I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Thanh niên phản ánh: Phát biểu tại Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất bầu cử ĐBQH khóa XIII tại Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sáng 23.2, đa số thành viên Đoàn Chủ tịch Mặt trận đề nghị tỷ lệ ĐB là người ngoài Đảng tối thiểu từ 20%, giảm số ĐB cơ quan hành pháp, tư pháp địa phương. Cụ thể hóa đề nghị này, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Duy Thường gợi ý: chỉ nên để thủ tướng, một số phó thủ tướng, một số bộ trưởng ở những bộ tổng hợp, đa ngành tham gia ĐBQH chứ không nên để tất cả thành viên Chính phủ cùng tham gia. Trên thực tế, các kỳ họp QH thường kéo dài hàng tháng, các bộ trưởng phải thường xuyên vắng mặt vì quá bận với công việc điều hành, sẽ không đảm bảo làm tròn vai trò ĐBQH.
Ngoài kiến nghị giảm số ĐB khối cơ quan hành pháp, các ĐB cùng đề xuất tăng tỷ lệ ĐBQH là người ngoài Đảng như dự kiến tối thiểu 10% hiện nay lên ít nhất 20% tổng số ĐBQH. Chủ tịch Liên minh các hợp tác xã Việt Nam, ông Nguyễn Tiến Quân cho rằng, cần tăng cường hơn nữa số ĐB ngoài Đảng, ít nhất từ 15 - 20% chứ không phải 10% như cơ cấu dự kiến. Ông Nguyễn Túc thì đề nghị phải tăng tỷ lệ ĐB là người ngoài Đảng ít nhất là 20% vì “nếu tăng tỷ lệ ĐB là người ngoài Đảng thì không khí dân chủ trong dân, trong Đảng ngày càng khởi sắc hơn”.
Liên quan đến đề nghị giảm số ĐB khối cơ quan Chính phủ, theo ông Uông Chu Lưu, số lượng dự kiến ĐB khối Chính phủ khóa tới đã “giảm dần số ĐB là cơ quan hành pháp so với trước”. Cũng theo ông Lưu, trong số 15 ĐB của Chính phủ, có thủ tướng, 3 phó thủ tướng và 11 thành viên Chính phủ là đã giảm số lượng nhiều rồi, vì sau khi sáp nhập vẫn có tới 22 bộ, ngành. Hơn nữa, Chính phủ, với tư cách là cơ quan hành pháp, điều hành các vấn đề, lĩnh vực quan trọng của đất nước, vẫn rất cần tham gia để quán triệt các nghị quyết của QH, đưa vào cuộc sống tốt hơn.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 23-2, Tổng cục Thống kê cho biết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2 tăng 2,09% so với tháng 1, đưa CPI 2 tháng đầu năm tăng lên đến 3,87%.
Do trùng vào thời gian Tết Tân Mão nên nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng mạnh nhất: 3,65% (trong đó lương thực tăng 1,51%, thực phẩm 4,53% và ăn uống ngoài gia đình 3,31%); tiếp đến là nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 2,14%; may mặc, mũ nón, giày dép tăng 1,38%; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 1,36%… Đáng lưu ý, trong tháng hàng hóa và dịch vụ tại khu vực thành thị lại có mức tăng thấp hơn so với khu vực nông thôn (lần lượt 2,03% và 2,11%).
Báo cũng phản ánh: Hôm qua 23-2, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký Quyết định 269/QĐ-TTg phê duyệt giá bán điện bình quân là 1.242 đồng/kWh (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) áp dụng từ ngày 1-3-2011, tức là tăng 165 đồng/kWh so với giá bán điện bình quân thực hiện năm 2010.
Các hộ thuộc diện hộ nghèo theo tiêu chí do Thủ tướng Chính phủ quy định được hỗ trợ giá điện cho 50 kWh/tháng, mức hỗ trợ là 30.000 đồng/hộ/tháng. Kinh phí hỗ trợ giá điện cho các hộ nghèo lấy từ tiền bán điện. Khung giá cho điện sinh hoạt tại những khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo chưa nối lưới điện quốc gia gồm giá trần và giá sàn, trong đó giá sàn bằng 1,5 lần giá bán điện bình quân năm, giá trần bằng 2,5 lần giá bán điện bình quân năm.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Đề xuất phạt lao động công ích trong xử phạt hành chính. Bài báo phản ánh: “Không nên áp dụng tràn lan việc xử lý các vi phạm bằng phương pháp hành chính mà cần phải chuyển sang xử lý bằng con đường tư pháp để bảo đảm công khai, minh bạch. Đồng thời, nên nghiên cứu áp dụng trở lại những hình thức xử phạt hành chính như phạt giam hành chính, phạt lao động công ích đối với những hành vi vi phạm trật tự an toàn xã hội”. Đó là đề xuất được ông Bùi Xuân Đức, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, nêu ra tại hội thảo đánh giá báo cáo nghiên cứu “Hoàn thiện pháp luật xử phạt vi phạm hành chính ở Việt Nam hiện nay” do Viện Nghiên cứu Chính sách Pháp luật và Phát triển Việt Nam (PLD) tổ chức ngày 23-2.
Theo ông Đức, Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính đang áp dụng có mức phạt tiền cao nhất đến 500 triệu đồng. “Mức phạt nặng như vậy phải được xét xử theo thủ tục tư pháp chứ không phải thủ tục hành chính, để bảo đảm quyền tranh tụng của công dân, tổ chức” - ông Đức nói.
Tại báo cáo tổng quan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện PLD Nguyễn Đăng Dung nêu ra ba phương hướng xây dựng, hoàn thiện pháp luật và xử phạt vi phạm hành chính. Trong đó, phương án một đề xuất bỏ tất cả biện pháp xử phạt cũng như xử lý vi phạm hành chính và tất cả đều chuyển sang các biện pháp tư pháp như ở các nước hiện đại; đồng thời sử dụng tòa vi cảnh đối với những tội phạm nhỏ mà chúng ta vẫn gọi là vi phạm hành chính theo thủ tục rút gọn, một thẩm phán. Phương án hai, những vi phạm về trật tự an toàn xã hội vẫn xử phạt vi phạm hành chính; còn các vi phạm khác thì chuyển sang giải quyết bằng con đường tư pháp. Phương án ba, quy định rõ thủ tục xử phạt theo hướng mở rộng hơn tính minh bạch, công khai, công bằng, dân chủ như cho phép người dân có thể trình bày, khiếu nại và bỏ các biện pháp xử lý hành chính khác.Tuy nhiên, nhiều ý kiến cũng lo ngại tư pháp hóa việc xử lý các hành vi vi phạm hành chính sẽ không phù hợp với tình hình thực tế của nước ta. “Để khắc phục được những vấn đề trên và hoàn thiện được pháp luật về xử phạt hành chính thì phải sửa cả Hiến pháp” - ông Ngô Hùng Cường, khoa Luật ĐH Quốc gia Hà Nội nói.
Báo cũng có bài TRIỂN KHAI LUẬT TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG CỦA NHÀ NƯỚC: Lúng túng từ trung ương tới địa phương. Bài báo phản ánh: Ngày 23-2, Bộ Tư pháp phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức Hội nghị tập huấn nghiệp vụ giải quyết bồi thường nhà nước cho các tỉnh miền núi phía Bắc.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Phó Vụ trưởng Vụ Dân sự-Kinh tế (Bộ Tư pháp) Nguyễn Thanh Tịnh cho biết việc tổ chức thi hành Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước một năm qua diễn ra không đồng bộ, “lúng túng cả ở trung ương và địa phương”. Cụ thể, Nghị định số 16/2010 hướng dẫn thi hành luật này đã quy định rõ Bộ Tư pháp và Sở Tư pháp có nhiệm vụ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác bồi thường nhưng lại chưa có hướng dẫn của trung ương về tổ chức, bộ máy, biên chế. Thế nên có Sở Tư pháp giao công tác này cho phòng Xây dựng kiểm tra, theo dõi thi hành pháp luật; có nơi lại giao cho thanh tra sở hoặc phòng Bổ trợ tư pháp. Tương tự ở cấp huyện, một số địa phương giao cho phòng Tư pháp, có địa phương giao cho văn phòng UBND; một số địa phương thì giao cho nhiều cơ quan chuyên môn trực tiếp phối hợp; có địa phương như Bắc Kạn thì… chưa giao cho cơ quan, đơn vị nào thực hiện nhiệm vụ này.
Riêng đối với địa bàn TP.HCM, cấp TP giao cho Sở Tư pháp; cấp quận, huyện mỗi nơi lại giao cho một cơ quan khác nhau như quận Phú Nhuận, Hóc Môn, Nhà Bè, quận 1, 6, 7, 10 thì giao cho Phòng Tư pháp; huyện Cần Giờ giao Phòng Tài chính, kế hoạch; quận Tân Phú thì Phòng Tư pháp phối hợp với Phòng Tài chính, kế hoạch và Phòng Nội vụ…
Một thực tế khác là tình trạng chậm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành luật. Hiện mới chỉ có một thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động quản lý hành chính vừa mới được ban hành, như vậy theo kế hoạch vẫn còn nợ năm thông tư khác...
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Cần thống nhất đầu mối đào tạo các chức danh Tư pháp. Bài báo phản ánh: Đoàn công tác của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội do bà Lê Thị Nga - Phó Chủ nhiệm Ủy ban làm trưởng đoàn hôm qua đến thăm và làm việc với Học viện Tư pháp. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thúy Hiền tham dự.
Để làm rõ hơn các vấn đề trong công tác đào tạo của Học viện, các thành viên đoàn công tác đã đưa ra nhiều câu hỏi trên tinh thần thảo luận và trao đổi thẳng thắn. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Dương Ngọc Ngưu và thành viên đoàn công tác Nguyễn Đình Quyền đều quan tâm đến đội ngũ giảng viên (chủ yếu kiêm nhiệm) và đặt câu hỏi, học viện có đủ sức đào tạo thẩm phán, kiểm sát viên hay không?
Giải đáp vấn đề nêu trên, Phó Giám đốc Học viện Tư pháp Nguyễn Văn Huyên thừa nhận, đội ngũ giảng viên cơ hữu dù không có nhiều người đã qua thực tiễn nhưng đều đã kinh qua đào tạo chức danh tư pháp. Bên cạnh đó là sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của đội ngũ giảng viên kiêm chức. Các kế hoạch, chương trình đào tạo cũng được làm theo một quy trình bài bản, khoa học chứ không phải “học viện muốn đào tạo bao nhiêu và đào tạo như thế nào cũng được”. Lấy ví dụ một câu chuyện đơn giản trong đào tạo kiểm sát viên, ông Nguyễn Đức Mai, nguyên thẩm phán Tòa án Quân sự Trung ương cho rằng “cần tập trung đào tạo các chức danh tư pháp trong một cơ sở đào tạo để họ có một nền kiến thức chung, thống nhất, tránh tình trạng mỗi anh một kiểu”. Chung ý kiến này, nhiều đại biểu tham gia buổi làm việc cũng đề nghị không nên xé lẻ việc đào tạo sẽ dẫn đến tình trạng “bế quan tỏa cảng, cạnh tranh không lành mạnh”.
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thúy Hiền hoan nghênh đoàn công tác của Ủy ban Tư pháp đến thăm và làm việc với Hhc viện, đây là cơ hội để cán bộ, công chức học viện bày tỏ khó khăn và kiến nghị của mình. Thứ trưởng Hiền cũng dẫn ra sự “vênh” nhau trong các văn bản pháp luật hiện hành về đào tạo kiểm sát viên, thẩm phán và cho biết thêm: hiện Bộ Tư pháp đã trình Chính phủ hai đề án có liên quan đến việc đào tạo của học viện.
Đồng tình với Thứ trưởng Nguyễn Thúy Hiền, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đã ghi nhận những kết quả mà học viện đã đạt được trong thời gian qua, và cho rằng “hạn chế của Học viện cũng là của chung nhiều cơ sở đào tạo”. Chia sẻ khó khăn với học viện, bà Nga đặc biệt lưu ý vấn đề về thể chế pháp lý. “Lẽ ra sau Nghị quyết 49 Chính phủ phải có đề xuất độc lập việc sửa đổi Luật tổ chức VKSND nhưng đến giờ vẫn chưa thấy. Chúng tôi cũng có trách nhiệm vì kiến nghị sửa đổi luật phải từ nhiều kênh”, bà Nga thẳng thắn. Bà Nga cũng thống nhất quan điểm đào tạo bồi dưỡng là trách nhiệm chung, nhưng phải thống nhất về nhận thức, phân vai cụ thể, không chồng lấn chức năng. Trước hết, theo bà Nga, cần phải có một cơ quan đầu mối Tổng kết Nghị quyết 08, Nghị quyết 49 … Còn trước mắt, “học viện cần làm tốt nhiệm vụ hiện hành trong bối cảnh hiện hành”. Về kiến nghị của các ngành xung quanh vấn đề giao cho ngành nào đào tạo kiểm sát viên, thẩm phán, Ủy ban Tư pháp cho biết sẽ ghi nhận và có trách nhiệm báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định. Được biết, phiên họp điều trần về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có chức danh Tư pháp sẽ được Ủy ban Tư pháp tổ chức vào đầu tháng 3.
3. Báo Dân Việt có bài Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự bổ nhiệm cán bộ sai luật. Bài báo phản ánh: Theo quy định thì kế toán trưởng của cơ quan, đơn vị hành chính Nhà nước thì không được kiêm nhiệm các chức vụ lãnh đạo từ cấp phòng trở lên. Nhưng không hiểu sao ông Hưng vẫn bổ nhiệm ông Giảng làm Phó Chánh Văn phòng Cục.
Khoản 16, Điều 4, Nghị định số 74/NĐ-CP ngày 9.9.2009 của Chính phủ đã quy định: Trách nhiệm, thẩm quyền của Tổng cục Thi hành án dân sự là "… bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, cho từ chức, cách chức trưởng phòng, phó trưởng phòng chuyên môn thuộc Cục Thi hành án dân sự tỉnh". Thế nhưng Quyết định số 393/QĐ-THA "Về việc bổ nhiệm Phó Chánh Văn phòng Cục Thi hành án dân sự" và Quyết định số 394/QĐ-THA "Về việc bổ nhiệm Phó Trưởng phòng Kiểm tra, giải quyết khiếu nại - tố cáo" của Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Đăk Nông lại do ông Cục trưởng này ký. Theo các quyết định này thì, từ ngày 30.6.2010, ông Mai Văn Giảng - kế toán trưởng, được bổ nhiệm làm Phó Chánh Văn phòng và ông Nguyễn Minh Quang - chuyên viên văn phòng, giữ chức Phó phòng Kiểm tra, giải quyết khiếu nại-tố cáo. Theo quy định thì kế toán trưởng của cơ quan, đơn vị hành chính Nhà nước thì không được kiêm nhiệm các chức vụ lãnh đạo từ cấp phòng trở lên. Nhưng không hiểu sao ông Hưng vẫn bổ nhiệm ông Giảng làm Phó Chánh Văn phòng Cục.
Trao đổi với phóng viên, ông Hưng tỏ ra rất hiểu luật: "Việc bổ nhiệm, bãi nhiệm các chức danh cán bộ trong ngành đều thuộc về thẩm quyền của Tổng cục THADS". Giải thích về 2 quyết định trên, ông Hưng khẳng định mình bị oan. Rằng: "Cục không ban hành các quyết định bổ nhiệm chức vụ cho ông Giảng và ông Minh. Có thể ai đó muốn tung tin thất thiệt nhằm mục đích "bôi nhọ" lãnh đạo, gây mất đoàn kết nội bộ của ngành. Để làm sáng tỏ vấn đề này, Cục sẽ xem xét, xử lý những trường hợp đã tung tin không đúng sự thật…".
Trên thực tế, các quyết định này đã được ban hành rộng rãi đến các phòng, ban và các chi cục THADS huyện, thị xã để thông báo. Ngay sau khi các quyết định này ban hành, nhiều cán bộ, công chức ngành này đã phản ứng quyết liệt; gửi đơn đến các cơ quan chức năng của tỉnh đề nghị xem xét, giải quyết. Thế nhưng, chưa có cơ quan nào vào cuộc.
4. Báo Biên Phòng có bài “Ngày pháp luật” trong BĐBP. Bài báo phản ánh: Trung tướng Võ Trọng Việt, Ủy viên TƯ Đảng, Chính ủy BĐBP, Chủ tịch Hội đồng phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong BĐBP vừa ký Hướng dẫn số 169/HD-HĐPBGDPL (ngày 11-2-2011) về thực hiện “Ngày pháp luật” trong BĐBP. Theo đó, từ năm 2011 toàn lực lượng thống nhất các mô hình phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) trong BĐBP là “Ngày pháp luật”. “Ngày pháp luật” được tổ chức định kỳ mỗi tháng một lần nhằm tiếp tục nâng cao nhận thức pháp luật, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, vững chắc ý thức tự giác chấp hành pháp luật của cán bộ, chiến sĩ, cong nhân viên góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền ANBG quốc gia trong tình hình mới.
Căn cứ vào tình hình thực tế công tác của các cơ quan, đơn vị trong lực lượng chủ động lựa chọn một trong các hình thức triển khai “Ngày pháp luật” sau: Tổ chức học tập, quán triệt văn bản pháp luật tập trung có báo cáo viên pháp luật tham gia giới thiệu về các nội dung pháp luật. Sưu tầm tài liệu pháp luật để tự nghiên cứu (đề cương giới thiệu luật, văn bản pháp luật, sách báo pháp luật…). Tổ chức tọa đàm, giao lưu, thi tìm hiểu pháp luật, trao đổi thảo luận các nội dung pháp luật. Tổ chức học tập pháp luật thông qua việc nghiên cứu tài liệu tại tủ sách pháp luật; nghiên cứu tìm hiểu pháp luật qua các phương tiện thông tin đại chúng. Lồng ghép việc phổ biến văn bản pháp luật với việc tổ chức nội dung sinh hoạt khác của cơ quan, đơn vị, địa phương với dung lượng và thời gian hợp lý.
Hội đồng phối hợp công tác PBGDPL của Bộ tư lệnh BĐBP sẽ phối hợp với Vụ Pháp chế Bộ Quốc phòng và các cơ quan tư pháp trong quân đội tổ chức triển khai, theo dõi và giám sát thực hiện “Ngày pháp luật”, đồng thời đề xuất với Hội đồng thi đua khen thưởng BTL xây dung thang điểm thi đua hàng năm có nội dung thực hiện “Ngày pháp luật”. Chính ủy Võ Trọng Việt yêu cầu các đơn vị báo cáo đánh giá sơ bộ kết quả triển khai thực hiện “Ngày pháp luật” về Hội đồng phối hợp công tác PBGDPL của Bộ tư lệnh BĐBP trước ngày 10-5.