khả thi của Luật này sau khi được ban hành, Chính phủ đã giao cho Bộ GD&ĐT xây dựng Đề án triển khai thực hiện quy định này, nhằm tạo cơ sở pháp lý để Nhà nước tiếp tục tăng đầu tư có hiệu quả cho việc nâng cao chất lượng giáo dục mầm non nói chung và trẻ em 5 tuổi nói riêng.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 10-2, tin từ UBND tỉnh Đắc Lắc cho biết, Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định công nhận TP Buôn Ma Thuột là đô thị loại 1 trực thuộc tỉnh Đắc Lắc. TP Buôn Ma Thuột đã cơ bản đạt các chỉ tiêu như: chức năng đô thị, kiến trúc cảnh quan đô thị, hệ thống công trình hạ tầng đô thị, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp, quy mô dân số toàn đô thị.
Như vậy, Tây Nguyên hiện có 2 đô thị loại 1 là TP Đà Lạt và TP Buôn Ma Thuột.
3. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phản ánh: Chính phủ đã ra Nghị quyết số 04/NQ-CP ngày 05/02/2010 về phiên họp thường kỳ tháng 01/2010, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện có hiệu quả các giải pháp đề ra trong Nghị quyết số 03/NQ-CP ngày 15/01/2010 của Chính phủ để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2010, phấn đấu đạt được mục tiêu tổng quát đề ra.
Trước mắt, Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục chỉ đạo triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, khai thác và mở rộng thị trường trong nước và nước ngoài; tiếp tục triển khai cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và tạo các điều kiện, cơ sở vật chất cần thiết của hệ thống phân phối hàng hóa, hỗ trợ doanh nghiệp chiếm lĩnh và đứng vững trên thị trường trong nước; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về các thủ tục liên quan đến sản xuất hàng xuất khẩu; xây dựng các trung tâm cung ứng nguyên - phụ liệu cho các doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu, đặc biệt là trong các lĩnh vực hàng dệt may, giày dép, sản phẩm gỗ, nhựa.
Cũng tại Nghị quyết này, Chính phủ yêu cầu các cơ quan hữu quan triển khai xây dựng các dự án luật, pháp lệnh và các văn bản hướng dẫn thi hành các luật, pháp lệnh theo Chương trình công tác của Chính phủ năm 2010 bảo đảm đồng bộ, kịp thời; khẩn trương hoàn thành trong quý I/2010 các văn bản hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh còn tồn đọng. Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ tiếp thu ý kiến các thành viên Chính phủ, hoàn chỉnh nội dung dự thảo Nghị định về chuyển đổi công ty nhà nước thành công ty TNHH một thành viên và tổ chức quản lý công ty TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu, thay thế Nghị định số 95/2006/NĐ-CP ngày 08/9/2006, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định ban hành.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Lao động phản ánh: Tin từ Bộ Tư pháp cho biết, số vụ việc thi hành án dân sự xong hoàn toàn năm 2009 được 354.490/437.375 việc, đạt hơn 81%, so với năm 2008 tăng hơn 65.000 việc, tương đương 2,34%.Trong đó thu được hơn 5.411 tỉ đồng, đạt hơn 57% số tiền có điều kiện thi hành, tăng hơn 1.842 tỉ đồng so với năm 2008.
Về công tác thanh tra, kiểm tra, tiếp dân giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng: Thanh tra theo kế hoạch đạt 100% và tăng 30% so với năm 2008. Trong đó có việc thanh tra sai phạm trong quản lý tài chính, kế toán tại Học viện Tư pháp đã kiến nghị thu hồi hơn 639 triệu đồng và xử lý một số cán bộ, công chức có liên quan.
Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp cũng đã chỉ ra một số hạn chế trong công tác tư pháp năm 2009 như: hoạt động tư pháp chưa gắn kết với các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội; việc kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn; việc kiện toàn đội ngũ cán bộ Tư pháp, thi hành án dân sự ở một số địa phương còn chậm...
Báo cũng có bài Đánh thuế nhà sẽ thiếu tính khả thi. Bài báo phản ánhBài báo phản ánh: Ngày 8.2 một số đoàn ĐBQH kết thúc việc lấy ý kiến đóng góp vào dự án Luật Thuế nhà, đất.
Tại Bắc Ninh, các ý kiến chung thống nhất, không nên đưa nhà ở vào diện đối tượng chịu thuế vì trong điều kiện thu nhập, mức sống của đại đa số người dân còn thấp, tình hình kinh tế chưa ổn định, việc triển khai thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở cho người dân chưa được tốt, vì vậy đánh thuế nhà sẽ thiếu tính khả thi. Về diện tích tính thuế và giá trị tính thuế đối với nhà ở, thống nhất phương án khởi điểm tính thuế đối với diện tích từ 200m2 trở lên. Cũng nhiều ý kiến cho rằng, chỉ thu thuế từ căn nhà thứ hai trở đi vì đối tượng thuộc diện chịu thuế hẹp, phương pháp tính, thu thuế đơn giản. Mặt khác, bảo đảm cho mỗi người dân được sở hữu một căn nhà không thuộc diện chịu thuế.
Tại Kiên Giang, về vấn đề đối tượng chịu thuế, nhiều ý kiến cho rằng, nếu đưa nhà ở vào đối tượng chịu thuế để góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ nhà, từng bước kiểm soát, điều tiết hợp lý nguồn thu vào NSNN thì căn cứ tính thuế nên dựa trên giá tính thuế, thuế suất đối với diện tích đất ở theo quy mô diện tích đất chứ không nên theo hạn mức sử dụng đất và cần tính đến yếu tố vùng, miền.
Tại Vĩnh Phúc, ý kiến chung đề nghị chưa nên đưa nhà ở vào diện đối tượng chịu thuế vì việc xác định đúng giá trị nhà rất phức tạp, hơn nữa nếu đánh thuế nhà sẽ dẫn đến tình trạng thuế chồng thuế, không công bằng trong việc thu thuế, bởi thực tế nhiều tài sản có giá trị hơn nhà vẫn chưa bị đánh thuế; để chống đầu cơ tích trữ nhà, đất nên điều tiết trong Luật Kinh doanh bất động sản là đủ. Nhiều ý kiến đề nghị cần làm rõ cách tính thuế, trong đó phải phân chia nhà, đất theo vùng, miền để áp dụng mức thuế phù hợp chứ không nên áp dụng chung như trong dự thảo luật.
2. Trang web Tuanvietnam.net có bài Cổ phần hoá: bất khả thi trước hạn chót. Bài báo phản ánh: Trước khi ra nghị quyết về việc thi hành Luật Doanh nghiệp, trong đó có yêu cầu, toàn bộ khối doanh nghiệp nhà nước (DNNN) phải hoàn tất quá trình sắp xếp, cổ phần hoá (CPH) để chuyển sang hoạt động theo Luật Doanh nghiệp từ ngày 1/7/2010, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ lo ngại, rằng khó có thể thực hiện được yêu cầu này. Bởi lẽ, số DNNN phải CPH trong thời hạn ngắn như vậy là quá lớn.
Không ít đại biểu Quốc hội cũng thấy rằng, với sự trì trệ truyền thống ở hầu hết các DNNN khi đó, để thực hiện yêu cầu này quả thực là nhiệm vụ kém tính khả thi. Tuy nhiên, khi đó, chính cơ quan soạn thảo luật rồi lãnh đạo Quốc hội lại cho rằng, cần phải đặt ra một thời hạn như vậy để Chính phủ thực sự quyết tâm, tìm giải pháp để đẩy nhanh tiến trình CPH. Đó cũng là yêu cầu cấp thiết để khối DNNN tham gia luật chơi chung khi Việt Nam đã gia nhập WTO từ năm 2007. Tuy nhiên, đã bước sang tháng thứ 2 của năm 2010 và nhiệm vụ hoàn thành CPH trước ngày 1/7/2010 của khối DNNN trở nên bất khả thi hơn bao giờ hết. ho dù, tính đến hết năm 2009, đã có tới gần 4.500 doanh nghiệp, đơn vị đã hoàn tất CPH nhưng phần lớn trong số đó là các doanh nghiệp cỡ vừa và nhỏ, có qui mô vốn, giá trị tài sản chưa đầy 30% trong tổng giá trị vốn, tài sản của khối DNNN.
Năm 2009, cũng chỉ vỏn vẹn 60 doanh nghiệp được CPH. Và từ nay cho đến tháng 7/2010, với khoảng 1.500 doanh nghiệp trong đó, có tới 8 tập đoàn, 7-80 tổng công ty nhà nước và hàng trăm công ty lớn có qui mô vốn, tài sản không nhỏ thì việc CPH chắc chắn không thể hoàn thành được. ietnam Airlines là một trong những tổng công ty lớn đầu tiên tuyên bố không CPH được trước thời hạn 1/7 và chỉ có thể tạm chuyển sang hình thức Công ty TNHH một thành viên. Nhưng với số doanh nghiệp còn lại, ngay cả việc chuyển đổi sang công ty TNHH một thành viên hay 2 thành viên thì thời gian còn lại khoảng 5 tháng cũng là quá ngắn để làm thủ tục chuyển đổi. Vấn đề đặt ra là nếu các bộ, ngành, các địa phương, các tập đoàn, tổng công ty lớn của nhà nước trong thời hạn ngắn lại phải bỏ qua nhiều thủ tục, đẩy nhanh tiến độ CPH thì điều này cũng không đem lại một kết quả tốt đẹp gì và chắc chắn sẽ phát sinh những kẽ hở lớn gây thất thoát khối tiền của, tài sản khổng lồ mà các DNNN chưa CPH đang còn nắm giữ.
Kết quả của hàng loạt cuộc thanh tra, kiểm toán gần đây của Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, thanh tra Bộ Tài chính cho thấy, việc đẩy nhanh CPH trong khi hệ thống quản lý, giám sát quá trình CPH còn lỏng lẻo, quy trình thẩm định giá còn chưa chặt chẽ... cho thấy đã có hàng ngàn tỷ đồng tiền vốn, tài sản nhà nước bị thất thoát, bay hơn một cách dễ dàng như thế nào. Với các cuộc thanh tra theo chuyên đề về CPH mà Thanh tra Chính phủ và các cơ quan thanh tra ở cấp tỉnh tiến hành năm 2009, với một số lượng doanh nghiệp được thanh tra hạn chế, thanh tra đã phát hiện trên 3.744 tỷ đồng, gần 150 ngàn USD, trên 1 triệu 380 ngàn m2 đất, hơn 13.449.000 cổ phần... là sai phạm, tiêu cực. Phần lớn trong số đó được kiến nghị phải thu hồi.
Theo đánh giá của Thanh tra Chính phủ, khi xác định giá trị tài sản là hiện vật, các công ty tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp thường không thực hiện theo đúng nguyên tắc giá thị trường. Nhiều nơi viện lý do: thị trường không có tài sản tương đương nhưng thường, các đơn vị đó lại không thực hiện đầy đủ quá trình định giá. Người ta thường dùng số liệu kế toán cũ, lạc hậu làm căn cứ nên giá trị tài sản của doanh nghiệp đưa vào CPH thường bị đánh giá thấp hơn giá trị thực tế. Có tình trạng chung là các hội đồng xác định giá trị tài sản doanh nghiệp cố ý hiểu khác đi quy định về cách xác định chất lượng tài sản trong thông tư hướng dẫn (của Bộ Tài chính) để hạ thấp chất lượng nhiều tài sản xuống 20% kể cả nhà cửa, phương tiện giao thông, v.v. đang sử dụng. Thậm chí có nơi, như ở Cần Thơ, Trung tâm Dịch vụ và Thẩm định giá tài sản của nhà nước còn sử dụng cả cán bộ chưa hề qua đào tạo, không có chuyên môn thẩm định tham gia vào việc xác định giá trị doanh nghiệp.
…
Với tất cả thực tế nêu trên, không thể không lo ngại rằng, nếu cứ nhắm mắt, đẩy nhanh tiến trình CPH cho kịp thời hạn 1/7/2010 thì có thể, sẽ có hàng chục, thậm chí hàng trăm ngàn tỷ đồng vốn, tài sản của nhà nước còn ở các tập đoàn, tổng công ty lớn của nhà nước sẽ bị thất thoát. Theo kết quả cuộc khảo sát về tình hình hoạt động của doanh nghiệp CPH do nhóm tư vấn chính sách (PAG) thuộc Bộ Tài chính mới hoàn thành và công bố, nếu như việc CPH được tiến hành thận trọng, chắc chắn hơn, thì giá trị đem lại về cho nhà nước là rất lớn. Theo nhóm này, chỉ phần vốn của nhà nước tại doanh nghiệp sau khi xác định lại đợt I đã tăng tới 60%, lần 2 tăng 20,9% cho dù thời gian tiến hành CPH ở hầu hết doanh nghiệp được khảo sát (87,9%) đã rút ngắn dưới 12 tháng.
Việc CPH số DNNN còn lại trong thời gian tới, theo ý kiến của nhiều chuyên gia kinh tế là rất khó khăn và cần có giải pháp khác. Theo ông Bùi Văn Dũng, Phó ban Cải cách và phát triển doanh nghiệp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, các tập đoàn, tổng công ty lớn khi CPH sắp tới sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn từ kinh tế trong nước và quốc tế như nguy cơ lạm phát, khó khăn thanh khoản thường trực nhưng cái khó lớn nhất là khả năng hấp thị của thị trường chứng khoán với khối lượng cổ phần rất lớn của các doanh nghiệp còn lại. Do đó, một giải pháp được nhiều chuyên gia nêu lúc này: Chính phủ có tờ trình đề nghị Quốc hội cho giãn tiến độ hoàn thành CPH ? . Có lẽ đó là giải pháp duy nhất để việc thực hiện CPH không quá gấp gáp, để các cơ quan: Bộ Tài chính, Ban Chỉ đạo đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp Trung ương và các cơ quan liên quan có thời gian xiết chặt, lấp các lỗ hổng về quản lý, giám sát, định giá tài sản nhà nước tại các doanh nghiệp CPH, có thời gian nghiên cứu, bổ sung để xây dựng quy trình, trình tự, thủ tục tiến hành CPH sao cho việc CPH vẫn được tiến hành nhanh, gọn nhưng không gây thất thoát quá lớn về giá trị tài sản nhà nước.
3. Báo điện tử Chính phủ có bài Hoàn thiện các quy định về đánh giá môi trường chiến lược. Bài báo phản ánh: Để công tác đánh giá môi trường chiến lược thực sự khả thi, hiệu quả, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường phải chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định về đánh giá môi trường chiến lược trong Nghị định số 80/2006/NĐ-CP ngày 9/8/2006.
Theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng, việc sửa đổi, bổ sung trên phải theo hướng quy định cụ thể các loại hình chiến lược, quy hoạch, kế hoạch cần thực hiện đánh giá môi trường chiến lược. Đồng thời, các hình thức đánh giá môi trường chiến lược phải tương ứng với loại hình và mức độ chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, bảo đảm phù hợp thực tiễn và Luật Bảo vệ môi trường, trình Chính phủ trong Quý II năm 2010.
Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các cơ quan liên quan hoàn chỉnh hồ sơ Dự thảo Chỉ thị về tăng cường công tác đánh giá môi trường chiến lược trong việc lập, thẩm định chiến lược, quy hoạch, kế hoạch theo quy định của pháp luật, trình Thủ tướng trong tháng 2 năm 2010. Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường phải ban hành Thông tư hướng dẫn về đánh giá môi trường chiến lược.
Về việc nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường , Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài nguyên và môi trường thực hiện theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Được biết, công tác đánh giá môi trường chiến lược khá phổ biến trên thế giới, nhưng vì những khó khăn khác nhau, số lượng dự án có triển khai công tác đánh giá môi trường chiến lược ở Việt Nam còn hạn chế. Khó khăn lớn nhất hiện nay là diện dự án yêu cầu phải lập báo cáo công tác đánh giá môi trường chiến lược là rất lớn. Theo Luật Bảo vệ môi trường, có tới 6 loại chiến lược, quy hoạch và kế hoạch (CQK) cần lập báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, bao gồm các CQK: phát triển kinh tế xã hội cấp quốc gia; phát triển ngành, lĩnh vực trên quy mô cả nước; phát triển kinh tế xã hội cấp tỉnh, cấp vùng; quy hoạch sử dụng đất, bảo vệ và phát triển rừng, khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác trên phạm vi liên tỉnh, liên vùng; quy hoạch phát triển vùng kinh tế trọng điểm và quy hoạch tổng hợp lưu vực sông quy mô liên tỉnh.