Trong buổi sáng ngày 20/4/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Hôm qua (19-4), tin từ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Châu Phú (tỉnh An Giang) cho biết khoảng 15 giờ ngày 18-4, một cơn giông to kèm mưa và lốc đã làm sập, tốc mái trên 210 căn nhà. Thiệt hại nặng nhất là xã Bình Mỹ với bốn căn nhà bị sập, 159 căn tốc mái, xiêu vẹo; xã Bình Thủy sập chín căn, 40 căn bị tốc mái, xiêu vẹo.Sáng qua, lãnh đạo huyện Châu Phú đã cử nhiều đoàn đến thăm hỏi các gia đình bị nạn và hỗ trợ trước mắt một triệu đồng/căn đối với nhà sập; 300-500 ngàn đồng/căn đối với nhà tốc mái, xiêu vẹo.
Báo cũng phản ánh: Bộ Xây dựng cho biết cuối tháng này, Bộ sẽ trình Chính phủ dự thảo quyết định phê duyệt đề án phát triển nhà ở công vụ. Theo Bộ Xây dựng, tổng quỹ nhà ở công vụ trên cả nước hiện có trên 300 ngàn m2 sàn. Nhiều cơ quan quản lý quỹ nhà ở công vụ chưa thực hiện đầy đủ các quy định về quản lý nhà như chưa chuyển giao quỹ nhà để thống nhất quản lý, chưa ký kết hợp đồng cho thuê và thu tiền thuê nhà. Việc thu hồi nhà ở khi cán bộ, công chức hết tiêu chuẩn được ở nhà này chưa được quan tâm đúng mức.
Hiện số nhà ở công vụ mới chỉ đáp ứng được 20% nhu cầu. Nhiều cơ quan, đặc biệt là cơ quan trung ương vẫn phải thuê khách sạn, nhà nghỉ làm nhà ở công vụ cho cán bộ luân chuyển với giá cao, gây lãng phí.
2. Báo Hà Nội mới phản ánh: Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định 14/2009/QĐ-TTg (21-1-2009) ban hành Quy chế bảo lãnh cho doanh nghiệp (DN) vay vốn tại các ngân hàng thương mại (NHTM).
Theo đó, đối tượng được Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) bảo lãnh vay vốn là DN thuộc các thành phần kinh tế (kể cả hợp tác xã) có vốn điều lệ tối đa 20 tỷ đồng hoặc sử dụng dưới 1.000 lao động. Những DN vay vốn để thực hiện dự án, phương án sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực tư vấn, kinh doanh bất động sản, kinh doanh chứng khoán; dịch vụ; vay vốn để thanh toán nợ vay của các hợp đồng tín dụng khác sẽ không được bảo lãnh. Tuy nhiên, những DN vay vốn thực hiện các dự án xây dựng nhà ở bán cho người có thu nhập thấp, nhà cho công nhân và sinh viên thuê, xây dựng nghĩa trang có thể được bảo lãnh.
Theo quy định cũ, DN được bảo lãnh nếu không nợ đọng thuế, không có nợ quá hạn tại các tổ chức tín dụng và tổ chức kinh tế; sử dụng 100% giá trị tài sản hình thành từ vốn vay (tối đa 90%), vốn chủ sở hữu (tối thiểu 10%) để thế chấp bảo đảm. Theo quy định mới, điều kiện về nợ đọng thuế được xóa bỏ.
3. Báo Người lao động phản ánh:Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Phạm Quốc Anh vừa ký quyết định về việc thành lập Trung tâm Tư vấn pháp luật tại TPHCM trực thuộc sự quản lý của Trung ương hội. Luật gia Đặng Đình Thịnh được bổ nhiệm làm giám đốc trung tâm
Theo luật gia Đặng Đình Thịnh, trung tâm có nhiệm vụ chính là thay mặt Trung ương hội triển khai các chương trình, dự án hợp tác quốc tế về pháp lý tại TPHCM và các tỉnh, thành trong khu vực, hợp tác với chính quyền, các ban ngành, đoàn thể nhằm tăng cường tuyên truyền pháp luật cho cộng đồng, đặc biệt là hỗ trợ pháp lý miễn phí cho đối tượng chính sách, hộ nghèo. Trung tâm cũng thực hiện các dịch vụ pháp lý theo quy định của pháp luật. Hiện trung tâm có hai văn phòng giao dịch chính là tại trụ sở chính của trung tâm (208 Điện Biên Phủ, phường 7, quận 3) và văn phòng đại diện số 1 (28 Trương Quốc Dung, phường 8, quận Phú Nhuận). Ngoài ra, trung tâm còn thực hiện việc hỗ trợ, giải đáp pháp luật thông qua trang web nguoibaovequyenloi.com.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Sửa đổi Hiến pháp 1992 - yêu cầu cấp bách". Bài báo phản ánh: Nếu không sửa đổi hiến pháp thì khó có thể sửa đổi các đạo luật khác. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng: Sửa hiến pháp, có gì mà sợ! Tập thể Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã chính thức kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình cấp có thẩm quyền cho bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ hiện hành (2007-2011) nội dung sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 1992.
Kiến nghị được nêu trong buổi họp Thường vụ Quốc hội hôm qua (18-4), liên quan đến việc thẩm tra đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010. Chương trình này được tổng hợp từ các đề xuất lập pháp của Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao và cả các cơ quan của Quốc hội. Theo đó, hàng loạt luật về tổ chức bộ máy nhà nước, về bầu cử có nhu cầu cấp thiết phải sửa đổi: Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức HĐND và UBND, Luật Tổ chức VKSND, Luật Tổ chức TAND, Luật Bầu cử đại biểu HĐND cần được nghiên cứu, sửa đổi ngay từ năm sau.
Theo Ủy ban Pháp luật, việc sửa đổi các luật này phải thể hiện được những chủ trương, đường lối mới đã được Đảng khẳng định, như xây dựng cơ chế bảo vệ hiến pháp; luật hóa cơ cấu tổ chức Chính phủ; giao thêm Thủ tướng quyền điều động bổ nhiệm chủ tịch UBND cấp tỉnh, chủ tịch UBND cấp trên điều động bổ nhiệm chủ tịch UBND cấp dưới trực tiếp; xem xét lại vai trò của HĐND huyện, quận, phường; tổ chức lại hệ thống tòa án theo thẩm quyền xét xử không phụ thuộc vào đơn vị hành chính; nghiên cứu chuyển VKS thành viện công tố... “Đây là những định hướng lớn liên quan đến các quy định tương ứng trong hiến pháp, nếu không sửa đổi hiến pháp thì khó có thể sửa đổi các đạo luật nói trên như đề nghị của Chính phủ và các cơ quan liên quan” - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận phát biểu. Ông Thuận đề xuất là ngay từ giờ cần có chủ trương nghiên cứu sửa đổi Hiến pháp 1992 để ban soạn thảo các luật tổ chức bộ máy nhà nước bám theo, nắm bắt tinh thần, chủ động hướng xây dựng dự luật của mình.
Đề nghị của Ủy ban Pháp luật không mới, bởi từ kỳ họp đầu Quốc hội khóa XII đến nay, gần như lần nào bàn tới các cuộc thí điểm bỏ HĐND quận, huyện, phường, mở rộng quyền dân chủ để dân trực tiếp bầu chủ tịch xã... nhiều đại biểu Quốc hội đã có ý kiến là nên sớm sửa đổi Hiến pháp 1992. Và đến nay, khi đụng trực tiếp tới những luật cơ bản về tổ chức bộ máy, về quyền bầu cử, vấn đề sửa hiến pháp càng trở nên cấp bách. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thu Ba, người theo dõi hoạt động các cơ quan tư pháp rất thấm thía điều đó. “Chúng ta đang triển khai xây dựng các đề án đổi mới về tổ chức, hoạt động theo tinh thần Nghị quyết 49 về cải cách tư pháp. Nhưng các đề án ấy toàn theo tinh thần giải quyết vấn đề trước mắt, còn đụng tới sửa hiến pháp, các cơ quan tư pháp đều tránh hết. Giờ mà cứ kiên quyết chưa sửa hiến pháp thì rồi đến khi sửa các luật tổ chức, luật tố tụng sẽ không có định hướng”.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh, ông Lê Quang Bình cũng chia sẻ nỗi băn khoăn này. Vì nếu muốn có đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước ngay đầu khóa Quốc hội sau thì kỳ họp giữa năm 2011, Quốc hội phải có sẵn các luật tổ chức bộ máy mới làm cơ sở bầu, phê chuẩn nhân sự nội các mới. Muốn vậy, ngay từ giờ phải bắt tay nghiên cứu sửa Hiến pháp 1992.
Đáng chú ý, trong buổi họp này, kiến nghị của Ủy ban Pháp luật cũng như ý kiến của các ủy viên Thường vụ Quốc hội cũng được đại diện của Chính phủ ủng hộ. Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường, người thừa ủy quyền Thủ tướng trình Thường vụ chương trình xây dựng luật 2010, nói: “Việc Ủy ban Pháp luật đề nghị Thường vụ, Đảng đoàn Quốc hội có ý kiến với Bộ Chính trị về chủ trương sửa hiến pháp, tôi đồng tình cao”. Theo ông Cường, lần sửa đổi hiến pháp năm 2001 cơ bản vẫn giữ nguyên mô hình tổ chức bộ máy như trước, không đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội sau 20 năm đổi mới. Bản thân Chính phủ khi chuẩn bị các dự án luật cũng đã bị “đụng trần” nhiều lần. Chẳng hạn, vấn đề đổi mới vị trí, vai trò của Ngân hàng nhà nước, Bộ Chính trị từng ra kết luận là từ 2010 phải chuyển đổi sang mô hình Ngân hàng trung ương, nằm ngoài Chính phủ, độc lập quyết định chính sách tiền tệ giống như các nước theo thể chế kinh tế thị trường trên thế giới. Chủ trương này vượt ra khỏi quy định hiến pháp hiện hành (Chính phủ quyết định chính sách tiền tệ, thống đốc Ngân hàng nhà nước là thành viên nội các...), khiến cho Ngân hàng nhà nước chỉ có thể đưa ra các dự thảo sửa đổi Luật Ngân hàng nhà nước “mang tính chất cải lương”. Là thành viên Ban chỉ đạo cải cách tư pháp trung ương, ông Cường còn nhắc lại rằng chính đại diện TAND tối cao trong buổi họp mới đây với Quốc hội cũng đã trình bày rõ việc tổ chức lại ngành tòa án, theo tinh thần tòa phải đổi mới trước tùy thuộc rất nhiều vào việc sửa đổi hiến pháp hiện hành. “Vì vậy, đã đến lúc phải báo cáo vấn đề của hiến pháp mà trước nhất là các vấn đề liên quan đến tổ chức, bộ máy. Mà muốn sửa vào năm 2011-2012 thì bắt đầu nghiên cứu ngay từ giờ có khi đã là muộn”.
Báo cũng có bài “Mở đợt cao điểm thi hành án dân sự”. Bài báo phản ánh: Cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) vừa có công văn chỉ đạo tổ chức đợt thi hành án cao điểm năm 2009 nhằm lập thành tích chào mừng ngày sinh của Bác Hồ (19-5) và ngày thành lập ngành tư pháp (28-8). Đến ngày 19-5, các cơ quan thi hành án trên cả nước phấn đấu sẽ thi hành án xong 65%-70% công việc có điều kiện thi hành và 45%-50% giá trị có điều kiện thu. Sẽ thi hành xong 80% số việc có điều kiện thi hành và 60% giá trị có điều kiện thu đến ngày 28-8.
Cơ quan thi hành án sẽ cương quyết áp dụng các biện pháp cưỡng chế cần thiết để tổ chức thi hành dứt điểm những vụ việc có điều kiện thi hành nhưng người phải thi hành án không tự nguyện thi hành. Cương quyết xử lý những chấp hành viên cố tình chây ỳ, không tổ chức thi hành án đối với vụ việc có điều kiện thi hành hoặc cố tình chuyển số liệu từ mục có điều kiện thi hành sang mục khác để trì hoãn việc thi hành án. Tập trung rà soát những khoản thu cho ngân sách nhà nước có giá trị không quá 500 ngàn đồng đã quá năm năm mà không có điều kiện thi hành. Ngoài ra, các cơ quan thi hành án cũng chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đảm bảo thực hiện việc xét miễn thi hành án theo quy định ngay sau khi Luật Thi hành án dân sự có hiệu lực vào ngày 1-7.
Báo cũng có bài “Xác nhận lơ mơ, người kết hôn gặp khó”. Bài báo phản ánh: Để đăng ký kết hôn, đương sự phải được cơ quan thẩm quyền xác nhận hiện tại không có vợ hoặc không có chồng. Việc xác nhận có thể bằng tờ giấy riêng rẽ hoặc trong tờ khai đăng ký kết hôn. Nhưng nhiều UBND xã lại xác nhận chưa đầy đủ hoặc không chính xác về việc này, gây khó cho người muốn kết hôn lẫn các cơ quan chức năng.
Thông tư 01 ngày 2-6-2008 của Bộ Tư pháp hướng dẫn: Nội dung xác nhận tình trạng hôn nhân phải ghi rõ đương sự hiện tại chưa đăng ký kết hôn với ai (Ví dụ: Anh Nguyễn Văn A, hiện đang cư trú tại..., hiện tại chưa đăng ký kết hôn với ai); đối với người đã có vợ/chồng nhưng đã ly hôn hoặc người kia đã chết thì cũng phải ghi rõ điều đó (Ví dụ: Anh Nguyễn Văn A, hiện đang cư trú tại... đã đăng ký kết hôn nhưng đã ly hôn theo Bản án ly hôn số... ngày... tháng... năm... của TAND..., hiện tại chưa đăng ký kết hôn với ai). Tuy nhiên, nhiều xã của tỉnh Đồng Tháp đã chứng như thế này: “Nguyễn Thị Thùy Dung, đang cư trú tại..., đăng ký kết hôn lần thứ hai là đúng sự thật”; “Nguyễn Thị Bé Lan... chưa đăng ký kết hôn lần hai tại địa phương. Nay đăng ký kết lần hai là đúng”; “Phạm Kim Nga... trước năm 2007 đã kết hôn, sau năm 2007 ly hôn, sống độc thân. Nay kết hôn lần thứ hai”. Các xác nhận này đều chưa thể hiện được đương sự đã ly hôn theo bản án nào, do TAND nào xét xử.
Không chỉ thiếu sót, nhiều xác nhận còn sai hoàn toàn. Như bà N. (tỉnh Đồng Tháp) kết hôn với một người có quốc tịch Trung Quốc (Đài Loan), đã ly hôn theo bản thuận tình ly hôn do Phòng Hộ chính huyện Miêu Lật (Đài Loan) cấp năm 2004 và được Sở Ngoại vụ TP.HCM hợp pháp hóa lãnh sự năm 2005. Đầu năm 2009, bà N. đến UBND xã xác nhận tình trạng hôn nhân của mình để chuẩn bị nộp hồ sơ đăng ký kết hôn với một người Đài Loan khác.
Lần thứ nhất, tờ khai đăng ký kết hôn của bà được xác nhận như sau: “Nguyễn Kim N..., đăng ký kết hôn lần thứ nhất là đúng sự thật” (?). Đến khi liên hệ lại với UBND xã để xin xác nhận lần hai theo yêu cầu của Sở Tư pháp tỉnh thì bà được xác nhận như sau: “Nguyễn Kim N. đăng ký kết hôn lần thứ II là đúng sự thật”. Do nội dung xác nhận lần hai vẫn chưa đạt yêu cầu nên hồ sơ của bà tiếp tục bị từ chối. Kết cục, bà N. phải cố gắng quay trở lại UBND xã để được xác nhận lần ba theo đúng quy định của Nghị định 158 ngày 27-12-2005 của Chính phủ và khoản 2 mục II Thông tư số 01 nêu trên. Đó là: “Nguyễn Kim N... đã đăng ký kết hôn nhưng đã ly hôn theo Bản thuận tình ly hôn..., được hợp pháp hóa lãnh sự ngày..., hiện tại chưa đăng ký kết hôn với ai”.
Hay như trường hợp của bà Trần Thị Tuyết A., trước đây đăng ký hộ khẩu thường trú tại tỉnh An Giang. Cuối năm 2007, sau khi ly hôn, bà A. chuyển hộ khẩu đến tỉnh Đồng Tháp. Đầu năm 2009, trước khi đăng ký kết hôn với một Việt kiều Canada, bà đã được UBND xã ở tỉnh Đồng Tháp xác nhận như sau: “Trần Thị Tuyết A..., từ trước đến nay sống tại địa phương chưa và không kết hôn với ai cũng như không chung sống như vợ chồng với bất kỳ ai. Hiện tại đang sống độc thân. Xin đăng ký kết hôn lần thứ nhất là đúng” (?).
Theo Thông tư 01 nêu trên, đối với những người đã qua nhiều nơi cư trú khác nhau mà UBND cấp xã nơi xác nhận tình trạng hôn nhân không rõ về tình trạng hôn nhân của họ ở những nơi đó thì đương sự phải viết bản cam đoan về tình trạng hôn nhân của mình trong thời gian trước khi về cư trú tại địa phương và chịu trách nhiệm về việc cam đoan. Như vậy, nếu không rõ tình trạng hôn nhân của bà A. ở nơi cư trú cũ, xã phải yêu cầu bà A. làm bản cam đoan. Việc “nhắm mắt” xác nhận dễ làm rối cho tất cả các bên liên quan.
2. Báo Diễn đàn doanh nghiệp phản ánh: Ngày 18/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã nghe Bộ Trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường trình bày Tờ trình của Chính phủ về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010. Theo đó, chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010 gồm 48 dự án luật, pháp lệnh, trong đó 34 dự án trong Chương trình chính thức và 14 dự án trong chương trình chuẩn bị.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên: Xây dựng luật, pháp lệnh nên chọn vấn đề thực sự thiết thực cấp bách, không nên phân đều theo cơ cấu và cần chú ý tới đề án khả thi.Về dự án Luật mới, các ý kiến tán thành nâng Pháp lệnh Thủ đô thành Luật Thủ đô và đồng ý đưa dự án Luật này vào Chương trình nhiệm kỳ khóa XII. Tuy nhiên, các đại biểu cho rằng, đây là một dự án Luật quan trọng, nếu đưa vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 thì thời gian chuẩn bị là quá ít. Mặt khác, do địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội vừa được mở rộng, cần phải có thời gian để tiến hành đánh giá, tổng kết một cách toàn diện. Vì vậy trước mắt, đưa dự án này vào Chương trình chuẩn bị năm 2010. Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình, nếu dự án được chuẩn bị tốt, đảm bảo chất lượng trình Quốc hội thì sẽ đưa vào Chương trình xem xét.
Cũng tại phiên thảo luận ngày 18/4 của UBTVQH, liên quan tới dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, UBTVQH đề nghị cho tiếp tục chuẩn bị dự án Luật này để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 theo đúng tiến độ, bởi theo các thành viên, đất đai là một trong những lĩnh vực có tầm ảnh hưởng rộng đối với sự phát triển kinh tế- xã hội của đất nước, nên những vướng mắc về đất đai phải được giải quyết kịp thời.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, UBTVQH và Chính phủ đã thống nhất đảm bảo tiến độ các dự án có trong Chương trình xây dựng pháp luật, pháp lệnh, còn các dự án mới sẽ cân nhắc để đảm bảo chất lượng và tính thực thi.
3. Báo Người lao động phản ánh: Góp ý về việc triển khai đề án thừa phát lại (TPL) thực hiện thí điểm tại TPHCM và dự thảo nghị định hướng dẫn thực hiện TPL vào sáng 17-4, bà Ngô Minh Hồng, Giám đốc Sở Tư pháp TP, cho rằng không nên giới hạn địa bàn hoạt động của các văn phòng TPL mà nên chọn nơi có nhiều án để đặt. Đại diện TAND TPHCM đề nghị Chính phủ nghiên cứu cho TP lập từ 5-10 văn phòng TPL. Nhiều ý kiến cũng đề nghị trong thời gian thực hiện thí điểm TPL, Nhà nước chưa nên giao hết thẩm quyền cho các văn phòng này; cần phân định tách bạch thẩm quyền của TPL và cơ quan thi hành án để tránh chồng chéo...
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính cho biết bộ đang hoàn thiện dự thảo nghị định hướng dẫn thực hiện TPL. Chậm nhất trong tháng 5-2009, Chính phủ sẽ ban hành nghị định này để TPHCM triển khai thực hiện.
Báo cũng có bài “Trợ cấp tai nạn lao động: thủ tục cứng nhắc”. Bài báo phản ánh: Vừa qua anh Đoàn Hoàng Minh - trú ở đường Vườn Chuối, P.4, Q.3, TP.HCM - đến báo Người Lao Động gửi đơn phản ảnh về việc không làm được hồ sơ để hưởng chế độ trợ cấp tai nạn lao động do thiếu biên bản điều tra TNGT của cơ quan công an.
Ngày 4-3-2008, anh Minh được Công ty TNHH Nhi An (P.12, Q.5, TP.HCM) cử đi công tác ở tỉnh Sóc Trăng. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, trên đường trở về TP.HCM lúc 11g30 ngày 9-3-2008 tại địa phận xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh - TP.HCM, anh Minh đang chạy xe trên đường thì một xe tải chở đá trờ tới cúp ngang đầu xe làm anh té xuống đường. Tai nạn xảy ra làm anh Minh bị thương và ngất xỉu. Anh được hai người đi đường đưa đi bệnh viện cấp cứu. Biên bản giám định tai nạn lao động của hội đồng giám định y khoa TP.HCM kết luận anh Minh bị chấn thương gối trái: vỡ xương bánh chè đã mổ kết hợp xương, can xương xấu, gãy đầu trên xương chày trái, can xương tốt, ngắn chi 1cm, gập khớp gối hạn chế nhẹ và xác định tỉ lệ mất sức lao động do thương tật là 31% vĩnh viễn. Khi nhận được biên bản giám định, anh Minh mang đến Bảo hiểm xã hội (BHXH) quận 5 làm thủ tục để hưởng trợ cấp tai nạn lao động. Tại đây, anh Minh được cơ quan BHXH yêu cầu phải bổ sung biên bản điều tra TNGT. Do không cung cấp được biên bản này nên BHXH quận 5 không hoàn tất thủ tục để anh Minh được hưởng chế độ tai nạn lao động.
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Quốc Việt, giám đốc BHXH quận 5, cho biết: "Trường hợp của anh Minh, theo quy định của pháp luật, thì hồ sơ tai nạn lao động phải có biên bản điều tra TNGT của cơ quan công an. Do anh Minh không cung cấp được biên bản này nên chúng tôi không có cơ sở để chi trả trợ cấp tai nạn lao động". Ông Việt cho biết thêm trước đây cơ quan BHXH cũng đã đề xuất chỉ cần có xác nhận của đơn vị công an xã, phường nơi xảy ra tai nạn để thay thế biên bản điều tra TNGT nhưng không được chấp thuận. Và nếu được chấp thuận thì điều này cũng trái quy định của pháp luật, chỉ có cách sửa đổi quy định này.
Bà Trần Thị Kịp, đội phó đội cảnh sát giao thông trật tự phản ứng nhanh Công an huyện Bình Chánh, cho biết khi được tin báo có TNGT xảy ra thì công an đến hiện trường lập hồ sơ, vẽ sơ đồ hiện trường, khám xe, dấu vết của xe, xem xét thiệt hại như thế nào... Nhưng trong vụ tai nạn của anh Minh, đơn vị không hề nhận được thông tin. Vả lại, tai nạn xảy ra từ ngày 9-3-2008 nhưng đến cuối năm 2008 mới gửi yêu cầu. Do đó công an không thể cung cấp biên bản điều tra TNGT được.
Hiện nay với tiền lương gần 2 triệu đồng, anh Minh đang phải gánh một khoản nợ hơn 30 triệu đồng thuốc điều trị bệnh do vụ tai nạn gây ra. Anh Minh bức xúc lúc bị tai nạn, bị thương lo đi cấp cứu chứ đâu có nghĩ đến biên bản này biên bản nọ, thật là một quy định gây khó khăn cho người lao động.
Chỉ vì một quy định quá cứng nhắc mà người lao động không được hưởng chế độ tai nạn lao động mà đúng ra họ phải được hưởng.
4. Báo Đất Việt phản ánh: Công an thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với luật sư Nguyễn Thị Quốc Khánh, đoàn luật sư tỉnh Lâm Đồng, về hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Tháng 7/2008, bà Nguyễn Thị Xuân ở thành phố Đà Lạt cùng đồng nguyên đơn Lê Thị Nho, trú tại TP HCM, đến văn phòng luật sư Nguyễn Thị Quốc Khánh có trụ sở tại Đà Lạt, nhờ bảo vệ quyền lợi trong một vụ kiện dân sự. Được ủy quyền là người đại diện tham gia tố tụng, luật sư Khánh đã nhiều lần gọi điện, yêu cầu bà Xuân, bà Nho chuyển tiền để lo thủ tục khởi kiện, tạm ứng án phí tổng cộng là 202 triệu đồng dù tòa vẫn chưa thụ lý vụ kiện.
Để hợp thức hóa việc nhận tiền nói trên, luật sư Khánh đã làm giả các phiếu thu tiền của tòa án thành phố Đà Lạt rồi đưa cho thân chủ của mình. Sau khi vụ việc bị phát giác, vị luật sư này mới trả lại cho hai thân chủ của mình 75 triệu đồng.
5. Báo Sài Gòn giải phóng có bài “Luật Bảo hiểm y tế - chưa áp dụng đã thấy vướng”. Bài báo phản ánh: Từ ngày 1-7-2009, Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ chính thức có hiệu lực, theo đó, hàng triệu người khám chữa bệnh (KCB) ban đầu tại các bệnh viện tuyến trên (cấp tỉnh, TP) sẽ được phân cấp về tuyến cơ sở (cấp quận, huyện, phường, xã). Trước quy định mới của Luật BHYT, những người trong cuộc tại TPHCM không khỏi băn khoăn, lo ngại…
Chị Nguyễn Thị Ngọc Yến, nhà ở gần chợ Phạm Văn Hai, P3 Q.Tân Bình, tâm sự: “Tôi thật sự băn khoăn khi nhân lực và trang thiết bị y tế tại các bệnh viện tuyến cơ sở còn thiếu thốn quá nhiều, làm sao đáp ứng xuể nhu cầu KCB của hàng triệu người dân? Thật tình, nhiều bệnh nhân như tôi chưa tin tưởng vào khả năng KCB của các bệnh viện tuyến cơ sở, nên rất lo lắng khi Luật BHYT có hiệu lực…”. Bà Phan Thị Ngưu, 73 tuổi, ngụ tại đường Cách Mạng Tháng Tám P7 Q.Tân Bình, bộc bạch: “Tôi KCB bằng thẻ BHYT tại bệnh viện quận từ mấy năm nay, do bệnh nhân chữa bằng thẻ BHYT quá đông nên phải chờ đợi rất mệt mỏi…”.
Anh Nguyễn Vĩnh Bảo ở Q. Gò Vấp, thắc mắc: “Theo tôi, việc bắt buộc người dân phải đăng ký KCB ban đầu tại cơ sở là hơi cứng nhắc, Quốc hội nên sớm có sự điều chỉnh kịp thời để người dân được tự do đăng ký KCB tại nơi mà mình thích, kể cả bệnh viện cấp TP và Trung ương. Có như thế mới khuyến khích các bệnh viện cạnh tranh về chất lượng, tăng cường đầu tư trang thiết bị, dịch vụ để thu hút người bệnh, đồng thời đảm bảo chăm lo sức khỏe tốt cho người dân…” .
Chị Vương Ngọc Bích, nhà ở huyện Bình Chánh, cho rằng: “Đáng lẽ khi thực hiện phân cấp bệnh nhân về tuyến cơ sở theo tinh thần của Luật BHYT thì ngành y tế cần có thời gian chuẩn bị chu đáo cả về nhân lực lẫn cơ sở vật chất. Đừng vì lý do bệnh nhân quá tải ở tuyến trên mà bỗng dưng “phân cấp”, đẩy bệnh nhân về tuyến dưới khiến người bệnh phải lãnh đủ…”.
Tất nhiên, việc phân cấp bệnh nhân về tuyến dưới không có nghĩa là ai ở đâu phải chữa bệnh ở đó một cách cứng nhắc, mà bệnh viện tuyến dưới vẫn có thể chuyển bệnh nhân lên tuyến trên để điều trị kịp thời. Thế nhưng, thủ tục chuyển viện cũng không dễ chút nào. Anh Trần Minh, ngụ tại huyện Hóc Môn, cho biết: “Mẹ tôi bị bệnh nặng, mỗi lần xin giấy chuyển viện rất nhiêu khê nên gia đình tôi đành bỏ tiền KCB theo tuyến dịch vụ cho nhanh chóng, kịp thời…”.
Chị Nguyễn Thị Bích Liên, Trưởng Trạm y tế P11 Q3, cho biết: “Phường 11 có số dân đông nhất quận, nhưng gần 4 năm nay trạm y tế chỉ có một y sĩ, không có bác sĩ, do vậy, người dân rất ít đến trạm y tế phường mà lên thẳng bệnh viện tuyến trên. Theo quy định của Luật BHYT, nơi nào không có bác sĩ thì chưa được phân cấp KCB về cơ sở. Hiện nay trạm chỉ lo dập dịch, chích ngừa cho trẻ dưới 6 tuổi, nếu phân cấp bệnh nhân về trạm y tế phường thì phải có sự đầu tư xứng đáng về các mặt…”.
Trạm Y tế P. Tân Sơn Nhì Q. Tân Phú tuy cơ ngơi có rộng rãi nhưng giường bệnh và các trang thiết bị KCB rất… khiêm tốn! Chị Lê Thị Ngọc Phượng, Trưởng Trạm Y tế P. Tân Sơn Nhì, bộc bạch: “Sắp tới, việc phân cấp đăng ký KCB ban đầu về cơ sở sẽ giúp bệnh viện tuyến trên khỏe hơn; song tuyến cơ sở sẽ phải chịu áp lực nặng nề, từ đó không tránh khỏi tình trạng đem con bỏ chợ và như thế Luật BHYT khó đi vào cuộc sống…”.
Chỉ còn hơn 2 tháng nữa là Luật BHYT có hiệu lực nhưng đến nay cơ sở hạ tầng và đội ngũ y, bác sĩ tại các bệnh viện cấp quận, huyện cũng không có gì khả quan hơn so các trạm y tế phường, xã. Bác sĩ Lương Sỹ Minh, Giám đốc Bệnh viện Q.Tân Bình, nhận xét: “Chủ trương đưa bệnh nhân về tuyến cơ sở là đúng nhưng chưa đủ, vì thiếu sự chuẩn bị về đội ngũ y, bác sĩ; cơ sở hạ tầng; đầu tư trang thiết bị y tế… Đơn cử, Bệnh viện Q.Tân Bình “nhỏ như lỗ mũi”, hiện chỉ có 125 giường bệnh với 54 bác sĩ, vậy mà phải đảm đương tới hơn 156.000 thẻ BHYT.
Như vậy, bình quân mỗi ngày bệnh viện phải KCB cho hơn 1.000 lượt bệnh nhân. Do bệnh viện luôn trong tình trạng quá tải, bác sĩ không đủ sức để chăm sóc chu đáo cho tất cả các bệnh nhân, nên bệnh nhân vẫn phải chờ đợi, chịu đựng và phiền hà… Vừa qua, Bệnh viện Q.Tân Bình đã đề nghị Sở Y tế cho phép giảm từ 156.000 thẻ BHYT xuống còn 115.000 thẻ để phân chia bớt cho bệnh viện các quận, huyện lân cận cùng chăm lo sức khỏe cho người bệnh…”.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 20/4/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.