Trong buổi sáng ngày 21/12/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Kinh tế và đô thị phản ánh: Hôm qua, 20/12, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) đã tổ chức buổi họp báo "Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về Dân số và ngày dân số Việt Nam 26/12/2010".
Tại buổi họp, Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ TS. Dương Quốc Trọng cho biết, đây là lần đầu tiên Việt Nam có Tháng hành động quốc gia về Dân số chính thức. Các mục tiêu giảm sinh được đề ra trong Chiến lược Dân số đã đạt sớm hơn dự kiến. Trong năm 2010, số trẻ sinh ra (khoảng 1.240.500 cháu), giảm 4% so với năm 2009; số trẻ sinh ra là con thứ 3 trở lên (khoảng 122.600 cháu), giảm 6% so với năm 2009, trong đó có 9 tỉnh có số trẻ sinh ra là con thứ 3 trở lên tăng như: Sơn La, Điện Biên, Cao Bằng, Lai Châu, Hải Dương.
Tỷ suất sinh thô năm 2009 là 17,6‰, dự kiến năm 2010 là 17,3‰ giảm 0,3‰ so với năm 2009, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao năm 2010. Tỷ lệ tăng dân số năm 2010 là 1,03%. Theo TS. Dương Quốc Trọng, nhiều khả năng Việt Nam được nhận Giải thưởng dân số của Ủy ban giải thưởng Quỹ Dân số Liên hợp quốc.
2. Báo Dân trí phản ánh: Mới đây, dư luận xôn xao về việc "đại gia" Vũ Xuân Lai vào tận ngân hàng SHB Khánh Hòa đòi gửi 10.000 tỷ đồng và càng bất ngờ hơn khi biết "đại gia" Lai chỉ là người bán kính mắt. Ông Lai giải thích, đây là tiền vốn vay ODA của nước ngoài, đơn vị nhận vốn chưa sử dụng nên gửi ngân hàng với điều kiện quy định là lãi suất tiền gửi không được cao hơn lãi suất vay từ nguồn vốn ODA. Ông Lai chỉ yêu cầu nhận lãi suất 35% trong 10 năm (chưa đến 3%/năm). Trong khi đó, ngân hàng này đang huy động tiền gửi với lãi suất 12%/năm.
Tuy nhiên, ông Hồ Quang Minh - Vụ trưởng Vụ Kinh tế đối ngoại, Bộ KH&ĐT đã khẳng định đây là dấu hiệu của một vụ lừa đảo nghiêm trọng. “Không thể có một ai, hay một tổ chức nào của ta có thể có đến 10.000 tỉ đồng vốn ODA để đem đi gửi tiết kiệm được”.
Sau đó, vào ngày 16/12 ông Nguyễn Văn Lê, Tổng giám đốc SHB đã đưa ra quyết định đình chỉ chức vụ của Giám đốc SHB Khánh Hòa cùng các nhân viên liên quan, cử người thay thế và đảm bảo hoạt động bình thường ở chi nhánh này.
Báo cũng phản ánh: Lễ viếng giáo sư Trần Văn Giàu sẽ bắt đầu từ 10 giờ ngày 23/12 tại Hội trường TPHCM. Lễ truy điệu diễn ra vào 7 giờ 30 phút ngày 25/12 tại Hội trường TPHCM. Lễ an táng được tổ chức tại quê nhà, xã An Lục Long, huyện Châu Thành, tỉnh Long An. Tang lễ giáo sư Trần Văn Giàu được tổ chức theo nghi thức lễ tang cấp Nhà nước.
3. Báo Lao động phản ánh: Ngày 20/12, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ký quyết định phê chuẩn ông Trần Công Chánh, Phó Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang, giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh này nhiệm kỳ 2004 - 2011.
Thủ tướng cũng phê chuẩn ông Võ Tá Thắng, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hậu Giang, giữ chức Ủy viên UBND tỉnh Hậu Giang. Cùng ngày, Thủ tướng phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang đối với ông Huỳnh Minh Chắc, để nhận nhiệm vụ mới.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Tiền phong online có bài Sống 'chui' ở quê nhà. Bài báo phản ánh: Sau làn sóng lấy chồng ngoại, ở ĐBSCL hiện nổi lên làn sóng các cô gái lấy chồng nước ngoài bỏ về quê, mang theo chồng con và phải sống 'chui' nơi quê nhà.
Chị Nguyễn Thị Thanh Mộng (ở ấp 7, xã Vị Thắng, Vị Thủy, Hậu Giang) từ Đài Loan về nước 5 tháng trước cùng đứa con trai 6 tuổi. Láng giềng vẫn gọi chị là Mộng nhưng năm 2003 chị lấy chồng và nhập cư vào Đài Loan, đã đổi tên thành Juan Shin Cheng Meng. Chị kể, chồng chị bị bệnh nặng, sau khi sinh con chị một mình làm lụng nuôi chồng và con. Khi chồng khỏi bệnh đi làm có thu nhập thì không đoái hoài gì đến vợ con, chị đành ôm con trở về quê sống cùng mẹ đẻ. Không có một tấm giấy lận lưng nên làm gì cũng khó, chị đang cắt tóc kiếm tiền nuôi con. Lại không có quốc tịch nên hai mẹ con phải làm thủ tục tạm trú, cứ 3 tháng làm một lần, đóng 400.000 đồng. Con chị cũng phải học chui ở trường mầm non. “Mẹ con tôi sống ở quê nhà mà như kẻ ở đậu, không biết tương lai sẽ như thế nào?”, chị khóc.
Bà Nguyễn Thị Điệp (62 tuổi, ở xã Vị Thắng) đang nuôi đứa cháu 5 tuổi mới trở về từ Đài Loan. Bà kể, năm 2004, con gái bà (19 tuổi) lấy chồng Đài Loan, năm sau sinh con trai. Chồng chị lớn hơn chị 11 tuổi, ở với bà cô từ nhỏ. Mọi việc trong nhà do bà cô cai quản, chị sinh con mà không được chu cấp tiền bạc, phải ăn mì gói trong suốt thời gian sinh nở nên thiếu sữa cho con bú, đứa con còi cọc. Tám tháng trước, bà Điệp qua Đài Loan cùng con gái tìm cách thoát khỏi nhà chồng. Giữa đêm, bà lén bế cháu ra sân bay về nước. Con gái bà cũng trốn khỏi nhà chồng, giờ vẫn làm thuê ở Đài Loan với cái tên Shao Lee.
Ông Lê Văn Hai, cán bộ tư pháp- hộ tịch xã Vị Thắng cho biết, xã có trên 200 cô dâu lấy chồng ngoại. Gần đây, hàng chục cô mang con trở về quê, một số được nhập quốc tịch nhưng cũng còn hơn 10 cô vẫn phải mang quốc tịch nước ngoài và 15 đứa trẻ về theo mẹ chưa làm được giấy khai sinh. “Có cô trở về tìm được người yêu nhưng không kết hôn được nên sống với nhau như vợ chồng mà chẳng được công nhận”, ông Hai thở dài.
Bà Lương Thị Ngọc Như, cán bộ hành chính tư pháp ở Sở Tư pháp Hậu Giang, cho biết, mỗi tháng từ chối khoảng 20 trường hợp xin khai sinh cho các cháu bé theo mẹ trở về vì mẹ của chúng mang quốc tịch nước ngoài.
Ông Lê Việt Sách, Trưởng phòng Tư pháp huyện Vị Thủy, cho biết, nhiều phụ nữ và trẻ em phải sống chui trên quê cha đất tổ vì rào cản luật pháp. Đã có nhiều cuộc thăm hỏi, khảo sát của cán bộ trung ương nhưng chưa có biện pháp giải quyết. “Nếu phải chờ những người này định cư trên 20 năm để được cấp quốc tịch thì sẽ có nhiều đứa trẻ thất học, nhiều phụ nữ trẻ lỡ làng, không thể hòa nhập cuộc sống. Còn buộc họ trở lại quê chồng để cắt quốc tịch thì cũng ngang bằng đánh đố”, ông Sách nói.
2. Báo điện tử Giađình.net.vn có bài Thái Thụy, Thái Bình: Cán bộ xã tự chế bằng giả. Bài báo phản ánh: Không có bằng tốt nghiệp THPT ông Nguyễn Văn Tiến - cán bộ Ban tư pháp xã Thụy Sơn, huyện Thái Thụy, Thái Bình đã nhờ người làm giả bằng tốt nghiệp THPT hệ bổ túc và tự tay làm giả bản sao một văn bằng khác. Sự việc được phát hiện, nhưng cách xử lý không nghiêm của UBND huyện Thái Thụy trong vụ việc này khiến dư luận địa phương bức xúc.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tháng 12/2006, ông Tiến nộp hồ sơ dự thi vào học lớp Cao đẳng Pháp lý K5 (Trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Thái Bình) và nộp bản photocoppy bằng tốt nghiệp THPT hệ bổ túc số 0360755 cấp ngày 15/8/2004. Tuy nhiên, đến tháng 1/2008, khi chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp, nhà trường kiểm tra bằng tốt nghiệp THPT gốc của học viên thì ông lại xuất trình bằng tốt nghiệp THPT hệ bổ túc số 0456129 cấp ngày 1/9/2005. Giải thích về việc có trong tay hai tấm bằng trên, ông Tiến cho biết: “Tôi đã nhờ một cán bộ công tác trong ngành giáo dục làm giúp bằng tốt nghiệp THPT, là chỗ anh em nên cũng chẳng mất tiền. Năm 2006, trường Kinh tế kỹ thuật Thái Bình mở lớp Cao đẳng Pháp lý, tôi nộp đơn xin đăng ký học. Đến năm 2008, nhà trường đã tổ chức kiểm tra bằng gốc của học sinh, do không còn bằng để đối chiếu, tôi đã tự làm lại bằng tốt nghiệp của mình”.
Theo giải thích của ông Tiến, do chỉ có 2 bản photocoppy công chứng của bằng tốt nghiệp số 0360755 và đã sử dụng hết nên ông Tiến đã tự làm bản sao bằng tốt nghiệp hệ bổ túc số 0456129 bằng cách lấy một bản photocoppy bằng tốt nghiệp THPT hệ bổ túc của một học viên trong lớp mang đánh máy thay đổi thành địa chỉ của mình rồi dán lại đem photocoppy thành bản mới. Sau đó, với chức danh là cán bộ tư pháp, ông Tiến đã dùng dấu vuông đóng sao y bản chính rồi mang trình Chủ tịch UBND xã Thụy Sơn ký. Tiếp đó, ông Tiến đã nộp bản sao này cho trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Thái Bình.
Được biết, tại Biên bản xác minh ngày 24/2/2010, ông Đặng Phương Bắc- Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Thái Bình xác nhận: “Hai bằng tốt nghiệp THPT (hệ bổ túc) số 0360755 và 0456129 mang tên Nguyễn Văn Tiến đều không do Sở GD&ĐT Thái Bình cấp. Ông Nguyễn Văn Tiến cũng không có tên trong danh sách học sinh đỗ tốt nghiệp bổ túc THPT năm 2004 và 2005 mà Sở GD&ĐT Thái Bình quản lý, lưu giữ”.
Trước sai phạm trên, ngày 29/10/2010 UBND huyện Thái Thụy ra Quyết định số 1680 QĐ-CT về việc thi hành kỷ luật ông Tiến với hình thức cảnh cáo, giao UBND xã Thụy Sơn báo cáo Đảng ủy có kế hoạch luân chuyển cán bộ phù hợp với nhiệm vụ được giao. Ông Nguyễn Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Thụy Sơn cho biết: “Hình thức xử lý kỷ luật đối với đồng chí Tiến đã được UBND huyện và Phòng Nội vụ huyện Thái Thụy hướng dẫn thực hiện. Chúng tôi cũng đã nhận được chỉ đạo của huyện sẽ chuyển đồng chí Tiến sang chức vụ Phó trưởng Công an xã, quyết định tuyển dụng là do huyện, chúng tôi chỉ thi hành”. Ông Nguyễn Sỹ Hùng- Phó Trưởng phòng nội vụ huyện Thái Thụy cho biết: “Tuy sai phạm của đồng chí Tiến đã rõ, nhưng chúng ta đánh kẻ chạy đi chứ ai đánh người chạy lại. Trong quá trình công tác, đồng chí Tiến là người có nhiều đóng góp cho địa phương. Chúng tôi chỉ quan tâm đến trình độ chuyên môn của cán bộ thôi. Thực lòng, bằng cấp 3 của cán bộ chúng tôi không quản lý”. Hiện nay, ông Nguyễn Văn Tiến vẫn đang công tác bình thường với chức vụ cán bộ tư pháp xã Thụy Sơn. Việc xử lý cán bộ sai phạm mang tính nửa vời như trên của UBND huyện Thái Thụy khiến người dân địa phương bất bình và cho rằng đã có sự bao che cho sai phạm của ông Tiến.
3. Báo Hà Nội mới có bài 13 tổ chức được nhận dự án tài trợ cho lĩnh vực cải cách tư pháp ở VN. Bài báo phản ánh: Quỹ Hỗ trợ Sáng kiến Tư pháp (JIFF), hợp phần 3 của Chương trình Đối tác Tư pháp (JPP) - chương trình hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Đan Mạch, Chính phủ Thụy Điển và Liên minh Châu Âu hỗ trợ về cải cách tư pháp ở Việt Nam; vừa hoàn thành lần mời nộp đề xuất dự án đầu tiên và đã phê duyệt cho 13 tổ chức phi Chính phủ được nhận dự án tài trợ với tổng số tiền gần 6,3 tỷ đồng để đóng góp vào lĩnh vực cải cách tư pháp.
Theo đó, trong đợt 1 mời nộp đề xuất dự án từ ngày 6/9/2010, Quỹ đã nhận được 73 đề xuất dự án với nhiều hoạt động từ vận động chính sách đến tập huấn tuyên truyền để tăng cường nhận thức pháp luật của những đối tượng là phụ nữ dân tộc thiểu số, trẻ vị thành niên và học sinh thiệt thòi, đến tăng cường khả năng hoà giải để giải quyết tranh chấp đất đai... Các đề xuất được phê duyệt qua một quy trình chấm điểm và xét duyệt nghiêm ngặt về nội dung dự án, khả năng thành công và tác động của dự án, hiệu quả chi phí và yếu tố lồng ghép giới. Những tổ chức được duyệt tài trợ có kinh nghiệm hoạt động trên các vùng lãnh thổ của Việt Nam và hỗ trợ phụ nữ và trẻ em nghèo, người khuyết tật và nhóm thiệt thòi trong xã hội.
Các dự án được duyệt sẽ hướng tới 4 lĩnh vực: Nhận thức chung về quyền và cơ hội do pháp luật và hệ thống tư pháp mang lại được nâng cao: Khả năng tiếp cận tư vấn luật pháp và trợ giúp pháp lý độc lập được cải thiện; Hiểu biết về cải cách tư pháp thông qua hoạt động nghiên cứu được tăng cường; Trao đổi và chia sẻ thông tin về các vấn đề liên quan tới các cải cách tư pháp được tăng cường. Danh sách dự án và tên các tổ chức được tài trợ có trên trang web của JIFF:
www.jpp-jiff.org.vn.
Ngài Đại sứ Đan Mạch John Nielsen đã phát biểu: “Quỹ Hỗ trợ các Sáng kiến Tư pháp là chương trình duy nhất tới nay trong lĩnh vực luật pháp và tư pháp có cơ chế làm việc khác biệt. Quỹ được thiết kế nhằm hỗ trợ cho các tổ chức xã hội và các tổ chức ngoài nhà nước có cơ hội tham gia và đóng góp cho các nỗ lực cải cách của các cơ quan nhà nước. Chương trình đang được thực hiện qua lần mời nộp dự án đầu tiên sẽ đóng góp và bổ sung cho những nỗ lực cải cách của Chính phủ Việt Nam và sẽ có tác động tích cực đến nhiều nhóm người thiệt thòi trong xã hội.”. JIFF có thời hạn hoạt động đến tháng 6/2015 với tổng số tiền là 3 triệu Euro, và dự kiến sẽ tiến hành 7 vòng mời nộp đề xuất dự án nữa trước khi kết thúc.