I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Tin tức - Thông tấn xã Việt Nam dự báo các sự kiện diễn ra từ 19 - 26/2/2011 như sau:
19/2: Tổng kết hoạt động của Tổ công tác chuyên trách cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ, Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính và ra mắt Cục Kiểm soát thủ tục hành chính.
22/2: Bộ trưởng Ngoại giao Ucraina thăm chính thức Việt Nam.
22/2: Hội nghị toàn quốc triển khai nhiệm vụ công tác dân vận năm 2011.
22 - 23/2: Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam (khóa V).
22/2: Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam.
23 - 26/2: Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổng kết 10 năm thực hiện phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và Hội nghị triển khai kế hoạch công tác năm 2011 của ngành.
23/2: Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam triển khai công tác năm 2011.
23/2: Hội thảo những vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị định của Chính phủ về chào bán cổ phần riêng lẻ và các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Doanh nghiệp.
23/2: Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam hội thảo về điện hạt nhân.
24/2: Tổng kết thực hiện chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam đến năm 2010.
24/2: Họp báo Tuần lễ quốc gia an toàn vệ sinh lao động và phòng chống cháy nổ lần thứ 13.
24 - 25/2: Ban Tuyên giáo Trung ương triển khai nhiệm vụ công tác năm 2011.
25/2: Hội nghị toàn quốc về công tác tôn giáo.
26/2: Tại Yên Bái, khai mạc Chương trình du lịch về cội nguồn năm 2011.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh đưa thông tin về việc công bố thành lập Cục Kiểm soát thủ tục hành chính trực thuộc Văn phòng Chính phủ. Trong thời gian tới, Cục Kiểm soát thủ tục hành chính sẽ thực hiện việc đôn đốc các bộ, ngành, địa phương thực thi nghiêm túc 25 nghị quyết của Chính phủ. Đó là việc sửa đổi các văn bản để đơn giản hóa gần 5.000 thủ tục hành chính. Cục cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để đánh giá tác động của dự thảo các văn bản có quy định về thủ tục hành chính, đảm bảo chất lượng thủ tục hành chính. Đồng thời tiếp nhận các phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về các quy định thủ tục hành chính không còn phù hợp, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.
3. Báo Quân đội nhân dân đưa tin ngày 21/02/2011, các địa phương, đơn vị trong cả nước bắt đầu giao quân đợt 1 năm 2011.
4. Trang Thông tin VOV News đưa tin Tuyên Quang vừa long trọng kỷ niệm 60 năm ngày diễn ra Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ II của Đảng (2/1951- 2/2011) vào ngày 19/02/2011 tại xã Kim Bình huyện Chiêm Hóa – nơi Đại hội Đại biểu Toàn quốc của Đảng lần II của Đảng diễn ra từ 11-19/2/1951.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Điện tử Sài Gòn tiếp thị Media đưa tin về vụ 41 hộ dân không được nhận tiền bồi thường của Vedan, theo Báo, Luật sư Trương Trọng Nghĩa, với tư cách là một luật sư bảo vệ cho người dân bị thiệt hại tại Cần Giờ và là một đại biểu HĐND TP.HCM, cho rằng có những hộ dân bị thiệt hại mà không được nhận tiền bồi thường từ Vedan là điều đáng tiếc, nó có cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan.
Theo ông Nghĩa, khách quan là trong do quá trình diễn ra vụ kiện, riêng Cần Giờ đã bị áp lực thời hiệu khởi kiện quá lớn, số lượng cần thống kê điều tra quá tải, còn Đồng Nai lúc đó lại có chuyện chưa rõ ràng ở chủ trương có kiện hay không. (Do đó mới có sự thoả thuận giữa các bên: dân tỉnh nào, tỉnh đó hỗ trợ khi tiến hành thống kê bồi thường thiệt hại). Còn chủ quan, nếu lúc đó chính quyền, hội nông dân các tỉnh tích cực hơn thì sẽ phối hợp tốt hơn, các hộ dân này nên được đưa vào danh sách hoặc tỉnh này hoặc tỉnh khác, không nên để họ ở ngoài.
Đầu tiên các đoàn thể như hội nông dân, hoặc chính quyền quản lý dân nên chủ động nắm lại danh sách những hộ dân đó thiệt hại như thế nào, chứng cứ ra sao... với sự hỗ trợ của Cần Giờ. Sau khi nắm và giúp họ củng cố chứng cứ rồi thì chính quyền, đặc biệt là tỉnh Đồng Nai phối hợp với TP.HCM chủ động liên lạc với Vedan yêu cầu Vedan mức độ bồi thường với 41 hộ dân này. Nên là Đồng Nai chủ động liên lạc Vedan thì sẽ thuận lợi hơn do về mặt Nhà nước, các hộ dân này do Đồng Nai quản lý, Vedan lại đóng trên địa bàn này. Trong trường hợp Vedan hoàn toàn từ chối, hội nông dân tỉnh phối hợp đoàn luật sư tỉnh có thể hướng dẫn dân làm thủ tục kiện Vedan, tốt nhất kiện ở trụ sở Đồng Nai thì thuận tiện hơn.
Bồi thường thiệt hại ở đây không phải theo vùng mà là bồi thường thiệt hại của bao nhiêu người. Nếu trước đây nộp đơn ra toà, mỗi nông dân phải làm một bảng thống kê mức thiệt hại của mình. Thống kê thiệt hại của viện Môi trường và tài nguyên thực chất là một cái giúp cho người dân.
Luật tố tụng Việt Nam đã không dự liệu những trường hợp kiện tụng mà số lượng nguyên đơn đông và trên địa bàn nhiều tỉnh như thế, chưa kể trên cùng một địa bàn lại có nhiều người dân của nhiều tỉnh khác nhau. Thứ hai nữa là người dân chưa có kinh nghiệm, với luật sư đây cũng là lần đầu tiên, các hội đoàn như hội nông dân cũng không kinh nghiệm… Tất cả khiến việc giải quyết trong một tình huống có gần 1.000 hộ dân rất khó khăn. Sự thiếu kinh nghiệm là chính. Nói cách khác, cuộc sống phát triển đi trước pháp luật, còn pháp luật thì không theo kịp.
Qua vụ Vedan đặt ra yêu cầu cho những người làm công tác quản lý nhà nước, kể cả cơ quan lập pháp cũng như hành pháp ngay lập tức phải chấn chỉnh ngay những quy định để làm sao hạn chế thiệt hại đó. Đồng thời, quan trọng nhất là phải có những chế tài răn đe đủ mạnh, kịp thời. Cách xử lý, xét xử hiệu quả, nhanh hơn thì mới răn đe được. Cái thứ ba, các cơ quan tư pháp, tố tụng cũng phải nghiên cứu đề xuất những quy định xem xét thiệt hại như thế nào để nhanh chóng, thuận lợi cho người dân. Tác hại của ô nhiễm cực kỳ hệ trọng với một quốc gia. Nhiều khi chính mình tự trói tay mình, dân thiệt hại, nhưng quy định không theo kịp, cuối cùng người bị hại không có cơ hội, điều kiện bảo vệ quyền lợi của mình.
2. Báo Dân trí đưa tin Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiến hành nhập quốc tịch cho Người không quốc tịch không có đầy đủ giấy tờ về nhân thân, nhưng đã cư trú ổn định từ 20 năm trở lên trên địa bàn Thành phố.
Theo kế hoạch nhập tịch mà UBND TPHCM vừa ban hành, những người không có quốc tịch và không có đầy đủ giấy tờ tùy thân để tiến hành nhập tịch nhưng đã cư trú ổn định ở Thành phố từ ngày 1/7/1989 trở về trước sẽ được cho nhập quốc tịch Việt Nam (nếu có nguyện vọng được nhập quốc tịch Việt Nam, tuân thủ Hiến pháp, pháp luật Việt Nam).
UBND các quận huyện cũng được giao nhiệm vụ rà soát, thống kê, lập danh sách các cá nhân thuộc diện trên đang cư trú tại địa phương. Nếu những cá nhân trên tự nguyện nhập tịch thì hướng dẫn họ lập hồ sơ nhập quốc tịch Việt Nam theo trình tự quy định sau khi xác minh nhân thân của họ.
Sau khi thống kê đầy đủ danh sách thì báo cáo UBND TP xem xét, kết luận. Khi hoàn tất, UBND TP sẽ gửi Bộ Tư pháp xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trình Chủ tịch nước quyết định.
3. Báo Thanh niên phản ánh: UBND TP.HCM vừa quyết định bãi bỏ 31 văn bản do UBND TP ban hành không còn phù hợp với quy định pháp luật hiện hành. Trong đó, có những văn bản đáng chú ý, như: Chỉ thị số 44/1994 về việc tổ chức thực hiện kế hoạch cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo tại TP; Chỉ thị số 22/1998 về việc đẩy mạnh cuộc vận động không hút thuốc lá; Quyết định số 3325/1999 về quản lý hoạt động cho người VN thuê nhà để ở trên địa bàn TP; Quyết định số 226/2000 về ban hành chế độ thu phí tham quan khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi và khu văn hóa Láng Le - Bình Chánh; Chỉ thị số 16/2004 về tăng cường các biện pháp bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên địa bàn TP; Chỉ thị số 17/2004 về tăng cường công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm; Chỉ thị số 11/2005 về đảm bảo chất lượng công trình, chống tham nhũng, thất thoát trong xây dựng cơ bản; Quyết định số 90/2005 về ban hành Quy chế quản lý cư trú và lao động của người tạm trú có thời hạn trên địa bàn TP; Quyết định số 218/2005 về ủy quyền cho Chủ nhiệm Ủy ban về người VN ở nước ngoài cấp hoặc từ chối cấp giấy xác nhận có gốc VN; Chỉ thị số 04/2007 về tăng cường công tác kiểm tra các công trình xây dựng và xử lý các công trình xây dựng sai phép, không có giấy phép, xây dựng vi phạm quy trình quản lý chất lượng...
4. Báo Pháp luật và Xã hội phản ánh trường hợp bà Nguyễn Thị Hòa có đơn gửi cơ quan chức năng yêu cầu hủy kết quả phiên đấu giá và ngừng thi hành án vụ án do TAND huyện Đông Anh thụ lý và ra Quyết định số 05/2009/QĐST-DS công nhận sự thỏa thuận của các đương sự (nguyên đơn là Ngân hàng Thương mại CP các doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam; bị đơn là ông Nguyễn Hữu Ban). Như vậy, theo Hợp đồng tín dụng số N0419506 ngày 8-6-2004, thì bà Lý và ông Thuận còn nợ Ngân hàng Thương mại CP các doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam cả gốc và lãi là 995 triệu đồng. Ông Ban đã dùng 1.100m2 đất và tài sản gắn liền với đất (thửa số 26, tờ bản đồ số 31, xã Việt Hùng) để bảo lãnh cho vợ chồng bà Lý vay tiền ngân hàng. Khi ông Ban và bà Lý trả xong các khoản tiền trên thì ngân hàng giải chấp cho ông Ban. Trường hợp, ông Ban, bà Lý vi phạm việc trả nợ theo thỏa thuận thì phía ngân hàng có quyền yêu cầu thi hành án dân sự xử lý tài sản thế chấp. Từ quyết định công nhận sự thỏa thuận này, Chi cục Thi hành án huyện Đông Anh và Cty CP Đấu giá Thăng Long đã phát mại nhà và đất trên.
Theo Báo, ông Ban đã đem ngôi nhà cổ năm gian trên diện tích 1.118m2 đất ở thôn Dục Nội (xã Việt Hùng, huyện Đông Anh, Hà Nội) thuộc thừa kế chung này thế chấp cho Ngân hàng Thương mại CP các doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam để bảo lãnh cho vợ chồng bà Trịnh Thị Lý, ông Nguyễn Bá Thuận (thông gia của ông Ban) vay vốn. Theo bà Nguyễn Thị Hòa (vợ ông Ban), Giấy ủy quyền ngày 8-6-2004 (có nội dung: "Chúng tôi (bà Hòa và các con - PV) ủy quyền cho ông Nguyễn Hữu Ban làm việc với các cơ quan hữu quan toàn quyền đem tài sản để bảo lãnh cho bà Lý, ông Thuận vay vốn ngân hàng") là vô hiệu. Bởi, bà và các con không đồng ý thế chấp nhà, đất để vợ chồng bà Lý được vay vốn. Trong giấy ủy quyền này, ông Ban đã tự ý ký thay bà Hòa và các con. Điều lạ, chứng kiến việc này, ông Chủ tịch UBND xã Việt Hùng không can thiệp mà xác nhận: "Ông Nguyễn Hữu Ban đã tự ký vào giấy ủy quyền".
Giấy ủy quyền trên không hợp pháp nhưng phía ngân hàng vẫn ký hợp đồng bảo lãnh (không có sự tham gia của bà Hòa và các con); hợp đồng này cũng không được công chứng.
5. Báo An ninh Thủ đô phản ánh hiện tượng buông lỏng quản lý các đối tượng án treo, cải tạo không giam giữ. Theo Báo (phỏng vấn tại Hà Nội), do biên chế cán bộ tư pháp của phường có hạn và họ còn phải giải quyết nhiều công việc nên việc quản lý giám sát, theo dõi các bị án này đã gặp không ít khó khăn. Bên cạnh đó, sự hiểu biết về pháp luật của người dân còn thấp, không coi trọng cán bộ tư pháp của phường nên khi xuống làm việc họ không hợp tác. Vì vậy, cần xây dựng quy chế phối hợp giữa UBND xã, phường với lực lượng Công an Phường trong công tác quản lý, giám sát bị án THA.
Nhiều bị án được hưởng án treo hầu như không quan tâm đến việc xét duyệt xóa án tích cho chính bản thân họ. Mặt khác, từ trước đến nay, sau khi tòa án xét xử và giao bản án cùng sổ theo dõi, quản lý cho chính quyền sở tại nơi mà các bị án cư trú nhưng chưa cơ quan nào có báo cáo, tổng kết việc theo dõi gửi lại cho tòa. Đối với những bị án hết thời gian thử thách nếu muốn xóa án chỉ cần xác nhận của chính quyền địa phương là xong. Như thế, tòa không thể nắm bắt được việc THA của những bị án có được thực hiện tốt hay không.
Trong quá trình quản lý, cán bộ tư pháp đã gặp phải không ít khó khăn. Ví dụ như khi phường mời các bị án này lên kiểm điểm, báo cáo theo định kỳ hàng tháng thì họ trốn tránh với nhiều lý do buộc phường lại phải nhờ đến lực lượng công an. Để giúp họ hiểu được quyền lợi và nghĩa vụ trong việc tích cực chấp hành tốt hình phạt và có sự hợp tác với chính quyền địa phương, phường thường xuyên phải kết hợp với các đoàn thể vận động tuyên truyền sâu rộng ý thức chấp hành pháp luật đến nhân dân nói chung và đối với các bị án đang THA được hưởng án treo hoặc cải tạo không giam giữ nói riêng.