Điểm tin báo chí sáng ngày 26 tháng 11 năm 2010

26/11/2010
Trong buổi sáng ngày 26/11/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Ngày 25-11, Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng cho biết đã phối hợp với cơ quan tư pháp Thụy Sĩ để làm rõ thông tin Công ty Securency (Úc) đưa hối lộ trong hợp đồng cung cấp chất nền in tiền polymer của VN.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại sứ Thụy Sĩ tại VN Jean Hubert Lebet xác nhận Thụy Sĩ và VN đã hợp tác thông tin trong vụ án này. Theo ông đại sứ, phía VN đã chủ động đề nghị Thụy Sĩ cung cấp thông tin. Sau khi xem xét trên cơ sở pháp lý, Thụy Sĩ đã đồng ý hợp tác và hai bên đã có các văn bản giấy tờ, hồ sơ trao đổi về vụ việc. Đại sứ Jean Hubert Lebet cũng cho biết do hai nước chưa có hiệp định về tương trợ tư pháp nên khi mỗi quốc gia có yêu cầu về một vấn đề cụ thể thì đều thông qua con đường ngoại giao và các cơ quan trong nước sẽ xem xét để đáp ứng. Tuy nhiên, ông Jean Hubert Lebet cũng nói có một số trường hợp Thụy Sĩ yêu cầu VN giải trình về cá nhân cụ thể nhưng chưa nhận được câu trả lời hoặc có sự chậm trễ trong trả lời.
Liên quan đến vụ việc này, phó chánh văn phòng Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng, ông Phạm Anh Tuấn xác nhận phía Thụy Sĩ đã khởi tố vụ án liên quan đến vụ việc tại Công ty Securency. Ông Tuấn cho biết theo Luật tương trợ tư pháp, Viện KSND tối cao là đầu mối để phối hợp với các quốc gia có tội phạm hay hành vi phạm tội liên quan đến người VN. Về vụ Securency, Thủ tướng đã giao việc này cho Viện KSND tối cao tiến hành thực hiện. Được biết, Viện KSND tối cao đang nghiên cứu những tài liệu được các cơ quan tư pháp Thụy Sĩ chuyển đến, xác minh vụ việc này. Năm 2007, Thanh tra Chính phủ kết luận thanh tra Ngân hàng Nhà nước và kiến nghị cơ quan điều tra vào cuộc xem xét hai nội dung về việc giải quyết hợp đồng giấy in tiền và trách nhiệm quản lý quỹ quản lý dự trữ ngoại hối. Thông báo của Thanh tra Chính phủ về kết luận thanh tra Ngân hàng Nhà nước nêu rõ hồ sơ trình Bộ Chính trị về đề án bộ tiền mới, Ngân hàng Nhà nước đề xuất sử dụng cả tiền cotton và polymer nhưng khi trình Thủ tướng phê duyệt đề án chỉ đề xuất dùng giấy polymer. Mặc dù việc sử dụng tiền polymer không gây hậu quả xấu về kinh tế nhưng thống đốc Ngân hàng Nhà nước (khi đó là ông Lê Đức Thúy) khi thực hiện đề án đã không đưa ra thảo luận trong tập thể lãnh đạo và Ban cán sự Đảng Ngân hàng Nhà nước là vi phạm quy chế làm việc.
Thông báo của Thanh tra Chính phủ cũng nêu việc ông Lê Đức Minh (con trai ông Lê Đức Thúy) có hơn hai tháng làm việc cho Banktech (một công ty con của Công ty TNHH Phát triển công nghệ) và việc hai công ty này tham gia quá trình thực hiện bộ tiền mới và cung cấp vật tư, thiết bị cho việc in tiền tuy không trái với quy định của pháp luật nhưng đã gây nghi ngờ về sự khách quan, minh bạch, làm ảnh hưởng đến uy tín của thống đốc.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Chính phủ cần củng cố đối thoại với người dân và DN. Bài báo phản ánh: Đó là một trong ba khuyến nghị của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) trong báo cáo đánh giá Chương trình đơn giản hóa thủ tục hành chính của Việt Nam (Đề án 30) được công bố tại buổi họp báo chiều 25-11.
OECD cho rằng chính phủ Việt Nam cần tái cấu trúc và giao vai trò rõ ràng cho Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính nhằm tăng tính năng động và hiệu quả. Hội đồng nên là một tổ chức thường trực và mở rộng đại diện thành viên ngoài xã hội, cũng như các tổ chức đại diện cho người tiêu dùng và công đoàn. Trong đó, tạo điều kiện cho khu vực tư nhân có tiếng nói đích thực và tích cực. Ngoài ra, OECD còn khuyến nghị Việt Nam cần đầu tư xây dựng chính sách dựa vào bằng chứng và hỗ trợ cơ quan kiểm soát thủ tục hành chính có đủ năng lực triển khai thành công chương trình cải cách trong những năm tới.
3. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Ngày 25-11, Hội nghị Ban thường vụ Trung ương Đoàn lần thứ 13 - khóa IX khai mạc tại Hà Nội.
Hội nghị xác định chủ đề chương trình công tác Đoàn và thanh thiếu nhi năm 2011 là “Năm thanh niên” với phương châm phát huy mạnh mẽ vai trò xung kích, tình nguyện của thanh niên trong lao động sáng tạo, đảm nhận thực hiện các công trình, phần việc thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng an ninh, bảo vệ môi trường... Năm thanh niên đặt ra chỉ tiêu huy động 10 triệu lượt đoàn viên thanh niên tham gia các hoạt động tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, tổ chức hướng nghiệp cho 3 triệu đoàn viên, thanh niên, thực hiện 6 triệu tin nhắn (mỗi đoàn viên một tin nhắn) vì trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn...
4. Báo Thanh niên phản ánh: Chiều 25.11, Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Vĩnh Phúc đã tống đạt quyết định khởi tố bị can đối với ông Lại Hữu Lân - nguyên Chủ tịch UBND TP Vĩnh Yên (tỉnh Vĩnh Phúc), nguyên Bí thư Thành ủy Vĩnh Yên (SN 1949, hiện đang nghỉ hưu) và ông Nguyễn Xuân Liễn - Phó chủ tịch UBND H.Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc) để điều tra về hành vi “lợi dụng chức vụ quyền hạn...”.
Theo thông tin ban đầu, hai bị can có liên quan đến việc cấp 25,5 ha đất thuộc dự án trang trại P.Đồng Tâm, TP Vĩnh Yên cho 3 cá nhân không có hộ khẩu thường trú tại Đồng Tâm, không có nhu cầu sử dụng đất nông nghiệp. Đất tại dự án này sau đó được san nền phân lô để bán. Cụ thể, ông Lân khi còn là Chủ tịch UBND TP Vĩnh Yên đã chỉ đạo và tác động cấp dưới lập dự án cũng như lập dự thảo trình ký quyết định cấp đất. Còn ông Liễn, khi còn là chuyên viên Văn phòng UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã tham mưu để lập dự án. Đáng chú ý, trong quyết định cấp đất của UBND tỉnh đối với dự án nói trên, có dấu hiệu bị làm giả và được cho là có liên quan đến ông Liễn.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Thời báo kinh tế Sài gòn online có bài Dự thảo Nghị định về quản lý casino và trò chơi điện tử có thưởng: Hợp pháp hóa đánh bạc?. Bài báo phản ánh: Tháng 10 vừa rồi, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định bao gồm cho phép cả kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng và casino. Liệu việc ban hành một chính sách mới với quan điểm, định hướng quản lý chưa rõ ràng là có nên không.
Luật pháp Việt Nam từ trước đến nay vẫn cấm đánh bạc vì đây là trò chơi mang tính rủi ro cao, không tốt cho người chơi. Thế nhưng trong những năm gần đây luật pháp đang có những điều chỉnh dần cho phép kinh doanh một số hình thức cờ bạc. Luật Hình sự cũng đã sửa đổi từ tội “tổ chức đánh bạc, gá bạc” thành tội “tổ chức đánh bạc, gá bạc trái phép”, như vậy là nếu xin phép được thì vẫn có thể tổ chức đánh bạc, gá bạc. Pháp luật về kinh doanh cũng hạn chế kinh doanh ngành nghề này. Luật Doanh nghiệp và văn bản hướng dẫn (trước đây là Nghị định 139, nay là Nghị định 102/2010) cũng đưa vào danh mục cấm kinh doanh hoạt động “tổ chức đánh bạc, gá bạc trái phép”. Theo Luật Thương mại và văn bản hướng dẫn (Nghị định 59/2006 và Nghị định 43/2009), việc tổ chức đánh bạc, gá bạc dưới mọi hình thức nằm trong Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh. Dịch vụ trò chơi điện tử có thưởng không có trong danh mục lĩnh vực đầu tư có điều kiện áp dụng cho nhà đầu tư nước ngoài trong Nghị định 108/2006 hướng dẫn Luật Đầu tư. Trong cam kết WTO, Việt Nam không cam kết mở cửa toàn bộ dịch vụ đánh bạc và cá cược (CPC 96492) mà chỉ cam kết dịch vụ trò chơi điện tử có thưởng (CPC 964) và không cam kết phương thức cung cấp dịch vụ qua biên giới. Ở trong nước, từ năm 2003, Thủ tướng đã cho phép kinh doanh một số trò chơi có thưởng dành cho người nước ngoài (Quyết định 32/2003/QĐ-TTg) và đến nay quyết định này vẫn còn hiệu lực.
Những quy định này cho thấy sự không thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật, không biết quy định nào điều chỉnh hoạt động đánh bạc, gá bạc, chưa có văn bản nào quy định cụ thể các hình thức đánh bạc, gá bạc, điều kiện để được phép hoạt động. Trong khi đó, trước nhu cầu thực tế, sắp tới Chính phủ sẽ cho phép một số hoạt động kinh doanh trò chơi có thưởng, casino, cá cược thể thao…
Cho dù pháp luật quy định thế nào, nhưng nhiều trò chơi có tính cờ bạc vẫn diễn ra dưới nhiều hình thức, cả hợp pháp và bất hợp pháp. Ví dụ như chơi xổ số đã được hợp pháp hóa từ lâu (Nghị định 30/2007); đặt cược dưới các hình thức thi đấu thể thao vẫn diễn ra mà không dựa vào căn cứ pháp lý nào như cược đua ngựa ở TPHCM hay cá cược đua chó ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Thậm chí casino dành cho người nước ngoài cũng được phép mở từ lâu, ví dụ như ở Đồ Sơn, Hải Phòng và mới đây là ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Trên thực tế nhiều hình thức trò chơi điện tử có thưởng, có tính chất casino đã được cho phép tiến hành tại nhiều tỉnh, thành phố. Đến nay, cả nước có đến 44 điểm kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng. Một số tỉnh còn kêu gọi đầu tư các dự án lớn, trong đó có dịch vụ có tính cờ bạc như ở Phú Quốc, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu. Cá cược thể thao, nhất là cá cược bóng đá từ lâu đã trở thành một nhu cầu trong xã hội, vẫn đang diễn ra phi pháp nhưng sắp tới cũng sẽ được hợp pháp hóa bằng một nghị định của Chính phủ.
Hiện nay, ranh giới giữa trò chơi và cờ bạc chưa được làm rõ và rất mong manh nên việc quản lý hoạt động kinh doanh cờ bạc cần được quản lý chặt chẽ, có chế tài quản lý cả doanh nghiệp và người chơi. Thế nhưng, dự thảo của Bộ Tài chính vẫn chưa có biện pháp nào quản lý cụ thể. Các điều kiện quản lý trong quá trình hoạt động cũng khá thoải mái, cơ sở kinh doanh được hoạt động 24 giờ trong tất cả các ngày, cũng như chưa có các quy định nhằm quản lý chặt chẽ người chơi và việc thu thuế như: mở tài khoản, làm thẻ có gắn chíp… Còn việc chế tài đối với doanh nghiệp hoàn toàn chưa có, mà dự kiến sẽ được ban hành trong một văn bản khác. Như vậy, việc ban hành một chính sách mới với quan điểm, định hướng quản lý chưa rõ ràng, có nên không? Biện pháp nào để hạn chế những tác động bất lợi của hoạt động này? Việc thiếu chế tài là quá vội vàng, đáng ra cơ quan soạn thảo cần có nghiên cứu sâu hơn về tác động của chính sách này, cân nhắc giữa lợi ích về vật chất với sự ổn định về xã hội trước khi trình Chính phủ ban hành.
2. Báo điện tử Vnexpress có bài Giá cả tăng cao, người đóng thuế thu nhập cá nhân kêu khổ. Bài báo phản ánh: Trong bối cảnh giá hầu hết các mặt hàng thiết yếu như hiện nay, mức chiết giảm gia cảnh cho mỗi cá nhân và người phụ thuộc theo Luật Thuế thu nhập cá nhân bị cho là lạc hậu và không theo kịp thực tế.
Sau hơn một năm áp dụng Luật này, giới chuyên gia nhìn nhận đã xuất hiện một số bất cập. Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong - Viện Nghiên cứu và Phát triển Kinh tế - Xã hội Hà Nội nhận xét: "Trong bối cảnh giá hầu hết các loại hàng hóa leo thang như hiện nay, mức chiết giảm cho cả cá nhân lẫn người phụ thuộc đang lạc hậu so với thực tế". Ông Phong phân tích Luật Thuế thu nhập cá nhân ra đời là cần thiết xét về mặt cơ cấu hệ thống thuế trong một quốc gia và nộp thuế là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người dân. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Luật đang bộc lộ một số bất cập. Tiến sĩ Phong cho biết ngay tại thời điểm ban hành Luật ông đã nhận thấy mức chiết giảm gia cảnh cho người nộp thuế chưa thực sự hợp lý. Và trong bối cảnh giá cả leo thang như hiện nay, mức chiết giảm này càng bất lý và bị lạc hậu quá xa so với thời cuộc. Với mặt bằng giá như hiện nay, mỗi tháng chi tiêu của một cá nhân vào khoảng 5 triệu đồng chứ không phải mức 4 triệu hay 1,6 triệu đồng nữa. "Tôi cho rằng mức chiết giảm gia cảnh và chiết giảm cho bản thân phải tăng gấp 3 lần so với lương cơ bản thì dân mới đủ sống", ông Phong phân tích.
Đồng tình với quan điểm này một chuyên gia kinh tế cũng cho rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân cần phải được xem xét chỉnh sửa, bổ sung cho hợp lý và không nên quy định cứng nhắc mức chiết giảm gia cảnh 1,5 triệu đồng hay 1,6 triệu đồng. Nghĩa là thay vì chốt một mức thì nên quy định mức chiết giảm bằng 3 lần lương cơ bản. Khi đó, cơ quan thuế sẽ căn cứ vào lương cơ bản để nâng lên theo tỷ lệ. "Tôi thấy mức khấu trừ hiện nay chưa theo kịp việc tăng lương cơ bản sau các lần điều chỉnh chứ chưa nói đến việc giá cả hầu hết các mặt hàng tăng cao", vị chuyên gia kinh tế này nói.
Theo giới chuyên gia cái bất cập nhất của Luật hiện nay đã biến một pháp lệnh về thuế thu nhập cao thành Luật thuế dành cho tất cả các khoản thu nhập, không phân biệt người giàu hay người nghèo. Do vậy, đã đến lúc cần phải có động thái sửa đổi, bổ sung lại Luật cho phù hợp với diễn biến thực tế của thị trường. Tuy nhiên, trao đổi với VnExpress.net, lãnh đạo có thẩm quyền của Tổng cục Thuế cho biết Luật Thuế thu nhập hiện hành không quy định việc Chính phủ được điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh mà phải thông qua Quốc hội. Ông cho biết theo chương trình nghị sự sửa đổi bổ sung các quy định Luật được Quốc hội thông qua, trong năm 2011 chưa có chương trình sửa đối bổ sung Luật thuế cá nhân. "Tuy nhiên, chủ trương của chúng tôi là đến năm 2012 sẽ xem xét sửa Luật này và các mức giảm trừ cũng sẽ được tính đến", vị lãnh đạo này nói. Tuy nhiên, vị quan chức này không tiết lộ bất cứ kế hoạch chỉnh sửa nào với lý do thời điểm đó còn xa.