Trong buổi sáng ngày 27/7/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang thông tin điện tử của Chính phủ có bài: “Việt Nam-LB Nga cam kết thúc đẩy hợp tác kinh tế trên nền tảng chính trị tốt đẹp”. Theo đó, Việt Nam và LB Nga cam kết thúc đẩy các hoạt động hợp tác kinh tế, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng, chế tạo máy, cơ khí, xây dựng hạ tầng và giáo dục trong thời gian tới trên nền tảng quan hệ chính trị tốt đẹp giữa hai nước.
Cam kết trên được thống nhất trong cuộc hội đàm giữa Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm và Bộ trưởng Ngoại giao LB Nga S.V. Lavrov diễn ra sáng nay tại Trụ sở Chính phủ nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Bộ trưởng S.V. Lavrov từ ngày 24-25/7.
Tại cuộc hội đàm, hai bên khẳng định quan hệ song phương có những bước phát triển tích cực trong năm qua trên mọi lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng và an ninh; bàn bạc khả năng mở rộng quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực khác nhằm triển khai có hiệu quả quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, như hợp tác văn hóa và nhân văn; trao đổi các vấn đề quốc tế và khu vực hai bên cùng quan tâm.
Hai bên đã thống nhất sẽ tổ chức nhiều sự kiện chào mừng 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt-Nga và mong muốn các cơ quan báo chí của hai nước tích cực tham gia vào những hoạt động này, Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm cho biết sau cuộc hội đàm.
Bộ trưởng S.V. Lavrov cho hay Nga coi trọng đối thoại tin cậy và tích cực với Việt Nam giữa lãnh đạo cấp cao hai nước trong các hoạt động hợp tác song phương và đa phương bởi quan hệ hai nước là quan hệ truyền thống hữu nghị đã được thử thách trong gần 60 năm qua và cả hai nước đều có quan điểm tương đồng về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực.
Trong thời gian tới, hợp tác năng lượng là một trong những ưu tiên lớn giữa hai nước. Hiện Nga đang giúp Việt Nam đào tạo cán bộ về năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Nhân chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao S.V. Lavrov, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam và Tập đoàn nhà nước về năng lượng nguyên tử của Nga (ROSATOM) đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực này, tạo cơ sở cho việc triển khai những nội dung hợp tác giữa hai cơ quan trong tương lai.
Nhân dịp này, thay mặt Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm đã trao tặng Huân chương Hữu nghị của Nhà nước Việt Nam cho Bộ trưởng S.V. Lavrov vì những đóng góp to lớn của ông trong việc phát triển quan hệ hữu nghị Việt Nam-LB Nga trong thời gian qua.
2. Báo Công an nhân dân phản ánh: ngày 25/7, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã có Công điện số 1245/CĐ-TTg gửi: Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương yêu cầu triển khai các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch cúm A/H1N1 đã lây lan ra cộng đồng.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các cấp, các Bộ, ngành chức năng triển khai ngay một số biện pháp cấp bách sau: Tình hình cúm A/H1N1 ở Việt Nam đã chuyển sang giai đoạn lây lan ra cộng đồng, do đó cả hệ thống chính trị và các phương tiện thông tin đại chúng phải tuyên truyền rộng rãi các biện pháp phòng, chống để toàn dân tham gia phòng, chống dịch.
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: Trực tiếp chỉ đạo triển khai các hoạt động phòng, chống dịch cúm A/H1N1 theo kế hoạch Phòng chống đại dịch cúm A/H1N1 đã được phê duyệt, tổ chức kiểm tra, giám sát việc triển khai tại địa phương, tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng, chống đại dịch cúm ở người; tại các địa phương có bệnh nhân cúm A/H1N1 cần tổ chức họp định kỳ hàng tuần, hàng ngày, đột xuất để chỉ đạo công tác phòng, chống dịch cúm A/H1N1; thực hiện chế độ với người tham gia công tác phòng, chống dịch cúm A/H1N1 theo Quyết định số 1073/QĐ-TTg ngày 22/7/2009 của Thủ tướng Chính phủ; các tỉnh, thành phố đang có ca cúm A/H1N1 khẩn trương cách ly, điều trị, giám sát nguồn lây để dịch không lan rộng thêm, giám sát chặt chẽ các ca mới, không để lây lan trong cộng đồng; nếu xảy ra các chùm ca bệnh, cần tổ chức cách ly, điều trị tại chỗ, hạn chế tối đa tử vong.
Theo Đài Tiếng nói Việt Nam, tính đến ngày 26/7/2009, Việt Nam có 612 trường hợp dương tính cúm A/H1N1.
3. Báo VnExpress có bài: “Vỡ bờ hồ chứa, hơn 230.000 m3 nước thải đổ xuống sông”. Theo báo, hàng trăm nghìn mét khối nước thải ô nhiễm chưa qua xử lý đã đổ ra sông suối sau khi xảy ra sự cố vỡ bờ hồ chứa nước thải ở một công ty đóng trên huyện Bến Cát, Bình Dương. Nước ô nhiễm đã làm hàng loạt cá dưới sông, hoa màu bị ảnh hưởng.
Ngày 25/7, người dân sống ven sông Thị Tính (đoạn chảy qua địa bàn thị trấn Mỹ Phước, huyện Bến Cát) không khỏi bàng hoàng khi bỗng chốc nước sông biến thành màu đen kịt. Không lâu sau, cá chết phơi trắng bụng nổi lên hàng loạt, nhiều người đã dùng xuồng đi vớt cá với số lượng khá lớn.
Nhận được phản ánh của người dân, cơ quan chức năng đã xác định nguyên nhân xảy ra hiện tượng trên là do Công ty TNHH San Miguel Pure Foods VN nằm ở khu vực thượng nguồn sông Thị Tính (xã Lai Hưng, huyện Bến Cát) đã gặp sự cố. Một đoạn bờ bao khoảng 30m của hồ chứa sinh học nước rộng 7,7ha, với dung tích chứa trên 230.000 m3 nước thải chưa qua xử lý của công ty đã bị vỡ bờ bao, khiến lượng nước trên tuôn xối xả qua đất, vườn cao su của người dân, chảy tràn ra suối Bến Ván, qua sông Thị Tính rồi sau đó đổ ra sông Sài Gòn. Hiện nước đen ngòm từ hồ này vẫn chảy ra bên ngoài. Mức độ ô nhiễm cũng như các thiệt hại gây ra cho người dân là chưa thể đánh giá.
Cơ quan chức năng tỉnh Bình Dương đang tổ chức lực lượng điều tra, nắm tình hình thiệt hại của vụ việc gây ra cho người dân trong vùng ảnh hưởng. Đồng thời, Chi Cục Bảo vệ môi trường tỉnh Bình Dương cũng đã tiến hành lấy mẫu nước thải đổ ra sông để có đánh giá chuẩn xác về mức độ ô nhiễm cũng như các thiệt hại gây ra.
Công ty TNHH San Miguel Pure Foods VN có trụ sở chính tại TP HCM. Nhà máy sản xuất, chăn nuôi của công ty đặt tại xã Lai Hưng chuyên sản xuất thức ăn gia súc và chăn nuôi heo với số lượng lớn. Ngoài ra, tại khu vực này, công ty còn có 6 trại nuôi heo với số lượng khoảng 68.000 con, mỗi ngày xả khoảng 3.000m3 nước thải.
Cũng theo kết quả kiểm tra về môi trường, doanh nghiệp này đã bị đưa vào “Danh sách đen”, đồng thời cũng có trong “top” 25 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh Bình Dương năm 2008. Trong tháng 8 tới, cơ quan chức năng sẽ có buổi kiểm tra cuối cùng về các cam kết bảo vệ môi trường của doanh nghiệp nhằm đi đến quyết định có xóa tên doanh nghiệp này khỏi “Danh sách đen” hay không. Tuy nhiên, khi thời điểm quyết định đã cận kề thì xảy ra sự cố nêu trên.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài: “Cục Thi hành án dân sự... “trói tay” Thi hành án quận”. Theo báo, sau khi ly hôn vào năm 1996, cả ông Phạm Mạnh Hà (SN 1958, ngụ Q10) và bà Nguyễn Thị Kim Thủy (SN 1965, ngụ Q3) đã cùng thống nhất bán căn nhà số 140 Võ Văn Tần, P6Q3 với giá 445 lượng vàng SJC để tự phân chia tài sản. Thế nhưng 11 năm sau, ông Hà vin vào việc không có chứng cứ gì để chứng minh việc ông đã nhận tiền để khiếu nại, buộc vợ cũ phải thi hành án. Tiếc thay, điều khó tin ấy lại được Cục Thi hành án dân sự (THADS) lấy làm căn cứ để có nhiều công văn yêu cầu THADS TPHCM phải kịp thời giải quyết khiếu nại của ông Hà, gây khó khăn cho cấp dưới trong việc thực thi pháp luật.
Theo nội dung đơn khiếu nại của ông Phạm Mạnh Hà thì có lẽ ông là một người chồng rất cao thượng. Trong đơn ông viết: “Mặc dù tôi có đồng ý ký giấy bán căn nhà 140 Võ Văn Tần, P6Q3 nhưng số tiền bán nhà và các tài sản chung ghi trong bản án chưa chia cho tôi... Tôi nghĩ tình không còn, tài sản bà Thủy dùng thủ đoạn chiếm đoạt hết nên tôi cũng không có khiếu nại gì hết...”. Song, sự thật thì ngay sau khi bản án ly hôn số 89/LHPT ngày 23-8-1996 tuyên có hiệu lực, vào ngày 22-12-1996 cả hai người đã cùng thống nhất ra Phòng công chứng số 1 ký giấy bán căn nhà trên cho bà Hồ Thị Kim Trang với giá 445 lượng vàng SJC. Trong quá trình bán nhà, từ lúc nhận cọc tới khi giao nhà đều có mặt cả hai nên thật khó tin khi ông cho rằng chưa nhận được 150 lượng vàng như án đã tuyên.
2. Báo điện tử của Báo Gia đình và Xã hội có bài: “Tự sát trong giờ thi hành án”. Theo báo, khoảng 8 giờ ngày 21/7, khi lực lượng cưỡng chế của huyện Khoái Châu, Hưng Yên đang tiến hành phong tỏa nhà một người dân thì một tiếng nổ phát ra, khói bốc mù mịt. Người dân lao vào cấp cứu nạn nhân, nhưng bị lực lượng bảo vệ ngăn cản.
Chiều 23/7, chúng tôi tìm về địa phương tìm hiểu sự việc trên. Không khí đau thương bao trùm lên mọi ngõ ngách vùng quê này. Trước mắt chúng tôi, ngôi nhà hoang tàn đổ nát, cột trụ cháy rụi thành tro, mùi khói khét lẹt, ngổn ngang gạch đá. Phía trong gian buồng, được cho là nơi ông ông Nguyễn Văn Đương (63 tuổi, trú tại thôn 2, xã Đại Hưng, Khoái Châu) tự thiêu, chiếc chăn bông cháy dở, còn lại vài mảnh đen kịt.
Hỏi chuyện, nhiều người dân không cầm được nước mắt tiếc thương cho một lương y đức độ. Họ kể, ông Đương có nghề bốc thuốc Đông y gia truyền, hễ ở đâu có người bệnh, ông lại lệ mệ dụng cụ nghề đến khám, chữa trị. Từ ngày tuổi cao, ông ít đi lại như trước, nhưng mỗi khi có bệnh nhân đến nhờ chữa trị, chưa bao giờ ông từ chối bất cứ ai. Vì vậy, người dân trong vùng bức xúc. Khi sự việc xảy ra với vị lương y đức độ này, họ bảo, nếu các cơ quan chức năng lưu tâm hơn và tính đến các biện pháp ngăn chặn thì sự việc đau lòng trên đã không xảy ra.
Trở lại diễn biến vụ việc, sáng 21/7 trong khi các lực lượng chức năng đang tiến hành công việc cưỡng chế thì trong nhà ông Đương bất ngờ phát ra một tiếng nổ lớn, ngọn lửa bốc lên dữ dội. Bên ngoài, người thân của gia đình ông Đương la hét thảm thiết, lao vào cứu nạn nhân trước ngọn lửa càng lúc càng bùng phát dữ dội, nhưng đã bị lượng lượng bảo vệ cưỡng chế ngăn cản.
Tuy nhiên, trước sức ép của nhân dân địa phương, lực lượng cưỡng chế đã để họ vào dập lửa cứu người. Thế nhưng, lúc này ngôi nhà ông Đương đã đổ sập, xác ông Đương đen nhẻm. Nhìn cảnh ấy, nhiều người dân đã không cầm được nước mắt.
Chúng tôi tìm đến trụ sở UBND xã Đại Hưng để tìm hiểu sự việc, nhưng đã gặp phải điệp khúc “lãnh đạo đi vắng” từ cán bộ, nhân viên Ủy ban. Thậm chí, có cán bộ xã còn thiếu trách nhiệm cho rằng xác chết trong nhà không biết có phải là ông Đương hay không?
Trước đó, tại Bản án Dân sự Phúc thẩm số 25/2001/PTDS, ngày 24/7/2001 của TAND tỉnh Hưng Yên xét xử vụ kiện tranh chấp nhà, đất giữa nguyên đơn là ông Nguyễn Khắc Sinh và bị đơn là ông Nguyễn Văn Đương, cùng trú tại xã Đại Hưng. Theo đó, ông Đương phải tách 55,44m² trong diện tích đất sử dụng của gia đình để cho ông Sinh làm lối đi. Không chấp nhận phán quyết của Toà, ông Đương nhiều lần làm đơn khiếu nại gửi các cơ quan chức năng của địa phương và Trung ương.
Về vấn đề này, ngày 15/7/2009, Thanh tra Chính phủ đã có Văn bản số 1628/TTCP- VP, gửi Viện trưởng VKSND Tối cao; Chánh án TAND Tối cao với nội dung: “Thời gian gần đây, ông Nguyễn Văn Đương và một số công dân thường trú tại Đội 3 (thôn 2, xã Đại Hưng, Khoái Châu, Hưng Yên) nhiều lần lên các cơ quan trung ương, trực tiếp đến trụ sở Thanh tra Chính phủ gửi đơn khiếu nại Bản án Dân sự Phúc thẩm số 25/2001/PTDS ngày 24/7/2001 của TAND tỉnh Hưng Yên xét xử vụ kiện tranh chấp nhà đất giữa nguyên đơn là ông Nguyễn Khắc Sinh và bị đơn là ông Nguyễn Văn Đương. Căn cứ nội dung đơn và quy định của pháp luật, Thanh tra Chính phủ chuyển đơn khiếu nại của ông Đương đến đồng chí Viện trưởng VKSND Tối cao; Chánh án TAND Tối cao để được xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật; trả lời công dân và thông báo Thanh tra Chính phủ kết quả”.
Trước đó, Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội cũng có Văn bản số 427/UBTP ngày 12/2/2004 chuyển đơn khiếu nại của ông Đương đến Chánh án TAND Tối cao và Viện trưởng VKSND Tối cao để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật.
Chiều 23/7, trao đổi với PV Báo GĐ&XH, ông Nguyễn Văn Cường - Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên từ chối bình luận liên quan đến cái chết của ông Đương.
Hiện dư luận xã Đại Hưng vẫn đặt câu hỏi: Ai sẽ là người chịu trách nhiệm trước cái chết đau thương của ông Đương?
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh:sáng 24-7, Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật TP.HCM đã tổ chức giới thiệu một số nội dung cơ bản của các luật vừa được Quốc hội thông qua.
Bà Ngô Minh Hồng, Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM, giới thiệu, giải thích 11 luật mới và luật sửa đổi đến đại diện các sở, ngành và phòng tư pháp các quận huyện nhằm giúp cho công tác quản lý tốt hơn trong các lĩnh vực liên quan.
Sáng 24-7, tại TP.HCM, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia-Sự thật đã họp báo công bố xuất bản 21 đầu sách về 11 luật vừa được Quốc hội thông qua. Trong đó, có năm đầu sách về các luật được ban hành lần đầu: Luật Lý lịch tư pháp; Luật Quản lý nợ công; Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước; Luật Cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài; Luật Quy hoạch đô thị.
Báo cũng có bài: “Tây Ninh: Sẽ trả lại tiền đã thi hành án”. Theo báo, Ông Phan Văn Bình (ngụ xã Đôn Thuận, huyện Trảng Bàng, Tây Ninh) thắc mắc: Năm 2007, TAND tỉnh Tây Ninh đã xử phúc thẩm hủy hợp đồng mua bán hơn 30.000 m2 giữa nguyên đơn với ông.
Ông phải trả cho nguyên đơn gần 600 triệu đồng và được nhận lại đất. Năm 2007, ông đã thi hành án xong. Nhưng sau đó, bản án phúc thẩm trên đã bị TAND tối cao xử hủy. Năm 2009, TAND tỉnh xử phúc thẩm lần hai buộc ông giao đất cho nguyên đơn nhưng không nói gì đến số tiền gần 600 triệu đồng nói trên. Vậy ông có được nhận lại số tiền đã nộp cho cơ quan thi hành án huyện hay không?
Ông Nguyễn Văn Sân, Trưởng Thi hành án huyện Trảng Bàng, Tây Ninh, trả lời: “Do bị hủy nên bản án phúc thẩm năm 2007 của TAND tỉnh không có hiệu lực thi hành. Ông Bình có thể nộp đơn đề nghị Thi hành án huyện trả lại số tiền mà ông đã nộp từ năm 2007. Chúng tôi sẽ tiến hành các thủ tục cần thiết để hoàn trả cả tiền gốc và tiền lãi cho ông Bình theo đúng quy định”.
4. Báo điện tử Đài tiếng nói Việt Nam phản ánh: Chính phủ vừa ban hành Nghị định về tổ chức và hoạt động của thừa phát lại, thực hiện thí điểm tại thành phố Hồ Chí Minh.
Thừa phát lại được thực hiện với một số công việc như: Tống đạt các văn bản của tòa án hoặc cơ quan thi hành án dân sự; lập vi bằng (thu thập chứng cứ, lập văn bản ghi nhận hành vi, sự kiện pháp lý...) theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức; xác minh điều kiện thi hành án theo yêu cầu của đương sự; trực tiếp tổ chức thi hành các bản án, quyết định theo yêu cầu của đương sự; các công việc khác theo quy định của pháp luật.
Văn phòng thừa phát lại được quyền thỏa thuận để tống đạt các văn bản của cơ quan thi hành án dân sự thành phố Hồ Chí Minh, cơ quan thi hành án dân sự quận, huyện tại thành phố, Toà án nhân dân thành phố và tòa án quận, huyện tại thành phố; đồng thời có quyền thực hiện việc tống đạt các văn bản của các cơ quan này ngoài địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
Thời gian thực hiện thí điểm chế định thừa phát lại tại thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 1/7/2009 đến ngày 1/7/2012./.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 27/7/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ./.