Điểm tin báo chí sáng ngày 15 tháng 12 năm 2010Trong buổi sáng ngày 15/12/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 14-12, đầu mối của Tổ chức Minh bạch quốc tế (TI) phối hợp với Đại sứ quán Anh công bố Phong vũ biểu tham nhũng Việt Nam 2010 - kết quả khảo sát quan điểm công chúng về tham nhũng cũng như mức độ hài lòng, niềm tin của người dân vào công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) của Chính phủ. Đây là lần đầu tiên TI được tiến hành nghiên cứu đầy đủ và công bố kết quả điều tra xã hội học tham nhũng tại VN.
Khảo sát được TI tiến hành với các tiêu chí quốc tế của mình tại năm TP Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng và Cần Thơ với 1.000 đối tượng mẫu được chọn phỏng vấn trực tiếp, ngẫu nhiên. Kết quả tổng hợp cho thấy đa số người dân đô thị cho rằng tham nhũng trong ba năm qua là gia tăng (gồm 36% nói tăng nhiều, 26% tăng một ít). Phân tích nhân khẩu học thì phụ nữ bi quan hơn nam giới; nhóm tuổi 31-40 phê phán nhiều hơn; hưu trí và thất nghiệp phàn nàn nhiều nhất; và dân miền Bắc, nhất là Hà Nội, cảm nhận mạnh mẽ hơn về sự gia tăng của tham nhũng so với miền Nam.
Mục đáng chú ý là đánh giá nỗ lực của chính phủ VN trong công tác PCTN, cuộc khảo sát đưa ra bốn mức độ rất hiệu quả, tương đối hiệu quả, hơi kém hiệu quả và rất kém hiệu quả. Kết quả cho thấy tỉ lệ khen chê là khá cân bằng, trong đó phần khen có nhỉnh hơn một chút. Đi sâu vào phân tích cảm nhận này thì thấy nhóm tuổi 31-40 và hưu trí nhìn nhận tiêu cực hơn và dân Hà Nội tiếp tục có đánh giá bi quan nhất so với bốn TP còn lại. Tuy nhiên, kết quả chung về niềm tin với Chính phủ thì người VN lạc quan, tin tưởng chính quyền hơn so với người dân các nước khác.
Cảm nhận này khá ăn khớp với phần trả lời câu hỏi tin tưởng ai nhất trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng tại VN. Trên 40% nói tin tưởng nhất vào Chính phủ, hơn 25% đặt niềm tin vào báo chí. Tuy nhiên, có tới 12% thực sự bi quan, chẳng tin ai cả. Đáng chú ý, niềm tin trong PCTN ở mỗi đối tượng rất khác nhau: nhóm dưới 40 tuổi ít tin tưởng vào Chính phủ hơn nhóm 41-50, trong khi họ đặt niềm tin vào giới truyền thông hơn một chút; hưu trí ít tin tưởng Chính phủ hơn người đang có công ăn, việc làm; Hà Nội có nhiều người “không tin ai” hơn.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 14-12, Ngân hàng Nhà nước cho biết Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận phương án gia hạn thêm 1 năm tiến độ tăng vốn pháp định của các ngân hàng thương mại.
Theo Nghị định 141 của Chính phủ, đến hết ngày 31-12-2010, các tổ chức tín dụng phải đạt mức vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, do nhiều khó khăn khách quan, nhiều ngân hàng thương mại có khả năng không thực hiện được quy định này đúng thời hạn. Vì vậy, trên cơ sở đề xuất của Ngân hàng Nhà nước, Thủ tướng giao cho Ngân hàng Nhà nước phối hợp cùng các cơ quan liên quan trình Chính phủ trước ngày 15-12-2010 việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 141 theo hướng gia hạn thời gian tăng vốn điều lệ cho các tổ chức tín dụng đến 31-12-2011 thay vì 31-12-2010.
Ngày 14-12, Bộ Tài chính đã ban hành hướng dẫn 203 quy định lãi suất cho vay tín dụng đầu tư, tín dụng xuất khẩu của nhà nước và mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư. Theo đó, lãi suất cho vay tín dụng đầu tư và tín dụng xuất khẩu của nhà nước bằng đồng Việt Nam là 11,4%/năm, bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi là 6,6%/năm. Mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư đối với dự án vay vốn bằng đồng Việt Nam là 2,4%/năm, đối với dự án vay vốn bằng ngoại tệ là 0,8%/năm. Lãi suất cho vay tín dụng đầu tư, tín dụng xuất khẩu của nhà nước và mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư áp dụng cho các dự án ký hợp đồng lần đầu tiên kể từ ngày thông tư này có hiệu lực thi hành.
3. Báo Người lao động phản ánh: Tại buổi giao ban báo chí ngày 14-12, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cho biết VN đứng thứ 13 trong số các nước đông dân nhất thế giới. Bình quân mỗi năm, VN tăng thêm gần 1 triệu người, tương đương dân số một tỉnh trung bình.
Mật độ dân số VN năm 2009 lên tới 260 người/km2, thuộc nhóm nước cao nhất thế giới. Dù tuổi thọ bình quân ở VN đạt mức khá cao (72,8) nhưng tuổi thọ bình quân khỏe mạnh chỉ đạt 66, xếp 116/182 nước trên thế giới. Tỉ lệ giới tính khi sinh của VN ngày càng trở nên mất cân bằng với 115 trẻ trai/100 trẻ gái...
4. Báo Lao động phản ánh: Chiều 14/12, Hội đồng Nhân dân tỉnh Kon Tum đã bầu bổ sung ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh giữ chức Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Kon Tum nhiệm kỳ 2004-2011. Cũng tại kỳ họp, ông Nguyễn Hữu Hải, ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được bầu giữ chức Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
Báo cũng phản ánh: Công ty cổ phần Vincom vừa đề nghị Thủ tướng Chính Phủ và UBND Thành phố Hà Nội cho phép đầu tư dự án đường trên cao từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở theo hình thức BT (xây dựng chuyển giao).
Theo chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ, UBND Thành phố Hà Nội giao Sở Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu về phương án đầu tư theo các hình thức hợp đồng BOT, BTO và BT, đề xuất báo cáo thành phố trong tháng 12.2010. Trước đó, UBND thành phố giao Ban quản lý hạ tầng Tả Ngạn làm chủ đầu tư, nghiên cứu xây dựng đường trên cao từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở bằng vốn ngân sách. Được biết, tuyến đường từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở dài khoảng 10 km nằm trên vành đai 2 Hà Nội. Sau khi thông cầu Vĩnh Tuy, đoạn đường này luôn trong cảnh ùn tắc giao thông…
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Công an nhân dân có bài Đấu giá biển số đẹp - vì sao chưa tiến hành?. Bài báo phản ánh: Một vấn đề thu hút được nhiều sự quan tâm của dư luận là những biển số xe nào được đưa ra đấu giá? Hình thức đấu giá như thế nào? Ai sẽ là người tổ chức thực hiện?...
Chủ trương bán đấu giá biển số đẹp vừa để thu về cho ngân sách một khoản tiền lớn, đồng thời vừa ngăn ngừa tình trạng tiêu cực là rất hợp lý và nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các tầng lớp nhân dân. Liên quan đến vấn đề này, khi trao đổi với phóng viên Báo CAND, Thượng tá Đỗ Văn Cương - Phó trưởng Phòng Pháp luật hành chính Kinh tế Dân sự - Vụ Pháp chế (Bộ Công an) cho biết: Liên quan đến dự thảo Thông tư, Bộ Công an cũng đã có ý kiến đóng góp, bổ sung gửi Bộ Tài chính về một số điểm có liên quan. Theo Thượng tá Đỗ Văn Cương yêu cầu quan trọng nhất là cần phải đảm bảo được các yêu cầu về quản lý, quyền lợi của người dân và đặc biệt là đảm bảo đúng luật. Ông Phạm Ngọc Thạch - Trưởng phòng Thuế môi trường, phí và lệ phí, Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho biết: Hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến của các địa phương (63 tỉnh, thành) cùng một số Bộ liên quan như: Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ GTVT.
Hiện có khoảng 40 tỉnh đã gửi ý kiến về. Hầu hết các ý kiến gửi về chỉ góp ý về mặt câu chữ để làm sao khi đấu giá diễn ra được thuận lợi. Tuy nhiên điểm vướng mắc duy nhất đang được các Bộ liên quan đưa ra là: Hiện trong Nghị định 17/CP có hiệu lực từ tháng 3/2010 quy định về bán đấu giá không quy định biển số xe là tài sản được bán đấu giá. Chính vì vậy nhiều ý kiến đặt câu hỏi: Việc quy định biển số xe là tài sản không có căn cứ pháp luật về đấu giá tài sản?! Đề cập đến vấn đề này, ông Phạm Ngọc Thạch cho rằng: Liên quan đến đấu giá biển số xe, quan điểm chung không coi nó là tài sản nhưng vẫn coi là quyền tài sản vì lý do việc cấp biển số xe là do nhà nước quản lý. Kho số cũng vậy, nó cũng giống kho giấy chứng minh nhân dân, phục vụ cho công tác quản lý Nhà nước.
Đấu giá biển số xe thực chất chỉ đấu giá một số biển số mà người ta cho là đẹp, muốn sở hữu biển số đó, nên mới đem biển số đó ra để đấu giá. Vì có số nhiều người thích, ai trả giá cao thì sẽ được sở hữu nó. Khi đấu giá ở đây cũng vậy, việc đấu giá phải gắn liền với ôtô, xe máy cụ thể… Liên quan đến tiến độ thực hiện, đại diện đơn vị này cho biết: Hiện theo chương trình thì cuối tháng 12/2010 sau khi tập hợp hết các ý kiến, sẽ trình 3 Bộ có liên quan để chỉnh sửa và hy vọng đầu năm 2011 sẽ ban hành thực hiện.
Việc đưa ra đấu giá biển số xe đẹp nhằm đáp ứng nhu cầu có thực của người dân đang là vấn đề cấp bách cần sớm được thực hiện. Một vấn đề được dư luận rất quan tâm là nên quản lý, sử dụng nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng biển số xe như thế nào cho hiệu quả và ý nghĩa. Mặc dù Dự thảo thông tư quy định tiền thu từ bán đấu giá biển số xe sau khi trừ đi các chi phí cho việc tổ chức bán đấu giá được nộp 100% vào ngân sách. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng mục tiêu của việc bán đấu giá là nhằm phục vụ nhu cầu của người dân, đồng thời hạn chế tiêu cực chứ không nhằm tăng nguồn thu cho ngân sách. Chính vì vậy để chủ trương bán đấu giá đạt được hiệu quả cao hơn, ý nghĩa hơn thì số tiền thu được từ các cuộc bán đấu giá cần được chuyển vào quỹ xã hội từ thiện để ủng hộ người nghèo.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Có nên "Tư pháp hóa" triệt để?. Bài báo phản ánh: Phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Bộ Tư pháp sáng qua tổ chức hội thảo 2 ngày "Hoàn thiện pháp luật về các biện pháp xử lý hành chính (XLHC) khác".
Vụ trưởng Vụ Pháp luật (Văn phòng Quốc hội) Đặng Đình Luyến tán thành việc “tư pháp hóa” như đề xuất của tổ biên tập về lâu dài là hướng đi đúng. Ông Luyến dẫn chứng: “Quá trình xét đưa một người vào cơ sở giáo dục hay trường giáo dưỡng hiện quá đơn giản, dẫn đến nhiều trường hợp không bảo đảm dân chủ. Có trường hợp vợ chồng xích mích, vợ lợi dụng sự quen biết đẩy luôn ông chồng vào cơ sở giáo dục”. Tuy nhiên, ông Luyến không khỏi lo ngại sự quá tải trong việc đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong việc điều tra, xét xử các vụ án hình sự hiện nay khi mà các cơ quan tư pháp trong hệ thống tố tụng tiếp tục đảm trách thêm việc xem xét, áp dụng biện pháp tư pháp .Quan điểm của đại diện Tòa Hành chính TANDTC cho rằng, việc cải cách toàn diện vào thời điểm hiện nay là không phù hợp với thực tiễn của ngành tòa án. Cùng với điều kiện vật chất, số lượng cán bộ còn khiêm tốn thì năng lực của đội ngũ cán bộ ngành tòa án cũng là bài toán nan giải, chưa thể đảm đương ngay lập tức được nhiệm vụ nói trên. Không những thế, việc xem xét quyết định áp dụng đối với hai biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục theo thủ tục tư pháp đòi hỏi cần thiết sửa đổi, bổ sung ngay cả về thể chế, thiết chế liên quan đến thẩm quyền, cơ cấu tổ chức hoạt động của cơ quan tòa án.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường từng tâm sự: “Khi còn làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình, tôi thấy tòa hành chính ở đó gần như không có việc”. Vì vậy, cần phải mạnh dạn có đề xuất, kiến nghị cải cách, không nên tự “bó tay” mình trong phạm vi Hiến pháp năm 1992. “Khi áp dụng các chế tài hạn chế quyền hay đụng chạm đến tự do thân thể công dân thì chỉ có tòa án mới là cơ quan có thẩm quyền ra quyết định”, Bộ trưởng Hà Hùng Cường quả quyết.
3. Báo Nhân dân có bài Ðể việc thi hành án kịp thời, đúng luật. Bài báo phản ánh: Thi hành án là một khâu quan trọng trong tiến trình xử lý một vụ án. Việc thi hành án bảo đảm khách quan, kịp thời, chuẩn xác, góp phần làm tăng hiệu quả thực thi pháp luật của các cơ quan tư pháp. Tuy nhiên, công tác thi hành án ở các địa phương vẫn gặp nhiều khó khăn, bất cập.
Bạn đọc Hoàng Minh Trâm (TP Hồ Chí Minh): Tỷ lệ thi hành án hằng năm được nâng lên, song số lượng án tồn đọng còn nhiều. Tình trạng bản án có hiệu lực pháp luật chậm đưa ra thi hành hoặc thi hành dở dang, kéo dài diễn ra phổ biến ở các địa phương. Có vụ việc, cơ quan chức năng năm lần, bảy lượt tổ chức thi hành án mà chưa giải quyết dứt điểm, gây thiệt thòi quyền lợi của những người được thi hành án. Về phần tài sản liên quan việc thi hành án dân sự, nhất là đối với nhà đất thường xuyên biến động, do việc chậm triển khai thi hành án đã dẫn đến những rắc rối, phức tạp rất khó xử lý.
Bạn đọc Ðỗ Phương Hà (Bến Tre): Mặc dù có những cải tiến, song thủ tục thi hành án vẫn chưa hết phiền phức. Các thủ tục về thụ lý đơn; xác minh điều kiện tài sản của người phải thi hành án; về miễn, giảm lệ phí thi hành án; ủy thác thi hành án vẫn đòi hỏi nhiều giấy tờ, thủ tục nhiêu khê. Ðó đây, xuất hiện những biểu hiện tiêu cực trong quá trình triển khai việc thi hành án. Có trường hợp, chấp hành viên tỏ thái độ cửa quyền, hách dịch, thậm chí vòi vĩnh đương sự bắt đưa tiền hoặc trích hưởng phần trăm giá trị tài sản phải thi hành án. Trong quá trình triển khai việc cưỡng chế thi hành án, nhiều trường hợp, cơ quan chức năng gặp phải sự chống đối quyết liệt từ phía đương sự. Không ít vụ việc, khi tổ chức cưỡng chế xong, các bộ phận chức năng vừa rút lui thì đối tượng lại ngang nhiên tìm cách 'đánh tháo' tài sản.
Bạn đọc Trịnh Ngọc Lan (Ðác Nông): Những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thi hành án đôi khi lại từ nội dung các bản án thiếu chuẩn xác. Một số bản án tuyên không rõ ràng, thậm chí là sai sót, nhầm lẫn khiến việc thi hành án không thể thực hiện được. Chẳng hạn trường hợp của gia đình ông Lê Văn Nam ở xã Tâm Thắng (Cư Giút, Ðác Nông) do bản án tuyên không đúng với thực địa đo đạc, cho nên không thể thi hành án được. Nhiều trường hợp khác, người phải thi hành án tìm mọi thủ đoạn để dây dưa, trốn tránh nghĩa vụ thi hành án, như thường xuyên thay đổi chỗ ở; giấu giếm, phân tán tài sản. Có trường hợp, vì sợ bị bắt thi hành án phạt tù mà một số phụ nữ liên tục sinh con, khiến gia đình lâm vào cảnh túng thiếu.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Sửa đổi Bộ luật Tố tụng dân sự: Tranh luận về định giá, chứng cứ. Bài báo phản ánh: Ngày 14-12, TAND TP.HCM đã tổ chức hội thảo góp ý sửa đổi Bộ luật Tố tụng dân sự với sự tham gia của đại diện nhiều đơn vị và thẩm phán của 24 tòa quận, huyện. Hội thảo đã tập trung mổ xẻ những vấn đề liên quan đến định giá, chứng cứ… Dự thảo sửa đổi quy định tòa án thành lập hội đồng thẩm định giá với cơ quan tài chính là chủ tịch hội đồng, các cơ quan chuyên môn là thành viên.
Ông Huỳnh Anh Tuấn, đại diện Sở Tài chính TP.HCM, cho rằng cơ quan tài chính không thể là chủ tịch hội đồng được. Theo ông Tuấn, chỉ nội một chuyện nhân sự cũng đã không đảm bảo: “Hiện Sở Tài chính TP chỉ có hai người có chuyên môn về định giá trong tố tụng, nếu một ngày có sáu, bảy tòa quận, huyện yêu cầu Sở chủ trì định giá thì làm sao xuể”. Ông Tuấn đề nghị cứ giữ nguyên quy định cũ là tòa tự chọn ai là chủ tịch hội đồng. Sở Tài chính là cơ quan tài chính công nên luật chỉ nên quy định cho Sở định giá những tài sản công, còn tranh chấp cá nhân thì nên thuê công ty ngoài. Với tranh chấp cá nhân, Sở định giá sẽ tạo ra mâu thuẫn với người dân vì nếu giá đưa ra được lòng nguyên đơn thì bị đơn phản ứng và ngược lại.
Tuy nhiên, Phó Chánh Tòa Dân sự TAND TP Phan Thanh Tùng lại nhận định sửa đổi theo hướng của dự thảo là tiến bộ. Bởi lẽ trong điều luật sửa đổi cũng cho đương sự quyền nếu không đồng ý với hội đồng lúc đầu thì có quyền yêu cầu tòa thành lập hội đồng khác. Lúc đó, họ có thể chọn công ty định giá ngoài nên cơ quan tài chính không phải lo quá tải. Đại diện VKSND TP cũng đồng tình rằng sửa theo hướng dự thảo là hợp lý.
Phó Chánh án TAND TP Hà Thúy Yến cho biết chuyện tòa có nên tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu như dự thảo hay không đang gây tranh cãi trong nội bộ ngành tòa án TP. Theo một thẩm phán TAND quận 1, quy định tòa được tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu là chưa ổn. Khi một trong hai bên đương sự yêu cầu hủy hợp đồng công chứng thì đương sự khiếu nại và thẩm quyền giải quyết thuộc các cơ quan công chứng. Hơn nữa, yêu cầu tuyên hợp đồng công chứng vô hiệu là vụ chứ không phải việc dân sự, tòa không thể coi như vụ án dân sự thông thường được. Ngược lại, một thẩm phán TAND quận 3 cho rằng hiện đã có nhiều văn phòng công chứng tư ra đời, tương lai có nhiều tranh chấp liên quan đến các hợp đồng nên sửa đổi như vậy là hợp lý. Tuy nhiên, luật phải quy định cả phòng công chứng và văn phòng công chứng chứ như hiện nay thì thiếu mất văn phòng công chứng.
Về vai trò của VKS trong phiên tòa dân sự, Trưởng phòng Kiểm sát xét xử án dân sự VKSND TP Lê Thị Hoa nói nên giữ quy định hiện nay. Không nhất thiết VKS phải tham gia 100% vì thực tế VKS vẫn làm tốt nhiệm vụ kiểm sát xét xử. Thậm chí, nhiều vụ nếu tòa chuyển hồ sơ sang VKS nhanh, kịp thời thì chất lượng kiểm sát còn tốt hơn nữa. Bà Hoa nhận định án bị hủy, sửa là do nhiều nguyên nhân chứ không phải là do VKS có tham gia tại phiên tòa sơ thẩm hay không.
Điểm tin báo chí sáng ngày 15 tháng 12 năm 2010
15/12/2010
Trong buổi sáng ngày 15/12/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 14-12, đầu mối của Tổ chức Minh bạch quốc tế (TI) phối hợp với Đại sứ quán Anh công bố Phong vũ biểu tham nhũng Việt Nam 2010 - kết quả khảo sát quan điểm công chúng về tham nhũng cũng như mức độ hài lòng, niềm tin của người dân vào công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) của Chính phủ. Đây là lần đầu tiên TI được tiến hành nghiên cứu đầy đủ và công bố kết quả điều tra xã hội học tham nhũng tại VN.
Khảo sát được TI tiến hành với các tiêu chí quốc tế của mình tại năm TP Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng và Cần Thơ với 1.000 đối tượng mẫu được chọn phỏng vấn trực tiếp, ngẫu nhiên. Kết quả tổng hợp cho thấy đa số người dân đô thị cho rằng tham nhũng trong ba năm qua là gia tăng (gồm 36% nói tăng nhiều, 26% tăng một ít). Phân tích nhân khẩu học thì phụ nữ bi quan hơn nam giới; nhóm tuổi 31-40 phê phán nhiều hơn; hưu trí và thất nghiệp phàn nàn nhiều nhất; và dân miền Bắc, nhất là Hà Nội, cảm nhận mạnh mẽ hơn về sự gia tăng của tham nhũng so với miền Nam.
Mục đáng chú ý là đánh giá nỗ lực của chính phủ VN trong công tác PCTN, cuộc khảo sát đưa ra bốn mức độ rất hiệu quả, tương đối hiệu quả, hơi kém hiệu quả và rất kém hiệu quả. Kết quả cho thấy tỉ lệ khen chê là khá cân bằng, trong đó phần khen có nhỉnh hơn một chút. Đi sâu vào phân tích cảm nhận này thì thấy nhóm tuổi 31-40 và hưu trí nhìn nhận tiêu cực hơn và dân Hà Nội tiếp tục có đánh giá bi quan nhất so với bốn TP còn lại. Tuy nhiên, kết quả chung về niềm tin với Chính phủ thì người VN lạc quan, tin tưởng chính quyền hơn so với người dân các nước khác.
Cảm nhận này khá ăn khớp với phần trả lời câu hỏi tin tưởng ai nhất trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng tại VN. Trên 40% nói tin tưởng nhất vào Chính phủ, hơn 25% đặt niềm tin vào báo chí. Tuy nhiên, có tới 12% thực sự bi quan, chẳng tin ai cả. Đáng chú ý, niềm tin trong PCTN ở mỗi đối tượng rất khác nhau: nhóm dưới 40 tuổi ít tin tưởng vào Chính phủ hơn nhóm 41-50, trong khi họ đặt niềm tin vào giới truyền thông hơn một chút; hưu trí ít tin tưởng Chính phủ hơn người đang có công ăn, việc làm; Hà Nội có nhiều người “không tin ai” hơn.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 14-12, Ngân hàng Nhà nước cho biết Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận phương án gia hạn thêm 1 năm tiến độ tăng vốn pháp định của các ngân hàng thương mại.
Theo Nghị định 141 của Chính phủ, đến hết ngày 31-12-2010, các tổ chức tín dụng phải đạt mức vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, do nhiều khó khăn khách quan, nhiều ngân hàng thương mại có khả năng không thực hiện được quy định này đúng thời hạn. Vì vậy, trên cơ sở đề xuất của Ngân hàng Nhà nước, Thủ tướng giao cho Ngân hàng Nhà nước phối hợp cùng các cơ quan liên quan trình Chính phủ trước ngày 15-12-2010 việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 141 theo hướng gia hạn thời gian tăng vốn điều lệ cho các tổ chức tín dụng đến 31-12-2011 thay vì 31-12-2010.
Ngày 14-12, Bộ Tài chính đã ban hành hướng dẫn 203 quy định lãi suất cho vay tín dụng đầu tư, tín dụng xuất khẩu của nhà nước và mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư. Theo đó, lãi suất cho vay tín dụng đầu tư và tín dụng xuất khẩu của nhà nước bằng đồng Việt Nam là 11,4%/năm, bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi là 6,6%/năm. Mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư đối với dự án vay vốn bằng đồng Việt Nam là 2,4%/năm, đối với dự án vay vốn bằng ngoại tệ là 0,8%/năm. Lãi suất cho vay tín dụng đầu tư, tín dụng xuất khẩu của nhà nước và mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư áp dụng cho các dự án ký hợp đồng lần đầu tiên kể từ ngày thông tư này có hiệu lực thi hành.
3. Báo Người lao động phản ánh: Tại buổi giao ban báo chí ngày 14-12, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cho biết VN đứng thứ 13 trong số các nước đông dân nhất thế giới. Bình quân mỗi năm, VN tăng thêm gần 1 triệu người, tương đương dân số một tỉnh trung bình.
Mật độ dân số VN năm 2009 lên tới 260 người/km2, thuộc nhóm nước cao nhất thế giới. Dù tuổi thọ bình quân ở VN đạt mức khá cao (72,8) nhưng tuổi thọ bình quân khỏe mạnh chỉ đạt 66, xếp 116/182 nước trên thế giới. Tỉ lệ giới tính khi sinh của VN ngày càng trở nên mất cân bằng với 115 trẻ trai/100 trẻ gái...
4. Báo Lao động phản ánh: Chiều 14/12, Hội đồng Nhân dân tỉnh Kon Tum đã bầu bổ sung ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh giữ chức Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Kon Tum nhiệm kỳ 2004-2011. Cũng tại kỳ họp, ông Nguyễn Hữu Hải, ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được bầu giữ chức Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
Báo cũng phản ánh: Công ty cổ phần Vincom vừa đề nghị Thủ tướng Chính Phủ và UBND Thành phố Hà Nội cho phép đầu tư dự án đường trên cao từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở theo hình thức BT (xây dựng chuyển giao).
Theo chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ, UBND Thành phố Hà Nội giao Sở Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu về phương án đầu tư theo các hình thức hợp đồng BOT, BTO và BT, đề xuất báo cáo thành phố trong tháng 12.2010. Trước đó, UBND thành phố giao Ban quản lý hạ tầng Tả Ngạn làm chủ đầu tư, nghiên cứu xây dựng đường trên cao từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở bằng vốn ngân sách. Được biết, tuyến đường từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở dài khoảng 10 km nằm trên vành đai 2 Hà Nội. Sau khi thông cầu Vĩnh Tuy, đoạn đường này luôn trong cảnh ùn tắc giao thông…
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Công an nhân dân có bài Đấu giá biển số đẹp - vì sao chưa tiến hành?. Bài báo phản ánh: Một vấn đề thu hút được nhiều sự quan tâm của dư luận là những biển số xe nào được đưa ra đấu giá? Hình thức đấu giá như thế nào? Ai sẽ là người tổ chức thực hiện?...
Chủ trương bán đấu giá biển số đẹp vừa để thu về cho ngân sách một khoản tiền lớn, đồng thời vừa ngăn ngừa tình trạng tiêu cực là rất hợp lý và nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các tầng lớp nhân dân. Liên quan đến vấn đề này, khi trao đổi với phóng viên Báo CAND, Thượng tá Đỗ Văn Cương - Phó trưởng Phòng Pháp luật hành chính Kinh tế Dân sự - Vụ Pháp chế (Bộ Công an) cho biết: Liên quan đến dự thảo Thông tư, Bộ Công an cũng đã có ý kiến đóng góp, bổ sung gửi Bộ Tài chính về một số điểm có liên quan. Theo Thượng tá Đỗ Văn Cương yêu cầu quan trọng nhất là cần phải đảm bảo được các yêu cầu về quản lý, quyền lợi của người dân và đặc biệt là đảm bảo đúng luật. Ông Phạm Ngọc Thạch - Trưởng phòng Thuế môi trường, phí và lệ phí, Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho biết: Hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến của các địa phương (63 tỉnh, thành) cùng một số Bộ liên quan như: Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ GTVT.
Hiện có khoảng 40 tỉnh đã gửi ý kiến về. Hầu hết các ý kiến gửi về chỉ góp ý về mặt câu chữ để làm sao khi đấu giá diễn ra được thuận lợi. Tuy nhiên điểm vướng mắc duy nhất đang được các Bộ liên quan đưa ra là: Hiện trong Nghị định 17/CP có hiệu lực từ tháng 3/2010 quy định về bán đấu giá không quy định biển số xe là tài sản được bán đấu giá. Chính vì vậy nhiều ý kiến đặt câu hỏi: Việc quy định biển số xe là tài sản không có căn cứ pháp luật về đấu giá tài sản?! Đề cập đến vấn đề này, ông Phạm Ngọc Thạch cho rằng: Liên quan đến đấu giá biển số xe, quan điểm chung không coi nó là tài sản nhưng vẫn coi là quyền tài sản vì lý do việc cấp biển số xe là do nhà nước quản lý. Kho số cũng vậy, nó cũng giống kho giấy chứng minh nhân dân, phục vụ cho công tác quản lý Nhà nước.
Đấu giá biển số xe thực chất chỉ đấu giá một số biển số mà người ta cho là đẹp, muốn sở hữu biển số đó, nên mới đem biển số đó ra để đấu giá. Vì có số nhiều người thích, ai trả giá cao thì sẽ được sở hữu nó. Khi đấu giá ở đây cũng vậy, việc đấu giá phải gắn liền với ôtô, xe máy cụ thể… Liên quan đến tiến độ thực hiện, đại diện đơn vị này cho biết: Hiện theo chương trình thì cuối tháng 12/2010 sau khi tập hợp hết các ý kiến, sẽ trình 3 Bộ có liên quan để chỉnh sửa và hy vọng đầu năm 2011 sẽ ban hành thực hiện.
Việc đưa ra đấu giá biển số xe đẹp nhằm đáp ứng nhu cầu có thực của người dân đang là vấn đề cấp bách cần sớm được thực hiện. Một vấn đề được dư luận rất quan tâm là nên quản lý, sử dụng nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng biển số xe như thế nào cho hiệu quả và ý nghĩa. Mặc dù Dự thảo thông tư quy định tiền thu từ bán đấu giá biển số xe sau khi trừ đi các chi phí cho việc tổ chức bán đấu giá được nộp 100% vào ngân sách. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng mục tiêu của việc bán đấu giá là nhằm phục vụ nhu cầu của người dân, đồng thời hạn chế tiêu cực chứ không nhằm tăng nguồn thu cho ngân sách. Chính vì vậy để chủ trương bán đấu giá đạt được hiệu quả cao hơn, ý nghĩa hơn thì số tiền thu được từ các cuộc bán đấu giá cần được chuyển vào quỹ xã hội từ thiện để ủng hộ người nghèo.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Có nên "Tư pháp hóa" triệt để?. Bài báo phản ánh: Phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Bộ Tư pháp sáng qua tổ chức hội thảo 2 ngày "Hoàn thiện pháp luật về các biện pháp xử lý hành chính (XLHC) khác".
Vụ trưởng Vụ Pháp luật (Văn phòng Quốc hội) Đặng Đình Luyến tán thành việc “tư pháp hóa” như đề xuất của tổ biên tập về lâu dài là hướng đi đúng. Ông Luyến dẫn chứng: “Quá trình xét đưa một người vào cơ sở giáo dục hay trường giáo dưỡng hiện quá đơn giản, dẫn đến nhiều trường hợp không bảo đảm dân chủ. Có trường hợp vợ chồng xích mích, vợ lợi dụng sự quen biết đẩy luôn ông chồng vào cơ sở giáo dục”. Tuy nhiên, ông Luyến không khỏi lo ngại sự quá tải trong việc đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong việc điều tra, xét xử các vụ án hình sự hiện nay khi mà các cơ quan tư pháp trong hệ thống tố tụng tiếp tục đảm trách thêm việc xem xét, áp dụng biện pháp tư pháp .Quan điểm của đại diện Tòa Hành chính TANDTC cho rằng, việc cải cách toàn diện vào thời điểm hiện nay là không phù hợp với thực tiễn của ngành tòa án. Cùng với điều kiện vật chất, số lượng cán bộ còn khiêm tốn thì năng lực của đội ngũ cán bộ ngành tòa án cũng là bài toán nan giải, chưa thể đảm đương ngay lập tức được nhiệm vụ nói trên. Không những thế, việc xem xét quyết định áp dụng đối với hai biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục theo thủ tục tư pháp đòi hỏi cần thiết sửa đổi, bổ sung ngay cả về thể chế, thiết chế liên quan đến thẩm quyền, cơ cấu tổ chức hoạt động của cơ quan tòa án.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường từng tâm sự: “Khi còn làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình, tôi thấy tòa hành chính ở đó gần như không có việc”. Vì vậy, cần phải mạnh dạn có đề xuất, kiến nghị cải cách, không nên tự “bó tay” mình trong phạm vi Hiến pháp năm 1992. “Khi áp dụng các chế tài hạn chế quyền hay đụng chạm đến tự do thân thể công dân thì chỉ có tòa án mới là cơ quan có thẩm quyền ra quyết định”, Bộ trưởng Hà Hùng Cường quả quyết.
3. Báo Nhân dân có bài Ðể việc thi hành án kịp thời, đúng luật. Bài báo phản ánh: Thi hành án là một khâu quan trọng trong tiến trình xử lý một vụ án. Việc thi hành án bảo đảm khách quan, kịp thời, chuẩn xác, góp phần làm tăng hiệu quả thực thi pháp luật của các cơ quan tư pháp. Tuy nhiên, công tác thi hành án ở các địa phương vẫn gặp nhiều khó khăn, bất cập.
Bạn đọc Hoàng Minh Trâm (TP Hồ Chí Minh): Tỷ lệ thi hành án hằng năm được nâng lên, song số lượng án tồn đọng còn nhiều. Tình trạng bản án có hiệu lực pháp luật chậm đưa ra thi hành hoặc thi hành dở dang, kéo dài diễn ra phổ biến ở các địa phương. Có vụ việc, cơ quan chức năng năm lần, bảy lượt tổ chức thi hành án mà chưa giải quyết dứt điểm, gây thiệt thòi quyền lợi của những người được thi hành án. Về phần tài sản liên quan việc thi hành án dân sự, nhất là đối với nhà đất thường xuyên biến động, do việc chậm triển khai thi hành án đã dẫn đến những rắc rối, phức tạp rất khó xử lý.
Bạn đọc Ðỗ Phương Hà (Bến Tre): Mặc dù có những cải tiến, song thủ tục thi hành án vẫn chưa hết phiền phức. Các thủ tục về thụ lý đơn; xác minh điều kiện tài sản của người phải thi hành án; về miễn, giảm lệ phí thi hành án; ủy thác thi hành án vẫn đòi hỏi nhiều giấy tờ, thủ tục nhiêu khê. Ðó đây, xuất hiện những biểu hiện tiêu cực trong quá trình triển khai việc thi hành án. Có trường hợp, chấp hành viên tỏ thái độ cửa quyền, hách dịch, thậm chí vòi vĩnh đương sự bắt đưa tiền hoặc trích hưởng phần trăm giá trị tài sản phải thi hành án. Trong quá trình triển khai việc cưỡng chế thi hành án, nhiều trường hợp, cơ quan chức năng gặp phải sự chống đối quyết liệt từ phía đương sự. Không ít vụ việc, khi tổ chức cưỡng chế xong, các bộ phận chức năng vừa rút lui thì đối tượng lại ngang nhiên tìm cách 'đánh tháo' tài sản.
Bạn đọc Trịnh Ngọc Lan (Ðác Nông): Những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thi hành án đôi khi lại từ nội dung các bản án thiếu chuẩn xác. Một số bản án tuyên không rõ ràng, thậm chí là sai sót, nhầm lẫn khiến việc thi hành án không thể thực hiện được. Chẳng hạn trường hợp của gia đình ông Lê Văn Nam ở xã Tâm Thắng (Cư Giút, Ðác Nông) do bản án tuyên không đúng với thực địa đo đạc, cho nên không thể thi hành án được. Nhiều trường hợp khác, người phải thi hành án tìm mọi thủ đoạn để dây dưa, trốn tránh nghĩa vụ thi hành án, như thường xuyên thay đổi chỗ ở; giấu giếm, phân tán tài sản. Có trường hợp, vì sợ bị bắt thi hành án phạt tù mà một số phụ nữ liên tục sinh con, khiến gia đình lâm vào cảnh túng thiếu.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Sửa đổi Bộ luật Tố tụng dân sự: Tranh luận về định giá, chứng cứ. Bài báo phản ánh: Ngày 14-12, TAND TP.HCM đã tổ chức hội thảo góp ý sửa đổi Bộ luật Tố tụng dân sự với sự tham gia của đại diện nhiều đơn vị và thẩm phán của 24 tòa quận, huyện. Hội thảo đã tập trung mổ xẻ những vấn đề liên quan đến định giá, chứng cứ… Dự thảo sửa đổi quy định tòa án thành lập hội đồng thẩm định giá với cơ quan tài chính là chủ tịch hội đồng, các cơ quan chuyên môn là thành viên.
Ông Huỳnh Anh Tuấn, đại diện Sở Tài chính TP.HCM, cho rằng cơ quan tài chính không thể là chủ tịch hội đồng được. Theo ông Tuấn, chỉ nội một chuyện nhân sự cũng đã không đảm bảo: “Hiện Sở Tài chính TP chỉ có hai người có chuyên môn về định giá trong tố tụng, nếu một ngày có sáu, bảy tòa quận, huyện yêu cầu Sở chủ trì định giá thì làm sao xuể”. Ông Tuấn đề nghị cứ giữ nguyên quy định cũ là tòa tự chọn ai là chủ tịch hội đồng. Sở Tài chính là cơ quan tài chính công nên luật chỉ nên quy định cho Sở định giá những tài sản công, còn tranh chấp cá nhân thì nên thuê công ty ngoài. Với tranh chấp cá nhân, Sở định giá sẽ tạo ra mâu thuẫn với người dân vì nếu giá đưa ra được lòng nguyên đơn thì bị đơn phản ứng và ngược lại.
Tuy nhiên, Phó Chánh Tòa Dân sự TAND TP Phan Thanh Tùng lại nhận định sửa đổi theo hướng của dự thảo là tiến bộ. Bởi lẽ trong điều luật sửa đổi cũng cho đương sự quyền nếu không đồng ý với hội đồng lúc đầu thì có quyền yêu cầu tòa thành lập hội đồng khác. Lúc đó, họ có thể chọn công ty định giá ngoài nên cơ quan tài chính không phải lo quá tải. Đại diện VKSND TP cũng đồng tình rằng sửa theo hướng dự thảo là hợp lý.
Phó Chánh án TAND TP Hà Thúy Yến cho biết chuyện tòa có nên tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu như dự thảo hay không đang gây tranh cãi trong nội bộ ngành tòa án TP. Theo một thẩm phán TAND quận 1, quy định tòa được tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu là chưa ổn. Khi một trong hai bên đương sự yêu cầu hủy hợp đồng công chứng thì đương sự khiếu nại và thẩm quyền giải quyết thuộc các cơ quan công chứng. Hơn nữa, yêu cầu tuyên hợp đồng công chứng vô hiệu là vụ chứ không phải việc dân sự, tòa không thể coi như vụ án dân sự thông thường được. Ngược lại, một thẩm phán TAND quận 3 cho rằng hiện đã có nhiều văn phòng công chứng tư ra đời, tương lai có nhiều tranh chấp liên quan đến các hợp đồng nên sửa đổi như vậy là hợp lý. Tuy nhiên, luật phải quy định cả phòng công chứng và văn phòng công chứng chứ như hiện nay thì thiếu mất văn phòng công chứng.
Về vai trò của VKS trong phiên tòa dân sự, Trưởng phòng Kiểm sát xét xử án dân sự VKSND TP Lê Thị Hoa nói nên giữ quy định hiện nay. Không nhất thiết VKS phải tham gia 100% vì thực tế VKS vẫn làm tốt nhiệm vụ kiểm sát xét xử. Thậm chí, nhiều vụ nếu tòa chuyển hồ sơ sang VKS nhanh, kịp thời thì chất lượng kiểm sát còn tốt hơn nữa. Bà Hoa nhận định án bị hủy, sửa là do nhiều nguyên nhân chứ không phải là do VKS có tham gia tại phiên tòa sơ thẩm hay không.