I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Dân Việt phản ánh: Theo các nhà khoa học Na Uy, ngày 25.3, mây phóng xạ rò rỉ sau sự cố Nhà máy hạt nhân Fukushima I (Nhật Bản) sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam.
Xung quanh dự báo này, Dân Việt đã có cuộc trao đổi với TS Ngô Đặng Nhân - Cục trưởng Cục An toàn bức xạ hạt nhân, Bộ Khoa học - Công nghệ. TS Nhân cho biết, nếu không có những thay đổi bất thường về thời tiết thì những đám mây phóng xạ sẽ đi vào lãnh thổ nước ta trong 1-2 ngày nữa đúng như dự báo. Người dân có thể bảo vệ bằng khoảng cách (tránh càng xa nguồn phóng xạ càng tốt); bảo vệ bằng thời gian (thời gian bị ảnh hưởng bởi phóng xạ càng ngắn càng tốt) và bảo vệ bằng che chắn (trú ẩn vào các tòa nhà).
Để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm xạ, cần phòng tránh việc hít phải các chất phóng xạ (đeo mặt nạ khẩu trang hoặc găng tay) và phòng tránh việc hấp thụ các chất phóng xạ (không uống hoặc ăn thức ăn bị nhiễm xạ).
2. Báo điện tử 24h.com.vn phản ánh: Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL Hoàng Tuấn Anh và tỉnh Nam Định đã có buổi làm việc và đi đến kết luận sẽ không phát ấn đền Trần vào đêm 14 tháng Giêng như hàng năm.
Trước đó, Bộ VH,TT&DL từng có dự kiến về việc cấm xin ấn thể hiện qua dự thảo Thông tư 09/2010/TT-BVHTTDL hướng dẫn thi hành Nghị định 75/2010/ND – CP của Chính phủ về các hoạt động văn hóa. Tuy nhiên, khi Thông tư này chính thức ra đời đã không có phần nội dung cấm xin ấn. Việc Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL có kết luận sẽ không phát ấn đền Trần vào đêm 14 tháng Giêng là một bước ngoặt lớn của vấn đề nóng bỏng này. Tuy nhiên, dư luận cũng đang quan tâm là sau đêm khai ấn, đền Trần sẽ tiếp tục phát ấn cho nhân dân hay sẽ dừng lại? Trả lời về vấn đề này, ông Đỗ Thanh Xuân cho biết, UBND tỉnh, Sở VH,TT&DL sẽ cùng bàn bạc với Viện nghiên cứu Văn hóa nghệ thuật để có câu trả lời chính xác vào thời gian tới.
3. Báo Lao động phản ánh: Chiều 23.3, Quốc hội đã thảo luận ở tổ đánh giá cả nhiệm kỳ công tác của Chủ tịch Nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ để nêu ra những bài học cho nhiệm kỳ mới. Rất nhiều ý kiến khẳng định Chủ tịch Nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cơ bản đã hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Đối với chức danh Chủ tịch Nước, ĐB Huỳnh Nghĩa (Đà Nẵng) cho rằng, công tác thi đua khen thưởng trong thời gian qua vẫn mang tính dàn trải, chưa mang lại hiệu quả thiết thực. Đã thế, việc tổ chức trao danh hiệu thi đua có những nơi hết sức tốn kém, cần phải xem xét lại. “Đối với việc đặc xá tha tù là thể hiện tính nhân đạo của chế độ ta, nhưng xem ra vấn đề này còn mang tính phong trào, cấp dưới đề nghị lên Chủ tịch Nước chỉ có ký nên có trường hợp kiểm tra lại thì chưa đúng đối tượng, vì vậy nhiệm kỳ tới cần phải tổ chức thế nào để đề xuất đặc xá đúng đối tượng, tránh tình trạng sai lầm” - ĐB Nghĩa bày tỏ. ĐB Hà Hùng Cường (Quảng Bình) cũng cho rằng, với chức danh Chủ tịch Nước trong nhiệm kỳ tới cần phải tập trung vào công tác cải cách tư pháp, bởi lẽ cải cách tư pháp sẽ tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế xã hội. ĐB Hà Hùng Cường cũng kiến nghị chức danh Chủ tịch Nước nhiệm kỳ tới phải xây dựng, kiện toàn thể chế một cách tổng thể để bộ máy lập pháp, tư pháp, hành pháp hoạt động hiệu quả, chứ không nên cắt khúc như hiện nay.
Về công tác của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, nhiều ĐB cũng cho rằng nhiệm kỳ vừa qua do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, nên nhiệm vụ của Chính phủ và Thủ tướng khá nặng nề và dành rất nhiều thời gian cho việc điều hành kinh tế nên không có nhiều thời gian dành cho việc xây dựng thể chế, hoàn thiện bộ máy quản lý.
Đối với việc điều hành của Chính phủ về KT-XH, nhiều ĐB cho rằng trong nhiệm kỳ qua, do biến động của thế giới nên có những lúc Chính phủ khá lúng túng trong công tác điều hành. ĐB Nguyễn Danh (Gia Lai) cho rằng: “Chính phủ đã có nhiều chính sách để phát triển kinh tế, tuy nhiên nhiều chính sách còn mang giải pháp tình thế mà thiếu tính chiến lược. Ví dụ như cán cân thương mại luôn âm, trong khi đó các nước quanh ta đều xuất siêu. Chúng ta lại nhập siêu, lớn nhất là đối với những mặt hàng xa xỉ. Điều đó chứng tỏ việc quản lý kém. Dự trữ ngoại tệ các nước trong khu vực và quanh ta cũng ngày càng tăng, trong khi đó ta lại có xu hướng giảm. Đầu tư công vẫn rất cao trong khi đó không phát huy được nguồn vốn đầu tư trong dân”.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Sài Gòn giải phóng online có bài Còn “lỗ hổng” trong thi hành pháp luật. Bài báo phản ánh: Đó là nhận định được nhiều đại biểu nêu ra tại buổi tọa đàm về tình hình thi hành pháp luật và hoạt động theo dõi thi hành pháp luật tại TPHCM do Sở Tư pháp TP tổ chức ngày 23-3.
Minh chứng cụ thể nhất là vụ Công ty CP Thuộc da Hào Dương bị Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm môi trường Công an TPHCM bắt quả tang xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Đồng Điền vào tháng 10-2008. Tuy nhiên, do không đủ yếu tố cấu thành tội phạm nên Công ty Hào Dương không bị xử lý hình sự mà chỉ bị xử phạt hành chính. Điều này khiến người dân bức xúc và nghi ngờ vào hiệu lực thi hành pháp luật.
Ông Nguyễn Quốc Hùng, đại diện Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an TPHCM, nêu ra vướng mắc khi xử lý vụ việc này: “Công an TPHCM đã gửi văn bản cho Sở TN-MT TPHCM đề nghị trưng cầu giám định thiệt hại về môi trường. Tuy nhiên, Sở TN-MT TPHCM cho biết, do ban đầu (trước khi Công ty Hào Dương đi vào hoạt động) không có khảo sát đánh giá môi trường sinh thái nên sau khi sự việc xảy ra, cơ quan chức năng không có số liệu đối chiếu, không thể xác định được mức độ hậu quả thiệt hại về môi trường mà Công ty Hào Dương gây ra.
Bà Nguyễn Thị Huỳnh Mai, Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TPHCM, nêu một khó khăn khác trong thi hành pháp luật tại lĩnh vực của mình. Theo quy định, nếu đương sự không chấp hành văn bản xử phạt vi phạm hành chính, cơ quan nào ban hành văn bản ấy sẽ tổ chức cưỡng chế thi hành. Tuy nhiên, trong trường hợp cơ quan không có nhân sự, việc tổ chức cưỡng chế rất khó thực hiện. Đại diện Sở Y tế TPHCM cho rằng, việc thiếu văn bản hướng dẫn cũng dẫn đến hiệu quả thi hành pháp luật không cao. Chẳng hạn như Luật Khám chữa bệnh đã có hiệu lực kể từ ngày 1-1-2011 nhưng đến nay vẫn chưa có nghị định và thông tư hướng dẫn, khiến các cơ sở y tế và các bác sĩ gặp lúng túng khi hành nghề…
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Kiến nghị giới hạn tuổi công chứng viên. Bài báo phản ánh: Tại cuộc tọa đàm lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 02/2008/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Công chứng do Bộ Tư pháp tổ chức sáng 23-3, nhiều đại biểu vẫn băn khoăn về quy định: “Công chứng viên phải có đủ sức khỏe để hành nghề công chứng và không quá 65 tuổi khi đề nghị bổ nhiệm”.
Đại diện Sở Tư pháp Vĩnh Phúc băn khoăn quy định như trên liệu có trái luật, khi mà Luật Công chứng không đề cập tới vấn đề này? Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hải Phòng Bùi Đình Hiện thì bình luận, đã “đủ sức khỏe” thì “gừng càng già càng cay”, sao còn giới hạn về độ tuổi. Mặt khác, người dưới 65 tuổi được bổ nhiệm thì được làm đến năm bao nhiêu tuổi? rong khi đó, nhiều đại biểu khác lên tiếng ủng hộ quy định “xiết” độ tuổi bổ nhiệm công chứng viên. “Ở lứa tuổi quá 65, hiếm người còn “cay” được lắm!” - ông Đặng Mạnh Tiến, Trưởng phòng Công chứng số 4 TP Hà Nội, nói. Thực tế, có những trường hợp công chứng viên lớn tuổi chỉ ký tên, đóng dấu, còn toàn bộ mọi việc đều do con, cháu xử lý. Ông Tiến kiến nghị nghị định cần quy định độ tuổi tối đa được hành nghề là 70 và phải có lộ trình kiểm tra sức khỏe đối với những công chứng viên nằm trong độ tuổi từ 60 đến 70.
Trưởng phòng Bổ trợ tư pháp của Sở Tư pháp TP Hà Nội, ông Phạm Thanh Cao nêu vài trường hợp “khó xử” của Hà Nội: Vừa qua, có công chứng viên khi được tái bổ nhiệm đã 77 tuổi, một vị khác thì chân bị khoèo toàn bộ… Từ đó, ông Cao cho rằng dự thảo cần định lượng cụ thể thế nào là “đủ sức khỏe để hành nghề”.
Cũng tại cuộc tọa đàm này, vụ việc của Văn phòng công chứng (VPCC) Việt Tín một lần nữa được nhắc tới để minh chứng cho sự lúng túng, khó khăn của Sở Tư pháp TP Hà Nội khi giải quyết hậu quả đối với trường hợp công chứng viên duy nhất của VPCC chết. Địa phương trông đợi nhiều vào hướng dẫn từ phía Bộ Tư pháp, tuy nhiên dự thảo nghị định chỉ quy định mang tính nguyên tắc: Trong trường hợp công chứng viên chết, VPCC chấm dứt hoạt động; việc giải quyết quyền, nghĩa vụ về tài sản được “thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự và các quy định khác có liên quan”.
Công chứng viên Đặng Mạnh Tiến cho rằng quy định như vậy quá chung chung, không giải quyết được vấn đề gì. Theo quy định thì người thừa kế sẽ có quyền và nghĩa vụ; “phần quyền thì dễ, tài sản cứ thế chia nhau, còn nghĩa vụ giải quyết rất khó. Có những trường hợp sau nhiều năm mới phát sinh nghĩa vụ với người thứ ba, người thừa kế có chịu thực hiện nghĩa vụ này không?...”. hiều ý kiến có đề xuất khác: Đối với trường hợp công chứng viên mất năng lực hành vi, mất tích, hoặc vì một lý do nào đó không còn đủ điều kiện sức khỏe thì VPCC đó cũng phải chấm dứt hoạt động trong trường hợp VPCC có một công chứng viên.
Báo cũng có bài Luật “con” và luật “cha”. Bài báo phản ánh: Bên lề phiên thảo luận về dự án Luật Thủ đô, đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Dũng nói thẳng: “Luật Đô thị phải nên có trước Luật Thủ đô... Bởi việc ra đời Luật Thủ đô dễ tạo tiền lệ không hay là các tỉnh, thành, địa phương khác đều muốn có quy chế riêng”.
So với năm ngoái, dự án Luật Thủ đô đã phải rút gọn đi nhiều, song đến kỳ họp này vẫn gây tranh cãi. Lý do vì trước nay chưa có một cơ sở pháp lý rõ ràng nào về phân loại đô thị, để từ đó đề ra mục tiêu, nhu cầu cũng như ý nghĩa của các quy định riêng cho Hà Nội. Các đại biểu nhận xét rằng nhiều điểm được coi là đặc thù cho thủ đô trong dự luật thực ra là đặc thù của một đô thị có quy mô lớn, không phải của thủ đô. Nhiều quy định trong dự luật có thể áp dụng cho mọi đô thị, thậm chí là những điều mà không ít các đô thị khác đã làm. Trong khi đó luật “cha” là Luật Đô thị hiện mới đang ở dạng “phôi thai” (ngày 14-3 vừa qua bộ trưởng Bộ Xây dựng mới thành lập Ban soạn thảo và Tổ biên tập Luật Đô thị). Do đó ranh giới về thẩm quyền giữa chính quyền trung ương với TP Hà Nội (trên tư cách là cấp quản lý trực tiếp quy hoạch kiến trúc, hạ tầng, tài chính, con người) chưa được phân định. Thậm chí sau sáp nhập với Hà Tây công việc của Hà Nội còn bề bộn hơn do có quá nhiều đối tượng với quá nhiều chính sách trong cùng một thời điểm, một lĩnh vực. Bối cảnh đó rất khó có một bộ luật bao quát được hết mà lại tương thích được với 12 bộ luật khác!
Thực tế, cách làm ngược mà giới lập pháp gọi là “sinh con rồi mới sinh cha” thường đưa tới thất bại. Chẳng hạn, đối với quản lý nhà đất lẽ ra chỉ cần một thứ giấy tờ là chứng nhận của Nhà nước về giao dịch bảo đảm là đủ xác nhận sự hợp pháp của tài sản khi giao dịch, chống được lừa đảo. Song đề xuất loại giấy này đã quá chậm trong khi người dân đã quen với “giấy đỏ, giấy hồng” từ các luật ra đời trước. Hoặc mới đây luật về hội đã “chết yểu” do các luật về tổ chức của MTTQ, công đoàn, thanh niên, cựu chiến binh, người cao tuổi... sớm “chen ngang” khiến cho luật này khó có thể “gom” về một mối nếu không sửa các luật khác.
Trở lại với kỳ họp này, nếu Luật Đô thị đã có, đã làm rõ được khái niệm, chức năng, nhiệm vụ, nhu cầu quản lý... của loại đô thị đặc biệt gọi là thủ đô thì khi thảo luận các quy định riêng cho nó có lẽ các đại biểu đỡ băn khoăn hơn.
4. Báo Người lao động có bài Thanh toán BHYT cho người bị TNGT: Bao giờ có thông tư hướng dẫn?. Bài báo phản ánh: Liên bộ Y tế - Tài chính - Công an vừa hoàn tất dự thảo thông tư liên tịch Hướng dẫn thủ tục thanh toán chi phí khám, chữa bệnh đối với người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) bị tai nạn giao thông (TNGT). Theo dự thảo, người tham gia BHYT bị TNGT khi đi khám, chữa bệnh được hưởng chế độ BHYT theo quy định khi đã có đủ căn cứ xác định nguyên nhân gây ra TNGT không phải là do hành vi vi phạm pháp luật về giao thông của người đó gây ra; trẻ em dưới 16 tuổi; người từ 80 tuổi trở lên; trường hợp không xác minh được tình trạng vi phạm pháp luật về giao thông của người bị tai nạn.
Một thành viên ban soạn thảo cho biết căn cứ để xác định thanh toán hoặc không thanh toán BHYT sẽ được căn cứ vào kết luận tại một trong các tài liệu do lực lượng CSGT hoặc CSĐT tội phạm về trật tự xã hội hoặc cảnh sát có liên quan cung cấp. Trong thời gian 2 ngày kể từ khi nhận được thông tin, cơ quan BHXH có trách nhiệm gửi văn bản thông báo cho lực lượng CSGT trên địa bàn để xác định thông tin về vụ tai nạn. Sau 6 tháng kể từ ngày gửi thông báo nhưng không nhận được phản hồi của công an hoặc có nhận được thông báo chưa xác minh được tình trạng vi phạm giao thông của người gặp nạn thì cơ quan BHXH phải thực hiện thanh toán chi phí khám, chữa bệnh cho người bệnh như trường hợp người tham gia BHYT bị TNGT không vi phạm giao thông.
Tuy nhiên, đến thời điểm này cơ quan soạn thảo vẫn chưa “gút” được thời điểm dự kiến ban hành thông tư và như vậy người bị TNGT vẫn đang khốn khổ với việc chứng minh không vi phạm pháp luật về giao thông mới mong được thanh toán viện phí.
Liên quan đến ý kiến của Bộ Công an về mức chi và nguồn kinh phí để chi trả cho việc xác minh của lực lượng công an theo yêu cầu của cơ quan BHXH, Bộ Y tế thấy rằng hiện không có cơ sở pháp lý để trích chuyển từ quỹ BHYT để chi cho công việc này. Hơn nữa, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên, nếu trích với tỉ lệ “ít nhất 3% trở lên tổng số tiền thực góp vào quỹ BHYT” như đề nghị của Bộ Công an thì số tiền này là rất lớn, đủ để thanh toán chi phí khám, chữa bệnh cho tất cả các trường hợp bị TNGT. Với ước tính tổng số thu của quỹ BHYT năm 2011 khoảng 26.000 tỉ đồng, nếu trích 3% thì số tiền sẽ vào khoảng 780 tỉ đồng. Qua đó, Bộ Y tế thống nhất với Bộ Tài chính: Chi phí cho việc điều tra, xác minh vụ TNGT được lấy từ nguồn kinh phí thường xuyên của cơ quan, đơn vị lực lượng CSGT theo phân cấp quản lý ngân sách Nhà nước hiện hành; chi phí in ấn, sao chụp hồ sơ, tài liệu liên quan đến vụ TNGT của đối tượng tham gia BHYT của CSGT sẽ do cơ quan BHXH thanh toán theo chi phí thực tế và trích từ nguồn chi quản lý bộ máy của BHXH Việt Nam.
TS Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật - Bộ Tư pháp, vừa ký văn bản góp ý nội dung dự thảo này. Theo ông Sơn, sau gần một năm kể từ khi bị “tuýt còi”, vấn đề được Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật chỉ ra vẫn chưa được Bộ Y tế và Bộ Tài chính kịp thời xử lý, giải quyết triệt để. Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đề nghị liên bộ cần sớm ban hành thông tư này để hủy bỏ nội dung không phù hợp, mang nặng tính “hành dân” tại khoản 3, điều 8 Thông tư liên tịch 09 về chi trả BHYT cho người bị TNGT đã bị Bộ Tư pháp tuýt còi 2 lần vì trái luật. “Thông tư mới phải bảo đảm nguyên tắc phù hợp với quy định của Luật Bảo hiểm, bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT và quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan trong việc phối hợp giải quyết”-TS Sơn bày tỏ.