Trong buổi sáng ngày 07/01/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
Trong buổi sáng ngày 07/01/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo VnExpress có bài: "Chủ tịch nước chiêu đãi Việt kiều về quê ăn Tết". Theo báo, buổi họp mặt "Xuân quê hương 2009" sẽ diễn ra lúc 17h30 Tết ông Công, ông Táo (18/1) tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội). Sau tiệc chiêu đãi dành cho kiều bào về quê ăn Tết của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết sẽ là cầu truyền hình trực tiếp nối Hà Nội với Vientian (Lào), Moscow (Liên bang Nga), và San Francisco (Mỹ).
Thông qua cầu truyền hình, Chủ tịch nước và lãnh đạo Bộ Ngoại giao sẽ chúc Tết và giao lưu với kiều bào trên toàn thế giới. Nhiều nghệ sĩ là kiều bào cũng sẽ tham dự chương trình văn nghệ trong buổi họp mặt này.
2. Báo VnMedia phản ánh về việc có ít nhất nửa triệu kiều bào sẽ về quê ăn Tết. Theo báo, Mặc dù tình hình kinh tế thế giới đang rơi vào một cuộc khủng hoảng lớn nhưng số lượng kiều bào về quê ăn Tết nguyên đán Kỷ Sửu 2009 “sẽ không thể ít hơn con số 500.000 người mà chỉ có thể nhiều hơn.”
Đó là lời khẳng định của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao kiêm Chủ nhiệm Ủy ban người Việt ở nước ngoài Nguyễn Thanh Sơn tại cuộc gặp mặt báo chí cuối năm sáng nay (6/1).
Thống kê của Ủy ban người Việt ở nước ngoài cho thấy, số lượng kiều bào về quê ăn Tết mỗi năm ngày một tăng cao, chưa có năm nào thấp hơn năm trước. Năm 2007 và năm 2008, số kiều bào về quê trong dịp Tết nguyên đán xấp xỉ như nhau, ở con số nửa triệu người.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn, với việc vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế ngày một tăng cao, đặc biệt sau một năm Việt Nam trở thành ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và sau khi Việt Nam thành công trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an hồi tháng 7, cùng với việc Việt Nam tiếp tục duy trì sự ổn định về kinh tế, chính trị, xã hội, được bạn bè thế giới đánh giá cao, kiều bào ngày càng tự hào và tin tưởng vào quê hương đất nước. Đó là lý do khiến người Việt ta ở nước ngoài mong muốn được về nhà ăn tết và sum họp với gia đình.
Trả lời câu hỏi của báo chí về việc cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chính toàn cầu hiện nay, đặc biệt là ở Mỹ (nơi có số lượng lớn người Việt đang sinh sống và làm việc) có thể sẽ làm giảm số lượng người Việt ở nước ngoài về quê hương dịp Tết năm nay, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn đã khẳng định: “Số lượng bà con ta ở nước ngoài về quê ăn Tết không phụ thuộc vào tiền nhiều hay ít mà phụ thuộc vào việc người ta có muốn về quê ăn Tết hay không.”
Ông Sơn cho rằng đại đa số người Việt ở nước ngoài không phải là những doanh nhân làm ăn lớn mà là những người làm công ăn lương, là tri thức, các nhà khoa học nên ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chính hiện nay không tác động nhiều đến túi tiền của họ. Hơn nữa, theo Thứ trưởng Sơn, bà con Việt kiều, đặc biệt là ở Mỹ, ngày càng hướng về quê hương đất nước. Với những lý do trên, Thứ trưởng Sơn tin tưởng rằng năm nay, số lượng kiều bào về quê ăn Tết chắc chắn sẽ đông hơn các năm trước.
Đề cập đến vấn đề miễn thị thực cho Việt kiều ta ở nước ngoài, Thứ trưởng Sơn cho biết, trong hơn một năm thực hiện quyết định 135 của Thủ tướng chính phủ về việc miễn thị thực, kiều bào đã tỏ ra rất phấn khởi và ngày càng tin tưởng vào dân tộc. Tuy nhiên, theo ông Sơn, qua một năm triển khai, số lượng kiều bào truy cập vào mạng của các cơ quan đại diện ngoại giao ta ở nước ngoài hay trang web của cơ quan xuất nhập cảnh Việt Nam để đăng ký thủ tục xin được miễn thị thực rất ít so với số lượng kiều bào đông đảo trên thế giới.
Có không ít nguyên nhân gây ra tình trạng trên. Theo Thứ trưởng Sơn, một nguyên nhân quan trọng theo phản ánh của các kiều bào là trong phần kê khai ở đơn xin miễn thị thực còn có nhiều mục quá chi tiết như việc yêu cầu họ kê khai gốc gác thôn, xã nơi sinh hoặc nơi cư trú trước đây. Nhiều kiều bào cho biết họ không thể nhớ được hoặc có trường hợp là tên địa điểm nơi sinh hoặc cư trú của họ đã thay đổi. Điều này đã khiến họ gặp khó khăn trong việc làm đơn xin miễn thị thực.
Nguyên nhân khác là việc đăng ký thủ tục qua mạng chưa phổ biến và nhiều kiều bào còn có tâm lý ngại.
Thứ trưởng Sơn cho biết, hiện Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đang thu nhận ý kiến đóng góp của kiều bào để có thể cải cách sâu hơn nữa các thủ tục hành chính, giảm các mục không cần thiết trong đơn xin miễn thị thực nhằm tạo thuận lợi cho kiều bào trong việc xin miễn thị thực.
Mặc dù tình hình kinh tế thế giới đang hết sức khó khăn, đặc biệt là ở Mỹ, nhưng lượng kiều hối gửi về nước vẫn tiếp tục tăng mạnh. Theo con số của Ủy ban người Việt ở nước ngoài cung cấp, năm 2008, lượng kiều hối đã đạt 8 tỉ USD, tăng 1,3 tỉ so với năm 2007.
Con số trên đã bao gồm cả lượng tiền của những công nhân xuất khẩu lao động gửi về.
Về số lượng người Việt Nam ở nước ngoài về nước đầu tư, theo thống kê chưa đầy đủ thì hiện có khoảng 3.000 doanh nghiệp đứng tên hoặc có vốn của người Việt Nam ở nước ngoài đầu tư trong nước với tổng số vốn đăng ký lên đến gần 2 tỉ USD. Trong số này, có khoảng 60% dự án được đánh giá là đang hoạt động có hiệu quả.
Ngoài ra, kiều bào cũng đã tăng cường các hoạt động từ thiện, nhân đạo hướng về quê cha, đất tổ. Tổng số tiền quyên góp của kiều bào mà Ủy ban người Việt ở nước ngoài nhận được trong năm 2008 là khoảng 2 tỉ VND.
3. Báo Lao động phản ánh: ngày 06/01/2009, Phó Chủ tịch thường trực Tổng LĐLĐVN Nguyễn Hoà Bình và Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Tưởng Phi Chiến đã đến dự hội nghị tổng kết năm 2008 và phát động thi đua 2009 của LĐLĐ TP.Hà Nội.
Một trong những hoạt động của CĐ được TLĐ và Thành uỷ Hà Nội đánh giá cao là công tác chăm lo, bảo vệ quyền chính đáng của NLĐ thông qua các hoạt động kiểm tra, giám sát...
Ngày 6.1, báo cáo tình hình CNVC-LĐ thủ đô do Phó Chủ tịch thường trực LĐLĐ TPHN Phùng Văn Hỹ trình bày tại hội nghị tổng kết công tác năm 2008 và phát động thi đua 2009 của LĐLĐ TP.Hà Nội, cho thấy: Có một bộ phận không nhỏ CNVC-LĐ lo lắng trước tình hình đời sống, việc làm và thu nhập còn nhiều khó khăn. Hiện tại, có 8.526 CNLĐ thiếu việc làm (chiếm 1,93%), trong đó hơn 4.600 CNLĐ mất việc làm do tác động của khủng hoảng tài chính, thu nhập bình quân của NLĐ đạt 1.526.000đ/người/tháng (bình quân nơi cao 7.389.000đ/người/tháng, thấp 850.000đ/tháng).
Những tháng cuối năm 2008, nhiều DN do khó khăn về tiêu thụ sản phẩm đã thu hẹp SX, dãn LĐ hoặc cho nghỉ tạm thời, làm nhiều CNLĐ không có việc làm, kể cả các DN trong KCN tập trung. Tình hình tranh chấp LĐ có chiều hướng diễn biến phức tạp do đời sống, thu nhập khó khăn. Điều đó dẫn đến tình trạng nhiều DN chưa thực hiện nghiêm chế độ, chính sách về tiền lương, BHXH, BHYT, bảo hộ, ATVSLĐ cho CNLĐ. Tính đến 31.12.2008, chỉ có 14,53% số DN ngoài nhà nước tham gia BHXH; 29,3% CNLĐ DN ngoài nhà nước được đóng BHXH; 1.141 CNLĐ bị mắc bệnh nghề nghiệp, 528 vụ TNLĐ...
Để chăm lo, bảo vệ quyền lợi chính đáng của NLĐ, các cấp CĐ thủ đô đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường tiến hành kiểm tra, giám sát thực hiện chế độ, chính sách về HĐLĐ, BHXH, BHYT, tiền lương, tiền thưởng tại 2.314 DN và tham gia hoà giải 46 vụ tranh chấp LĐ, ngừng việc tập thể, giúp cho hơn 20.000 LĐ được tăng lương cơ bản, được giải quyết phụ cấp độc hại, ăn ca và các quyền lợi khác. Ngoài ra, bằng các nguồn quỹ khác nhau, CĐ đã tổ chức cho CNVC-LĐ vay hàng trăm dự án phát triển kinh tế với số tiền 28,673 tỉ đồng, tạo việc làm cho hàng ngàn LĐ...
Hưởng ứng phát động thi đua của LĐLĐ Hà Nội, các LĐLĐ quận, huyện, CĐ ngành, CĐ cấp trên cơ sở đã ký giao ước thi đua dưới sự chứng kiến của Phó Chủ tịch thường trực Tổng LĐLĐVN Nguyễn Hoà Bình, Phó Bí thư Thành uỷ Hà Nội Tưởng Phi Chiến và đại diện Hội đồng thi đua, MTTQ, Sở Nội vụ TP.Hà Nội...
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Đất Việt có bài: "12 công dân nước ngoài nhập tịch Việt Nam". Bài báo phản ánh: bà Nguyễn Nguyệt Huệ, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP HCM, đã trao quyết định của Chủ tịch nước cho 12 công dân nước ngoài (Campuchia) được nhập quốc tịch Việt Nam, trong đó có 10 công dân sinh sống tại TP HCM.
Bà Lâm Thị Phương Mai, một trong 12 người nhập quốc tịch Việt Nam, hiện ngụ ở quận 6, TP HCM, nói: “Sau hơn 34 năm, tôi mới được chính thức là công dân Việt Nam”. Bà Mai có chồng và hai con có quốc tịch Việt Nam.
Sau khi có quyết định được nhập quốc tịch, những người dân này phải đến công an quận, huyện làm chứng minh nhân dân, nhập hộ khẩu.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: "Hướng dẫn mới của Bộ Tài chính về thuế chuyển nhượng nhà đất: Có thể có lợi cho dân nhưng... trái luật!". Bài báo phản ánh: ngày 31-12-2008, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn 16181 hướng dẫn cục thuế các tỉnh thực hiện một số chính sách thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Theo nhận xét của các chi cục thuế tại TP.HCM, một số nội dung trong công văn này do không “bám sát” Luật Thuế TNCN nên “chông chênh”, gây ra nhiều xáo trộn không đáng có.
Từ 1-1-2009, các trường hợp chuyển nhượng nhà đất không còn nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất mà chuyển sang nộp thuế TNCN. Sẽ không có gì phải bàn cãi đối với những hợp đồng chuyển nhượng nhà đất đã được công chứng, chứng thực và nộp xong thuế trước ngày 31-12-2008. Nhưng các hợp đồng chỉ mới được công chứng, chứng thực mà chưa nộp thuế, chưa hoàn tất thủ tục chuyển nhượng trước thời hạn cuối này phải nộp thuế như thế nào?
Thì đây, câu trả lời của Bộ Tài chính: “Cá nhân chuyển nhượng quyền sử dụng đất, công trình gắn liền với đất đã có hợp đồng chuyển nhượng theo quy định của pháp luật trước ngày 31-12-2008 nhưng từ 1-1-2009 chưa nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất (CQSDĐ) và chưa hoàn thành thủ tục chuyển nhượng thì thực hiện kê khai nộp thuế TNCN”. Như vậy, nghĩa vụ nộp thuế cũ-thuế mới chỉ đơn thuần căn cứ vào việc người dân đã nộp thuế hay chưa.
Ông Võ Bách Chiến, Đội trưởng Đội trước bạ Chi cục Thuế quận Bình Tân, băn khoăn: Theo khoản 4 Điều 14 Luật Thuế TNCN, “thời điểm xác định thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản là thời điểm hợp đồng chuyển nhượng có hiệu lực theo quy định của pháp luật”. Nếu hợp đồng chuyển nhượng đất có hiệu lực vào thời điểm người dân đăng ký tại văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thì hợp đồng chuyển nhượng nhà ở có hiệu lực kể từ thời điểm được công chứng. E sẽ là sự hồi tố sai quy định nếu nhà nước thu thuế TNCN đối với những hợp đồng bán nhà ở đã được công chứng (tức đã có hiệu lực) trong năm 2008. Trước mắt, Chi cục Thuế quận Bình Tân đã tạm ngừng giải quyết nhiều hồ sơ chuyển nhượng nhà đất nhận trước ngày 31-12-2008. Ông Chiến giải thích: “Đó là những hồ sơ mà chúng tôi đã tính thuế CQSDĐ, chưa kịp trình lên lãnh đạo ký duyệt thì có hướng dẫn trên của Bộ Tài chính. Chúng tôi đành gác lại để chờ xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên”.
Tương tự, bà Phạm Thị Hai, Chi cục trưởng Chi cục Thuế quận 3, cho biết: “Đúng là có nhiều trường hợp chuyển nhượng nhà đất trước ngày 31-12-2008 chưa nộp thuế CQSDĐ nhưng có hồ sơ đã có thông báo thuế và có hồ sơ thì chưa. Vậy tất cả đều chuyển sang tính thuế TNCN hay sao? Trừ những trường hợp được miễn thuế TNCN, các trường hợp còn lại chưa hẳn “khỏe” hơn với cách tính thuế mới vì giá đất của nhiều nơi tăng; nếu trước kia chỉ thu thuế theo giá đất thì nay thu thuế theo giá đất + giá nhà”.
Luật Thuế TNCN, Nghị định 100 ngày 8-9-2008 của Chính phủ và Thông tư 84 ngày 30-9-2008 của Bộ Tài chính đều thống nhất: Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng giá chuyển nhượng ghi trên hợp đồng. Trường hợp không xác định được giá chuyển nhượng hoặc giá chuyển nhượng ghi trên hợp đồng thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định thì căn cứ theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định.
Ấy thế mà “để tạo thuận lợi cho người nộp thuế”, Công văn 16181 đã chỉ đạo các cơ quan thuế thu 2% “trên giá chuyển nhượng bất động sản (theo giá do UBND cấp tỉnh quy định)”. Cách viết “cụt lủn” này dẫn đến hai cách hiểu khác nhau:
Thứ nhất, thu 2% theo giá ghi trên hợp đồng và nếu giá này quá thấp thì thu theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định;
Thứ hai, thu ngay 2% theo bảng giá đất của UBND cấp tỉnh.
Cách hiểu 1 đúng với Luật Thuế TNCN và các văn bản hướng dẫn nhưng chẳng có gì là “tạo thuận lợi” hơn cho người dân nên không rõ có đúng với mong muốn của Bộ Tài chính hay không. Cách hiểu 2 giúp người dân “nhẹ gánh” nhưng lại không phù hợp với quy định của Luật Thuế TNCN.
Ông Chiến lo lắng: “Cách viết văn bản của Bộ Tài chính khiến chúng tôi không biết phải thu sao cho chính xác?”.
Ông Nguyễn Yểng, Chi cục trưởng Chi cục Thuế quận 6, phân tích: Số thuế sẽ chênh lệch rất nhiều tùy thuộc cách thức thu. Chẳng hạn, chúng tôi vừa tiếp nhận một hồ sơ chuyển nhượng đất trị giá 14 tỷ đồng. Nếu thu 2% theo giá ghi trên hợp đồng thì số thuế phải nộp là 2,250 tỷ đồng; còn nếu thu theo bảng giá đất của UBND TP thì số thuế phải nộp chỉ là mấy chục triệu đồng. Để thực hiện đúng Luật Thuế TNCN và hai văn bản nêu trên, chúng tôi quyết định thu theo giá chuyển nhượng ghi trên hợp đồng.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 07/01/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ./.