Trong buổi sáng ngày 03/02/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Lao động có bài Thu phí ATM trở lại. Bài báophản ánh: Sau một thời gian tạm dừng, Vietinbank cho biết mới đây vừa thực hiện thu phí trở lại đối với các chủ thẻ ATM khi thực hiện giao dịch ngoại mạng. Các mức phí thu được khẳng định vừa đủ bù đắp cho các chi phí mà Vietinbank phải thanh toán cho các bên tương ứng. Cụ thể, các giao dịch rút tiền mặt chịu phí 3.300 đồng/lần và giao dịch vấn tin, in sao kê chịu phí 1.650 đồng/lần.
Trước đó vào tháng 4.2007, thông qua việc gia nhập CTCP chuyển mạch tài chính quốc gia (Banknet), chủ thẻ của Vietinbank có thể thực hiện một số giao dịch tại các ATM của các thành viên trong Banknet. Theo quy định của Banknet, đối với mỗi giao dịch mà chủ thẻ thực hiện tại các ATM của các NH thành viên Banknet, Vietinbank (đóng vai trò là NH phát hành) phải thanh toán một khoản phí nhất định cho NH thanh toán và Banknet. Bù đắp chi phí này, Vietinbank tiến hành thu phí khi các chủ thẻ Vietinbank phát sinh các giao dịch tại các ATM ngoại mạng. Các NH thành viên Banknet cũng thực hiện việc thu phí của chủ thẻ của mình khi thực hiện giao dịch tại ATM của Vietinbank hoặc NH thành viên khác. Cho đến tháng 5.2008, khi Banknet và CTCP chuyển mạch thẻ Smartlink thực hiện kết nối thành công, chủ thẻ Vietinbank có thể thực hiện các giao dịch không những tại ATM của Banknet mà còn của Smartlink.
Cũng vào thời điểm này, việc thu phí giao dịch ngoại mạng được các NH thống nhất tạm dừng lại với mục đích thí điểm việc kết nối. Một lãnh đạo Vietinbank cho biết, việc tạm dừng thu phí đồng nghĩa với hàng tháng các NH tham gia kết nối phải bỏ ra một khoản chi phí bù đắp cho các phí vẫn phải trả trước đây.
Cùng với Vietinbank, BIDV và Vietcombank mới đây cũng tiến hành thu phí trở lại với các chủ thẻ khi sử dụng dịch vụ tại hệ thống ATM của các NH khác. Mức phí tương tự như tại Vietinbank và theo BIDV, toàn bộ số phí thu được từ khách hàng được trả cho tổ chức chuyển mạch thẻ BanknetVN.
2. Báo Hà Nội mới phản ánh: Sáng nay 2-2 (tức mồng 8 Tết Kỷ Sửu), trong khuôn khổ Hội Xuân Hoàng Thành Thăng Long năm 2009 đã diễn ra nghi lễ biểu diễn đúc trống đồng bằng phương pháp thủ công truyền thống Đông Sơn. 8 nghệ nhân đúc trống đồng làng Đông Sơn, Thanh Hoá đã chuẩn bị khuôn đúc trống trong 65 ngày trước Tết.
Đúng 9h30 phút sáng ngày 8 tháng Giêng Âm Lịch, sau nghi lễ thắp hương cầu khấn tổ tiên phù hộ trước thềm Điện Kính Thiên trong Hoàng Thành, ngọn lửa nấu đồng bắt đầu được nhóm lên trước sự chứng kiến của đông đảo phóng viên và công chúng Hà Nội. Nghệ nhân Thiều Quang Tùng, trưởng nhóm cho biết : " Chúng tôi vô cùng tự hào khi là những nghệ nhân đầu tiên được trình diễn đúc trống đồng tại sân Hoàng Thành Thăng Long, trung tâm linh thiêng của thủ đô. Hôm nay chúng tôi phục chế chiếc trống dựa theo mẫu trống đồng Ngọc Lũ, có đường kính 60cm, cao 49cm (trống Ngọc Lũ nguyên bản có đường kính 79cm, cao 63 cm). Dùng hơn 60 kg đồng lá, nhưng sau khi đúc chiếc trống sẽ nặng khoảng 50kg."
3. Báo Thanh niên cho biết: Hai tờ báo hàng đầu Nhật Bản Asahi Shimbun và Yomiuri Shimbun vừa đưa tin Ủy ban Hỗn hợp Nhật Bản - VN về phòng chống tham nhũng vốn ODA của Nhật Bản dành cho VN dự kiến sẽ đưa ra bản báo cáo đầu tiên vào tháng 3 này.
Ủy ban với sự tham gia của đại diện chính phủ hai nước Việt, Nhật đã được thành lập sau vụ PCI nhằm ngăn chặn việc tham nhũng nguồn vốn ODA. Dự kiến ủy ban này sẽ đề xuất một “quy trình cung cấp ODA hoàn toàn mới” đặc biệt là những thủ tục liên quan đến chọn nhà tư vấn với tiêu chí hoàn toàn mới: nhiều công ty tham gia, công khai, minh bạch, cạnh tranh bình đẳng. Ngoài ra, bản báo cáo có thể đề nghị việc thành lập một bên thứ ba nhằm lập quy chế và giám sát các dự án sử dụng nguồn vốn ODA.
4. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Bộ Công thương cho biết: năm 2009 sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp hạn chế nhập khẩu đối với các nhóm hàng: nguyên phụ liệu thuốc lá, hàng tiêu dùng, ôtô nguyên chiếc dưới 12 chỗ, linh kiện ôtô dưới 12 chỗ, linh kiện và phụ tùng xe gắn máy. Dự kiến, kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng này đạt 6,5 tỷ USD năm 2009 và 7,2 tỷ USD năm 2010, với tốc độ tăng bình quân giai đoạn 2008-2010 đạt 23,5%/năm.
Đồng thời, Bộ Công thương cũng sẽ tiếp tục kiểm soát nhập khẩu đối với các mặt hàng: sản phẩm chế tạo từ gang thép, sản phẩm dầu gốc, gas, đá quý, kim loại quý, chiếm tỷ trọng 16% trên tổng kim ngạch nhập khẩu.
Với việc triển khai các biện pháp kiểm soát và hạn chế nhập khẩu, dự kiến tốc độ nhập khẩu nhóm này sẽ giảm xuống còn 12,9% vào năm 2010 với kim ngạch nhập khẩu khoảng 17,5 tỷ USD.
5. Báo Người lao động phản ánh: Thủ tướng Chính phủ vừa có văn bản về việc xin lập quỹ khen thưởng trích từ tiền chênh lệch giá bán điện của EVN năm 2007.Trước đó, EVN đề nghị Bộ Tài chính cho phép được trích 1.002 tỉ đồng trong tổng số 3.824 tỉ đồng lợi nhuận trước thuế của năm 2007 (bao gồm cả tiền chênh lệch giá điện) để lập quỹ khen thưởng cho cán bộ ngành điện. Đề xuất này đã không được Bộ Tài chính chấp thuận, vì theo quy định của Chính phủ, toàn bộ tiền chênh lệch giá điện phải được chuyển vào vốn đầu tư thuộc nguồn ngân sách Nhà nước để phát triển các công trình điện. Số lợi nhuận còn lại mới được nộp ngân sách và phân phối theo các quỹ phúc lợi xã hội, quỹ khen thưởng xã hội.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng, chênh lệch giá thu được từ tăng giá điện sau khi trừ thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp vào ngân sách Nhà nước , trích quỹ dự phòng tài chính và chi khác theo quy định. EVN chỉ được trích khoản tiền tương đương khoảng 2 tháng lương để thưởng cho CB-CNV.
Báo cũng cho biết: UBND TP Hà Nội vừa ban hành quy định cấm mọi tổ chức, cá nhân giết mổ, vận chuyển, chế biến, buôn bán gia súc, gia cầm trên xe máy, xích lô, xe đạp hoặc các phương tiện thô sơ khác trên toàn địa bàn kể từ ngày 2-2.
Theo quy định này, việc vận chuyển gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc, gia cầm phải bằng các phương tiện chuyên dụng theo tiêu chuẩn, được cơ quan thú y cấp giấy chứng nhận vệ sinh thú y. Ngoài ra, gia súc, gia cầm vận chuyển từ các tỉnh về Hà Nội hoặc từ Hà Nội đi các tỉnh khác phải có giấy chứng nhận kiểm dịch. Gia súc, gia cầm chỉ được vận chuyển đến cơ sở giết mổ được phép thành lập của UBND TP. Đặc biệt, UBND TP cấm vận chuyển gia súc, gia cầm vào khu vực nội thành, nội thị. Cấm bán các sản phẩm gia súc, gia cầm không qua kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, nhiễm bệnh...
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Một vụ thi hành án lạ đời: Nhận nhà rồi... đập bỏ". Bài báo phản ánh: Nhiều tình huống xấu có thể xảy ra khi căn nhà được thi hành án nằm trên đất của người khác. Với “giấy đỏ” được cấp, con nợ đã đường hoàng bán đất cho người khác. Đầu năm 2006, ông Võ Văn Tốt (phường 15, quận Gò Vấp) đặt cọc 350 triệu đồng để mua toàn bộ nhà và đất gần đó của vợ chồng ông M. Mặc dù đã nhận cọc nhưng chỉ ít tháng sau, vợ chồng ông M. lại ra Phòng Công chứng số 5 lập hợp đồng bán đất (không bán nhà) cho người khác. Tức mình vì hàng xóm vi phạm cam kết, ông Tốt bèn nộp đơn kiện vợ chồng ông M. ra tòa.
Nhà không đất!
Đầu tháng 7-2007, do các bên hòa giải thành nên TAND quận Gò Vấp đã ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của họ. Theo đó, hai bên đồng ý hủy giấy đặt cọc đã lập và vợ chồng ông M. phải trả cho vợ chồng ông Tốt 450 triệu đồng. Ngay sau đó, ông Tốt nộp đơn yêu cầu thi hành án.
Rắc rối xảy ra khi Thi hành án dân sự quận Gò Vấp xác định vợ chồng ông M. không còn tài sản nào khác để thi hành án ngoài căn nhà đang ở. Cuối tháng 5-2008, căn nhà này đã bị kê biên để đảm bảo việc thi hành án. Song như vừa nêu ở trên, vợ chồng ông M. đã ra Phòng công chứng số 5 lập hợp đồng chuyển nhượng đất cho người khác và vẫn cư trú trong căn nhà tọa lạc trên đất. Nghĩa là căn nhà bị kê biên chỉ có xác nhà chứ không có đất. Theo luật định, hai bên đương sự có thể thỏa thuận cho ông Tốt nhận căn nhà để cấn trừ tiền, bằng không nhà kê biên sẽ được bán đấu giá. Nếu việc bán đấu giá không thành, căn nhà được định giá lại theo hướng giảm giá để tiếp tục bán đấu giá. Nếu sau hai lần giảm giá mà căn nhà vẫn không bán được thì ông Tốt có quyền nhận tài sản theo giá đã giảm để thi hành án.
Đeo đẳng quá trình thi hành án gần hai năm trời nhưng không được trả tiền nên ông Tốt cũng mong chóng được nhận nhà dù biết nó chỉ có xác nhà chứ không có đất. Ông Tốt kể mình mới ký bản cam kết gửi Thi hành án dân sự quận Gò Vấp với nội dung: “Bản thân được biết chỉ nhận được phần xây dựng của căn nhà, sau đó phải đập bỏ hoặc di dời để trả lại phần đất cho chủ đất mới” (!?).
Đập nhà thì trắng tay!
Việc bán đấu giá căn nhà trên e không thành công vì chẳng ai dại gì vung tiền mua xác nhà nằm trên đất của người khác. Trong trường hợp chẳng đặng đừng này, có lẽ ông Tốt đành phải nhận nhà để cấn trừ khoản tiền được thi hành án. Bấy giờ, ông chỉ có thể xin giấy chủ quyền nhà với điều kiện được người chủ đất mới đồng ý. Tuy nhiên, khả năng này rất khó xảy ra. Cũng phải thôi, nếu là bạn, bạn có dễ dàng chấp nhận cho một người lạ hoắc lạ huơ nghiễm nhiên ngụ trên đất của mình?
Vậy là ông Tốt sẽ bị thiệt trăm bề nếu nhận căn nhà trên. Không được cấp chủ quyền, ông còn đối diện với khả năng đập nhà hoặc tìm cách bứng căn nhà đi chỗ khác nếu chủ đất đòi đất. Hóa ra ông Tốt hoàn toàn trắng tay khi tài sản thi hành án được nhận có nguy cơ biến thành đống bê-tông vụn. Tuy nhiên, một ý kiến khác lại cho rằng ông Tốt cứ việc nhận căn nhà thi hành án rồi dọn vào đó ở vì sẽ chẳng có ai dám xông vào đập căn nhà của ông. Theo Điều 143 BLHS, người tự ý đập nhà của người khác sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản. Như vậy, ngay cả chủ đất mới cũng gặp rắc rối lớn. Lúc này, chủ đất mới chẳng còn đường nào khác ngoài việc níu áo bên bán là vợ chồng ông M.
Ông Tốt đề xuất hướng giải quyết vướng mắc bằng cách đổi cho chủ đất mới một diện tích đất khác tương đương nằm ngay gần đó. Khổ nỗi, Thi hành án dân sự quận Gò Vấp cho biết đã nhiều lần mời chủ đất đến để tìm hướng giải quyết nhưng ông này không đến. Hiện nay, Thi hành án dân sự quận Gò Vấp đã tổ chức lại từ đầu việc thi hành án theo yêu cầu của Thi hành án TP.HCM vì quá trình thi hành án cũ mắc nhiều thiếu sót. Chẳng hạn như biên bản tống đạt giấy báo tự nguyện thi hành án không có chữ ký của người nhận thay, giấy tờ thi hành án không được niêm yết tại trụ sở UBND phường... Ngày 12-1 vừa qua, giấy báo tự nguyện thi hành án đã được dán công khai trước cổng nhà vợ chồng ông M. Chưa biết vụ thi hành án lạ đời này sẽ có hồi kết như thế nào nếu vợ chồng ông M. vẫn không có tài sản nào khác ngoài căn nhà này để thi hành án.
2. Báo An ninh thủ đô có bài "Hà Nội: tạm dừng cấp phép mở Văn phòng công chứng". Bài báo phản ánh: Công chứng là một nghề đặc thù nên việc cấp phép không thể tràn lan mà Hà Nội cần có quy hoạch phù hợp... Đó là phát biểu của Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường tại hội nghị Triển khai công tác tư pháp năm 2009.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp khẳng định, ngành Tư pháp Hà Nội đã biết tận dụng cơ hội để vượt qua khó khăn trong những ngày đầu sáp nhập, đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Bộ trưởng đề cập đến Trong năm 2009, Hà Nội cần chú trọng công tác thi hành án dân sự, tổ chức thanh tra, kiểm tra hoạt động chứng thực bản dịch vì hoạt động này hiện đang tiềm ẩn nhiều tiêu cực, tham mưu cho thành phố trong công việc tách bạch giữa công chứng và chứng thực giao dịch về đất đai, quan tâm đào tạo và bổ sung thêm cán bộ cho cơ sở.
Trong năm 2009, ngành tư pháp cần tổ chức tập huấn cho toàn thể cán bộ tư pháp cơ sở, đẩy mạnh hoạt động tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo... đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và chuẩn bị cho đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Ghi nhận kết quả đạt được của ngành tư pháp Thủ đô trong năm 2008, UBND thành phố đã tặng cờ thi đua cho quận Hoàn Kiếm, các huyện Từ Liêm, Phú Xuyên, Phòng Công chứng số 1 và bằng khen cho các tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong công tác.
3. Báo Người lao động có bài VỤ GIÁM ĐỐC CÔNG TY VINA HAENG WOON INDUSTRY BỎ TRỐN: 755 công nhân có nguy cơ mất quyền lợi. Bài báo phản ánh: Sáng 2-2, khoảng 200 người nguyên là công nhân (CN) Công ty TNHH Vina Haeng Woon Industry (chuyên may mặc, trú đóng tại 3/5 Hồ Học Lãm, phường 16, quận 8 – TPHCM) đã bao vây trụ sở công ty phản đối lực lượng thi hành án dân sự kê biên, định giá phát mãi tài sản để thi hành bản án dân sự số 85/KDTM-PT ngày 14-9-2006 của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TPHCM.
Như Báo Người Lao Động đã nhiều lần thông tin, ngày 18-10-2008, bà Noh Yeon Hong, Giám đốc Công ty Vina Haeng Woon Industry, đã bỏ trốn khi còn nợ CN gần 4 tỉ đồng tiền lương, BHXH. Khi bà Noh Yeon Hong bỏ trốn, có để lại một số máy móc, thiết bị trong nhà xưởng thuê tại địa điểm trên. Việc bỏ trốn của bà Noh Yeon Hong đã khiến cho nhiều CN lâm vào cảnh khốn khó.
Theo ủy quyền của CN, LĐLĐ quận 8 đại diện nộp đơn khởi kiện yêu cầu TAND TPHCM tuyên bố phá sản doanh nghiệp để giải quyết quyền lợi cho 755 lao động. Đến ngày 20-1-2009, LĐLĐ quận 8 đã nộp tạm ứng án phí (theo phiếu thu 006979 ngày 21-1-2009), như vậy, theo quy định của pháp luật, TAND TPHCM đã chính thức thụ lý vụ án. Đồng thời, BHXH TPHCM cũng khởi kiện công ty để đòi gần 2 tỉ đồng BHXH.
Trước đó, theo phán quyết của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TPHCM trong bản án số 85/KDTM-PT ngày 14-9-2006, Công ty Vina Haeng Woon Industry phải trả nợ cho Công ty TNHH Global Manufacturing khoản nợ 228.417 USD (tương đương gần 3,9 tỉ đồng). Nếu Công ty Vina Haeng Woon Industry không trả nợ thì Công ty Global Manufacturing có quyền đề nghị Thi hành án dân sự TPHCM phát mãi toàn bộ máy móc, thiết bị mà Công ty Vina Haeng Woon Industry đã cầm cố cho Công ty Global Manufacturing để thu hồi nợ.
Thi hành án dân sự TPHCM đã ra quyết định thi hành án và ấn định thời hạn để Công ty Vina Haeng Woon Industry thi hành án theo quy định, nhưng đại diện công ty lấy lý do nếu phát mãi tài sản sẽ đẩy đến cảnh hợp đồng đã ký kết không thực hiện được, hàng ngàn CN bị mất việc và xin trả nợ dần. Đề nghị trên được Công ty Global Manufacturing chấp nhận. Tuy nhiên, đến giữa tháng 6-2008, do Công ty Vina Haeng Woon Industry mới chỉ trả nợ cho Công ty Global Manufacturing 2,57 tỉ đồng nên ngày 23-6-2008, Thi hành án dân sự TPHCM đã kê biên tài sản để thi hành bản án nói trên và giao cho Công ty Vina Haeng Woon Industry bảo quản, nghiêm cấm mua bán, trao đổi, tặng cho, cầm cố, thế chấp góp vốn... Lúc này, mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty Vina Haeng Woon Industry vẫn diễn ra bình thường cho đến khi bà Noh Yeon Hong bỏ trốn.
Trở lại vụ việc sáng 2-2, chấp hành viên Vũ Văn Đài, người trực tiếp thi hành bản án trên, cho rằng: “Thi hành án tiến hành kê biên, định giá bán số máy móc còn lại để trích tiền vào tài khoản của tòa án. Còn giải quyết số tiền trên như thế nào là quyền của tòa án”(?!). Trong khi đó, nhiều CN lại cho rằng Thi hành án dân sự TPHCM không thể đơn phương thi hành bản án số 85/KDTM-PT mà không tính đến quyền lợi của họ. Bởi tại thời điểm này đã phát sinh tranh chấp giữa 755 CN (do LĐLĐ quận 8 đại diện) với Công ty TNHH Global Manufacturing Co. Ltd về khối tài sản phải thi hành án của Công ty Vina Haeng Woon Industry.
Đồng tình quan điểm này, ông Huỳnh Ngũ Há, Chủ tịch LĐLĐ quận 8 - TPHCM, phân tích: “Điểm d, khoản 1, điều 26 Pháp lệnh Thi hành án dân sự 2004 quy định thủ trưởng cơ quan thi hành án có quyền ra quyết định hoãn thi hành án trong trường hợp có tranh chấp về tài sản kê biên theo quy định tại khoản 5, điều 41 Pháp lệnh Thi hành án mà đang được tòa án thụ lý, giải quyết”. Chính vì vậy, LĐLĐ quận 8 đã có công văn đề nghị trưởng Thi hành án dân sự TPHCM ra quyết định hoãn thi hành bản án 85/KDTM-PT ngày 14-9-2006 của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TPHCM, nhập số tiền Công ty Vina Haeng Woon Industry còn nợ lương và BHXH của CN vào các khoản nợ chung để xử lý nhằm bảo đảm quyền lợi của người lao động đúng theo quy định của pháp luật.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 03/02/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.