Trong buổi sáng ngày 23/7/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Quản lý doanh nghiệp hậu cổ phần hóa là một trong những vấn đề trọng tâm được đặt ra tại buổi làm việc ngày 22-7 của Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp. Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng, Trưởng Ban chỉ đạo, nhấn mạnh cần tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách để đảm bảo tất cả các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước được chuyển sang hoạt động theo Luật Doanh nghiệp từ 1-7-2010. Các doanh nghiệp này sẽ hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần hoặc TNHH.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng lưu ý cần phải có định chế hoàn thiện hơn để quản lý doanh nghiệp sau chuyển đổi. “Việc quản lý doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa, chuyển đổi, sắp xếp thiếu chặt chẽ dẫn tới hậu quả khó lường” - Phó Thủ tướng nói. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu kiện toàn Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp và lập kế hoạch kiểm tra công tác cổ phần hóa, chuyển đổi, sắp xếp các doanh nghiệp.
2. Báo Dân trí phản ánh: Thủ tướng vừa giao các cơ quan chức năng trình phương án xử lí giá điện giờ cao điểm sáng theo hướng vừa giảm bớt khó khăn cho những doanh nghiệp bị tác động nhiều do thực hiện giá điện giờ cao điểm sáng vừa bảo đảm tính khả thi của phương án.Cụ thể, Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) nghiên cứu, xây dựng, trình Thủ tướng phương án trước ngày 10/8/2009.
Trước đó, ngày 30/6, Bộ Công Thương đã đã có tờ trình Thủ tướng Chính phủ về giá điện giờ cao điểm sáng nhằm tháo gỡ một phần khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Theo đó, có 2 phương án:Phương án 1 giữ nguyên quy định giờ cao điểm sáng, chỉ xem xét để giảm mức giá điện giờ cao điểm sáng đối với các DN sản xuất quy mô nhỏ mua điện từ cấp điện áp 35/22kV trở xuống, với mức giảm tối đa là 20%, thời gian áp dụng từ ngày 1/8/2009 cho đến khi có điều chỉnh giá điện tiếp theo.Phương án 2 giữ nguyên quy định giờ cao điểm sáng và mức giá điện cho giờ cao điểm như hiện hành.
Theo số liệu của Bộ Công Thương, có khoảng 13,2 - 15,17% tổng số doanh nghiệp được khảo sát có mức tăng tỷ lệ tiền điện giờ cao điểm trên 20%.Trong khi đó, số các doanh nghiệp có mức tăng tỷ lệ tiền điện giờ cao điểm dưới 10% chiếm phần lớn trong tổng số doanh nghiệp được khảo sát (trên 70%).Số các doanh nghiệp được khảo sát có mức tăng tỷ lệ tiền điện giờ cao điểm nhỏ hơn 10% trong tháng 5 chiếm 72% tăng hơn so với tháng 4. Số các doanh nghiệp có mức tăng tỷ lệ tiền điện giờ cao điểm từ 10 - 20% và từ 20 - 30% trong tháng 5 chiếm 14,73% và 8,98%.
3. Báo Hà Nội mới phản ánh: Chiều nay (22-7) theo thông tin của đại diện Bộ GD-ĐT, ngòai 74 giáo viên, học sinh trường tư thục Ngô Thời Nhiệm (Q9, Tp.HCM) dương tính với cúm A/H1N1, tới nay đã phát hiện thêm một SV của trường đại học quốc tế RMIT, Tp.HCM cũng đã nhiễm bệnh.
Theo thông tin từ Cục Y tế dự phòng và Môi trường, Bộ Y tế, hiện nay, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ngừng cập nhật số liệu hàng ngày các trường hợp dương tính được khẳng định bởi phòng xét nghiệm vì số trường hợp nhiễm cúm A(H1N1) tăng quá nhanh ở một số quốc gia.
Ở nước ta, trong ngày đã phát hiện thêm 32 trường hợp dương tính với cúm A/H1N1, trong đó miền Nam 28 ca, miền Bắc 2 ca, và 2 ca còn lại ở miền Trung. Như vậy, tính đến ngày 22/7, Việt Nam đã ghi nhận 475 trường hợp dương tính với bệnh, không có tử vong. Số bệnh nhân đã ra viện là 332; 143 trường hợp còn lại hiện đang được cách ly, điều trị tại các bệnh viện, cơ sở điều trị trong tình trạng sức khỏe ổn định, không có biến chứng nặng.
4. Báo Lao động phản ánh: Vịnh Hạ Long của Việt Nam đã chính thức lọt vào vòng chung kết cuộc bầu chọn 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới cùng với 27 ứng viên khác, tin từ Ban tổ chức NewOpenWorld ngày 21.7 (giờ Thuỵ Sĩ). Từ danh sách bầu chọn 77 thắng cảnh lọt vào vòng 3 (công bố ngày 10.7), nay Vịnh Hạ Long đứng thứ 12 trong số 28 thắng cảnh.
Dẫn đầu bảng xếp hạng là rừng Amazon, sau đó là Biển Chết, đỉnh Kilimanjaro (Châu Phi), quần đảo Galapagos (Ecuador),... Châu Á có 6 thắng cảnh lọt vào vòng chung kết.
Danh sách 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới sẽ được công bố vào năm 2011. Dự kiến, trên 1 tỉ người sẽ tham gia bầu chọn.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Thoát tội, thoát chết theo BLHS: Áp dụng ngay, khỏi chờ hướng dẫn". Bài báo phản ánh: Nghị quyết của Quốc hội về triển khai Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (gọi tắt là BLHS sửa đổi) đã quy định rõ việc áp dụng hồi tố theo hướng có lợi cho bị can, bị cáo, bị án. Theo đó, nhiều người sẽ thoát tội, thoát án tù, thậm chí thoát chết. Tuy nhiên, nhiều nơi vẫn cứ ì ra không chủ động thực hiện, nói rằng phải chờ trên hướng dẫn. Trả lời chung cho câu hỏi này, cuộc họp liên ngành hôm 21-7 giữa Bộ Tư pháp, Bộ Công an, TAND tối cao, VKSND tối cao đã khẳng định: Nghị quyết đã quá rõ, thực hiện ngay, không phải chờ.
Cuộc họp đi đến nhất trí rằng, theo Nghị quyết 33 của Quốc hội về việc thi hành BLHS sửa đổi, thì từ 29-6 (ngày Chủ tịch nước ký lệnh công bố Luật sửa đổi một số điều của BLHS), tất cả các trường hợp bị tuyên phạt tử hình nhưng chưa bị thi hành án, về các tội mà theo luật mới không còn hình phạt tử hình nữa, thì chánh án tòa án đã xét xử sơ thẩm báo cáo ngay cho chánh án TAND tối cao để ra quyết định chuyển xuống hình phạt tù chung thân. Cũng tính từ thời hạn này, những người đang bị điều tra, truy tố, xét xử về những hành vi mà theo luật mới không còn là tội phạm nữa (chẳng hạn trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tham ô, đưa - nhận hối lộ... ở mức 500.000 đồng đến dưới hai triệu đồng) thì sẽ được đình chỉ bị can. Nếu họ đang phải chấp hành hình phạt thì tòa án cấp tỉnh nơi người đó đang chấp hành án ra quyết định miễn chấp hành phần hình phạt còn lại theo đề nghị của cơ quan thi hành án phạt tù...
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Phó Chánh án thường trực TAND tối cao Đặng Quang Phương cho rằng Nghị quyết 33 đã rõ ràng và luật sửa đổi đã được công bố, nên tất cả các cơ quan tiến hành tố tụng địa phương phải áp dụng trực tiếp nghị quyết và luật ngay để giải quyết cho bị can, bị cáo, bị án trong các vụ án thuộc trách nhiệm giải quyết của mình, mà không được viện lý do chờ hướng dẫn của cơ quan tư pháp trung ương để trì hoãn giải quyết quyền lợi cho đương sự. Ông Phương cũng cho biết, TAND tối cao đã phát hành Công văn 105 ngày 17-7 để tạm thời hướng dẫn một số điểm về thủ tục liên quan đến hoạt động của ngành tòa án. Chẳng hạn, những vụ án mà hành vi phạm pháp của bị can theo luật sửa đổi không còn là tội phạm nữa, thì cho dù VKS có hay không rút quyết định truy tố hay đề nghị đình chỉ, thẩm phán được phân công thụ lý vẫn ra quyết định đình chỉ vụ án. Còn nếu vụ án đang trong giai đoạn xét xử phúc thẩm thì hội đồng xét xử vẫn xử nhưng tuyên bố bị cáo không phạm tội... Công văn này cũng đã được gửi tới tòa án các cấp, đồng thời đăng tải trên website của TAND tối cao (www.toaan.gov.vn).
Cũng với tinh thần khẩn trương đó, Phó Viện trưởng VKSND tối cao Hoàng Nghĩa Mai cho hay đã dự thảo chỉ thị của viện trưởng VKSND tối cao để chỉ đạo VKS địa phương thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 33 của Quốc hội và BLHS sửa đổi. “Viện trưởng đang đi công tác, tuần sau về là ký phát hành ngay. Nhưng tôi cho là nghị quyết đã rất cụ thể, dễ hiểu, các địa phương cứ thế mà triển khai” - ông Mai nói.
Nằm ở khâu giữa của tiến trình tố tụng, phải kiểm sát từ hoạt động khởi tố, điều tra đến truy tố, xét xử và thi hành án, nên trách nhiệm của VKSND các cấp trong việc triển khai luật mới, nhất là với những vụ trong lúc quá độ giữa BLHS cũ và luật sửa đổi, sẽ rất nặng nề. Vì vậy, trong tuần này, kết hợp với tập huấn nghiệp vụ cho các VKS phía Bắc, VKSND tối cao sẽ lồng ghép thêm nội dung liên quan đến Nghị quyết 33 và BLHS sửa đổi. Tuần sau, một cuộc tập huấn với nội dung tương tự cũng sẽ được tổ chức ở phía Nam.
Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự-hành chính Bộ Tư pháp Nguyễn Quốc Việt cho Pháp Luật TP.HCM biết, cuộc họp liên ngành tư pháp trung ương xác định, Nghị quyết 33 đã rất cụ thể, các địa phương cần thi hành ngay. Tuy nhiên, các cơ quan tố tụng trung ương cũng cần có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và địa phương có vướng mắc gì cần báo cáo lên trung ương để được giải thích kịp thời. Ngoài ra, trên cơ sở nắm bắt tình hình địa phương, liên ngành tư pháp trung ương sẽ sớm ra thông tư liên tịch để hướng dẫn, giải thích những vấn đề mà có thể nhận thức ở cơ quan tiến hành tố tụng các cấp chưa thống nhất.
Báo cũng phản ánh: Hôm nay (23-7), Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị trực tuyến giao ban công tác tư pháp sáu tháng đầu năm 2009 tại bảy điểm cầu: Hà Nội, Yên Bái, Quảng Bình, Dăk Lăk, Khánh Hòa, TP.HCM và Cần Thơ.
Theo đánh giá của Bộ Tư pháp, có nơi công chứng tư phát triển quá “nóng”, phải tạm ngừng như Hà Nội. Cạnh đó, việc chuyển giao thẩm quyền chứng nhận các giao dịch hợp đồng về quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân từ UBND cấp xã sang tổ chức hành nghề công chứng chưa đúng theo hướng dẫn của Bộ. Đối với hoạt động luật sư, dự thảo báo cáo của Bộ Tư pháp cho rằng: tình trạng không có luật sư tham gia vụ án hình sự bắt buộc phải có luật sư khá phổ biến. Công tác quản lý, kiểm tra hoạt động của luật sư, nhất là đối với luật sư nước ngoài còn chưa hiệu quả.
Đánh giá về những tồn tại, bất cập trong việc đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài, Bộ Tư pháp cho biết nhiều địa phương thực hiện việc phỏng vấn trong đăng ký kết hôn còn mang tính hình thức, kết quả phỏng vấn còn đặt ra những nghi vấn. Việc hiểu và áp dụng các quy định về điều kiện kết hôn, nhất là kết hôn với người nước ngoài có sự khác nhau ở nhiều địa phương.
2. Báo Sài Gòn giải phóng có bài Vụ thi hành bản án hơn 2.250 lượng vàng ở quận Bình Thạnh: Kiến nghị kiểm điểm Trưởng Thi hành án và chấp hành viên. Bài báo phản ánh: Trên báo Sài Gòn Giải Phóng số ra ngày 19-3 có đăng bài “Vụ thi hành bản án hơn 2.250 lượng vàng – Cơ quan thi hành án có làm hết trách nhiệm?”. Theo bản án số 138/DSPT ngày 22-1-2003 của TAND TPHCM, bà Nguyễn Thị Nương (ngụ quận Bình Thạnh) và các con phải hoàn trả số tiền đã nhận và bồi thường thiệt hại cho ông Đào Ngọc Lâm (ngụ quận 1) tổng cộng 2.252,521 lượng vàng SJC; hoàn trả cho ông Lâm 27.859.000 đồng tiền đo vẽ, định giá nhà đất. Thế nhưng, Thi hành án Dân sự quận Bình Thạnh đã làm sai quy định của pháp luật khi đã để việc thi hành bản án có hiệu lực pháp luật kéo dài 6 năm trời một cách khó hiểu.
Không những thế, ngày 22-12-2008, Thi hành án Dân sự quận Bình Thạnh ra quyết định 02/QĐ-THA cho kết thúc việc thi hành án, khiến cho ông Lâm không nhận được tài sản của mình dù tòa án đã tuyên ông thắng kiện. Để bảo vệ tính nghiêm minh của pháp luật, VKSND TPHCM vừa có văn bản gửi Trưởng Thi hành án Dân sự TPHCM. Theo đó, VKSND TPHCM kiến nghị Trưởng Thi hành án Dân sự TPHCM thu hồi quyết định nêu trên của Thi hành án Dân sự quận Bình Thạnh, đưa vụ án ra tiếp tục thi hành theo bản án đã tuyên.
Ngoài ra, VKSND TPHCM cũng kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm của Trưởng Thi hành án và chấp hành viên Thi hành án Dân sự quận Bình Thạnh theo quy định tại khoản 4 Điều 165 Luật Thi hành án Dân sự.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 23/7/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.