Điểm tin báo chí sáng ngày 15 tháng 10 năm 2010Trong buổi sáng ngày 15/10/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Chiều 14/10 Ban chấp hành trung ương Đảng đã ra thông báo kỷ luật ông Đinh Văn Hùng, Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình bằng hình thức cảnh cáo, nghỉ công tác để nghỉ hưu. Ông Hùng vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, phương thức lãnh đạo của Đảng, Quy chế làm việc của Tỉnh uỷ, Quy định số 5 của Ban Bí thư; vi phạm tiêu chuẩn đảng viên, cấp uỷ viên và phẩm chất, đạo đức, lối sống.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 14-10, Cục An ninh tài chính tiền tệ đầu tư và Cục An ninh điều tra – Bộ Công an đã thực hiện khám xét nhà riêng, nơi làm việc của ông Phan Hà Bình (bút danh Hà Phan, Phó Tổng thư ký tòa soạn Báo Tiền Phong). Trước đó, vào tối 13-10, tại Nhà hàng Nhật Hạ (địa chỉ 82 Võ Văn Tần, phường 6, quận 3, TPHCM), cơ quan công an bắt khẩn cấp Bình khi ông ta đang nhận 220 triệu đồng của Công ty cổ phần Xi măng Sài Gòn – Tân Kỳ.
Tại cơ quan điều tra, ông Phan Hà Bình khai nhận: Vào ngày 13-9, Bình cùng một phóng viên khác đã viết và đăng bài “SGT và KBC - Dự án tỷ đô đầu voi đuôi chuột” có nội dung gây bất lợi cho Công ty cổ phần Xi măng Sài Gòn – Tân Kỳ, thuộc Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn. Sau đó, nhà báo này đã nhiều lần đến gặp những người có trách nhiệm của công ty đòi “chung chi”. Trước sự vòi vĩnh trắng trợn này, Công ty cổ phần Xi măng Sài Gòn – Tân Kỳ đồng ý đưa tiền, hẹn địa điểm là Nhà hàng Nhật Hạ rồi tố cáo với cơ quan công an.
3. Báo Lao động phản ánh: Hôm nay (14/10), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định phê chuẩn bầu cử bổ sung, miễn nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch UBND các tỉnh: Lâm Đồng, Quảng Ninh và TP. Đà Nẵng. Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn bổ sung ông Nguyễn Văn Yên, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng, giữ chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng nhiệm kỳ 2004-2011; đồng thời miễn nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng của ông Trần Quang Thái để nghỉ hưu theo chế độ.
Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn ông Đặng Huy Hậu, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Quảng Ninh giữ chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2004-2011; phê chuẩn bổ sung ông Huỳnh Đức Thơ, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố, giữ chức Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ 2004-2011.
Báo cũng phản ánh: Hàng chục người lao động ở Quảng Trị (QT) đến tuổi hưởng lương hưu đã bị Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh này ngang nhiên từ chối làm thủ tục trả lương hưu cho họ, với lý do... không cần biết lý do là vì họ đã có tên trong danh sách “nhận tiền một cục” theo chính sách 176 cách đây đã gần 20 năm. Vì quá uất ức trước sự trái ngang, những người lao động về hưu “xấu số” này đã vay mượn để sống qua ngày, quyết đi tìm công lý. Kết quả, dù phải trải qua vô cùng gian nan, nhưng rồi sự thật đã lên tiếng: Thanh tra tỉnh QT đã kết luận là những người về hưu đang bị cắt lương hưu nói trên là nạn nhân của một “phi vụ” lập hồ sơ quyết toán khống của các cơ quan công quyền địa phương; họ không hề hay biết, không ký nhận tiền 176 ở bất cứ hồ sơ giấy tờ nào cả. Ai cho phép BHXH căn cứ vào một bộ hồ sơ giả dối như vậy để từ chối trả lương hưu của người lao động? Sao lại lấy cái sai phạm của cơ quan công quyền trút lên những người nghỉ hưu?... Và dĩ nhiên, câu hỏi không chỉ dừng ở đó. Vì sao một vụ việc rõ ràng như vậy, mà đã hơn ba năm trôi qua (chỉ kể từ ngày thanh tra có kết luận) vẫn không được giải quyết?
Những người về hưu này đã ôm đơn ra tận Hà Nội nhiều lần để kêu cứu các cơ quan quyền lực cao nhất của đất nước, họ đã nhận được từ đó các công văn phúc đáp có nội dung vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của chính quyền tỉnh QT. Thế nhưng, trở về quê nhà, họ nhận được câu trả lời từ UBND tỉnh: “Không thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND tỉnh” (công văn số 1970, ngày 15.7.2010). Khi cùng đường rồi, có người “tham mưu” là nên gửi đơn khởi kiện BHXH ra toà án, thế là họ khởi kiện. Toà tỉnh “đá” về toà thành phố, nhưng rồi vụ việc vẫn không được đưa ra xét xử.
Thanh tra Chính phủ nói rằng, vụ việc không thuộc thẩm quyền của cơ quan này và hướng dẫn các nạn nhân về lại ngay toà án thành phố thuộc tỉnh QT... Những người về hưu xấu số này ôm một đống đơn trương hồ sơ cao gần bằng người họ nói rằng nhiều lúc kiệt sức, mất hết niềm tin vì oan ức, tức tối nhưng rồi tiếng gọi của danh dự, sự hối thúc và tin tưởng vào công lý đã giúp họ trụ lại để tiếp tục cuộc đấu đòi được cấp lương hưu theo quy định.
Phải mất bao nhiêu lâu nữa, những người về hưu đang kêu kiện ở QT mới được nhận lương hưu? Câu trả lời có thể là rất lâu hoặc không bao giờ, bởi không có ai đã, đang phải chịu trách nhiệm chính trong vụ việc này cả. Việc đi truy tìm ai, như thế nào trong vụ lập hồ sơ khống quyết toán tiền chế độ 176 xảy ra từ năm 1993 không hề liên quan gì tới việc phải trả lương hưu ngay cho những người lao động đã đóng BHXH ở tỉnh QT. BHXH tỉnh này phải chịu trách nhiệm và bị truy cứu trách nhiệm về việc không trả lương hưu cho người nghỉ hưu, để xảy ra những hậu quả xấu về xã hội, chính trị trong thời gian qua. Câu chuyện “sống không có lương hưu” ở QT cho thấy trong bộ máy hành chính phục vụ nhân dân của chúng ta vẫn còn không ít câu chuyện hành dân hài hước tới mức... không dám kể.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Tiền phong có bài Thông tư có hiệu lực từ ngày ký?. Bài báo phản ánh: Theo ông Lê Hồng Sơn - Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, trước ý kiến của nhiều doanh nghiệp phàn nàn việc Thông tư 116 của Bộ Tài chính về cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu, và Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước quy định các tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng có dấu hiệu chín ép, Bộ Tư pháp đã thẩm định, thấy các văn bản này đúng là có vấn đề.
Thông tư 116 được ký ban hành ngày 4-8-2010, Điều 2 của Thông tư quy định: “Thông tư có hiệu lực kể từ ngày ký”. Theo quy định về hiệu lực thi hành văn bản quy phạm pháp luật, thời điểm văn bản có hiệu lực không sớm hơn 45 ngày, kể từ ngày ký. Như vậy, về nguyên tắc, đến ngày 19-9-2010, Thông tư số 116 mới có hiệu lực. Việc quy định hiệu lực sớm, tùy tiện của Thông tư 116 sẽ gây thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh hoạt động hợp pháp. Cũng theo ông Lê Hồng Sơn, Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước, ban hành ngày 27-9-2010 có điều khoản quy định “Thông tư có hiệu lực sau 3 ngày kể từ ngày ký”, là không bảo đảm nguyên tắc luật định. Bộ Tư pháp đã đề nghị Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước kiểm điểm trách nhiệm của các đơn vị, công chức có sai phạm trong soạn thảo, ban hành 2 thông tư nêu trên trước ngày 12-11-2010.
2. Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh: Hội đồng khoa học của Bộ Tư pháp đã có cuộc họp cho ý kiến về dự thảo của 2 Chiến lược phát triển nghề luật sư đến năm 2020 và Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo đa số ý kiến của các thành viên Hội đồng khoa học thì đây là hai chiến lược phát triển những lĩnh vực, nghề cùng do ngành Tư pháp quản lý nên rất cần thiết phải có sự phối hợp với nhau, đảm bảo sự hài hòa nhằm bảo vệ quyền lợi của đối tượng được trợ giúp pháp lý và đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý do luật sư cung cấp của người dân.
Chủ tịch Hội đồng - Thứ trưởng Hoàng Thế Liên lưu ý, trợ giúp pháp lý là một loại hình dịch vụ công của Nhà nước, Nhà nước đóng vai trò chủ đạo, còn tổ chức thực hiện như thế nào thì sẽ căn cứ vào tình hình kinh tế - xã hội từng giai đoạn. Vì vậy, cái đích của cuối cùng mà Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý phải làm được là xóa bỏ suy nghĩ “của cho không là của rẻ mạt”. Tuy nhiên, nghề luật sư là một nghề tự do, cần tuân theo quy luật thị trường nên Nhà nước không thể can thiệp quá sâu; do đó, Chiến lược phát triển nghề luật sư sẽ mang tính dự báo nhiều hơn.
3. Báo Pháp luật và xã hội có bài Tư pháp: Ít người, nhiều việc. Bài báo phản ánh: Hôm qua (13-10), Sở Tư pháp Hà Nội đã tổ chức giao ban công tác tư pháp quý IV với các đơn vị trực thuộc Sở và 29 quận, huyện, trên địa bàn thành phố.
Ngoài những khó khăn liên quan đến nghiệp vụ công tác thì “ít người, nhiều việc” là phản ánh của hầu hết các quận huyện. Như Thường Tín chỉ có năm cán bộ, công chức nhưng một người phải trực “một cửa”, chỉ còn 4 người, “bơi” mãi cũng không hết việc. Nhất là nhận thêm nhiệm vụ theo dõi tình tình thi hành pháp luật, Phòng Tư pháp huyện này chưa biết phải “chia việc” thế nào cho ổn, bởi ai cũng quá bận. Tương tự, Phòng Tư pháp huyện Thạch Thất cũng có 5 người nhưng chờ mãi không có chỉ tiêu thi công chức nên hai cán bộ hợp đồng đã thi tuyển vào công chức cấp xã, thành thử phải ký hợp đồng với một cử nhân Triết học để làm tư pháp… Nhiều khó khăn cũng được các trưởng, phó phòng Tư pháp quận, huyện phản ánh như theo bà Nguyễn Bích Thủy, Phó phòng Tư pháp quận Hoàn Kiếm thì tuy Thông tư 73 qui định mỗi vụ việc hòa giải được chi 150.000 đồng, nhưng hầu hết các phường thuộc quận này không chi đúng, mà vẫn thực hiện theo qui định cũ (70.000đ/người/tháng) bởi thiếu hướng dẫn cụ thể…
Để ba tháng cuối năm gấp rút hoàn thành tốt nhiệm vụ đặt ra trong năm 2010, Giám đốc Sở Tư pháp Phan Hồng Sơn yêu cầu các quận, huyện tập trung cho công tác văn bản, nhất là hoạt động kiểm tra để kịp thời phát hiện và khắc phục các sai sót. Ngoài ra, tăng cường thanh kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ tư pháp xã phường, phấn đấu không để xảy ra các sai sót trong hoạt động nghiệp vụ.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Tặng" tài sản để tránh thi hành án. Bài báo phản ánh: Gần bốn năm qua, người thợ hồ tên Thạch Phi (phường Phước Nguyên, thị xã Bà Rịa, Bà Rịa-Vũng Tàu) rơi vào bước đường cùng của bệnh tật, nợ nần. Cả gia đình ông Phi bữa đói bữa no trong căn nhà thuê chật chội, luôn bị chủ hăm dọa đuổi đi vì thiếu tiền. Sự tuyệt vọng lẫn bức xúc đang lên tới đỉnh điểm khi vụ kiện ông đòi chủ thầu bồi thường thiệt hại do tai nạn lao động vẫn chưa có kết quả. Đầu tháng 12-2005, ông Phi vào làm phụ hồ cho công trình do ông Nguyễn Công Minh (phường Phước Nguyên) là chủ thầu. Ông Minh cũng là thợ xây dựng nhưng tự đứng ra thầu, thuê thêm người về làm, không có giấy phép hoạt động.
Vụ án được TAND thị xã Bà Rịa đưa ra xét xử sơ thẩm vào tháng 9-2007. Theo đó, tòa buộc ông Minh phải bồi thường hơn 71 triệu đồng bao gồm các khoản chi phí y tế, tiền xe đi lại, thu nhập bị mất của người nuôi bệnh, tiền làm tay giả. Đồng thời, hằng tháng ông Minh phải trợ cấp cho ông Phi một khoản tiền cho đến khi ông Phi mất.
Cứ tưởng một thời gian nữa thì ông Phi sẽ được thi hành án. Không ngờ, một tuần sau khi nộp đơn kháng cáo, ông Minh đã đi công chứng hợp đồng tặng cho mẹ ruột của mình miếng đất rộng gần 280 m2 do ông đứng tên. Sau khi được cấp giấy đỏ, mẹ ông Minh đã chuyển nhượng phần đất này cho người khác. Án phúc thẩm tháng 11-2007 của TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng tuyên xử ông Minh phải bồi thường hơn 71 triệu đồng cho ông Phi. Sau phiên tòa này, ông Minh đã không thi hành án, vịn cớ mình không còn tài sản nào có giá trị, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, phải ở nhờ nhà của cha mẹ. Gần bốn năm qua, Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Bà Rịa cũng chỉ thi hành được 10 triệu đồng để giao cho ông Phi.
Báo cũng có bài “Kiến nghị tháo gỡ về giá đất, bồi thường… ở Nghị định 69”. Bài báo phản ánh: Nghị định 69/2009 (quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư) làm phát sinh nhiều vấn đề, gây khó khăn cho TP. Cụ thể là các doanh nghiệp sẽ e ngại đầu tư, gây ra tình trạng không có việc làm, nguồn thu… Các đại biểu Quốc hội cần quan tâm và có ý kiến để sửa Nghị định 69 càng sớm càng tốt. Phó Chủ tịch UBND TP Lê Minh Trí phát biểu tại buổi làm việc với Đoàn đại biểu Quốc hội TP ngày 14-10. Ông Trí cũng mong muốn Quốc hội nghiên cứu vấn đề quản lý thị trường bất động sản theo hướng có cơ chế kiểm soát giá thành thị trường bất động sản…
Trước đó, UBND TP đã báo cáo với Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM về tình hình kinh tế của TP. Theo đó, chín tháng đầu năm, GDP bình quân đạt 11,2%, phấn đấu cả năm đạt 11,5%. TP cũng nhận định giá cả từ nay đến cuối năm sẽ còn tăng...
5. Báo Sài Gòn giải phóng có bài Góp ý dự án Luật Thủ đô: Thủ đô phải trở thành biểu tượng của toàn dân. Bài báo phản ánh: Sáng 14-10, dưới sự chủ trì của Chủ tịch HĐND TPHCM, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM Phạm Phương Thảo, đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM tổ chức hội thảo góp ý cho dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội, Luật Bầu cử HĐND và Luật Thủ đô.
Đối với dự án Luật Thủ đô, hầu hết các ý kiến đều cho rằng, cần thiết phải có Luật Thủ đô nhằm tạo điều kiện cho thủ đô phát triển. Một đại diện Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cho rằng: Những quy định trong dự án Luật Thủ đô ban hành còn chung chung, nặng về khoa trương, hình thức mà thiếu các quy định mang tính đặc thù của thủ đô. Phó Chủ tịch UBMTTQ quận Thủ Đức Bùi Thị Phụng cho rằng: Về phát triển giáo dục và đào tạo, phát triển khoa học và công nghệ, dự án quy định cho thủ đô quá nhiều đặc quyền so với cả nước. Điều này sẽ làm mất cân bằng, tạo khoảng cách riêng biệt, không có lợi.
Ở khía cạnh khác, ông Hoàng Minh Khôi, Trưởng phòng Tư pháp UBND quận 2, góp ý: Tại điều 4 của dự án Luật Thủ đô quy định nhiệm vụ xây dựng, phát triển thủ đô dường như có sự phân biệt trong việc xây dựng, phát triển thủ đô: Người dân thủ đô thì có quyền và nghĩa vụ, còn người dân cả nước chỉ có nhiệm vụ. Như vậy chưa xứng với vị thế thủ đô là trái tim của cả nước. Vì vậy, ông Khôi đề nghị sửa lại: Xây dựng, phát triển thủ đô là quyền và nghĩa vụ của mỗi người dân thủ đô cũng đồng thời là quyền và nghĩa vụ của nhân dân cả nước. Ở điều 6 quy định biểu tượng của thủ đô do HĐND TP Hà Nội quyết định, theo ông Khôi, thủ đô là của toàn dân nên cần có sự lựa chọn biểu tượng của toàn dân.
Góp ý cho dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Luật Bầu cử đại biểu HĐND, nhiều ý kiến cho rằng, đối với các địa phương thực hiện thí điểm không còn tổ chức HĐND quận, huyện, phường cần bổ sung số lượng đại biểu HĐND TP chuyên trách để nắm bắt kịp thời, đề đạt nguyện vọng của người dân ở cơ sở.
Điểm tin báo chí sáng ngày 15 tháng 10 năm 2010
15/10/2010
Trong buổi sáng ngày 15/10/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Chiều 14/10 Ban chấp hành trung ương Đảng đã ra thông báo kỷ luật ông Đinh Văn Hùng, Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình bằng hình thức cảnh cáo, nghỉ công tác để nghỉ hưu. Ông Hùng vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, phương thức lãnh đạo của Đảng, Quy chế làm việc của Tỉnh uỷ, Quy định số 5 của Ban Bí thư; vi phạm tiêu chuẩn đảng viên, cấp uỷ viên và phẩm chất, đạo đức, lối sống.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 14-10, Cục An ninh tài chính tiền tệ đầu tư và Cục An ninh điều tra – Bộ Công an đã thực hiện khám xét nhà riêng, nơi làm việc của ông Phan Hà Bình (bút danh Hà Phan, Phó Tổng thư ký tòa soạn Báo Tiền Phong). Trước đó, vào tối 13-10, tại Nhà hàng Nhật Hạ (địa chỉ 82 Võ Văn Tần, phường 6, quận 3, TPHCM), cơ quan công an bắt khẩn cấp Bình khi ông ta đang nhận 220 triệu đồng của Công ty cổ phần Xi măng Sài Gòn – Tân Kỳ.
Tại cơ quan điều tra, ông Phan Hà Bình khai nhận: Vào ngày 13-9, Bình cùng một phóng viên khác đã viết và đăng bài “SGT và KBC - Dự án tỷ đô đầu voi đuôi chuột” có nội dung gây bất lợi cho Công ty cổ phần Xi măng Sài Gòn – Tân Kỳ, thuộc Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn. Sau đó, nhà báo này đã nhiều lần đến gặp những người có trách nhiệm của công ty đòi “chung chi”. Trước sự vòi vĩnh trắng trợn này, Công ty cổ phần Xi măng Sài Gòn – Tân Kỳ đồng ý đưa tiền, hẹn địa điểm là Nhà hàng Nhật Hạ rồi tố cáo với cơ quan công an.
3. Báo Lao động phản ánh: Hôm nay (14/10), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định phê chuẩn bầu cử bổ sung, miễn nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch UBND các tỉnh: Lâm Đồng, Quảng Ninh và TP. Đà Nẵng. Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn bổ sung ông Nguyễn Văn Yên, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng, giữ chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng nhiệm kỳ 2004-2011; đồng thời miễn nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng của ông Trần Quang Thái để nghỉ hưu theo chế độ.
Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn ông Đặng Huy Hậu, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Quảng Ninh giữ chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2004-2011; phê chuẩn bổ sung ông Huỳnh Đức Thơ, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố, giữ chức Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ 2004-2011.
Báo cũng phản ánh: Hàng chục người lao động ở Quảng Trị (QT) đến tuổi hưởng lương hưu đã bị Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh này ngang nhiên từ chối làm thủ tục trả lương hưu cho họ, với lý do... không cần biết lý do là vì họ đã có tên trong danh sách “nhận tiền một cục” theo chính sách 176 cách đây đã gần 20 năm. Vì quá uất ức trước sự trái ngang, những người lao động về hưu “xấu số” này đã vay mượn để sống qua ngày, quyết đi tìm công lý. Kết quả, dù phải trải qua vô cùng gian nan, nhưng rồi sự thật đã lên tiếng: Thanh tra tỉnh QT đã kết luận là những người về hưu đang bị cắt lương hưu nói trên là nạn nhân của một “phi vụ” lập hồ sơ quyết toán khống của các cơ quan công quyền địa phương; họ không hề hay biết, không ký nhận tiền 176 ở bất cứ hồ sơ giấy tờ nào cả. Ai cho phép BHXH căn cứ vào một bộ hồ sơ giả dối như vậy để từ chối trả lương hưu của người lao động? Sao lại lấy cái sai phạm của cơ quan công quyền trút lên những người nghỉ hưu?... Và dĩ nhiên, câu hỏi không chỉ dừng ở đó. Vì sao một vụ việc rõ ràng như vậy, mà đã hơn ba năm trôi qua (chỉ kể từ ngày thanh tra có kết luận) vẫn không được giải quyết?
Những người về hưu này đã ôm đơn ra tận Hà Nội nhiều lần để kêu cứu các cơ quan quyền lực cao nhất của đất nước, họ đã nhận được từ đó các công văn phúc đáp có nội dung vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của chính quyền tỉnh QT. Thế nhưng, trở về quê nhà, họ nhận được câu trả lời từ UBND tỉnh: “Không thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND tỉnh” (công văn số 1970, ngày 15.7.2010). Khi cùng đường rồi, có người “tham mưu” là nên gửi đơn khởi kiện BHXH ra toà án, thế là họ khởi kiện. Toà tỉnh “đá” về toà thành phố, nhưng rồi vụ việc vẫn không được đưa ra xét xử.
Thanh tra Chính phủ nói rằng, vụ việc không thuộc thẩm quyền của cơ quan này và hướng dẫn các nạn nhân về lại ngay toà án thành phố thuộc tỉnh QT... Những người về hưu xấu số này ôm một đống đơn trương hồ sơ cao gần bằng người họ nói rằng nhiều lúc kiệt sức, mất hết niềm tin vì oan ức, tức tối nhưng rồi tiếng gọi của danh dự, sự hối thúc và tin tưởng vào công lý đã giúp họ trụ lại để tiếp tục cuộc đấu đòi được cấp lương hưu theo quy định.
Phải mất bao nhiêu lâu nữa, những người về hưu đang kêu kiện ở QT mới được nhận lương hưu? Câu trả lời có thể là rất lâu hoặc không bao giờ, bởi không có ai đã, đang phải chịu trách nhiệm chính trong vụ việc này cả. Việc đi truy tìm ai, như thế nào trong vụ lập hồ sơ khống quyết toán tiền chế độ 176 xảy ra từ năm 1993 không hề liên quan gì tới việc phải trả lương hưu ngay cho những người lao động đã đóng BHXH ở tỉnh QT. BHXH tỉnh này phải chịu trách nhiệm và bị truy cứu trách nhiệm về việc không trả lương hưu cho người nghỉ hưu, để xảy ra những hậu quả xấu về xã hội, chính trị trong thời gian qua. Câu chuyện “sống không có lương hưu” ở QT cho thấy trong bộ máy hành chính phục vụ nhân dân của chúng ta vẫn còn không ít câu chuyện hành dân hài hước tới mức... không dám kể.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Tiền phong có bài Thông tư có hiệu lực từ ngày ký?. Bài báo phản ánh: Theo ông Lê Hồng Sơn - Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, trước ý kiến của nhiều doanh nghiệp phàn nàn việc Thông tư 116 của Bộ Tài chính về cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu, và Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước quy định các tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng có dấu hiệu chín ép, Bộ Tư pháp đã thẩm định, thấy các văn bản này đúng là có vấn đề.
Thông tư 116 được ký ban hành ngày 4-8-2010, Điều 2 của Thông tư quy định: “Thông tư có hiệu lực kể từ ngày ký”. Theo quy định về hiệu lực thi hành văn bản quy phạm pháp luật, thời điểm văn bản có hiệu lực không sớm hơn 45 ngày, kể từ ngày ký. Như vậy, về nguyên tắc, đến ngày 19-9-2010, Thông tư số 116 mới có hiệu lực. Việc quy định hiệu lực sớm, tùy tiện của Thông tư 116 sẽ gây thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh hoạt động hợp pháp. Cũng theo ông Lê Hồng Sơn, Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước, ban hành ngày 27-9-2010 có điều khoản quy định “Thông tư có hiệu lực sau 3 ngày kể từ ngày ký”, là không bảo đảm nguyên tắc luật định. Bộ Tư pháp đã đề nghị Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước kiểm điểm trách nhiệm của các đơn vị, công chức có sai phạm trong soạn thảo, ban hành 2 thông tư nêu trên trước ngày 12-11-2010.
2. Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh: Hội đồng khoa học của Bộ Tư pháp đã có cuộc họp cho ý kiến về dự thảo của 2 Chiến lược phát triển nghề luật sư đến năm 2020 và Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo đa số ý kiến của các thành viên Hội đồng khoa học thì đây là hai chiến lược phát triển những lĩnh vực, nghề cùng do ngành Tư pháp quản lý nên rất cần thiết phải có sự phối hợp với nhau, đảm bảo sự hài hòa nhằm bảo vệ quyền lợi của đối tượng được trợ giúp pháp lý và đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý do luật sư cung cấp của người dân.
Chủ tịch Hội đồng - Thứ trưởng Hoàng Thế Liên lưu ý, trợ giúp pháp lý là một loại hình dịch vụ công của Nhà nước, Nhà nước đóng vai trò chủ đạo, còn tổ chức thực hiện như thế nào thì sẽ căn cứ vào tình hình kinh tế - xã hội từng giai đoạn. Vì vậy, cái đích của cuối cùng mà Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý phải làm được là xóa bỏ suy nghĩ “của cho không là của rẻ mạt”. Tuy nhiên, nghề luật sư là một nghề tự do, cần tuân theo quy luật thị trường nên Nhà nước không thể can thiệp quá sâu; do đó, Chiến lược phát triển nghề luật sư sẽ mang tính dự báo nhiều hơn.
3. Báo Pháp luật và xã hội có bài Tư pháp: Ít người, nhiều việc. Bài báo phản ánh: Hôm qua (13-10), Sở Tư pháp Hà Nội đã tổ chức giao ban công tác tư pháp quý IV với các đơn vị trực thuộc Sở và 29 quận, huyện, trên địa bàn thành phố.
Ngoài những khó khăn liên quan đến nghiệp vụ công tác thì “ít người, nhiều việc” là phản ánh của hầu hết các quận huyện. Như Thường Tín chỉ có năm cán bộ, công chức nhưng một người phải trực “một cửa”, chỉ còn 4 người, “bơi” mãi cũng không hết việc. Nhất là nhận thêm nhiệm vụ theo dõi tình tình thi hành pháp luật, Phòng Tư pháp huyện này chưa biết phải “chia việc” thế nào cho ổn, bởi ai cũng quá bận. Tương tự, Phòng Tư pháp huyện Thạch Thất cũng có 5 người nhưng chờ mãi không có chỉ tiêu thi công chức nên hai cán bộ hợp đồng đã thi tuyển vào công chức cấp xã, thành thử phải ký hợp đồng với một cử nhân Triết học để làm tư pháp… Nhiều khó khăn cũng được các trưởng, phó phòng Tư pháp quận, huyện phản ánh như theo bà Nguyễn Bích Thủy, Phó phòng Tư pháp quận Hoàn Kiếm thì tuy Thông tư 73 qui định mỗi vụ việc hòa giải được chi 150.000 đồng, nhưng hầu hết các phường thuộc quận này không chi đúng, mà vẫn thực hiện theo qui định cũ (70.000đ/người/tháng) bởi thiếu hướng dẫn cụ thể…
Để ba tháng cuối năm gấp rút hoàn thành tốt nhiệm vụ đặt ra trong năm 2010, Giám đốc Sở Tư pháp Phan Hồng Sơn yêu cầu các quận, huyện tập trung cho công tác văn bản, nhất là hoạt động kiểm tra để kịp thời phát hiện và khắc phục các sai sót. Ngoài ra, tăng cường thanh kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ tư pháp xã phường, phấn đấu không để xảy ra các sai sót trong hoạt động nghiệp vụ.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Tặng" tài sản để tránh thi hành án. Bài báo phản ánh: Gần bốn năm qua, người thợ hồ tên Thạch Phi (phường Phước Nguyên, thị xã Bà Rịa, Bà Rịa-Vũng Tàu) rơi vào bước đường cùng của bệnh tật, nợ nần. Cả gia đình ông Phi bữa đói bữa no trong căn nhà thuê chật chội, luôn bị chủ hăm dọa đuổi đi vì thiếu tiền. Sự tuyệt vọng lẫn bức xúc đang lên tới đỉnh điểm khi vụ kiện ông đòi chủ thầu bồi thường thiệt hại do tai nạn lao động vẫn chưa có kết quả. Đầu tháng 12-2005, ông Phi vào làm phụ hồ cho công trình do ông Nguyễn Công Minh (phường Phước Nguyên) là chủ thầu. Ông Minh cũng là thợ xây dựng nhưng tự đứng ra thầu, thuê thêm người về làm, không có giấy phép hoạt động.
Vụ án được TAND thị xã Bà Rịa đưa ra xét xử sơ thẩm vào tháng 9-2007. Theo đó, tòa buộc ông Minh phải bồi thường hơn 71 triệu đồng bao gồm các khoản chi phí y tế, tiền xe đi lại, thu nhập bị mất của người nuôi bệnh, tiền làm tay giả. Đồng thời, hằng tháng ông Minh phải trợ cấp cho ông Phi một khoản tiền cho đến khi ông Phi mất.
Cứ tưởng một thời gian nữa thì ông Phi sẽ được thi hành án. Không ngờ, một tuần sau khi nộp đơn kháng cáo, ông Minh đã đi công chứng hợp đồng tặng cho mẹ ruột của mình miếng đất rộng gần 280 m2 do ông đứng tên. Sau khi được cấp giấy đỏ, mẹ ông Minh đã chuyển nhượng phần đất này cho người khác. Án phúc thẩm tháng 11-2007 của TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng tuyên xử ông Minh phải bồi thường hơn 71 triệu đồng cho ông Phi. Sau phiên tòa này, ông Minh đã không thi hành án, vịn cớ mình không còn tài sản nào có giá trị, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, phải ở nhờ nhà của cha mẹ. Gần bốn năm qua, Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Bà Rịa cũng chỉ thi hành được 10 triệu đồng để giao cho ông Phi.
Báo cũng có bài “Kiến nghị tháo gỡ về giá đất, bồi thường… ở Nghị định 69”. Bài báo phản ánh: Nghị định 69/2009 (quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư) làm phát sinh nhiều vấn đề, gây khó khăn cho TP. Cụ thể là các doanh nghiệp sẽ e ngại đầu tư, gây ra tình trạng không có việc làm, nguồn thu… Các đại biểu Quốc hội cần quan tâm và có ý kiến để sửa Nghị định 69 càng sớm càng tốt. Phó Chủ tịch UBND TP Lê Minh Trí phát biểu tại buổi làm việc với Đoàn đại biểu Quốc hội TP ngày 14-10. Ông Trí cũng mong muốn Quốc hội nghiên cứu vấn đề quản lý thị trường bất động sản theo hướng có cơ chế kiểm soát giá thành thị trường bất động sản…
Trước đó, UBND TP đã báo cáo với Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM về tình hình kinh tế của TP. Theo đó, chín tháng đầu năm, GDP bình quân đạt 11,2%, phấn đấu cả năm đạt 11,5%. TP cũng nhận định giá cả từ nay đến cuối năm sẽ còn tăng...
5. Báo Sài Gòn giải phóng có bài Góp ý dự án Luật Thủ đô: Thủ đô phải trở thành biểu tượng của toàn dân. Bài báo phản ánh: Sáng 14-10, dưới sự chủ trì của Chủ tịch HĐND TPHCM, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM Phạm Phương Thảo, đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM tổ chức hội thảo góp ý cho dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội, Luật Bầu cử HĐND và Luật Thủ đô.
Đối với dự án Luật Thủ đô, hầu hết các ý kiến đều cho rằng, cần thiết phải có Luật Thủ đô nhằm tạo điều kiện cho thủ đô phát triển. Một đại diện Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cho rằng: Những quy định trong dự án Luật Thủ đô ban hành còn chung chung, nặng về khoa trương, hình thức mà thiếu các quy định mang tính đặc thù của thủ đô. Phó Chủ tịch UBMTTQ quận Thủ Đức Bùi Thị Phụng cho rằng: Về phát triển giáo dục và đào tạo, phát triển khoa học và công nghệ, dự án quy định cho thủ đô quá nhiều đặc quyền so với cả nước. Điều này sẽ làm mất cân bằng, tạo khoảng cách riêng biệt, không có lợi.
Ở khía cạnh khác, ông Hoàng Minh Khôi, Trưởng phòng Tư pháp UBND quận 2, góp ý: Tại điều 4 của dự án Luật Thủ đô quy định nhiệm vụ xây dựng, phát triển thủ đô dường như có sự phân biệt trong việc xây dựng, phát triển thủ đô: Người dân thủ đô thì có quyền và nghĩa vụ, còn người dân cả nước chỉ có nhiệm vụ. Như vậy chưa xứng với vị thế thủ đô là trái tim của cả nước. Vì vậy, ông Khôi đề nghị sửa lại: Xây dựng, phát triển thủ đô là quyền và nghĩa vụ của mỗi người dân thủ đô cũng đồng thời là quyền và nghĩa vụ của nhân dân cả nước. Ở điều 6 quy định biểu tượng của thủ đô do HĐND TP Hà Nội quyết định, theo ông Khôi, thủ đô là của toàn dân nên cần có sự lựa chọn biểu tượng của toàn dân.
Góp ý cho dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Luật Bầu cử đại biểu HĐND, nhiều ý kiến cho rằng, đối với các địa phương thực hiện thí điểm không còn tổ chức HĐND quận, huyện, phường cần bổ sung số lượng đại biểu HĐND TP chuyên trách để nắm bắt kịp thời, đề đạt nguyện vọng của người dân ở cơ sở.