I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Kiên Giang vừa kết luận kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với tập thể, cá nhân liên quan đến việc chi sai quy định trên 1,4 tỉ đồng tiền ủng hộ lũ lụt, người nghèo. Theo đó, nhiều cán bộ ở UBMTTQVN tỉnh, hai phó chủ tịch UBND tỉnh, phó giám đốc Sở Tài chính bị Ủy ban kiểm tra đề nghị kiểm điểm, xử lý kỷ luật. Theo kết luận, trong năm 2009 và 2010, Thường trực UBMTTQVN tỉnh Kiên Giang đã sử dụng tiền ủng hộ lũ lụt vào việc khác sai mục đích, ý nghĩa cuộc vận động. Nơi đây còn xin cấp 200 triệu đồng từ ngân sách để ủng hộ không đúng chủ trương. Để thời gian vận động kéo dài, chậm nộp tiền mặt vào tài khoản, chưa công khai chi tiết các khoản thu chi, huy động đóng góp theo quy định. Duyệt chi tạm ứng sai gần 320 triệu đồng từ quỹ ủng hộ lũ lụt và người nghèo…
Ngoài ra, UBMTTQ tỉnh còn có một số vi phạm khác như rút kinh phí xây dựng cầu, trường học với số tiền gần 120 triệu đồng nhưng không có chứng từ, không thể hiện trên quỹ tiền mặt.
Báo cũng phản ánh: Dư luận đang quan tâm đến thông tin Hiệp hội Thẻ Việt Nam đề xuất tăng phí giao dịch ATM nội mạng và tăng phí ngoại mạng từ mức 3.300 đồng lên 5.500 đồng. Câu hỏi đặt ra liệu mức phí đề xuất trên có hợp lý hay không? Nếu tính thêm lần này thì đây là lần thứ ba việc đề xuất thu phí thẻ ATM của Hiệp hội Thẻ chưa được Ngân hàng Nhà nước thông qua. Tuy nhiên, hiện có tới gần 40 ngân hàng phát hành thẻ kiến nghị tăng phí ATM.
Bà Nguyễn Thu Hà, Chủ tịch Hiệp hội Thẻ, cho biết hầu hết dịch vụ ATM hiện nay chưa mang lại lợi nhuận cho các ngân hàng. “Theo tính toán của Hiệp hội Thẻ, chi phí bình quân mỗi lần rút tiền ở ATM là khoảng 7.000 đồng. Đây mới chỉ tính đến chi phí đầu tư máy, phí bảo trì, lắp đặt, nối mạng… chứ chưa có tiền lương cho nhân viên đi nạp tiền vào máy” - bà Hà nói. Bà Hà cũng cho biết các ngân hàng đang tính toán sẽ thu phí giao dịch nội mạng (sử dụng thẻ ATM của chính ngân hàng phát hành - PV) mà hiện hầu như chưa thu để nhằm bù đắp chi phí cho đầu tư của dịch vụ này. “Dự kiến thời gian tới, các ngân hàng sẽ đồng loạt tính phí cho giao dịch cả nội mạng và ngoại mạng ATM. Để đảm bảo hoạt động này, mức phí sẽ tăng dần chứ không chỉ dừng lại 5.500 đồng/giao dịch như đang xem xét” - bà Hà khẳng định.
2. Báo Người lao động phản ánh: Buổi tọa đàm với chủ đề “Giải pháp vốn cho doanh nghiệp (DN)” đã được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức ngày 10-5 tại Hà Nội. Thông tin từ các đại biểu cho thấy nếu không có biện pháp tháo gỡ khó khăn về vốn cho DN sẽ gây ra những hậu quả lớn đối với tăng trưởng của khu vực sản xuất.
Ông Đoàn Trọng Lý, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Chăn nuôi chế biến và Xuất nhập khẩu Aprocimex, cho biết chưa bao giờ vay vốn sản xuất khó như thời điểm hiện tại. DN này đang có những khoản vay với lãi suất 20% - 22% nhưng một số ngân hàng đang “dọa” tăng thêm 2% nữa, bất chấp Aprocimex là khách hàng ruột của họ. “Chúng tôi mệt mỏi vì lãi suất tăng mãi” - ông Lý than thở.
Bà Nguyễn Thị Mùi, Hiệu trưởng Trường Đào tạo nhân lực Vietinbank, cho biết các ngân hàng đều vượt rào lãi suất, ngân hàng nào không tham gia sẽ mất hết vốn. “Trên thị trường, đã có mức lãi suất cho vay lên đến 25% - 27%/năm” – bà Mùi nói.
Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, 15 năm nay, nền kinh tế đã có bước tiến dài nhưng vấn đề khó khăn hàng đầu của cộng đồng DN là thiếu vốn vẫn không thay đổi. Số liệu điều tra gần đây của Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho thấy chỉ 1/3 DN Việt Nam có khả năng tiếp cận vốn ngân hàng, 1/3 khó tiếp cận và 1/3 không tiếp cận được. Mặc dù có nhiều kênh huy động vốn nhưng có đến 74,47% DN muốn có vốn từ hình thức tín dụng ngân hàng.
3. Báo Nhân dân điện tử phản ánh: Theo cảnh báo của WHO, trong thập kỷ này, nếu các quốc gia thiếu sự quyết tâm, nỗ lực và hợp tác, phối hợp trong việc thực hiện các giải pháp mạnh mẽ để ngăn chặn TNGT đường bộ thì hiểm họa này sẽ tiếp tục gia tăng ở mức cao, có thể lên đến 65% trong vòng 20 năm tới và trở thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở các quốc gia đang phát triển. Ðại hội đồng LHQ đã thông qua Nghị quyết số A/RES/64/255 công bố chương trình hành động 'Thập kỷ về An toàn giao thông (ATGT) đường bộ toàn cầu từ năm 2011 đến năm 2020'. Ðây là một văn kiện quốc tế thể hiện sự đoàn kết, tương trợ mang tính toàn cầu để ngăn chặn TNGT.
Ngày 11-5, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và nhiều địa phương trên cả nước đã tổ chức lễ phát động hưởng ứng. Ðây là sự kiện thể hiện quan điểm của Chính phủ Việt Nam, quan tâm đặc biệt và hành động quyết liệt để hưởng ứng mạnh mẽ chương trình của LHQ, tạo bước ngoặt trong công tác bảo đảm trật tự ATGT, nhằm tác động lan tỏa, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về ATGT của mọi người dân.
Bộ GTVT đã xây dựng Chiến lược bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn năm 2030 trình Thủ tướng ban hành trong năm nay. Ðây là nội dung quan trọng, liên quan chặt chẽ đến công tác quản lý và cũng là một trong năm trụ cột như LHQ hướng dẫn. Trên cơ sở này, Chính phủ, các cấp chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội - nghề nghiệp và các doanh nghiệp,... tiếp tục triển khai các chính sách và giải pháp ở cấp quốc gia và địa phương, hướng tới mọi đối tượng như các cơ quan quản lý, người tham gia giao thông và mọi người dân, xây dựng và củng cố văn hóa giao thông, củng cố nền tảng kỷ cương giao thông. Việc bảo đảm ATGT đường bộ là một nhiệm vụ lâu dài, khó khăn cần nâng cao nhận thức, đề ra các giải pháp đúng, đồng bộ và triển khai một cách có hiệu quả.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo An ninh Thủ đô có bài Mua bán nhà sẽ không phải công chứng?. Bài báo phản ánh: Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi Bộ Tư pháp đề nghị 7 loại hợp đồng liên quan tới nhà ở, trong đó có hoạt động mua bán không bắt buộc phải qua công chứng, chứng thực. Đề xuất này được cho là không khả thi, đồng thời, có thể khiến cho hệ thống xét cấp “sổ đỏ” thêm phần rối rắm.
Tại văn bản gửi Bộ Tư pháp đề nghị sửa đổi Luật Nhà ở để đơn giản hoá thủ tục hành chính, Bộ Xây dựng đề nghị 7 loại hợp đồng không bắt buộc phải công chứng, chứng thực gồm: Hợp đồng mua bán nhà ở; Hợp đồng đổi nhà ở; Hợp đồng tặng cho nhà ở; Hợp đồng thế chấp nhà ở; Hợp đồng thuê mua nhà ở; Hợp đồng thuê nhà ở của tổ chức có chức năng kinh doanh bất động sản và Hợp đồng thuê nhà ở của cá nhân, hộ gia đình có thời hạn cho thuê dưới 6 tháng. Thay vì hai bên mua bán phải cùng tới văn phòng công chứng với các giấy tờ pháp lý để cùng một lúc ký hợp đồng chuyển nhượng như hiện nay, Bộ Xây dựng đưa ra hình thức cực kỳ đơn giản, “bên mua, bên nhận tặng cho, bên đổi, bên được thừa kế nhà ở có trách nhiệm nộp hồ sơ để được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (GCN) theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp bên bán nhà ở là tổ chức có chức năng kinh doanh bất động sản hoặc các bên có thoả thuận khác...”.
Đối với trường hợp mua, nhận tặng cho, nhận đổi nhà ở của cá nhân, hộ gia đình thì thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở được tính từ ngày bên nhận quyền sở hữu nhà ở được cấp GCN. Với trường hợp các bên đổi nhà ở là doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản hoặc trường hợp mua nhà ở của doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản thì thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở được tính từ ngày bàn giao nhà ở cho bên mua, bên nhận đổi nhà ở theo thoả thuận trong hợp đồng. Với trường hợp thuê mua nhà ở, thời điểm chuyển quyền sở hữu được tính từ ngày bên thuê mua được cấp GCN. Trường hợp mua nhà ở trả chậm, trả dần thì thời điểm chuyển quyền sở hữu được tính từ ngày bên mua thanh toán hết tiền mua nhà ở cho bên bán, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác... Lập luận để bỏ công đoạn công chứng là vì khi làm thủ tục sang tên, cơ quan cấp GCN sẽ phải kiểm tra điều kiện, tính pháp lý của nhà ở đó. Đây cũng là phần việc của công chứng viên phải làm khi tiến hành công chứng hợp đồng. Cùng một việc mà 2 cơ quan cùng làm nên thành ra công chứng là thừa!
Trao đổi với phóng viên chiều 11-5, công chứng viên Nguyễn Thanh Tú, Trưởng Văn phòng Công chứng Nguyễn Tú khẳng định, không thể nói thủ tục công chứng hợp đồng nhà đất là không cần thiết. Ông nói: “Các hợp đồng liên quan tới giao dịch bất động sản bắt buộc phải có chứng nhận của công chứng hoặc chứng thực của UBND cấp huyện đối với nhà ở tại đô thị, chứng thực của UBND xã đối với nhà ở tại nông thôn. Đó là điều đã được quy định tại Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Bộ luật Dân sự. Thế nên, muốn bỏ công chứng nhà đất, sẽ phải chỉnh sửa tất cả các luật này. Như vậy sẽ rất khó khả thi...”. Mặt khác, cũng theo ông Nguyễn Thanh Tú, việc bỏ công chứng hợp đồng nhà đất e rằng lại đi ngược lại với nhu cầu của số đông. Bởi hợp đồng công chứng được xem là bằng chứng quan trọng khẳng định tính xác thực và sự tự nguyện của các bên tham gia giao dịch. “Nếu không có công chứng, chỉ là giấy tờ viết tay, tranh chấp liên quan tới giao dịch nhà ở sẽ bùng phát. Chẳng hạn, chỉ sau khi bán vài ngày, giá nhà tăng vọt, người bán có thể viện ra trăm nghìn lý do để “xù” hợp đồng... ở đây, cần hiểu công chứng là hoạt động giúp Nhà nước quản lý giao dịch nhà ở theo đúng quy định và phòng ngừa rủi ro, hạn chế tranh chấp...”.
“Công chứng bây giờ rất nhanh, chi phí không đáng kể so với giá trị giao dịch. Lâu nay, người dân không còn ca thán vì công chứng nữa. Thời gian cho công chứng hợp đồng có lẽ chỉ bằng 1/100 của toàn bộ quá trình cấp GCN. Chậm trễ trong cấp GCN hiện nay chủ yếu là do cơ quan đăng ký hoặc thuế vụ. Không thể vin vào sự trì trệ của các cơ quan này để triệt tiêu việc công chứng hợp đồng giao dịch nhà đất, bỏ đi “chốt chặn” quan trọng này. Giả như bỏ khâu này, chính quyền khi tiếp nhận hồ sơ cấp GCN vẫn sẽ phải làm thay việc của công chứng viên, tức là kiểm tra điều kiện, tính pháp lý của giao dịch. Với bộ máy nhân sự như hiện nay, nếu thêm phần việc đó, thời gian cấp GCN sẽ chỉ kéo dài thêm chứ không thể nào rút ngắn lại được”.
2. Báo Nhân dân điện tử có bài Luật “không dùng được” vì thiếu hướng dẫn. Bài báo phản ánh: Mặc dù Luật Khám bệnh, chữa bệnh – văn bản pháp lý được kỳ vọng nhiều ngay từ khi soạn thảo và ban hành- có hiệu lực từ hơn bốn tháng qua( kể từ ngày 1-1-2011), nhưng vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện. Điều này đã khiến nhiều qui định của Luật chậm được triển khai.
Một trong những bất cập trong việc thi hành văn bản pháp luật này là chưa có Nghị định hay Thông tư hướng dẫn cụ thể về việc xin mở phòng khám tư nhân, cơ sở khám chữa bệnh đang hoạt động muốn chuyển địa điểm, hay bổ sung chức năng khám, chữa bệnh… Ngày 23-12-2010, Văn phòng Chính phủ đã có công văn hướng dẫn tạm thời việc thực hiện khoản 6 điều 25 Luật Khám bệnh, chữa bệnh, trong đó yêu cầu 'Bộ Y tế có văn bản hướng dẫn tạm thời về việc hoạt động của các cơ sở y tế và người hành nghề y dược tư nhân đã được cấp chứng chỉ hiện đang hoạt động, bảo đảm đúng với tinh thần Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009' và 'không làm ảnh hưởng đến việc khám bệnh, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân'. Ngay sau đó, Bộ Y tế cũng đã ban hành văn bản số 8872-BYT - KCB gửi UBND các tỉnh, thành, hướng dẫn cơ sở khám bệnh - chữa bệnh tư nhân, người hành nghề y tế tư đã có giấy phép và đang hoạt động hoặc hành nghề vào thời điểm Luật Khám bệnh, chữa bệnh có hiệu lực (ngày 1-1-2011) vẫn được tiếp tục hoạt động, hành nghề…
Tuy nhiên, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lần đầu xin cấp phép hoạt động; người lần đầu xin cấp chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh tư nhân sẽ phải chờ cho đến khi Chính phủ ban hành nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản hướng dẫn thi hành luật có hiệu lực. Chính vì vậy, từ ngày 1-1-2011, các Sở Y tế đều tạm ngừng nhận hồ sơ đối với các thủ tục xin cấp phép mới, bổ sung giấy phép, thay đổi trụ sở hoạt động…của các cơ sở khám chữa bệnh vì chưa có hướng dẫn. Điều đó đã khiến hàng trăm cơ sở khám chữa bệnh tư nhân trong cả nướ đã trót chuẩn bị xong xuôi cơ sở vật chất vào đúng thời điểm luật cũ hết hạn, luật mới có nhưng “chưa dùng được”. Không được cấp phép hoạt động nhưng các chi phí như trang thiết bị và thuê nhân viên, tiền thuê trụ sở… thậm chí là trả lương cho nhân viên vẫn phải bỏ ra để chờ cho đến khi xin được giấy phép.
Bộ Y tế là cơ quan được Chính phủ giao nhiệm vụ xây dựng dự thảo nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Khám bệnh, chữa bệnh, trong đó có qui định về cấp phép hành nghề. Nhưng sau hơn bốn tháng luật có hiệu lực, Bộ Y tế vẫn chưa có văn bản hướng dẫn.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Đến năm 2020, 95% người dân biết về quyền được trợ giúp pháp lý. Bài báo phản ánh: Thủ tướng vừa phê duyệt Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý (TGPL) ở Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo đó, mục tiêu từ năm 2016-2020 sẽ có 80%-95% người dân biết về quyền được TGPL của mình; 70%-80% người dân khi tiếp cận với các cơ quan công quyền có liên quan đến pháp luật đều được tư vấn, hướng dẫn về quyền được TGPL; 100% xã, phường, thị trấn duy trì hoạt động thường xuyên câu lạc bộ TGPL…
Ngoài ra, trong giai đoạn 2016-2020 sẽ phát triển đội ngũ TGPL chuyên nghiệp của Nhà nước khoảng 1.500 người và đội ngũ cộng tác viên khoảng 20.000 người. TGPL cho người nghèo và các đối tượng chính sách là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Qua 14 năm hoạt động, hệ thống TGPL đã góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho trên 1,4 triệu người; tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật cho hàng triệu lượt người.