I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Trang web vef.vn phản ánh: Cả tuần qua, người dân và DN quay cuồng tìm mua ngoại tệ vì thị trường tự do bất ngờ đóng cửa. Trong lúc chính sách còn chưa ra đồng bộ và các ngân hàng vẫn còn "dè dặt" bán mà "khóa" ngay một thị trường đã âm thầm tồn tại bấy lâu thì rõ ràng sẽ nảy sinh những vấn đề cần xử lý.
"Méo mó có hơn không" có lẽ là câu nói phù hợp nhất với tình cảnh của nhiều người dân và doanh nghiệp có nhu cầu mua ngoại tệ lúc này. Trước kia dù có than vãn về chênh lệch tỷ giá thì ít nhất cũng còn có cửa để mà cắn răng mua USD giá cao. Bất ngờ từ đầu tuần qua, các phố ngoại tệ ở Hà Nội, và gần đây đã lan sang nhiều tỉnh, thành khác, đóng cửa im lìm khiến người dân quay như chong chóng đi tìm mua USD.
Ngày 12/3, ông Nguyễn Quang Huy, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước đã chính thức phát ngôn rằng theo quy định, khi người dân cần ngoại tệ để đáp ứng các nhu cầu hợp pháp như công tác, học tập, chữa bệnh... ở nước ngoài thì có thể đến ngân hàng để mua. Trên cơ sở hồ sơ, chứng từ hợp lệ, các ngân hàng sẽ bán ngoại tệ tùy thuộc vào khả năng để đáp ứng các nhu cầu hợp pháp của cá nhân. Quan chức ngành ngân hàng khẳng định như đinh đóng cột như vậy, nhưng trên thực tế thì người dân và DN đang lâm vào "bước đường cùng" khi có đủ giấy tờ chứng minh nhu cầu hợp pháp, chính đáng mà vẫn bị ngân hàng từ chối bán ngoại tệ. Có những người mang hộ chiếu, vé máy bay, thư cử đi công tác nước ngoài của cơ quan chạy long sòng sọc từ ngân hàng này sang ngân hàng khác đều chỉ nhận được cùng một câu trả lời: Ngân hàng chưa có USD để bán.
Người dân và DN đang bị dồn vào "bước đường cùng" bởi ngân hàng không có, thị trường tự do thì đóng cửa thì ông Huy cũng đưa ra "cao kiến" là sử dụng thẻ thanh toán quốc tế khi đi công tác, chữa bệnh ở nước ngoài. Nhưng ngay cả ở những nước hạn chế lưu thông tiền mặt trên thị trường thì thẻ thanh toán cũng không phải là thuốc chữa bách bệnh. Cầm thẻ Visa đi trả tiền đồ nướng vỉa hè ở Hàn Quốc, có lẽ sẽ bị nhìn như người ngoài hành tinh.
2. Báo Sài Gòn giải phóng có bài Đến năm 2050: 8,4 triệu người Việt Nam thiếu nước ngọt. Bài báo phản ánh: Đây là cảnh báo của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), bởi Việt Nam là một trong 5 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, đồng thời khả năng hàng triệu hécta đất bị ngập với hàng chục triệu dân mất nhà cửa do nước biển dâng cao, trong khi số dân sống ở nông thôn chiếm tới 73% dân số của cả nước, nên tình trạng đói nghèo có thể tăng từ 21%-35%.
Ngày 13-3, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam phối hợp với Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tổ chức ký Chương trình liên tịch, về việc phối hợp tổ chức các hoạt động của thanh niên tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2011-2016. Theo đó, hai đơn vị sẽ phối hợp xây dựng, thực hiện Chương trình thanh niên nông thôn tham gia xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp; ký cam kết của các cơ sở Hội LHTN Việt Nam tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ dòng sông quê hương; tổ chức các đội thanh niên nông thôn tự quản bảo vệ môi trường, thanh niên xung kích thu gom và xử lý rác và các đội hoặc hợp tác xã thanh niên thu gom rác thải ở nông thôn...
Báo cũng phản ánh: Thực hiện chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đến nay sau hơn 2 năm thực hiện, các địa phương đã hoàn thành hỗ trợ cho 316.975 hộ, tương đương với 1,5 triệu người đã có nhà ở an toàn, ổn định, đạt tỷ lệ 62% trên tổng số 512.425 hộ của toàn chương trình trong 4 năm. Trong đó, hoàn thành hỗ trợ cho hơn 72.000 hộ tại 62 huyện nghèo, hỗ trợ cho gần 21.500 hộ đồng bào dân tộc Khmer tại các tỉnh Tây Nam bộ, đạt tỷ lệ 90%-96%. Còn lại khoảng 200.000 hộ dự kiến sẽ được hỗ trợ về nhà ở trong năm 2011. Theo đánh giá của Chính phủ, việc thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở đã giúp các hộ nghèo yên tâm lao động sản xuất, tự tin phát triển kinh tế, có điều kiện vươn lên thoát nghèo.
3. Báo Thanh niên phản ánh: Phú Yên liên tục “chào” 2011 bằng các thông tin “bể đĩa” về các siêu dự án đầu tư tỉ USD. Trong tháng 2, đó là chiếc “bánh vẽ” 250 tỉ USD “Đặc khu kinh tế tại Phú Yên” của Tập đoàn Sama Dubai (Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất - UAE) đã được đề nghị cho dừng vì lý do Sama Dubai bị thiệt hại bởi suy thoái kinh tế nên nhiều năm qua đã không triển khai dự án. Sang tháng 3, một dự án “vẽ” ít tiền hơn nhưng “sáng tạo” không kém, buộc tỉnh phải có quyết định thu hồi giấy phép. Đó là siêu dự án “Thành phố sáng tạo Nam Tuy Hòa” do Tập đoàn Galileo Investment Group, Inc (Mỹ) đăng ký đầu tư với tổng mức 11,4 tỉ USD. Lý do thu hồi được đưa ra cũng bởi... thật lâu, thật lâu, chẳng thấy đâu hiện thực. Trước đó không lâu, đầu năm 2009, siêu dự án 11 tỉ USD “Khu công nghiệp lọc hóa dầu và tổ hợp hóa dầu Naphtha Cracking ở Phú Yên” của Công ty SP Chemicals Ltd (Singapore) cũng đã xin rút sau một thời gian... vẽ vời vô cùng hoành tráng.
Điều mà dân “kêu trời” là diện tích quy hoạch do các dự án này vô cùng... thẳng cánh cò bay, gây cảnh mất an cư lạc nghiệp, tác động đến sự bình ổn kinh tế - xã hội không kể sao cho xiết. Đã quy hoạch thì rõ ràng: xây nhà không được, sửa nhà chẳng xong, trồng cây lâu năm thì cấm, tranh giành - mua bán đất “đón đầu” lộn tùng phèo... Đơn cử, “Thành phố sáng tạo Nam Tuy Hòa” được quy hoạch đến 7.656 ha đất dọc hạ lưu sông Ba; “Khu công nghiệp lọc hóa dầu và tổ hợp hóa dầu Naphtha Cracking ở Phú Yên” khoanh vùng 1.300 ha mặt đất và 1.300 ha mặt biển phía Vũng Rô. Ác liệt hơn, “Đặc khu kinh tế tại Phú Yên” oanh tạc luôn gần 300.000 ha, tương đương 60% diện tích tỉnh Phú Yên !?
Phát biểu với báo giới, nhiều vị chức trách ở Phú Yên đều “thiệt thà” cho rằng: chả biết “mặt mũi nhà đầu tư tròn, méo” thế nào; dự án “siêu” vốn nên đâu chỉ tỉnh dám quyết, còn hàng loạt bộ ngành T.Ư tham gia thẩm định. Nói chung, chả biết đổ thừa ai, chỉ có dân sống trong vùng “siêu quy hoạch” là lãnh đủ.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Cô dâu Việt, duyên phận bẽ bàng. Bài báo phản ánh: Tại hội thảo “Tình hình phụ nữ Cần Thơ kết hôn với người Hàn Quốc” diễn ra ở TP.Cần Thơ ngày 10/3, bà Huỳnh Thanh Thảo - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ TP.Cần Thơ cho biết, những năm gần đây ghi nhận một số lượng đáng kể phụ nữ Cần Thơ kết hôn với người nước ngoài, đặc biệt là người Hàn Quốc. Đa phần họ kết hôn qua các công ty môi giới nước ngoài. Số liệu kết hôn, ghi chú kết hôn với người Hàn Quốc do Sở Tư pháp TP.Cần Thơ cung cấp cho thấy: Năm 2007 có 1.435 trường hợp; năm 2008 có 1.078 trường hợp; năm 2009 có 2.199 trường hợp và năm 2010 có 433 trường hợp đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài và 1.364 trường hợp ghi chú kết hôn, chủ yếu với người Hàn Quốc.
Đề cập thực trạng phụ nữ Cần Thơ lấy chồng Hàn Quốc, bà Huỳnh Thanh Thảo cho biết, đa số các cuộc hôn nhân không xây dựng trên tình yêu chân chính mà chủ yếu là qua mai mối. Do đa phần là con nhà nghèo nên hầu hết các cô gái lấy chồng ngoại đều nuôi hy vọng đến với cơ hội đổi đời, có điều kiện giúp đỡ gia đình vượt qua khó khăn. Còn tình yêu với chồng hoặc sự hòa nhập cuộc sống bên chồng như thế nào thì đa số các chị em không quan tâm và nghĩ rằng dần dần sẽ thích nghi được. Thực tế, theo bà Thảo, đã có nhiều đám cưới tổ chức chớp nhoáng để hợp thức hóa cuộc hôn nhân. Nhiều cô gái mù quáng, liều thân, mặc cho đường dây môi giới run rủi thế nào vẫn cam chịu. Đến khi qua xứ người, nhiều cô mới vỡ lẽ ra rằng chồng, gia đình chồng thực tế không như bức tranh tươi đẹp được vẽ vời qua miệng lưỡi của các “bà mai”. Từ đây, họ lâm vào bi kịch vỡ mộng đổi đời nơi đất khách.
Bà Dương Thị Thu Hà - Phó Chánh án TAND TP.Cần Thơ cho biết, từ năm 2008 đến 2010, TAND TP.Cần Thơ đã thụ lý giải quyết trên 100 vụ ly hôn với người nước ngoài, số vụ ly hôn năm sau cao hơn năm trước. Trong đó có tới hơn 65% các vụ xin ly hôn với một bên là người Hàn Quốc, Đài Loan và có tới 99% nguyên đơn đứng đơn xin ly hôn là phụ nữ Việt Nam. Theo bà Hà, các mâu thuẫn được đưa ra để xin ly hôn thường là do thời gian tìm hiểu nhau ngắn; ngôn ngữ bất đồng; phong tục tập quán khác lạ, chênh lệch tuổi tác. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác như: Chồng nhậu nhẹt, bê tha, chồng có bồ, chồng coi thường vợ lấy mình vì tiền, chồng coi vợ như người ở; một số trường hợp bị chồng đánh đập, ngược đãi đành phải bỏ trốn về nước. “Hiện nay Đài Loan và Hàn Quốc chưa có Hiệp định tương trợ tư pháp với Việt Nam nên mặc dù đã có bản án của các nơi này thì các cô gái Cần Thơ khi về nước vẫn phải đến TAND TP.Cần Thơ để làm thủ tục xin ly hôn, đồng thời mang theo các giấy tờ trên đến nộp cho tòa án cùng hộ khẩu, đăng ký kết hôn, chứng minh nhân dân... thì việc giải quyết ly hôn rất thuận lợi và nhanh chóng” - bà Hà cho biết thêm.
Báo cũng có bài Hiệu quả mô hình thi hành án “cuốn chiếu” tại Chi cục THADS Quảng Điền. Bài báo phản ánh: Ngày 9/3, ông Nguyễn Văn Sơn, Phó tổng cục trưởng Tổng Cục Thi hành án dân sự (THADS) đã đến thăm và làm việc tại Chi cục THADS huyện Quảng Điền (tỉnh Thừa Thiên - Huế) .
Năm 2010, Chi cục THADS huyện Quảng Điền đã thi hành án về việc đạt 91,6%, về tiền đạt 97,6% so với số việc và số tiền có điều kiện thi hành, vượt cao so với chỉ tiêu thi hành án được giao, thuộc một trong các đơn vị dẫn đầu về tỷ lệ thi hành án trên địa bàn tỉnh. Để đạt được những kết quả trên, Chi cục THADS huyện Quảng Điền đã triển khai việc THA theo hình thức “cuốn chiếu”, tức là tập trung năng lực, kinh nghiệm của toàn bộ nhân lực của đơn vị vào công tác THA ở một địa bàn xã, thị trấn cụ thể, tạo áp lực và những chuyển biến tích cực, cố gắng giải quyết về cơ bản những việc THA ở địa bàn đó, rồi tiếp tục chuyển sang địa bàn khác. Mô hình này bước đầu đã đem lại hiệu quả, đồng thời các bộ phận Chấp hành viên, Thẩm tra viên có điều kiện học tập, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau và nâng cao năng lực công tác. Điều này cũng tạo thuận lợi để Chấp hành viên có cơ hội tiếp cận các địa bàn khác, năm bắt khi có sự phân công lại địa bàn phụ trách.
Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Văn Sơn biểu dương thành tích đạt được của Chi cục THADS Quảng Điền, đồng thời thời chỉ đạo, Chi cục cần phát huy những kết quả đã đạt được để phấn đấu hoàn thành 4 chỉ tiêu về việc và tiền mà Bộ Tư pháp đã giao. Phó tổng cục trưởng cũng lưu ý, trong điều kiện kinh phí còn hạn hẹp Chi cục cần tận dụng những trang thiết bị sẵn có để hoàn thành công việc. Những kiến nghị của Chi cục, lãnh đạo Tổng Cục sẽ tiếp thu và sẽ có phương án hỗ trợ kịp thời cho địa phương.
2. Báo Hà Nội mới online có bài Chưa thích nghi. Bài báo phản ánh: Trung tâm Lý lịch tư pháp (LLTP) quốc gia vừa được ra mắt, với sự hưởng ứng của Ủy ban Tư pháp Quốc hội, Bộ CA, TAND tối cao, Viện KSND tối cao. Theo đó, từ tháng 3 này, cả nước đã có một đầu mối theo dõi và cập nhật thông tin LLTP của người dân từ 200 đầu mối (gồm hơn 130 trại giam, trại tạm giam thuộc cơ quan CA, Quốc phòng; 63 sở tư pháp tỉnh, TP, cơ quan thi hành án dân sự; Viện KSND tối cao; cơ quan quản lý xuất nhập cảnh…).
Theo Luật LLTP và việc ra đời Trung tâm LLTP, thông tin LLTP của những người từ đủ 14 tuổi trở lên (từ 1-7-2010) sẽ được chuyển cho trung tâm theo dõi từ đầu, hoàn toàn do Bộ Tư pháp quản lý nên việc cấp phiếu LLTP sẽ nhanh hơn. Ngoài tiện ích kể trên, những người từng vi phạm pháp luật sẽ không cần phải yêu cầu cơ quan nào ra quyết định xóa án tích cho mình (trừ các trường hợp không được tự động xóa án tích, mà phải có quyết định của TA theo qui định pháp luật), bởi khi có Trung tâm LLTP, án tích của người dân sẽ tự động được xóa theo thời hạn luật định.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả khả quan kể trên, ngành tư pháp đang gặp phải không ít khó khăn trong quá trình "thích nghi" với nhiệm vụ mới.Theo Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Xuân Phương, việc cấp phiếu LLTP trong thời gian này chủ yếu được tiến hành trên cơ sở kết quả tra cứu, xác minh của cơ quan CA. Nay theo quy định mới, cơ sở dữ liệu LLTP lại được "đột ngột" chuyển giao, xây dựng, quản lý tại Trung tâm LLTP quốc gia thuộc Bộ Tư pháp và Sở Tư pháp. Như vậy, trong một sớm một chiều, Tư pháp khó có thể "thích nghi" với nhiệm vụ mới.
Khâu phức tạp nhất hiện nay là xây dựng cơ sở dữ liệu LLTP, song việc này một mình ngành tư pháp không thể thực hiện được mà phụ thuộc vào các thông tin từ các cơ sở chuyển giao. Do vậy, sự phối hợp tích cực, chủ động từ phía các cơ quan có liên quan như TA, Viện KS, CA, Quốc phòng trong việc xây dựng, tra cứu thông tin là hết sức quan trọng và cần thiết.
3. Báo Tuổi trẻ có bài Kỷ luật chi cục trưởng Chi cục Thi hành án huyện Đức Phổ. Bài báo phản ánh: Ngày 12-3, Ban thường vụ Huyện ủy Đức Phổ (Quảng Ngãi) đã quyết định cách chức bí thư chi bộ đối với ông Võ Trung Cường - chi cục trưởng Chi cục Thi hành án huyện Đức Phổ - và đề nghị Cục Thi hành án tỉnh xem xét về mặt chính quyền.
Nguyên nhân, trong hai năm 2008-2009, ông Cường có những sai phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý tài chính với tổng số tiền trên 100 triệu đồng và đã được Ủy ban Kiểm tra Đảng huyện Đức Phổ kết luận tại thông báo số 41. Bên cạnh đó, bà Huỳnh Thị Kim Xuyến - kế toán trưởng đơn vị, người góp phần vào sai phạm trên - cũng bị kỷ luật cảnh cáo.