I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo An ninh thủ đô phản ánh: Sáng 14-7, Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) và dự án MUTRAP III phối hợp tổ chức hội thảo “Kinh nghiệm quốc tế về quản lý dịch vụ phân phối và định hướng hoàn thiện pháp luật của Việt Nam”. Sau hơn 3 năm gia nhập WTO, Việt Nam đã có nhiều chuyển biến mạnh mẽ trong lĩnh vực phân phối nói chung và bán lẻ nói riêng. Việt Nam liên tục được xếp thứ hạng cao về chỉ số phát triển kinh doanh bán lẻ (GRDI). Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội 6 tháng đầu năm 2010 đạt 747,4 nghìn tỷ đồng, tăng 26,7% so với cùng kỳ năm 2009. Tuy nhiên, việc mở cửa thị trường phân phối đã tạo áp lực rất lớn đối với các nhà sản xuất (bao gồm cả những hộ nông dân) và các nhà phân phối trong nước. Đại biểu tham dự hội thảo đã tiếp thu kinh nghiệm từ các nhà quản lý, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp cho việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách trong lĩnh vực dịch vụ phân phối.
2. Báo Thanh niên có bài TP Đà Nẵng đặt tên đường Hoàng Sa, Trường Sa. Bài báo phản ánh: HĐND TP Đà Nẵng khóa VII chiều 14.7 đã thông qua nghị quyết đặt tên 128 tuyến đường trên địa bàn TP, trong đó có 3 người nước ngoài là Norman Morrison - một người Mỹ ủng hộ cuộc chiến tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam; Francis Henry Loseby - một luật sư người Anh đã có công giúp Bác Hồ thoát khỏi nhà tù của thực dân Anh tại Hồng Kông năm 1931 và Alexandre Yersin - nhà vi trùng học người Pháp gốc Thụy Sĩ, người đã lập Viện Pasteur Nha Trang... Đặc biệt, HĐND TP Đà Nẵng đã quyết định đặt tên đường Hoàng Sa - huyện đảo của TP Đà Nẵng (đoạn từ Bãi Bắc - đường Nguyễn Công Trứ) dài 15,51 km và đường Trường Sa - huyện đảo của Khánh Hòa (từ Nguyễn Công Trứ đến giáp địa phận Quảng Nam) dài hơn 11 km.
3. Báo Tầmnhìn.net có bài Énbạc mở chợ công khai rao bán hàng nhái! Bài báo phản ánh: Trong khi các cơ quan pháp luật đang nỗ lực đẩy lùi hàng giả, hàng nhái thì website Énbạc lại ngang nhiên mở chợ công khai bày bán hàng nhái! Énbạc là một website thuộc Công ty cổ phần truyền thông Việt Nam, một công ty quản lý nhiều website có nhiều lượt người truy cập như Kênh 14, CafeF…Theo công bố thì website này được cấp phép từ tháng 8/2008, hoạt động trong lĩnh vực cung cấp các thông tin về rao vặt và mua bán sản phẩm.
Điều bất ngờ là khi click vào “Điện thoại” trên website này lại có hẳn một mục dành cho việc bán hàng nhái. Chuyên mục này được mở công khai với tên gọi là “Fake/Nhái”. Trên đó rao bán các loại điện thoại từ bình dân đến cao cấp, được cho là hàng nhái đến từ Trung Quốc. “Chợ” này có bày bán hàng nhái của các thương hiệu nổi tiếng như Nokia, Iphone, Mobiado…Thống kê cho thấy, chuyên mục dành cho hàng nhái này có tới 47 trang với trên 440 gian hàng. Theo Thông tư liên tịch số 10 của liên Bộ Tài chính – Thương mại – Khoa học Công nghệ Môi trường – Công an (ngày 27/4/200) thì: Mọi hành vi sản xuất, gia công, chế biến, bao gói, lắp ráp, buôn bán, tàng trữ, xuất khẩu, nhập khẩu, vận chuyển, quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại hàng giả phát hiện được phải xử lý nghiêm theo pháp luật. Vừa qua, nhiều khách hàng cũng đã khiếu nại website này vì một số gian hàng đã nhận tiền nhưng không giao hàng hoặc giao hàng kém chất lượng.
4. Báo Tuổi trẻ có bài Năng lực thoát nước Hà Nội còn nhiều hạn chế. Bài báo phản ánh: Ngày 15-7, phát biểu tại phiên bế mạc kỳ họp HĐND TP Hà Nội, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo thừa nhận năng lực giao thông và thoát nước của Hà Nội còn nhiều hạn chế, và thông báo TP đã gửi văn bản lên Thường trực Chính phủ đề nghị cho dừng xây năm cổng chào ở các cửa ngõ thủ đô. Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo thừa nhận chuyện dân thiếu nước sạch, cắt điện diện rộng, ùn tắc giao thông, nhất là trận mưa gây ngập lớn tại thủ đô sáng 13-7 vừa qua đã khiến người dân bức xúc. Theo ông Thảo, Hà Nội mới giải quyết được 66/124 điểm thường xuyên ùn tắc giao thông, trong khi các phương tiện giao thông tại các ngã tư thời gian qua đã gia tăng đến 15% nên năng lực giao thông của TP rất khó đáp ứng, mọi giải pháp vẫn chỉ là loay hoay tình thế. Cũng theo ông Nguyễn Thế Thảo: “Năng lực tiêu thoát của TP hiện chỉ đáp ứng được với trận mưa 50mm trong hai giờ, nếu mưa từ 50-100mm/2 giờ sẽ có 25 điểm úng ngập, mưa lớn vượt quá 100mm như vừa qua thì không kể hết bao nhiêu điểm ngập”. Còn dự án thoát nước TP phải vay 1,2 tỉ USD để làm, khi giai đoạn I hoàn tất chỉ giúp tiêu thoát trên lưu vực sông Tô Lịch với những trận mưa 172mm/2 ngày. Đến năm 2013, dự án này mới hoàn thành giai đoạn II với khả năng tiêu thoát nâng lên 310mm/2 ngày. Để giải quyết rốt ráo chuyện úng ngập, TP cùng các sở ngành vừa qua đã rà soát quy hoạch thoát nước, chỉ đạo các đơn vị có phương án ứng trực, tiêu thoát nước cục bộ cũng như điều phối giao thông. Riêng về tình huống xảy ra mưa lớn trong dịp đại lễ 1.000 năm Thăng Long, ông Nguyễn Thế Thảo cho hay TP không có kinh phí để tổ chức bắn tên lửa chặn mưa, nhưng sẽ tổ chức lực lượng phòng bị tất cả những tình huống này trước kỳ đại lễ.
Về tiến độ chuẩn bị kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, ông Nguyễn Thế Thảo cho biết TP đã tập trung mọi nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình, chỉnh trang đô thị, cải tạo, xử lý ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, theo ông Thảo: “Có những việc còn hạn chế, nhiều dự án chỉnh trang cùng làm ồ ạt, biện pháp tổ chức thi công không hợp lý, gây bức xúc”. Về kịch bản của mười ngày đại lễ, ông Thảo thừa nhận: “Đúng là việc chuẩn bị kịch bản có phần lúng túng và chúng tôi nhận thiếu sót đó”. Đặc biệt, nhiều công trình chậm so với tiến độ đề ra, nếu không có cơ chế đặc thù, không chỉ đạo quyết liệt sẽ không thể hoàn thành đúng tiến độ chuẩn bị cho đại lễ.
Liên quan đến việc xây dựng năm cổng chào ở các cửa ngõ thủ đô, ông Thảo cho hay đây là cổng chào để chào mừng sự kiện thủ đô 1.000 năm tuổi, không phải là công trình vĩnh cửu hoặc khải hoàn môn như một số ý kiến chuyên gia phân tích. Do vậy, quá trình thực hiện TP căn cứ vào quyết định của Thủ tướng để chỉ đạo thực hiện quy hoạch chi tiết và thiết kế kiến trúc năm cổng chào, xin ý kiến các tổ chức chuyên môn về phương án kiến trúc, kêu gọi doanh nghiệp đóng góp kinh phí xây dựng theo phương thức xã hội hóa. Tuy nhiên, khi thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư, TP nhận được nhiều ý kiến khác nhau của cộng đồng dân cư, dư luận xã hội, của Hội Kiến trúc sư VN và Hội Kiến trúc sư TP Hà Hội cùng đại biểu HĐND TP. Nhiều ý kiến cho rằng làm cổng chào là chưa thật sự cần thiết, có phần lãng phí và nên dành kinh phí để ưu tiên giải quyết các vấn đề dân sinh bức xúc, giúp đỡ người nghèo. Trước nhiều ý kiến trái chiều, ông Nguyễn Thế Thảo cho biết TP Hà Nội đã có văn bản báo cáo Thường trực Chính phủ đề nghị cho dừng việc xây dựng năm cổng chào. Thay vào đó, TP sẽ triển khai phương án trang trí bằng hoa, cây xanh, panô có điểm nhấn như lâu nay vẫn làm vào các dịp có sự kiện quan trọng. Riêng nguồn kinh phí xã hội hóa do doanh nghiệp ủng hộ, TP sẽ tập trung giải quyết một số vấn đề dân sinh bức xúc và tiếp tục thực hiện chỉnh trang đô thị.
5. Báo Tiền phong online có bài Dừng xử phạt lái xe thiếu bằng FC. Bài báo phản ánh: Cục Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt vừa có văn bản chỉ đạo các đơn vị cảnh sát giao thông địa phương tạm dừng xử phạt đối với lái xe đầu kéo sơmi rơmooc không có bằng lái FC từ ngày 15-7-2010 đến hết 30-6-2011 (theo gia hạn của Thủ tướng Chính phủ). Các trường hợp bị phạt trước 15-7-2010 sẽ không được hoàn tiền.
Báo cũng có bài Doanh nghiệp phải phân loại bạo lực trong game online. Bài báo phản ánh: Sở Thông tin - Truyền thông TP.HCM vừa có văn bản gửi 14 doanh nghiệp đang cung cấp 65 trò chơi trực tuyến trên địa bàn TP.HCM đề nghị liệt kê các hành vi mang tính đối kháng và tự phân loại mức độ bạo lực của từng hành vi trong các trò chơi doanh nghiệp cung cấp và phải gửi kết quả đánh giá về Sở trước ngày thứ tư 21-7-2010. Mức độ bạo lực trong game được đánh giá theo 3 nhóm tiêu chí: tiêu chí bạo lực căn cứ theo vũ khí sử dụng và hoạt động đâm chém bắn giết đơn lẻ hay có tổ chức trong trò chơi, căn cứ theo đối tượng bị bắn giết và căn cứ vào góc độ nhập vai của người chơi.
Ông Lê Mạnh Hà, Giám đốc Sở Thông tin - Truyền thông TP.HCM cho biết cách đây một năm, Sở đã đưa ra tiêu chí để đánh giá phân loại mức độ bạo lực trong game online và đề xuất Bộ Thông tin - Truyền thông sử dụng làm cơ sở thẩm định game trước khi cấp phép. Mặt khác Sở cũng dùng những tiêu chí này để đánh giá và có biện pháp xử lý đối với các trò chơi trực tuyến đang lưu hành trên địa bàn TP.HCM.
Với tình trạng nội dung game online độc hại lan tràn trên thị trường và nạn “nghiện game” như hiện nay, Sở cho phép các doanh nghiệp cung cấp trò chơi trực tuyến trên địa bàn TP.HCM tự đánh giá mức độ bạo lực trong các trò chơi đang lưu hành theo tiêu chí của Sở. Bên cạnh bản tự đánh giá của doanh nghiệp, Sở cũng sẽ thẩm định độc lập 65 trò chơi này. Tùy theo mức độ bạo lực trong game sẽ có biện pháp xử phạt cụ thể.
6. Báo Giao thông vận tải có bài: Xã hội hóa công tác thông tin, tuyên truyền phổ biến an toàn vệ sinh lao động. Bài báo phản ánh: Bộ LĐTB&XH vừa tổ chức hội thảo với chủ đề xã hội hóa công tác thông tin, tuyên truyền phổ biến ATVSLĐ với mục đích làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, kiến thức ATVSLĐ. Tại hội thảo, các đại biểu đã được nghe và cùng thảo luận các nội dung: Làm thế nào để có được các giải pháp thúc đẩy xã hội hóa công tác thông tin, tuyên truyền về ATVSLĐ? Vai trò của công đoàn với vấn đề xã hội hóa công tác thông tin, tuyên truyền về ATVSLĐ? Thực hiện mô hình nào để tổ chức thông tin, truyền thông về ATVSLĐ- PCCN tại doanh nghiệp có hiệu quả? Các cơ quan truyền thông, báo chí cần làm gì trong việc thúc đẩy xã hội hóa công tác thông tin, tuyên truyền về ATVSLĐ?... Việc đưa nội dung giảng dạy về ATVSLĐ vào các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp... đang từng bước được thực hiện từ nay đến 2015.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật và xã hội có bài Vụ cô dâu Việt bị chồng Hàn Quốc giết hại: Chú rể “mua” giấy xác nhận sức khỏe?. Bài báo phản ánh: Cái chết của cô dâu trẻ Thạch Thị Hoàng Ngọc (20 tuổi, trú tại ấp Thới Hoà B, thị trấn Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ, Cần Thơ) khi mới đặt chân về nhà chồng tại Hàn Quốc đầy 1 tuần, đang khiến dư luận hết sức thương cảm lẫn bất bình. Kết hôn là chuyện riêng của mỗi người, nhưng sự cố xảy ra với các cô dâu “xuất ngoại” ngày càng nhiều khiến dư luận hoài nghi, lĩnh vực này chưa được quản lý phù hợp?
Theo các phương tiện thông tin đại chúng, Ngọc gặp chồng (Jang Du-hyo, 47 tuổi) thông qua một Cty môi giới hồi tháng Hai và kết hôn chỉ 10 ngày sau đó. Cô đến Hàn Quốc vào ngày 1-7 và chỉ một tuần sau thì bị giết. Điều đau xót là Ngọc không hề biết chồng mình bị bệnh tâm thần từ 8 năm nay và trong khoảng thời gian đó Jang Du-hyo đã nhập viện để điều trị 57 lần, đã từng tấn công bố mẹ đẻ cách đây 5 năm. Thậm chí, năm ngày trước khi sang Việt Nam làm lễ cưới, Jang Du-hyo cũng phải nhập viện vì chứng rối loạn thần kinh. Đáng quan tâm, cô dâu Ngọc không hề biết một từ tiếng Hàn Quốc nào và không biết chồng bị bệnh tâm thần? Thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài của Việt Nam qui định rất rõ, đối với người mang quốc tịch nước ngoài, một trong các giấy tờ bắt buộc là Giấy xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền (của Việt Nam hoặc nước ngoài cấp chưa quá 06 tháng tính đến ngày Sở Tư pháp nhận hồ sơ) xác nhận hiện tại đương sự là người không mắc bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình. Giấy tờ này phải được hợp pháp hóa lãnh sự, trước khi nộp vào hồ sơ kết hôn.
Như vậy, nếu kết hôn tại Việt Nam thì giấy tờ xác nhận tình trạng sức khoẻ của Jang Du-hyo sẽ phải “phù phép” cho đủ điều kiện để nộp cho Sở Tư pháp Cần Thơ. Tuy nhiên, Ngọc và ông Jang Du-hyo kết hôn tại Hàn Quốc, chỉ làm thủ tục ghi chú hồ sơ công nhận việc kết hôn ở Cần Thơ. Hồ sơ lưu tại Sở Tư pháp Cần Thơ thể hiện khi phỏng vấn Ngọc và Jang Du-hyo, cơ quan này chưa làm thủ tục ghi chú ngay mà tiếp tục cho Ngọc thêm hai tháng để tìm hiểu thêm về chồng, gia đình chồng và đất nước Hàn Quốc. Sau đó hai tháng, Ngọc có đơn xin phỏng vấn lại và giữa tháng 6 được cấp giấy xác nhận hôn nhân...
Pháp luật Hàn Quốc qui định về kết hôn khá đơn giản và lỏng lẻo, thậm chí cho phép kết hôn có thể vắng mặt một bên. Để tránh các thủ tục chặt chẽ của Việt Nam, rất nhiều các đôi vợ Việt, chồng Hàn chọn đăng ký kết hôn tại Hàn Quốc, sau đó về nước để ghi chú kết hôn. Và trường hợp của cô dâu nói trên là ví dụ. Chuyện Ngọc không biết một tiếng Hàn Quốc nào cũng rất đáng bàn. Điều này sẽ là cản trở rất lớn để hoà nhập với gia đình chồng cũng như môi trường sống mới. Tại cuộc toạ đàm mới đây giữa Sở Tư pháp Hà Nội và các cơ quan liên quan về hoạt động đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài, ông Phạm Xuân Phương – Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội cho hay, thực tiễn giải quyết việc kết hôn giữa phụ nữ Việt Nam với người nước ngoài hiện đang gặp phải không ít vướng mắc.
Theo Nghị định số 69/2006/NĐ-CP thì Sở Tư pháp chỉ tiến hành phỏng vấn để làm rõ sự tự nguyện kết hôn của các bên, mà không yêu cầu làm rõ khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ chung, mức độ hiểu biết về hoàn cảnh của nhau... Vụ việc trên cho thấy, nếu luật yêu cầu phỏng vấn phải làm rõ được khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ của nhau, mức độ hiểu biết về hoàn cảnh của nhau, thì có thể cô dâu Ngọc đã biết người chồng bị tâm thần, có thể cô không nhanh chóng kết hôn và không có chuyện đáng tiếc xảy ra... Thực trạng trên cho thấy, các văn bản pháp luật hiện hành về đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài cần được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Đặc biệt, cần quy định cụ thể các trường hợp cán bộ tư pháp có thể từ chối đăng ký kết hôn để giúp các cô dâu “xuất ngoại” thực sự tìm được hạnh phúc.
Báo cũng có bài “Quận Hoàn Kiếm sau một năm thực hiện “Ngày Pháp luật”: Ý thức chấp hành pháp luật của người dân ngày càng cao”. Bài báo phản ánh: Qua thực tiễn một năm triển khai ở quận Hoàn Kiếm, Ngày Pháp luật đã thực sự phát huy tốt vai trò, hiệu quả. Các đơn vị ngày càng chủ động, tích cực và hào hứng hơn trong việc dành thời gian nghiên cứu, học tập các văn bản pháp luật.
Theo bà Ngô Hồng Thủy, Phó Trưởng phòng Tư pháp quận Hoàn Kiếm, xuất phát từ mô hình của tỉnh Hà Tây trước đây, đến nay sự kiện “Ngày Pháp luật” (NPL) đã được triển khai, nhân rộng và tổ chức có hiệu quả trong nhiều quận, huyện nội, ngoại thành Hà Nội. Riêng đối với quận Hoàn Kiếm, sau khi có Kế hoạch của UBND TP và hướng dẫn của Sở Tư pháp, phòng Tư pháp đã tham mưu cho UBND quận xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện NPL trên địa bàn quận. Đối với mỗi nhóm đối tượng, quận đã có những cách thức tổ chức, thực hiện NPL khác nhau. Chẳng hạn, với đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên của các phòng ban, đơn vị; hàng tháng sẽ có riêng một buổi để học tập, nghiên cứu các văn bản pháp luật (VBPL). Các đơn vị sẽ lần lượt thay phiên nhau lựa chọn nội dung VBPL. Trong đó, chú trọng đến các VBPL có liên quan đến công tác chuyên môn của cán bộ, công chức mà có tác động nhiều và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân như: Các quy định của pháp luật về đất đai, tài nguyên- môi trường, giao thông…
Còn đối với nhóm đối tượng là cán bộ cơ sở và người dân sinh sống trên địa bàn, NPL sẽ được tổ chức lồng ghép trong các hội nghị phổ biến giáo dục pháp luật, hội nghị giao ban công tác hàng tháng ở khu dân cư hoặc trong các buổi sinh hoạt của các chi hội, đoàn thể hay qua hệ thống loa truyền thanh… Với nhóm đối tượng này, các quy định pháp luật được lựa chọn tuyên truyền, phổ biến sẽ căn cứ vào đặc điểm tình hình cụ thể của từng địa bàn như: Địa bàn dân cư có đông công nhân sinh sống thì tập trung phổ biến các quy định liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người lao động; địa bàn xảy ra nhiều vi phạm về hôn nhân và gia đình thì tập trung tuyên truyền về Luật Hôn nhân, gia đình; địa bàn thường xuyên xảy ra các tranh chấp đất đai thì chú trọng phổ biến các quy định pháp luật về đất đai, dân sự…
Với cách làm đó, sau hơn một năm, 76 NPL đã được tổ chức tại UBND của 7 phường trong quận và 2.561 NPL ở 10 đơn vị phòng, ban, ngành cùng các cấp cơ sở. Trong đó, nhiều đơn vị triển khai tốt, tích cực và có hiệu quả sự kiện NPL như: Phòng Thanh tra, Phòng Tư pháp, UBMT TQ, UBND phường Tràng Tiền… Bà Thủy phấn khởi cho biết: “Qua thực tiễn một năm triển khai ở quận Hoàn Kiếm, NPL đã thực sự phát huy tốt vai trò, hiệu quả. Các đơn vị ngày càng chủ động, tích cực và hào hứng hơn trong việc dành thời gian nghiên cứu, học tập các VBPL. Chuyển biến lớn nhất của việc thực hiện NPL trên địa bàn quận là ý thức tôn trọng và tuân thủ pháp luật của cán bộ và người dân ngày càng nâng cao”.
2. Báo Thanh niên có bài Ký hợp đồng công chứng ở... quán cà phê. Bài báo phản ánh: Ngày 14.7, TAND TP.HCM mở phiên xử sơ thẩm vụ án Đào Văn Minh bị truy tố về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Liên quan đến hành vi lừa đảo, chiếm đoạt 1 tỉ đồng của Minh, bị hại “tố” có sự tiếp tay của cán bộ Phòng Công chứng (PCC) số 7 nên đề nghị tòa buộc đơn vị này phải bồi thường số tiền trên. Theo cáo trạng, do cần tiền nên Minh nảy sinh ý định làm giả hồ sơ giấy tờ căn nhà 114 Bùi Viện (Q.1) của ông L. (ông ngoại Minh) để thế chấp vay tiền. Minh đưa bản sao các loại giấy tờ liên quan đến căn nhà này cho một đối tượng tên Trung (không rõ lai lịch) để làm giả với giá 50 triệu đồng. Tháng 5.2009, Trung liên lạc với Minh giao giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất, sổ hộ khẩu, tờ khai thuế trước bạ đứng tên Minh. Có được bộ hồ sơ giả, Minh tiếp xúc với một số người môi giới như Trần Ngọc Mạnh, Lý Đăng Mạnh..., gặp gỡ bà Nguyễn Thị Yến Mai để cầm cố căn nhà trên vay tiền.
Tại tòa, Minh khai thế chấp căn nhà trên cho bà Mai lấy 1 tỉ đồng, lãi suất 3%, trong thời hạn 3 tháng, nhưng thực chất để vay tiền Minh phải ra PCC ký hợp đồng bán nhà cho bà Mai. Phản bác ý kiến này, bà Mai cho rằng bà không cầm cố mà mua căn nhà này với điều kiện ưu tiên cho Minh mua lại căn nhà trong một thời gian nhất định với giá 1,1 tỉ đồng. Cũng tại tòa, những người liên quan đến vụ án khai sau khi xem căn nhà này, ngày 1.6.2009, Minh và vợ chồng bà Mai ra PCC số 2 ký hợp đồng mua bán nhưng nơi này nghỉ làm nên ngày hôm sau Lý Đăng Mạnh đến PCC số 7 (đường Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6) gặp một người tên Điệp nhờ làm dịch vụ với chi phí 2,5 triệu đồng. “Hiện nay tôi vẫn thấy bà Điệp làm dịch vụ ở PCC số 7”, Mạnh khai.
Khi có mặt đầy đủ các bên, hợp đồng mua bán được ký, lăn tay tại quán cà phê đối diện PCC số 7. Lát sau, hợp đồng được bà Điệp chuyển trả các bên với chữ ký công chứng của công chứng viên (CCV) Nguyễn Mạnh Cường. Tin tưởng CCV, ngay sau đó bà Mai đã chuyển cho Minh 1 tỉ đồng. Ngày 29.7.2009, bà Mai ra UBND Q.1 sang tên quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất, mới biết toàn bộ giấy tờ là giả nên đến công an trình báo. Cơ quan điều tra xác định CCV không có dấu hiệu tiêu cực, làm đúng quy trình nên không xử lý. Tuy nhiên, cho rằng một phần lỗi trong việc mua bán này là do CCV mà ra, hồ sơ mua bán có tờ khai lệ phí trước bạ không đúng mẫu theo quy định, hồ sơ giả nhưng vẫn được công chứng... nên luật sư của bị hại yêu cầu CCV phải có mặt ở tòa và phải bồi thường. Xét thấy vụ án còn nhiều chi tiết chưa được điều tra rõ ràng và tránh để lọt tội phạm nên HĐXX đã quyết định trả hồ sơ để điều tra lại vụ án.
3. Báo Đại đoàn kết có bài Có hạn chế được việc bán nhà “trên giấy”. Bài báo phản ánh: Nghị định 71/2010/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở sẽ có hiệu lực vào ngày 8-8 tới đây đang được các nhà quản lý “kỳ vọng” sẽ là công cụ để “điều trị” tình trạng đầu cơ, kiểm soát nguy cơ mua bán bất động sản trên giấy diễn ra phức tạp trong thời gian qua. Nhận định về tình trạng mua bán BĐS thông qua các dự án thời gian vừa qua, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết: Hoạt động huy động vốn và bán nhà trả trước trong các dự án đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn cho người trả tiền trước, nhận nhà sau. Theo ông Nam, chủ đầu tư luôn nắm phần thắng với người mua nhà vì hợp đồng mua bán là do chủ đầu tư soạn thảo, với nhiều điều khoản, ràng buộc có lợi cho họ. Từ đó, xuất hiện nhiều vụ khách hàng gặp thiệt thòi, thậm chí bị “chôn vốn” khi dự án chậm triển khai. Không những thế, kéo dài tình trạng “biến tướng” này sẽ gây những tác động khó lường đối với thị trường BĐS.
Theo quy định của Luật Nhà ở những dự án sau khi khởi công móng mới được phép huy động vốn, nhưng thực tế thời gian qua đã có không ít các vụ việc xảy ra mà phần lợi luôn thuộc về các doanh nghiệp kinh doanh BĐS. Tuy nhiên, Nghị định 71 sẽ hạn chế nguy cơ tái diễn những tình trạng bất lợi cho người mua nhà. Điểm quan trọng nhất trong Nghị định 71 liên quan đến việc huy động vốn của chủ đầu tư dự án. Theo đó, chủ đầu tư có quyền huy động vốn của các công ty thứ cấp sớm hơn ngay từ khi thực hiện xong việc giải phóng mặt bằng với lượng vốn huy động 20% tổng dự án. Cụ thể hơn chủ dự án phát triển nhà ở được ký hợp đồng, văn bản góp vốn với tổ chức, cá nhân để xây dựng nhà ở. Bên góp vốn được phân chia lợi nhuận, hoặc được phân chia sản phẩm là nhà ở theo thỏa thuận. Các dạng hợp đồng góp vốn này chỉ được ký sau khi dự án được phê duyệt, đã khởi công và có thông báo tới Sở Xây dựng nơi có dự án.
Bên cạnh đó, với những quy định mới này, các doanh nghiệp cũng được phép huy động vốn từ tiền mua nhà ứng trước thông qua hình thức ký hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai. Tuy nhiên, chủ dự án chỉ được ký hợp đồng khi thiết kế kỹ thuật nhà ở đã được duyệt và tòa nhà đã xây dựng xong phần móng. Rõ ràng những quy định mới đòi hỏi chủ đầu tư dự án, các công ty thứ cấp phải có năng lực tài chính để theo đuổi dự án đến cùng, tránh tình trạng mua bán chồng chéo, che dấu năng lực tài chính thực sự dẫn đến việc huy động vốn, sang nhượng dự án lộn xộn làm méo mó thị trường bất động sản.
Bà Lê Thị Anh Ngọc, Phó Giám đốc Sàn giao dịch bất động sản Nam Cường cho biết: Với những quy định mới chặt chẽ sẽ “lọc” bớt những nhà đầu tư kém năng lực, hạn chế được hiện tượng bán nhà trên giấy nhằm tránh rủi ro cho người mua, người hưởng lợi nhiều nhất sẽ là những người có nhu cầu mua nhà thực sự để ở.
Ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra bình luận về những quy định mới trong việc huy động vốn của chủ dự án : Khi thị trường đã được minh bạch hoá và đi vào sự phát triển ổn định thì nó sẽ không còn có những đợt sóng lớn và các nhà đầu tư sẽ khó có thể tìm kiếm được các khoản tiền siêu lợi nhuận như thời gian trước. Ông Võ cho biết thêm, nghị định được thực thi, nhiều khả năng thị trường sẽ có giai đoạn trầm lắng ít nhất khoảng 1-2 năm để cho các đối tượng tham gia vào thị trường này thích nghi được với điều kiện kinh doanh mới. Tuy nhiên, hết giai đoạn nay, thị trường sẽ phát triển ổn định với mặt bằng giá mới cao hơn hiện nay. Tuy nhiên vẫn còn nhiều điều khiến các chuyên gia trong lĩnh vực này và dư luận quan tâm đó là việc liệu cho phép các chủ dự án bán 20% tổng quỹ nhà có khiến cho tình trạng “tiêu cực” tiếp tục diễn ra hay không? Trong khi chưa có một “công cụ” nào được cho là hữu hiệu hơn ngoài việc chỉ là quy định trên giấy tờ.
Ngay cả việc quy định bán nhà thông qua sàn giao dịch BĐS cũng là một quy định được nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng thiếu thực tế bởi thực chất các sàn giao dịch bất động sản ở Việt Nam đang là 1 trong 5, 7 nhà đầu cơ. Trên thế giới không có một nước nào giao thị trường bất động sản cho các sàn giao dịch bất động sản như ở nước ta. Sàn giao dịch bất động sản sinh ra là theo nhu cầu của thị trường chứ không phải xuất hiện trong quy định của pháp luật như ở Việt Nam. Chính vì vậy, lo ngại người mua nhà khó có thể tiếp cận với giá bán gốc và tình trạng nộp tiền chênh lệch mua suất sẽ còn nhiều khả năng vẫn tiếp tục diễn ra phổ biến. Đặc biệt là sau quy định cho phép doanh nghiệp bán 20% quỹ nhà không qua sàn giao dịch chứ không như trước đây buộc doanh nghiệp phải bán 100% sản phẩm qua sàn giao dịch bất động sản.