Trong buổi sáng ngày 28/5/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 25-5, Chính phủ ban hành Nghị định 50 bổ sung hình thức xử phạt đối với các thuê bao di động trả trước.
Theo đó, từ ngày 15-7, chủ thuê bao sẽ bị phạt đến 500.000 đồng nếu cung cấp thông tin không chính xác để đăng ký cho thuê bao của mình hoặc sử dụng thông tin trên chứng minh nhân dân của người khác để đăng ký. Chủ thuê bao cũng sẽ bị phạt ở mức tương tự nếu chuyển thuê bao cho người khác mà không đăng ký thay đổi thông tin.
Phần bổ sung của nghị định không thấy quy định hình thức xử lý đối với chủ thuê bao trả trước không khai báo thông tin. Tuy nhiên, theo kế hoạch của Bộ Thông tin và Truyền thông, đến ngày 1-1-2010 nếu chủ thuê bao không đăng ký thông tin sẽ bị cắt dịch vụ. Chủ thuê bao cần đến các đại lý dịch vụ viễn thông để đăng ký thông tin, bao gồm họ tên, ngày tháng năm sinh và số chứng minh nhân dân.
2. Báo điện tử VnMedia phản ánh: Kết quả cuộc thăm dò dư luận của Servcorp, nhà cung cấp dịch vụ cho thuê văn phòng có trụ sở tại Sydney, cho thấy Việt Nam ở trong nhóm 10 nước và vùng lãnh thổ có vị thế thuận lợi nhất để đối phó với cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu. Đứng đầu nhóm này là Australia.Cuộc thăm dò trên được tiến hành vào tháng tư vừa qua đối với 7.500 người ở 24 quốc gia và vùng lãnh thổ nhằm đánh giá quan điểm của giới kinh doanh cũng như tác động của cuộc suy thoái kinh tế đối với hoạt động kinh doanh toàn cầu.
Kết quả cho thấy cứ 5 doanh nhân thì có một người khẳng định Australia ở vào vị thế tốt nhất để có thể vượt qua suy thoái. Tiếp theo là Trung Quốc; Ấn Độ và Singapore được xếp đồng hạng ba; Hong Kong, Canada, Nhật Bản và Qatar cùng xếp thứ 7; New Zealand đứng thứ 9. Việt Nam cùng với hai nước Malaysia và Thụy Điển đứng thứ 10 trong nhóm này.
3. Trang web Đài tiếng nói Việt Nam phản ánh: Nhận lời mời của Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak và Thủ tướng Han Seung-soo, sáng nay (28/5), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và phu nhân rời Hà Nội sang thăm chính thức Hàn Quốc (bắt đầu từ 28 - 30/5) và tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ đối thoại ASEAN – Hàn Quốc (từ 31/5 đến 2/6/2009) tại đảo Jeju, Hàn Quốc. Đây là chuyến thăm chính thức Hàn Quốc đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhằm đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Hàn Quốc, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế, đầu tư, thương mại, du lịch và lao động.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng sẽ tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ đối thoạiASEAN – Hàn Quốc. Sự hiện diện của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại hội nghị một lần nữa khẳng định Việt Nam ủng hộ tăng cường hơn nữa quan hệ ASEAN – Hàn Quốc cũng như đề nghị của Hàn Quốc đẩy mạnh hợp tác và hỗ trợ các nước ASEAN xây dựng Cộng đồng, thu hẹp khoảng cách phát triển nội khối cũng như nâng cao năng lực đối phó hiệu quả với những thách thức toàn cầu.
Tháp tùng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong chuyến công du lần này có Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc; Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng; Thứ trưởng các bộ: Công an, Quốc phòng, Ngoại giao, Lao động, Thương binh và Xã hội, Y tế, Giao thông Vận tải, Đại sứ Việt Nam tại Hàn Quốc, Chủ tịch Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam và Trợ lý Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Khắc Định. Bí thư tỉnh uỷ Vĩnh Long và Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cũng tham dự chuyến đi lần này.
4. Báo Người lao động phản ánh: Tòa án lương tâm nhân dân quốc tế xử kiện các công ty hóa chất Mỹ đối với nạn nhân da cam VN diễn ra tại Paris (Pháp) từ ngày 15 đến 18-5 đã được công luận quốc tế đánh giá cao kết quả về giá trị pháp lý và đạo lý, sự sáng suốt và công tâm của Hội đồng Thẩm phán. Những báo cáo của các nhà khoa học và nạn nhân VN đã đóng góp xứng đáng vào sự thành công của phiên tòa đặc biệt này. Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam VN (VAVA), khẳng định như vậy tại buổi họp báo ngày 27-5 ở Hà Nội để thông báo về kết quả của phiên tòa.
Theo ông Trần Xuân Thu, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VAVA, sau hai ngày nghe điều trần, tòa đã kết luận Chính phủ Mỹ và các công ty hóa chất Mỹ phải bồi thường đầy đủ cho nạn nhân chất độc da cam và gia đình họ, đồng thời phải khắc phục môi trường tại những “điểm nóng” về chất độc dioxin. Để thực hiện mục tiêu này, tòa khuyến nghị Chính phủ VN thành lập ngay một ủy ban chất da cam gồm những người nổi tiếng trong các lĩnh vực y tế, khoa học, pháp luật, sinh thái học... Trong vòng một năm, ủy ban này sẽ ước lượng chi phí mà Chính phủ Mỹ và các công ty hóa chất phải chi trả.
Trước khi phiên điều trần lần thứ hai về vấn đề chất độc da cam/dioxin tại VN diễn ra (ngày 4-6), ngày 27-5, trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Mỹ, hạ nghị sĩ Eni F.H.Faleomaveaga, cựu chiến binh Mỹ tại VN và hiện là Chủ tịch Tiểu ban Tổ chức phiên điều trần lần thứ hai, khẳng định sử dụng chất độc da cam/dioxin là một quyết định tồi tệ của Washington trong thời kỳ chiến tranh. Từng tham chiến tại VN từ năm 1967 đến 1968, ông Faleomaveaga khẳng định Mỹ chưa giải quyết thỏa đáng vấn đề nhức nhối này, không chỉ đối với người dân VN mà cả nhiều binh sĩ Mỹ, những người bị phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin.
5. Báo Lao động phản ánh: Ngày 26.5, trao đổi với PV Lao Động, đại diện Bộ Tài chính cho biết: Mục tiêu của việc hình thành Quỹ Bình ổn giá xăng dầu là khi giá xăng dầu thế giới xuống thấp, Nhà nước cho phép DN đầu mối kinh doanh xăng dầu được trích lập quỹ.
Tuy nhiên, sau khi thực hiện một thời gian ngắn, từ đầu tháng 4.2009 đến nay giá xăng dầu trên thị trường thế giới tăng cao. Để không phải điều chỉnh giá tăng cao, ảnh hưởng lớn đến sản xuất kinh doanh và nhu cầu tiêu dùng, liên bộ Tài chính - Công Thương đã cho phép DN tạm thời chưa trích quỹ bình ổn giá đối với dầu diesel từ 0 giờ ngày 3.4, chưa trích quỹ đối với madút thực hiện từ 0 giờ ngày 9.5. Như vậy, đến nay chỉ còn dầu hỏa thực hiện trích vào Quỹ Bình ổn giá với mức 460đ/lít.
Tuy nhiên, lượng tiền này là quá thấp bởi dầu hỏa chiếm chưa đến 2% lượng tiêu thụ xăng dầu. Đại diện Bộ Tài chính cho biết, trong thời điểm xu hướng giá xăng dầu thị trường thế giới đã tăng trở lại, số dư của quỹ còn thấp; vì thế quỹ còn... treo vì chưa đủ điều kiện để thực hiện bình ổn giá xăng dầu trong nước. Bên cạnh đó, DN cũng đang đề nghị tăng giá xăng dầu. Điều đáng lo ngại là với diễn biến này, chưa biết đến khi nào mới có tiền lập quỹ.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Bình Thuận: Cắt chứng thực, công chứng quá tải". Bài báo phản ánh: Hôm 26-5, tin từ UBND tỉnh Bình Thuận cho biết nơi đây đã có văn bản giao Sở Tư pháp cùng Sở Nội vụ tỉnh kiểm tra, tham mưu cho UBND tỉnh điều chỉnh Quyết định 1134 ngày 24-4 của UBND tỉnh về chuyển giao nhiệm vụ công chứng hợp đồng, giao dịch.
Căn cứ Thông tư 03 của Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ra quyết định trên chuyển giao nhiệm vụ chứng thực hợp đồng, giao dịch từ UBND các xã, phường, thị trấn sang cho các tổ chức hành nghề công chứng trong tỉnh. Khổ nỗi tỉnh Bình Thuận hiện chỉ có duy nhất một phòng công chứng đặt tại TP Phan Thiết. Gần một tháng qua, người dân trong tỉnh đã ùn ùn kéo về Phòng Công chứng số 1 để chứng hợp đồng, giao dịch liên quan đất đai khiến nơi đây ngày nào cũng quá tải.
Nhiều gia đình có thừa kế, tặng cho đất... từ các huyện xa TP Phan Thiết như Tuy Phong, Đức Linh phải vượt hàng trăm cây số để được công chứng. Nhiều người dân sống tại huyện đảo Phú Quý còn khổ hơn vì phải đón tàu vượt biển vào đất liền để công chứng, rồi phải ăn chực nằm chờ ở cảng Phan Thiết chờ tàu quay về đảo. Có hộ ở đảo Phú Quý cho biết vào TP Phan Thiết công chứng hợp đồng vay 10 triệu đồng thì phải tốn hết hai triệu đồng tiền tàu, tiền ăn uống chờ đợi.
Nhiều người dân Bình Thuận đã có đơn phản ánh đến các cơ quan chức năng về tình trạng trên. Ông Huỳnh Văn Hùng, Trưởng phòng Văn bản - Sở Tư pháp tỉnh, cho biết hướng điều chỉnh quyết định trên theo chỉ đạo của chủ tịch tỉnh là đối với TP Phan Thiết sẽ chuyển giao chứng thực hợp đồng, giao dịch từ UBND cấp xã sang Phòng Công chứng số 1 theo Luật Công chứng. Các huyện, thị xã chưa khác thì tạm thời cho phép UBND cấp xã tiếp tục chứng thực hợp đồng, giao dịch như trước đây.
Báo cũng có bài “Bồi thường lạ kỳ”. Bài báo phản ánh: Gần mười năm nay, bà LTA (ngụ phường 4, TP Cà Mau) ăn ngủ không ngon vì bận lo nghĩ về căn nhà đã trúng đấu giá nhưng đến giờ vẫn không thấy “mặt mũi” đâu.
Tháng 9-1999, theo thông tin trên báo, bà A. tham gia mua đấu giá một căn nhà tại trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh. Kết quả, bà A. trúng đấu giá với giá trị căn nhà hơn 300 triệu đồng. Hơn một tháng sau, bà đã đóng đủ số tiền trên cho trung tâm theo hợp đồng.
Căn nhà mà bà A. mua vốn thuộc sở hữu của bà H. (tỉnh Cà Mau). Bà H. nợ tiền của một người khác và vụ việc được đưa đến tòa. Tháng 10-1997, TAND thị xã Cà Mau đã ra quyết định hòa giải thành theo hướng bà H. phải trả cho chủ nợ gần 70 triệu đồng. Tháng 4-1998, do đến hạn mà bà H. không tự nguyện thi hành án nên Đội Thi hành án thị xã Cà Mau đã ra quyết định kê biên, bán đấu giá căn nhà của bà H. Sau khi hoàn thành mọi thủ tục, bà A. yên tâm chờ được giao nhà. Tuy nhiên, nhiều năm nay bà vẫn không nhận được căn nhà trên. Bà A. đã nhiều lần liên hệ, hối thúc Đội Thi hành án thị xã thực hiện hợp đồng nhưng chỉ nhận được những cái lắc đầu với lý do “chưa có quyết định của phòng thi hành án và cần chờ ý kiến chỉ đạo của cấp trên”. Thì ra phía bà H. đã khiếu nại việc chấp hành viên phụ trách thi hành án đã tiến hành các thủ tục không đúng quy định, định giá nhà bà thấp... Đến tháng 11-2003, vì chưa giao được nhà cho bà A. nên Thi hành án dân sự TP Cà Mau đã gửi vào ngân hàng số tiền nhận được từ bà A.
Trong suốt gần 10 năm, việc thi hành án của bà H. đã được nhiều cơ quan chức năng từ tỉnh đến trung ương ra văn bản trả lời hoặc chỉ đạo. Do vậy, việc giao nhà cho bà A. cũng bị “treo” theo. Đến tháng 9-2008, đoàn thanh tra thuộc Bộ Tư pháp đã công bố bản kết luận thanh tra việc thi hành án trên. Theo đó, Thi hành án dân sự TP Cà Mau đã mắc ba sai phạm nghiêm trọng trong quá trình thi hành quyết định hòa giải thành liên quan đến bà H. Đoàn thanh tra đã kiến nghị Thi hành án TP Cà Mau hủy quyết định thi hành án trước đó để ra quyết định mới, đồng thời phải có biện pháp bảo đảm quyền lợi vật chất chính đáng của người mua nhà đấu giá là bà A.
Căn cứ vào đó, ngày 18-3-2009, hội đồng xét giải quyết bồi thường thiệt hại gồm đại diện các cơ quan chuyên môn của TP Cà Mau đã lập biên bản thỏa thuận bồi thường thiệt hại cho bà A. Hội đồng đưa ra hướng giải quyết bồi thường theo lãi suất cơ bản 7% do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố ngày 23-1-2009. Cụ thể, bà A. được hoàn trả hơn 606 triệu đồng gồm có hơn 300 triệu đồng tiền vốn cộng hơn 301 triệu đồng tiền lãi trong vòng 10 năm. Cho rằng cách xử lý này không thỏa đáng, bà A. đã đề nghị được bồi thường theo giá trị căn nhà, đất cùng vị trí tại thời điểm bồi thường.
Tuy nhiên, Thi hành án dân sự TP Cà Mau vẫn quyết định bảo lưu quan điểm bồi thường đã nêu ở trên. Cơ quan này còn hướng dẫn “nếu không chấp nhận, bà A. được quyền yêu cầu tòa án xác định mức bồi thường theo quy định của pháp luật”.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 28/5/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.