Trong buổi sáng ngày 13/01/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Nông nghiệp Việt Nam có bài: "10 sự kiện nổi bật trong chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ năm 2008". Bài báo phản ánh về 10 sự kiện sau:
- Chỉ đạo, điều hành có hiệu quả kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô;
- Chủ động ngăn ngừa suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng hợp lý, bền vững;
- Chủ động đối phó và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh gây ra; tháo gỡ kịp thời khó khăn cho sản xuất nông nghiệp;
- Lĩnh vực an sinh xã hội được chú trọng và triển khai thực hiện có hiệu quả;
- Chính trị xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm;
-. Phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí có những chuyển biến mạnh mẽ;
- Triển khai các hoạt động đối ngoại và hợp tác kinh tế quốc tế đạt nhiều kết quả nổi bật;
- Tập trung chỉ đạo, tạo chuyển biến mạnh trong công tác cải cách hành chính;
- Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, trong công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ;
- Chỉ đạo, điều hành phát triển giáo dục, khoa học - công nghệ, y tế, thông tin, văn hóa, thể thao.
Đặc biệt, về thể thao, lần đầu tiên, Việt Nam lên ngôi vô địch bóng đá Đông Nam Á. Đây là một chiến thắng thể hiện tinh thần, ý chí, quyết tâm và khả năng thực tế của người Việt Nam có thể vươn tới đỉnh cao trên đấu trường trường quốc tế khi có giải pháp, cách triển khai thực hiện đúng.
2. Báo Quân đội nhân dân có bài: "Quốc hội Việt Nam ủng hộ hợp tác trong APEC". Theo báo, sáng 12-1, Hội nghị thường niên lần thứ 17 Diễn đàn Nghị viện châu Á - Thái Bình Dương (APPF-17) đã khai mạc trọng thể tại thủ đô Viêng Chăn (CHDCND Lào), với sự tham dự của hơn 240 đại biểu đại diện 23 nghị viện thành viên. Chủ tịch Quốc hội nước CHDCND Lào Thoong-xỉnh Thăm-mạ-vông, Chủ tịch APPF-17 chủ trì hội nghị.
Phát biểu khai mạc APPF-17, Chủ tịch QH Lào Thoong-xỉnh Thăm-mạ-vông nhấn mạnh sự hợp tác, chia sẻ bài học kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau một cách có hiệu quả trong việc triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở các quốc gia sẽ đóng góp tích cực vì hòa bình, thịnh vượng trong khu vực, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước. Trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến động phức tạp, Hội nghị APPF-17 sẽ tập trung thảo luận các vấn đề liên quan tình hình chính trị, an ninh, kinh tế - thương mại; hợp tác trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, trước yêu cầu ngày càng lớn về tính hiệu quả trong hoạt động của APPF, hội nghị cũng sẽ thảo luận các vấn đề liên quan hoạt động của APPF, những thách thức và cơ hội của APPF trong bối cảnh mới và các vấn đề cùng quan tâm nhằm giữ vững hòa bình, ổn định và thúc đẩy hợp tác, phát triển thịnh vượng trong khu vực.
Chiều cùng ngày, Hội nghị APPF-17 đã tiến hành phiên họp toàn thể lần thứ nhất. Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội các nước đã thảo luận về các vấn đề an ninh chính trị, đặc biệt là những vấn đề liên quan hòa bình và ổn định ở khu vực Đông Nam Á, khu vực Đông Bắc Á, tiến trình hòa bình Trung Đông...
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: Hội nghị APPF lần này là dịp để các nhà lập pháp khu vực nhìn nhận và đánh giá những tiến bộ đã đạt được, cũng như những thách thức cần phải nỗ lực vượt qua trong thời gian tới nhằm tiếp tục đưa châu Á - Thái Bình Dương trở thành một trung tâm phát triển kinh tế vì hòa bình và ổn định của thế giới trong thế kỷ 21. Trong suốt 20 năm qua, các nước trong khu vực đã hợp tác cùng nhau đẩy mạnh phát triển kinh tế trong ngôi nhà chung - khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC). Đến nay, APEC đã trở thành một diễn đàn khu vực hàng đầu, với các nền kinh tế thành viên chiếm khoảng 60% GDP, 50% thương mại, 70% tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng cho rằng, khu vực châu Á - Thái Bình Dương và thế giới đang đứng trước những thách thức lớn và APPF cần bàn thảo nghiêm túc để có những hành động hợp tác và biện pháp phối hợp tổng thể trên mọi mặt chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại, hợp tác liên nghị viện và tăng cường hiệu quả của APPF nhằm hỗ trợ Diễn đàn APEC.
Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng cũng đề nghị các nhà lập pháp khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ Tuyên bố cấp cao tại Hội nghị APEC Pê-ru năm 2008 "Cam kết mới đối với sự phát triển của khu vực châu Á - Thái Bình Dương", trong đó đặc biệt là việc đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực, tiến hành cải tổ cơ cấu, cải thiện an ninh lương thực và xử lý hài hòa những vấn đề xã hội trong quá trình toàn cầu hóa. Với tinh thần đó, APPF cần phải đổi mới phương thức hoạt động, củng cố tổ chức, tăng cường phối hợp với các cơ chế hợp tác khu vực, trước hết là với ASEAN - ARF - AIPA, APEC và các thể chế hợp tác toàn cầu khác nhằm góp phần hữu hiệu xây dựng khu vực châu Á - Thái Bình Dương thành một cộng đồng năng động vì sự phát triển bền vững và thịnh vượng.
Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Là một quốc gia nằm trong vành đai Thái Bình Dương, Việt Nam đã, đang và sẽ luôn nỗ lực cùng các nước đóng góp vào sự nghiệp phát triển chung, vì hạnh phúc và tương lai tươi sáng của mọi quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Quốc hội Việt Nam - thành viên APPF, ý thức được rằng ngoại giao nghị viện đóng vai trò rất quan trọng trong việc liên kết khu vực và hội nhập quốc tế; thúc đẩy giải quyết các vấn đề phức tạp, nhạy cảm có thể gây ảnh hưởng tiêu cực tới phát triển kinh tế, thương mại. Quốc hội Việt Nam mong muốn phối hợp tích cực hơn nữa với quốc hội các nước, đẩy mạnh hoạt động ngoại giao nghị viện nhằm thiết thực hỗ trợ thực hiện các chính sách hợp tác của các nền kinh tế APEC, đóng góp vào tăng cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, thúc đẩy hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững trong khu vực và trên thế giới.
Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam đã tích cực tham gia các hoạt động tại APPF-17 và có hai đề xuất về vấn đề bình đẳng giới trong quốc hội, vấn đề an ninh lương thực và đã thu hút sự quan tâm của nhiều đại biểu tại Hội nghị.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Sài gòn giải phóng có bài: "Một năm triển khai làm việc ngày thứ bảy ở TPHCM - Chi phí cao, hiệu quả thấp". Theo báo, Sở Nội vụ vừa trình UBND TPHCM tổng hợp kết quả làm việc ngày thứ bảy ở các sở ngành, quận huyện, phường xã, thị trấn trên địa bàn TPHCM theo Quyết định số 127/2007/QĐ-TTg ngày 1-8-2007 của Thủ tướng Chính phủ (quy định làm việc vào ngày thứ bảy hàng tuần để tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân).
Theo thống kê, số lượng người dân đến giao dịch thủ tục hành chính vào ngày thứ bảy vẫn rất ít. Cụ thể: Sở Kế hoạch và Đầu tư (khoảng 100 hồ sơ đăng ký kinh doanh, 5-7 hồ sơ cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh/thứ bảy); Sở Xây dựng trung bình có 2 - 3 người dân đến giao dịch; Sở Tư pháp có lượng hồ sơ bằng khoảng 1/4 so với ngày thường; quận Tân Bình từ 10 - 20 người dân đến giao dịch (bằng 1/10 ngày thường); quận 12 thống kê bình quân khoảng 1,69 hồ sơ/buổi làm việc ngày thứ bảy.
Trong khi số lượng cán bộ thụ lý hồ sơ vẫn phải được bố trí khá “dầy”, như: Sở Xây dựng khoảng 25 người; cứ mỗi phòng công chứng trực thuộc Sở Tư pháp bố trí 1 - 3 công chứng viên và 2 - 3 cán bộ nghiệp vụ, ½ cán bộ bộ phận văn thư, kế toán.
Chi phí cho ngày làm việc thứ bảy như điện, nước, máy lạnh, máy vi tính, chi phí chi trả lương làm ngoài giờ cho cán bộ công chức… tăng lên, đều phải trừ vào các khoản khoán kinh phí của đơn vị. Sở Tư pháp thống kê: chi phí phát sinh cho ngày làm việc thứ bảy là 400 triệu đồng/năm.
Trước tình hình trên, Sở Nội vụ TP đã kiến nghị UBND TP trình Thủ tướng Chính phủ xem xét lại quy định tổ chức làm việc ngày thứ bảy theo hướng vẫn tiếp tục duy trì chế độ làm việc này, nhưng cần nghiên cứu, đánh giá chính xác nhu cầu của người dân đối với các cơ quan hành chính nhà nước.
Trên cơ sở đó, địa phương sẽ chủ động điều chỉnh, sắp xếp lại việc tổ chức hay không tổ chức làm việc ngày thứ bảy. Ngoài ra sở cũng kiến nghị cần xem xét lại các loại thủ tục hành chính cần được giải quyết trong ngày làm việc thứ bảy để đảm bảo tính hiệu quả, hạn chế tối đa sự lãng phí…
2. Báo Vietnamnet có bài: "Bắt buộc áp dụng chữ ký số cho 6 loại tiêu chuẩn". Theo báo, Thứ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Minh Hồng vừa ký quyết định ban hành bắt buộc áp dụng chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số đối với một số tiêu chuẩn giao dịch điện tử hiện nay tại Việt Nam.
Có thể hiểu đơn giản về chữ ký số và chứng thực số là: Trong môi trường mạng, thông điệp dữ liệu sẽ có giá trị như một văn bản được ký và đóng dấu khi nó được ký bởi chữ ký số, và được cơ quan được cấp phép dịch vụ chứng thực số chứng thực.
Chữ ký số và chứng thực số là 2 vấn đề đã được đề cập và tranh luận nhiều ở Việt Nam trong nhiều năm qua, được coi là chìa khóa để hiện thực hóa thành công thương mại điện tử. Sau thời gian dài chuẩn bị soạn thảo, lấy ý kiến các chuyên gia và người dân, Nghị định 26 về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 15/2/2007, công nhận chữ ký số và chứng thực số có giá trị pháp lý trong giao dịch điện tử, bước đầu thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử tại Việt Nam.
Sau khi nghị định của Thủ tướng được ban hành, Bộ TT-TT và các bộ, ngành liên quan cũng đã ra nhiều văn bản liên quan hướng dẫn thực hiện chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số.
Ngày 31/12/2008, Bộ TT-TT ban hành 6 loại tiêu chuẩn trong giao dịch điện tử được quy định buộc phải áp dụng chữ ký số và chứng thực số, bao gồm: Chuẩn bảo mật cho HSM, Chuẩn mã hóa, Chuẩn tạo yêu cầu và trao đổi chứng thư số, Chuẩn về chính sách và quy chế chứng thực chữ ký số, Chuẩn về lưu trữ và truy xuất chứng thư số và Chuẩn về kiểm tra trạng thái chứng thư số.
Theo Bộ TT-TT, danh mục các tiêu chuẩn này sẽ còn được định kỳ xem xét cập nhật, sửa đổi, bổ sung phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.
Các tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số quốc gia, tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng, tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện đảm bảo an toàn cho chữ ký số, tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số nước ngoài được Chính phủ Việt Nam công nhận sẽ dựa trên danh mục ban hành này để áp dụng chứng thực.
3. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài: "Năm 2008, ngành kiểm sát TPHCM đã thụ lý 12.052 vụ với 15.665 bị can". Theo báo, sáng ngày 8-1-2009, VKSND TPHCM đã tổ chức hội nghị tổng kết công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp trong lĩnh vực giải quyết các loại án hình sự, dân sự, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính, công tác thi hành án và giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân năm 2008 và triển khai công tác kiểm sát năm 2009.
Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Văn Đua (Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM) đánh giá cao những chuyển biến tích cực của ngành kiểm sát trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp.
Năm 2008, VKSND TPHCM và 24 VKSND quận - huyện đã thụ lý kiểm sát điều tra 12.052 vụ với 15.665 bị can, thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử 7.390 vụ với 11.621 bị cáo; phối hợp tổ chức 19 phiên tòa rút gọn theo thủ tục cải cách tư pháp. Nguyên nhân dẫn đến tình hình tội phạm gia tăng như hiện nay là do ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn thấp, ý thức cảnh giác và tự bảo vệ tài sản của người dân chưa cao, vai trò quản lý giáo dục trẻ vị thành niên chưa được phía gia đình chăm lo đúng mực, công tác quản lý địa bàn, quản lý đối tượng chưa chặt chẽ.
Trong năm 2009, ngành kiểm sát thành phố phấn đấu tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm được chấp nhận 75% trở lên và kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được chấp nhận hơn 90%; chấm dứt để xảy ra các trường hợp cấp phúc thẩm hủy án vì vi phạm tố tụng mà VKSND tham gia xét xử sơ thẩm không kháng nghị, hạn chế thấp nhất số vụ bị tòa án trả hồ sơ vì vi phạm thủ tục tố tụng. Đặc biệt là tăng cường hoạt động kiểm sát điều tra, bảo đảm 100% các vụ án được kiểm sát từ khi khởi tố và suốt quá trình điều tra. Phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra, Tòa án để đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, các vụ án trọng điểm phức tạp về an ninh quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài, án ma túy.
Ngoài ra, ngành kiểm sát cũng sẽ tập trung kiểm sát việc chấp hành chế độ, chính sách trong việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù. Đặc biệt, trong việc xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù, tha tù trước thời hạn, đặc xá phải được kiểm sát chặt chẽ.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 13/01/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ./.