I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Chiều 13-2, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (Vicofa) cho biết: Những ngày qua giá cà phê liên tục tăng cao. Tại các tỉnh Tây Nguyên, giá cà phê dao động từ 40.500 - 41.000 đồng/kg, mức giá cao nhất trong khoảng 4 năm qua. Giá cà phê tăng từng ngày dẫn đến tình trạng tranh mua tranh bán rất quyết liệt.
Đáng lo ngại, hàng loạt doanh nghiệp nước ngoài đã tổ chức nhiều hệ thống thu mua trực tiếp cà phê trong dân, đẩy các doanh nghiệp trong nước vào cảnh khốn đốn. Theo Vicofa, các doanh nghiệp nước ngoài có tiềm lực tài chính mạnh nên đã thu mua khối lượng lớn cà phê trong dân, ngược lại những doanh nghiệp trong nước do nội lực kém nên chịu thiệt. Vicofa cho rằng, việc các doanh nghiệp nước ngoài tổ chức thu mua cà phê là vi phạm pháp luật Việt Nam. Trước tình hình trên, Câu lạc bộ Doanh nghiệp xuất khẩu cà phê đã có công văn đề nghị các ngành chức năng can thiệp. Đồng thời kiến nghị Chính phủ xem xét ổn định nguồn vốn kinh doanh cho ngành cà phê nói chung và doanh nghiệp xuất khẩu cà phê nói riêng.
Báo cũng phản ánh: Ngày 13-2, tại xã Kỳ Lợi, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) đã phối hợp với UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức Lễ khánh thành Tổng kho xăng dầu Vũng Áng, thuộc Khu Kinh tế Vũng Áng.
Tổng kho Xăng dầu Vũng Áng là kho lớn nhất Bắc Trung bộ và cũng là một trong 3 dự án lớn, gồm Nhiệt điện Vũng Áng 1, Kho khí hoá lỏng được Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam đầu tư xây dựng tại Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh. Được biết, kế hoạch trong năm 2011 Công ty Cổ phần Xăng dầu, Dầu khí Vũng Áng sẽ cung cấp ra thị trường khoảng 300.000m³ xăng dầu các loại và nộp ngân sách Nhà nước trên 100 tỷ đồng.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Hiện diện tích đất đã giao, cho thuê chiếm trên 76% diện tích tự nhiên của cả nước. Trong đó, gần 50% cho hộ gia đình cá nhân, trên 20% cho các tổ chức kinh tế trong nước. ó là số liệu báo cáo trong dự thảo Chiến lược phát triển ngành đất đai ở Việt Nam do Bộ Tài nguyên và Môi trường soạn thảo.
Hiện việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất còn một số hạn chế. Cụ thể, với dự án phát triển kinh tế, mức bồi thường, hỗ trợ thường cao hơn dự án làm đường, công trình công cộng. Mặt khác, việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giữa các địa phương có sự khác nhau, gây mất công bằng đối với người sử dụng đất.
3. Báo Thanh niên phản ánh: Việc tăng tỷ giá VNĐ/USD theo “phong cách” điều hành của Ngân hàng Nhà nước đã được các chủ thể trên thị trường dự đoán là sẽ xảy ra sau Tết Nguyên đán Tân Mão, bởi lần điều chỉnh này đã cách điều chỉnh trước (18.8.2010) xấp xỉ 6 tháng- một khoảng thời gian cũng tương ứng sau lần điều chỉnh trước nữa (tháng 2.2010).
Việc điều chỉnh tỷ giá VNĐ/USD là sự cần thiết, xuất phát từ quan hệ cung- cầu ngoại tệ, bảo đảm tính thanh khoản của thị trường, góp phần kiềm chế nhập siêu… Tuy nhiên, tỷ giá được ví như một “cái huyệt” quan trọng, được “nối” với nhiều yếu tố và khi “bấm” nó sẽ làm “rúng động” đến các yếu tố khác. Tỷ giá VNĐ/USD tăng sẽ khuyến khích xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu, nhưng trong điều kiện tỷ lệ xuất, nhập khẩu so với GDP của Việt Nam thuộc loại rất cao (lên đến 153,2%, cao thứ 5 thế giới), tỷ lệ nhập siêu lớn, xuất khẩu còn phụ thuộc vào nguyên, nhiên vật liệu nhập khẩu…, thì tỷ giá tăng cũng sẽ làm cho lạm phát ở trong nước bị khuếch đại lên, trong khi “nhập khẩu lạm phát” đang là nguy cơ của các nước mới nổi.
Cần lưu ý, lần điều chỉnh tỷ giá chỉ với trên 2% vào 18.8.2010 là một trong những yếu tố quan trọng làm cho CPI tăng mạnh từ tháng 9; trong khi mục tiêu nhất quán của năm 2011 là ưu tiên ổn định vĩ mô, trong đó kiềm chế lạm phát là ưu tiên của ưu tiên. Tỷ giá tăng cũng làm cho nợ nước ngoài của doanh nghiệp (cùng việc trích lập quỹ dự phòng tỷ giá) và của quốc gia tính bằng VNĐ sẽ tăng lên. Giá vàng ngoài việc phụ thuộc vào giá vàng thế giới (tính = USD), còn phụ thuộc vào tỷ giá VNĐ/USD; mặc dù tỷ giá VNĐ/USD được sử dụng trong việc tính toán, so sánh với giá vàng thế giới là tỷ giá trên thị trường tự do, mà tỷ giá này chưa tăng lên ngay nhưng một thời gian sau sẽ tăng và sẽ làm cho giá vàng ở trong nước tăng lên…
Dù sao, việc điều hành (tăng) tỷ giá là khó tránh khỏi, nhưng “phong cách” điều hành tỷ giá cần được nghiên cứu xem xét và lựa chọn thận trọng. Nếu thực hiện khoảng 3-6 tháng một lần và mỗi lần từ 2-3 đến 9,3% như lần này, thì tính “giật cục” rất cao, làm tăng đột ngột tỷ giá, dễ gây bất ngờ, tác động xấu đến kế hoạch làm ăn và tâm lý thị trường. Phải chăng, có thể áp dụng phong cách “trườn- bò”- bởi tỷ giá thị trường liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước công bố hằng ngày - mỗi ngày tăng, giảm vài ba đồng/USD (tính ra nếu tăng thì cả năm cũng lên đến hàng nghìn đồng/USD), với “phong cách” này, việc tăng giảm được rải đều ra các ngày, tháng trong năm, tránh dồn đột ngột vào một thời điểm, hạn chế việc đầu cơ… Việc dồn vào một thời điểm hiện nay rất có thể sẽ “cộng hưởng” với các yếu tố khác, như giá cả trên thế giới (tính bằng USD) tăng; thực hiện lộ trình giá thị trường; hạ mặt bằng lãi suất...
4. Báo Lao động phản ánh: Giá gas đã tăng thêm 15 - 17 nghìn đồng/bình từ ngày hôm nay (12.2), khi Ngân hàng Nhà nước ra quyết định điều chỉnh tỷ giá giữa USD và VND. Theo đại diện của Saigon Petro, việc Ngân hàng Nhà nước công bố quyết định tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa USD với VND, từ 18.932 VND lên 20.693 VND (tăng 9,3%) đã khiến các doanh nghiệp kinh doanh gas buộc phải tăng giá bán lẻ để bù đắp sự chênh lệch giữa giá nhập khẩu và giá bán hiện nay.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Giao tài sản để thi hành án có cần thỏa thuận?. Bài báo phản ánh: Mặc dù Luật Thi hành án dân sự (THADS) quy định về việc giao tài sản và xử lý tài sản bán đấu giá không thành, tuy nhiên lại không rõ có bắt buộc phải có sự thỏa thuận giữa giữa các bên đương sự hay không. Do đó, nếu chỉ một bên đồng ý thì có được giao tài sản hay không? Điều 100 của Luật Thi hành án dân sự về giao tài sản để thi hành án quy định: Trường hợp đương sự thoả thuận để người được thi hành án nhận tài sản đã kê biên để trừ vào số tiền được thi hành án thì Chấp hành viên lập biên bản về việc thoả thuận; việc giao tài sản để trừ vào số tiền được thi hành án được thực hiện trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày có thoả thuận.
Theo Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp, theo tinh thần điều luật này thì việc giao tài sản để thi hành án phải có sự thỏa thuận được của các bên đương sự. Tuy nhiên, Điều 104 Luật Thi hành án dân sự về xử lý tài sản bán đấu giá không thành quy định : “Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày bán đấu giá không thành mà đương sự không yêu cầu định giá lại thì Chấp hành viên ra quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá. Mỗi lần giảm giá không quá 10% giá đã định. Trường hợp giá tài sản đã giảm thấp hơn chi phí cưỡng chế mà người được thi hành án không nhận tài sản để trừ vào số tiền được thi hành án thì tài sản được trả lại cho người phải thi hành án”. Như vậy, cũng theo Tổng Cục THADS, trong trường hợp này Luật Thi hành án dân sự lại không quy định rõ là cần có thỏa thuận của các bên đương sự không hay chỉ cần người được thi hành án đồng ý là cơ quan thi hành án thực hiện việc giao tài sản cho người đó để khấu trừ tiền thi hành án. Trong khi đó, hiện nay các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thi hành án dân sự cũng không quy định cụ thể thêm về vấn đề này. Do vậy, trường hợp giá tài sản đã giảm thấp hơn chi phí cưỡng chế mà người được thi hành án đồng ý nhận tài sản bán đấu giá không thành, nhưng người phải thi hành án không đồng ý giao, thì chưa có sở pháp lý để giao tài sản đó cho người được thi hành án.
Vì thế, đối với tài sản bán đấu giá không thành, Tổng cục THADS hướng dẫn: chấp hành viên ra quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá, khi đó người được thi hành án được tham gia mua đấu giá tài sản như những người khác. Nếu chỉ có người được thi hành án tham gia mua đấu giá tài sản, thì thực hiện việc bán đấu giá tài sản trong trường hợp chỉ có một người tham gia đấu giá theo quy định tại Điều 37 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04/03/2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản: “Trong trường hợp đã hết thời hạn đăng ký tham gia đấu giá tài sản mà chỉ có một người đăng ký mua tài sản bán đấu giá hoặc có nhiều người đăng ký tham gia đấu giá nhưng chỉ có một người tham gia cuộc bán đấu giá và trả giá ít nhất bằng giá khởi điểm thì tài sản được bán cho người đó, nếu người có tài sản bán đấu giá đồng ý. Việc bán tài sản trong trường hợp này chỉ được tiến hành sau khi đã thực hiện đầy đủ việc niêm yết, thông báo công khai, trưng bày tài sản và không có khiếu nại liên quan đến trình tự, thủ tục cho đến khi quyết định bán tài sản”.
Trường hợp đương sự thoả thuận để người được thi hành án nhận tài sản đã kê biên để trừ vào số tiền được thi hành án theo Tổng cục THADS thì căn cứ Điều 100 Luật Thi hành án dân sự, Chấp hành viên lập biên bản về việc thoả thuận. Trường hợp có nhiều người được thi hành án thì người nhận tài sản phải được sự đồng ý của những người được thi hành án khác và phải thanh toán lại cho những người được thi hành án khác số tiền tương ứng tỷ lệ giá trị mà họ được hưởng. Việc giao tài sản để trừ vào số tiền được thi hành án được thực hiện trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày có thoả thuận.
2. Báo An ninh Thủ đô phản ánh: Hôm nay, 14-2, phiên họp thứ 38 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ khai mạc tại Hà Nội. Liên quan tới công tác lập pháp, tại phiên họp, UBTVQH sẽ cho ý kiến vào nhiều dự án luật như Dự án Luật Thủ đô; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Dân sự; Luật Phòng, chống mua bán người; Luật Kiểm toán độc lập.
Dự kiến, UBTVQH sẽ thông qua Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Thẩm phán và Hội thẩm Tòa án nhân dân. Cũng tại phiên họp này, UBTVQH sẽ cho ý kiến về việc chuẩn bị Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2007 - 2011 của Chủ tịch nước; của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ... và cho ý kiến một số vấn đề về công tác chuẩn bị nhân sự đại biểu Quốc hội chuyên trách khóa XIII.
3. Báo Sài Gòn giải phóng có bài Gia hạn thi hành: Mất tính uy nghiêm của pháp luật. Bài báo phản ánh: Thời gian qua, do việc dự liệu của các ngành kém nên nhiều văn bản quy phạm pháp luật ra đời có ấn định rõ thời gian có hiệu lực thực hiện lại liên tục bị… gia hạn. Việc gia hạn tưởng chừng đáp ứng yêu cầu thực tế, thể hiện sự chăm lo cho người dân và doanh nghiệp, nhưng thật ra nó làm mất đi tính uy nghiêm của pháp luật.
Còn nhớ trước đây, quy định dán tem quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (CR) đối với 6 mặt hàng điện, điện tử (dụng cụ điện đun nước nóng tức thời, dụng cụ điện đun nóng và chứa nước nóng, máy sấy tóc và các dụng cụ làm tóc khác, ấm đun nước điện, nồi cơm điện và quạt điện, đồ chơi trẻ em…) được ấn định thời gian có hiệu lực từ tháng 9-2009 nhưng do việc dự liệu không chính xác, các doanh nghiệp không đủ thời gian chuẩn bị nên thời gian có hiệu lực của văn bản lại được gia hạn đến 1-6-2010. Tưởng việc gia hạn này đã cho thấy tầm nhìn hạn chế của cơ quan ban hành văn bản pháp luật, nào ngờ, đến hạn đã gia nhưng các doanh nghiệp vẫn… chưa chuẩn bị kịp nên quy định được tiếp tục gia hạn đến 15-9-2010, tức quy định được ra đời qua nhiều lần gia hạn với tổng thời gian gia hạn đến gần 1 năm mới chính thức có hiệu lực.
Gần đây, quy định giao quyền tự in (đặt in) hóa đơn cho doanh nghiệp theo Nghị định 51/CP có hiệu lực từ 1-1-2011 cũng thế. Mặc dù nghị định ra đời và ấn định thời gian có hiệu lực sau gần 1 năm, nhưng cuối cùng đến thời điểm Nghị định có hiệu lực thì “bài cũ” không chuẩn bị kịp xuất hiện, khiến bộ ngành lại gia hạn thời điểm có hiệu lực của văn bản cấp trên. Để rồi, nghị định của chính phủ lại bị cấp dưới gia hạn thêm 3 tháng với những lý do hết sức ngớ ngẩn là nhà in quá tải, không in kịp hóa đơn cho doanh nghiệp đúng theo quy định. Điều này các ngành chức năng có thể dự đoán và khuyến cáo từ trước nhưng lại không làm, đợi nước đến chân mới nhảy rồi bảo không kịp.
Nhưng trên thực tế việc gia hạn chỉ là trì hoãn chứ không giải quyết được vấn đề. Nhớ trước đây, luật quy định doanh nghiệp nộp báo cáo thuế không trễ quá 10 ngày kể từ khi kết thúc tháng. Nhưng rồi, cứ đến ngày cuối cùng vẫn không giải quyết hết, vẫn đông nghẹt người. Cơ quan chức năng giải quyết vấn đề bằng cách kéo dài thời gian nộp báo cáo thuế từ 10 ngày lên 20 ngày. Thế nhưng, nghẽn vẫn hoàn nghẽn, do tâm lý của người dân và doanh nghiệp là cứ đợi đến ngày cuối cùng của thời hạn mới thực hiện, do vậy lượng hồ sơ cứ dồn vào ngày cuối không thể xử lý xuể. Lại quá tải!
Để đảm bảo tính uy nghiêm của pháp luật, đến lúc phải ban hành các văn bản quy phạm pháp luật cần bổ sung quy định đảm bảo thực hiện luật đúng hạn, thậm chí cần có quy định xử lý đơn vị tham mưu dự báo sai dẫn đến phải gia hạn các văn bản quy phạm pháp luật. Và khi luật có hiệu lực, cũng cần có quy định giao quyền quản lý, xử lý vi phạm cho ngành nào cụ thể, để khi công tác “hậu kiểm”, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm không triệt để, để vi phạm tràn lan thì xử lý đơn vị có chức năng nhưng không hoàn thành nhiệm vụ. Cần phải chấm dứt tình trạng “cha chung không ai khóc”, chế tài xử lý vi phạm đã có nhưng vi phạm cứ ngang nhiên, không cơ quan nào xử lý, không cơ quan nào chịu trách nhiệm trước Chính phủ và nhân dân.