I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Sài Gòn giải phóng online phản ánh: Ngày 22-3, tại Hà Nội, Đoàn Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam (UBMTTQ) tiến hành Hội nghị hiệp thương lần 2 để thỏa thuận lập danh sách sơ bộ những ứng cử ĐBQH khóa XIII. Danh sách 183 ứng cử viên ĐBQH do các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở Trung ương giới thiệu đã được đại hội thông qua để gửi đi lấy ý kiến cử tri nơi cư trú. Theo đó, số đại biểu các cơ quan Trung ương bao gồm cơ quan Đảng 11 đại biểu; đại biểu chuyên trách ở cơ quan của QH là 100 đại biểu; cơ quan Chủ tịch nước 3 đại biểu; Chính phủ 20 đại biểu, trong danh sách này có Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng ba phó thủ tướng và 10 bộ trưởng khác; lực lượng vũ trang 16 đại biểu; khối cơ quan tư pháp 2 đại biểu; Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên 31 đại biểu. Trong số 183 người kể trên thì 120 người được tín nhiệm 100% ở nơi công tác, 57 người được tín nhiệm trên 90%, 4 người được tín nhiệm từ 80% - 90%, 2 người được tín nhiệm 64% và 70%.
Tại hội nghị hiệp thương, một số vấn đề cũng được các thành viên MTTQ băn khoăn như thông tin về các ứng cử viên còn sơ sài, chưa có thống kê sơ bộ về tỷ lệ thành phần cơ cấu… Sau hội nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ có sự điều chỉnh lần thứ 2 về cơ cấu, thành phần, số lượng người được bầu và trên cơ sở kết quả hội nghị cử tri nơi cư trú, Đoàn Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam sẽ tổ chức Hội nghị hiệp thương lần 3 để lập danh sách chính thức những ứng cử ĐBQH khóa XIII.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 22-3, ông Trần Phương Bình, Tổng Giám đốc Ngân hàng Đông Á, cho biết bắt đầu từ ngày 23-3, ngân hàng cam kết bán ngoại tệ tiền mặt cho khách hàng đi nước ngoài khi có đủ hồ sơ chứng minh mục đích sử dụng ngoại tệ tiền mặt theo quy định. Tham khảo một số ngân hàng khác trong ngày 22-3 cũng cho biết việc bán ngoại tệ cho khách hàng hiện vẫn bình thường nếu khách hàng có đủ hồ sơ hợp lệ.
3. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Nền kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng với tốc độ 6,3% trong năm nay, giảm 0,5% so với hồi 2010 nhưng lạm phát sẽ chỉ ở mức 9,5%, theo dự báo của Ngân hàng Thế giới (WB). Theo đó, trong năm 2011 tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam tính theo đôla Mỹ sẽ đạt 115 tỷ USD, so với 105 tỷ USD năm ngoái.
Tuy tốc độ mở rộng GDP chậm lại, tình hình giá cả tiêu dùng có dấu hiệu khả quan hơn. Sau khi lạm phát lên 11,8% trong năm 2010, có lúc 12,2% dịp Tết Âm lịch, dự kiến chỉ số này sẽ xuống còn một chữ số trong năm nay, cụ thể là 9,5% theo dự báo của WB. Với những nỗ lực kiềm chế giá cả của Chính phủ, báo cáo cập nhật của Ngân hàng Thế giới cho rằng lạm phát sẽ còn xuống 6,5% vào năm 2012.
Ngân hàng Thế giới nhận xét những chính sách ổn định kinh tế trên là một bước quan trọng đúng hướng để phá vỡ chu kỳ phát triển nóng rồi lại tăng trưởng chậm những năm gần đây. Dù chính sách ổn định kinh tế vĩ mô sẽ làm chậm tăng trưởng trong ngắn hạn, chúng có thể giúp Việt Nam đạt được tiềm năng tăng trưởng trước khủng hoảng của mình trong trung hạn.
4. Báo Thanh niên phản ánh: UBND tỉnh Ninh Thuận vừa tổng kết 1 năm thành lập Văn phòng Phát triển kinh tế (EDO), mô hình được hình thành dựa trên cơ sở ý tưởng của nhà tư vấn là Tập đoàn Monitor (Mỹ) và Cơ quan Phát triển kinh tế của Singapore. Trong bối cảnh môi trường đầu tư của các tỉnh, thành còn nhiều bất cập thì kết quả đạt được từ mô hình này đáng để các địa phương tìm hiểu.
Nhà đầu tư chỉ cần tiếp xúc với một đầu mối là EDO để hoàn tất các thủ tục, bao gồm 3 nhóm. Thứ nhất, các thủ tục cấp ngay tại EDO là đăng ký kê khai thuế, cấp mã số thuế, trích lục sơ đồ vị trí, giới thiệu địa điểm đầu tư… Thứ hai, những thủ tục thuộc thẩm quyền tham mưu của Sở KH-ĐT như chủ trương chấp thuận địa điểm, cấp giấy chứng nhận đầu tư sẽ do EDO tiếp nhận và tham mưu Sở trình UBND tỉnh. Thứ ba là các thủ tục thuộc thẩm quyền giải quyết của sở, ngành địa phương liên quan, EDO chịu trách nhiệm tiếp nhận và trả kết quả. Nhờ vậy, thời gian giải quyết được rút ngắn từ 30%-50% so với quy định, có thủ tục từ 8 ngày chỉ còn 3 ngày.
Là tỉnh không có nhiều lợi thế về thu hút đầu tư, nhưng 1 năm qua nhiều tên tuổi lớn đã quyết định chọn Ninh Thuận, như Tập đoàn Posco, Hyundai, Siemen, PoLo Beach, Morgan, Federal Owens, Enfinity… Cho tới nay, thông qua EDO, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương, cấp giấy chứng nhận đầu tư 70 dự án, tổng vốn đăng ký tương đương 8 tỉ USD, tăng gấp nhiều lần so với bình quân các năm trước đây. Trong đó đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 34 dự án có tổng vốn 4.000 tỉ đồng, các dự án còn lại đã được UBND tỉnh ký thỏa thuận ghi nhớ hoặc chấp thuận chủ trương. Quan trọng hơn, nhiều dự án đã được tháo gỡ khó khăn vướng mắc để nhanh chóng giải ngân. Cùng với thu hút đầu tư, hoạt động EDO cũng đã góp phần đẩy mạnh thu hút các nguồn vốn ODA, NGO nhằm hoàn thiện cơ sở hạ tầng, xóa đói giảm nghèo, lồng ghép các nguồn lực hỗ trợ phục vụ các mục tiêu phát triển của tỉnh.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Sài Gòn giải phóng online có bài Hệ thống pháp luật về xây dựng - Chưa theo kịp thực tế. Bài báo phản ánh: Để tạo điều kiện cho đoàn nghiên cứu khảo sát (Bộ Tư pháp) về tình hình thi hành pháp luật, tại buổi tọa đàm về việc đánh giá hoạt động thi hành pháp luật về xây dựng trên địa bàn TPHCM ngày 22-3, ông Nguyễn Văn Hiệp, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP, cho rằng muốn người dân tuân thủ pháp luật thì luật phải rõ ràng, kín kẽ và nghiêm. Nhưng thực tế hệ thống luật hiện nay chưa đáp ứng được các vấn đề này.
Tại buổi tọa đàm, nhiều đại biểu cho rằng quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng hiện nay chưa rõ ràng và nhiều điểm bất hợp lý. Ông Đinh Văn Thanh, Chánh Thanh tra xây dựng (TTXD) quận 8, cho biết theo quy định những dự án sau 2 năm không triển khai sẽ thu hồi. Nhưng trong thời gian đó, chủ đầu tư không xây dựng, để cỏ mọc, nước đọng thành ao tù gây ô nhiễm môi trường thì chưa có quy định xử phạt như thế nào. Cũng theo ông Thanh, việc quy định xử phạt đối với những người bán hàng rong 20 - 30 triệu đồng, trong khi đó vốn liếng của một bà bán nước sâm chỉ khoảng 2 triệu đồng thì người dân bỏ luôn xe bán nước sâm chứ không chịu đóng phạt.
Bà Hồ Thị Kim Loan, Chánh TTXD (Sở Xây dựng TP), kiến nghị Bộ Tư pháp xem xét điều chỉnh Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính nâng thẩm quyền xử phạt của phường xã, quận huyện lên nhiều hơn. Bà Loan đưa ra vướng mắc cụ thể: Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của chủ tịch UBND xã, phường hiện nay là không quá 2 triệu đồng. Cho nên xã, phường chỉ phạt được mỗi hành vi xây dựng sai phép ở nông thôn, còn lại phải chuyển lên cho cấp trên trong khi lẽ ra cần phải xử phạt nhanh. Nhưng chủ tịch UBND quận - huyện và Chánh TTXD của Sở Xây dựng cũng chỉ được phạt tối đa 30 triệu đồng, do đó với công trình không phải là nhà ở có mức phạt đều phải chuyển cho TP ban hành quyết định xử phạt. Nhưng nhiều trường hợp TP lại chuyển ngược về cho Sở Xây dựng đề xuất, xem xét. Quy trình như vậy là đi đường vòng, mất thời gian.
Về việc thực thi pháp luật trong lĩnh vực xây dựng, nhiều ý kiến cho rằng thời gian qua việc luật ban hành rất lâu rồi sau đó nghị định, thông tư mới ban hành. Đã đến thời hạn áp dụng nhưng chưa có nghị định và thông tư hướng dẫn nên rất lúng túng. Đó là chưa kể luật “đá” nhau, một sự việc nhưng các văn bản hướng dẫn của từng ngành lại khác nhau. Phó Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Văn Hiệp nói: “Theo tôi, luật là đọc, hiểu rồi thực hiện chứ thực tế hiện nay thì luật là phải vận dụng. Mà vận dụng thì khó tránh việc mỗi người vận dụng một kiểu”. Luật là phải chuẩn ngay từ đầu, quy định pháp luật phải nghiêm trị nếu không thì sẽ bị “lờn thuốc”.
Một vấn đề được các đại biểu đề cập tại đây là hiện có quá nhiều văn bản pháp luật. Trong đó, Bộ Tài chính là bộ ra nhiều văn bản pháp luật nhất, một năm ban hành trên 100 thông tư thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Bà Đinh Thị Thu Thủy, chuyên viên Bộ Y tế, cũng cho biết, trong một “rừng” văn bản pháp luật, thực tế cho thấy một số cán bộ vẫn áp dụng những văn bản pháp luật đã được bãi bỏ. Theo bà Thủy, ngoài trách nhiệm của các nhà soạn thảo văn bản pháp luật thì cũng nên đặt câu hỏi tại sao trong quá trình lấy ý kiến thì các đơn vị không góp ý, đến khi đụng chuyện mới có ý kiến.
Ông Hiệp cũng cho rằng một số văn bản không được góp ý, một số có góp ý nhưng không được tiếp thu. Cụ thể, như việc quy định cơ quan nhà nước phải duyệt tất cả các dự án, kể cả các dự án vốn ngoài ngân sách, TPHCM đã góp ý nhiều lần nhưng NĐ 90/CP về hướng dẫn thi hành Luật Đất đai vẫn quy định như vậy, sau 4 năm thực hiện, NĐ 71/CP thay thế NĐ 90/CP mới bỏ quy định trên. “Cần phải đề cập đến trách nhiệm của các đơn vị soạn thảo văn bản pháp luật, cần phải đưa ra xử phạt theo quy định để tránh tình trạng cứ ban hành, sau đó sai thì sửa” - ông Hiệp đề nghị.
2. Báo Người lao động có bài Bộ GD-ĐT ra văn bản trái luật. Bài báo phản ánh: Chiều 22-3, TS Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật - Bộ Tư pháp, đã ký văn bản “tuýt còi” văn bản trái luật của Bộ GD-ĐT. Sau khi nhận được phản ánh từ dư luận, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đã kiểm tra 3 văn bản của Bộ GD-ĐT là Công văn số 4366 ngày 23-7-2010 hướng dẫn một số nội dung về văn bằng, chứng chỉ của giáo dục đại học và trung cấp chuyên nghiệp; Công văn 4367 ngày 23-7-2010 hướng dẫn một số nội dung văn bằng, chứng chỉ của giáo dục phổ thông; Quyết định 33/2007 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT ban hành Quy chế văn bằng chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân.
TS Lê Hồng Sơn cho rằng hai công văn 4366 và 4367 được thể hiện dưới dạng văn bản hành chính hướng dẫn nghiệp vụ nhưng nội dung lại đưa ra quy định mang tính quy phạm pháp luật, không bảo đảm sự tương thích giữa hình thức văn bản là công văn với nội dung quy phạm đã dẫn trong đó. Hơn nữa, căn cứ pháp lý được dẫn trong hai công văn này là Quyết định 33 có một số nội dung cần phải xem xét, xử lý vì không phù hợp với nội dung Nghị định 158/2005 của Chính phủ về đăng ký quản lý hộ tịch.
Cụ thể: Khoản 1, điều 21 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định 33 quy định: “Cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng, chứng chỉ có trách nhiệm chỉnh sửa nội dung ghi trên văn bằng, chứng chỉ đã cấp cho người học trong các trường hợp sau đây: a. Sau khi được cấp văn bằng, chứng chỉ, người học được cơ quan có thẩm quyền cải chính hộ tịch theo quy định của pháp luật về cải chính hộ tịch; b. Các nội dung ghi trên văn bằng, chứng chỉ bị ghi sai do lỗi của cơ quan cấp văn bằng, chứng chỉ”.
Về nguyên tắc, hồ sơ, giấy tờ của cá nhân trong đó có văn bằng chứng chỉ được cấp (không thuộc các trường hợp bị thu hồi, hủy bỏ) phải phù hợp với giấy khai sinh của người đó. TS Lê Hồng Sơn dẫn ra quy định trong Nghị định 158: “Mọi hồ sơ, giấy tờ cá nhân có nội dung ghi về họ; tên; chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh; dân tộc; quốc tịch; quan hệ cha, mẹ, con phải phù hợp với giấy khai sinh của người đó” và cho rằng Quyết định 33 quy định cơ quan có thẩm quyền chỉ có trách nhiệm chỉnh sửa nội dung ghi trên văn bằng, chứng chỉ trong các trường hợp như trên là thiếu căn cứ và không bảo đảm quyền lợi của người học về việc văn bản, chứng chỉ được cấp phải có nội dung phù hợp với giấy khai sinh.
3. Báo Tuổi trẻ có bài Siết hộ khẩu khó cản dân dồn về Hà Nội. Bài báo phản ánh: Chiều 22-3, Quốc hội họp phiên toàn thể để thảo luận về dự án Luật thủ đô. Đa số ý kiến nhất trí cần sớm thông qua luật này để đem đến các cơ chế đặc thù cho Hà Nội nhưng lại băn khoăn rằng các cơ chế đặc thù quy định trong dự luật chưa thuyết phục.
GS Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn) cho rằng nếu siết chặt nhập cư theo quy định như vậy thì không có ý nghĩa gì nhiều, cũng không cản được dòng người dồn về Hà Nội làm việc. “Nhiều lao động vào thủ đô làm việc, người ta không cần hộ khẩu” - ông Thuyết khẳng định. GS Nguyễn Ngọc Đào (Hà Nội) cũng phân tích: “Hiện nay dân nhiều nơi về đây làm ăn, luật nói phải có việc làm hợp pháp, tôi thử hỏi một bà bán bún, bán nước chè có hợp pháp hay không? Thế nào là hợp pháp? Nếu bất hợp pháp thì đã bị điều chỉnh ở các luật khác rồi”.
Còn theo TS Trần Du Lịch, “trong điều kiện kinh tế thị trường không thể quản lý nhập cư bằng hộ khẩu. Hạn chế nhập cư nhưng trung tâm vẫn xây dựng cao ốc, trung tâm thương mại thì có hạn chế kiểu gì nhập cư vẫn cứ tăng. Muốn thay đổi chất lượng dân số phải thay đổi cơ cấu kinh tế. Muốn chống kẹt xe phải thay đổi quy hoạch giao thông, đô thị. Chứ cứ phát triển kinh tế vỉa hè mà đòi tăng chất lượng dân số thì không thể. Luật không nên biến những người dân có công việc, cư trú hợp pháp thành công dân hạng hai chỉ vì họ không có hộ khẩu”.
Ủng hộ Luật thủ đô ra đời nhưng cả GS Đào, GS Thuyết và TS Lịch đều chưa nhận thấy các quy định gọi là đặc thù trong luật này mang tính thuyết phục. “Khi nói Hà Nội là đô thị đặc biệt thì chưa thấy quy định nào đặc biệt: được làm gì đặc biệt, khác thường so với các đô thị khác: xây dựng cơ bản thế nào, quản lý đô thị thế nào?” - ông Đào hỏi. Ngay đến cơ chế đặc thù về an ninh trật tự, ông Thuyết đồng tình với quy định của dự luật cho phép Hà Nội xử phạt nặng hơn địa phương khác nhưng đề nghị “phải nhìn rộng ra các đô thị khác nữa, TP.HCM cũng cần phạt nặng hơn nếu vi phạm ở nội thành chứ đâu chỉ riêng Hà Nội”.