Trong buổi sáng ngày 24/11/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang tin VTC News phản ánh về: “Vụ làm giả bằng ĐH: Thu gần 700 con dấu giả”. Theo trang tin, ngày 20/11, Công an quận Thanh Xuân đã hoàn tất thủ tục để khởi tố vụ án, khởi tố bị can các đối tượng trong đường dây tội phạm liên tỉnh, chuyên làm giả con dấu, văn bằng, chứng chỉ và nhiều loại giấy tờ khác trên địa bàn Hà Nội.
Trước đó, sau gần 1 tháng theo dõi, Công an quận Thanh Xuân đã phát hiện một số đối tượng gồm: Đào Đức Trung (SN 1977), trú quán tại huyện Thanh Oai (Hà Nội), hiện ở cụm 4, phường Yên Hoà, quận Cầu Giấy, tốt nghiệp Đại học Khoa học Tự nhiên; Bùi Xuân Tuân (SN 1981), trú quán tại huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, hiện ở phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy, tốt nghiệp Cao đẳng Bách Khoa;
Nguyễn Xuân Hồng (SN 1977), trú quán tại huyện Thanh Oai (Hà Nội); Nguyễn Xuân Thắng (SN 1985), trú tại Phúc Lâm - Hoà Bình, tốt nghiệp tại chức Đại học Giao thông Vận tải và Nguyễn Bá Quân (SN 1982), trú quán tại phường Việt Hưng, quận Long Biên, giám đốc một Công ty TNHH tại Hà Nội có nhiều dấu hiệu khả nghi, liên quan đến việc làm và tiêu thụ giấy tờ giả.
Ngày 15/11/2008, sau khi đã thu thập được những tài liệu, chứng cứ liên quan đến hoạt động phạm pháp của nhóm đối tượng trên, lực lượng CSĐT tội phạm về TTXH - CAQ Thanh Xuân đã tiến hành kiểm tra nơi trọ của Đào Đức Trung ở cụm 4, phường Yên Hòa, thu được hơn 500 con dấu chế bản vi tính, 12 con dấu nhựa và 134 con dấu đồng với nội dung giả mạo các cơ quan, tổ chức Nhà nước và nhiều trường đại học, cao đẳng trên địa bàn Hà Nội.
Nhóm tội phạm này thông qua các mối quan hệ bạn bè để gặp và quen nhau, rồi cùng tham gia vào đường dây làm giả giấy tờ, tài liệu. Điều đáng nói là các đối tượng ở tỉnh ngoài sau khi tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng ở Hà Nội nhưng không về quê mà nói dối gia đình là đang làm việc tại một số công ty ở Hà Nội.
Qua tìm hiểu, các đối tượng của nhóm tội phạm này phân công nhiệm vụ cho nhau khá tỉ mỉ. Mỗi đối tượng có phần việc riêng của mình như làm phôi văn bằng - chứng chỉ, ép ảnh, viết chữ vào tài liệu, văn bằng - chứng chỉ để chắp lại, tạo thành một sản phẩm làm giả theo đặt hàng của khách. Quyền lợi của các đối tượng cũng được phân chia khá cụ thể.
Đối tượng nào có khả năng hoàn chỉnh giấy tờ giả từ đầu đến cuối, sẽ được nhận tiền công cao gấp nhiều lần so với những đối tượng khác. Một tấm bằng tốt nghiệp Đại học giả đến được tay người mua có giá 30 triệu đồng; bằng tốt nghiệp THPT có giá từ 10-20 triệu đồng... Những đối tượng trực tiếp làm giả chỉ được hưởng 1/3 số tiền đó, còn lại phải chi cho "cò mồi", trung gian.
Ngoài những tang vật nêu trên, cơ quan công an còn phát hiện, thu 3 máy in màu, 2 máy vi tính và nhiều phôi văn bằng, chứng chỉ, giấy tờ đã có nội dung và chưa có nội dung do các đối tượng làm giả.
Đào Đức Trung cùng đồng bọn khai nhận: Nhóm đối tượng này đã làm giả giấy tờ bằng công nghệ cao, con dấu bằng đồng và hàng trăm con dấu được chế bản trên máy vi tính, sau đó in bằng máy in màu lên các phôi văn bằng, giấy tờ... khiến người khác khó có thể phát hiện.
Ngoài ra, trong số những văn bằng, chứng chỉ giả thu được tại nơi sản xuất của nhóm tội phạm trên, cơ quan công an phát hiện nhiều bằng tốt nghiệp đại học của nhiều trường trong cả nước, thuộc nhiều khóa học khác nhau được làm rất tinh vi.
Hiện Công an quận Thanh Xuân đã làm rõ 10 trường hợp sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả do đường dây tội phạm này cung cấp và đề nghị xử lý về tội sử dụng giấy tờ giả. Trong số đó, có một người ở Sơn La đang sử dụng bằng tốt nghiệp Trường Đại học Kinh tế quốc dân giả được mua với giá 30 triệu đồng.
2. Báo Sài gòn giải phóng phản ánh về: “Vụ bắt quả tang doanh nghiệp “đầu độc” Sông Hậu: Phạt Công ty cổ phần da Tây Đô 63,5 triệu đồng”. Theo báo, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Thanh Sơn vừa ký quyết định (số 2976/QĐ-XPHC) xử phạt 63,5 triệu đồng về việc xả chất thải độc hại gây ô nhiễm môi trường của Công ty cổ phần da Tây Đô.
Trong quá trình hoạt động, công ty này đã xả nước thải có chứa chất nguy hại vượt tiêu chuẩn cho phép, thải chất thải rắn không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường; không lập hồ sơ, đăng ký có phát sinh chất thải nguy hại…
Ngày 26-10, lực lượng Cảnh sát môi trường, Công an TP Cần Thơ bắt quả tang doanh nghiệp này xả trực tiếp chất thải độc hại ra sông Hậu bằng hệ thống cống ngầm (Báo SGGP có thông tin). Kết quả kiểm nghiệm cho thấy các mẫu nước thải đều vượt gấp nhiều lần tiêu chuẩn cho phép như: BOD5 gấp 330 lần, COD gấp gần 2.000 lần; chất Cr6+ là tác nhân gây ung thư gấp 8 lần cho phép.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài: “Vụ thi hành án Epco: Hôm nay tòa xử phúc thẩm”. Theo báo, ngày 21-11, Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM sẽ xử vụ sai phạm trong thi hành án Epco-Minh Phụng của nguyên chấp hành viên Bùi Liên Hiệp và nguyên Trưởng Thi hành án dân sự TP Lương Vĩnh Phúc.
Sau phiên xử sơ thẩm hồi tháng 9, VKSND TP đã kháng nghị tăng mức hình phạt vì cho rằng TAND TP phạt hai bị cáo quá nhẹ (bị cáo Hiệp 20 tháng ba ngày tù về tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ bị cáo Phúc bị cảnh cáo về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng). VKS cũng cho rằng cách tính thiệt hại của tòa sơ thẩm không đúng (VKS xác định thiệt hại hơn 3,3 tỷ đồng nhưng tòa tuyên chỉ khoảng 860 triệu đồng).
Cạnh đó, hai bị cáo Hiệp, Phúc kháng cáo kêu oan. Đại diện Công ty Epco kháng cáo phần liên quan về cách xác định giá trị thiệt hại cho Epco và cách hiểu về quyền được thu hồi giá trị đầu tư trên đất mà bản án phúc thẩm vụ Epco-Minh Phụng đã tuyên. Ngoài ra, những người liên quan cùng nguyên đơn dân sự cũng kháng cáo vì cho rằng tòa sơ thẩm bắt họ bồi thường thiệt hại là không thỏa đáng.
2. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài: “Củ Chi - Thi hành án dân sự... hành dân?”. Theo báo, sau thời gian vất vả vác đơn khiếu nại đòi lại đất, ngày 7-8-2008, bà Trần Thị Mỏng (62 tuổi, ngụ 144 ấp 1, xã Hòa Phú, huyện Củ Chi) khấp khởi vui mừng khi thấy chấp hành viên Thi hành án dân sự huyện đến triển khai thực hiện quyết định bản án dân sự phúc thẩm số 300 ngày 31-3-2008 của TAND TPHCM. Bản án này tuyên buộc phía nguyên đơn là bà có trách nhiệm bồi thường cho bị đơn là ông Trương Tấn Dìa (nhà kề bên) tổng số tiền 48.819.800 đồng. Về phía ông Dìa và con là Trương Tấn Tạo (người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan) phải trả lại tổng diện tích 127,7m2 đất lấn chiếm của bà Mỏng. Trong lúc chấp hành viên đang đo đạc thì bà Mỏng tình cờ phát hiện tờ bản đồ hiện trạng vị trí (BĐHTVT) bà nộp cho tòa trước ngày xét xử sơ thẩm có chữ ký, họ tên kỹ thuật viên (người đo) và dấu mộc của đơn vị hợp đồng đo đạc hẳn hoi, còn tờ bản đồ mà tòa dùng làm cơ sở để xét xử và thi hành án thì không có ai ký tên, đóng dấu, trong bản án gọi là bản trắng. Điều đáng quan tâm hơn là trong bản trắng này thể hiện chiều ngang mặt tiền đất của bà chỉ có 5,8m, cách một khoảng trống độ chừng 1m (có dấu chấm đỏ) thì mới đến ranh đất ông Dìa trong khi tờ bản đồ bà nộp cho tòa ghi rõ chiều ngang là 6,7m. Nghĩ chắc Hội đồng xét xử (HĐXX) đã đánh tráo bản đồ làm mình bị thiệt hại nên bà vội vã xin tạm hoãn, sau đó gửi đơn khiếu nại đến Báo CATP.
Theo hồ sơ, bà Mỏng được thừa hưởng 938m2 đất của gia tộc và được UBND huyện Củ Chi cấp “sổ đỏ” năm 2002 (theo BĐHTVT bổ túc hồ sơ xin chứng nhận quyền sử dụng đất thì phần đất bà Mỏng sở hữu có mặt tiền 9,7m). Giữa năm 2004, bà Mỏng chuyển nhượng cho ông Dìa 290m2 (ngang 3m, dài hết đất). Lợi dụng chỗ chị em ruột thịt (vợ ông Dìa là chị bà Mỏng), gia đình ông Dìa âm thầm lấn chiếm thêm 43m2 (ngang mặt tiền 0,9m, dài đến chuồng bò nhà ông) để đào ao nuôi cá, sau đó còn hỏi mượn thêm 84,7m2 tọa lạc phía sau nhà bà Mỏng để nới rộng chuồng trại chăn nuôi.
Cuối năm 2004, bà Mỏng phát hiện, yêu cầu ông Dìa trả lại tổng diện tích 127,7m2 đất mượn và lấn chiếm nhưng ông Dìa chỉ đồng ý giao lại số đất mượn nên bà Mỏng khởi kiện ra tòa. Trước ngày đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm, theo yêu cầu, bà Mỏng đã nộp cho tòa tờ BĐHTVT do Trung tâm đo đạc bản đồ Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM (chi nhánh số 12 Phan Đăng Lưu, P7Q. Bình Thạnh) thực hiện theo hợp đồng số 021929 ngày 26-7-2008, có dấu mộc, họ tên, chữ ký người đo và giám đốc trung tâm hẳn hoi. Căn cứ vào hồ sơ và các tài liệu liên quan, HĐXX tuyên buộc ông Dìa phải trả lại cho bà Mỏng tổng diện tích 127,7m2, gồm hai phần. Phần thứ nhất diện tích 43m2 thuộc một phần thửa 223-3 tờ bản đồ số 4 (thuộc khu 2 có dấu chấm đỏ) theo bản đồ hiện trạng vị trí đo ngày 1-8-2006 của Trung tâm đo đạc bản đồ Sở Tài nguyên - Môi trường (Sở TN-MT) TPHCM (bản trắng). Phần thứ hai diện tích 84,7m2 thuộc một phần thửa 126-2 trên đất có chuồng bò của ông Dìa và ông Tạo (diện tích nhà 4) theo bản đồ hiện trạng vị trí đo ngày 1-8-2006 của Trung tâm đo đạc bản đồ Sở TN-MT TPHCM (bản trắng). Về phần bà Mỏng có trách nhiệm bồi thường cho ông Dìa tổng số tiền 68.519.000 đồng (bao gồm tiền ông Dìa bỏ ra làm hàng rào, san lấp mặt bằng trên khu đất của bà Mỏng và đầu tư xây cất chuồng trại giờ phải tháo dỡ để trả đất).
Thấy số tiền bồi thường quá cao nên bà Mỏng kháng cáo. Ngày 31-3-2008, TAND thành phố mở phiên tòa xét xử phúc thẩm. Ngoài việc giữ nguyên quyết định buộc ông Dìa phải trả lại cho bà Mỏng diện tích 127,7m2 đất như án sơ thẩm đã tuyên, về khoản tiền bà Mỏng phải bồi thường, xét việc ông Dìa đầu tư xây dựng chuồng bò để phục vụ việc kinh doanh của gia đình nên HĐXX quyết định phía bà Mỏng chỉ phải chịu một nửa chi phí mà ông Dìa đã đầu tư xây cất (19.699.200 đồng). Gộp các khoản, số tiền bà Mỏng phải hoàn trả cho ông Dìa là 48.819.800 đồng. Thấy hợp lý, sau đó bà Mỏng có đơn yêu cầu được thi hành án thì mới vỡ lẽ.
Qua tìm hiểu, được biết tờ BĐHTVT mà bà nộp cho tòa là đo theo diện tích đất bà đã được cấp giấy chủ quyền (trước khi bị lấn chiếm), còn tờ BĐHTVT của tòa án chuyển giao cho cơ quan thi hành án để thi hành (bản trắng) là đo theo hiện trạng bà đang sử dụng (ngang mặt tiền 5,8m) và phần bị ông Dìa lấn chiếm (ngang 0,9m, dài đến chuồng bò, tổng diện tích 43m2). Cộng hai phần, gồm hiện trạng bà đang sử dụng và diện tích tòa tuyên ông Dìa phải trả (5,8m + 0,9m = 6,7m) là đúng như diện tích bà được cấp chủ quyền nên việc thi hành án theo bản trắng là hoàn toàn chính xác.
Khi đã tận tường, theo lời bà Mỏng than thở thì hôm bà đến nộp đơn yêu cầu Thi hành án dân sự huyện tiếp tục thi hành bản án trên (theo bản trắng) thì những người có trách nhiệm ở đây tuyên bố (bằng miệng) là chỉ giao cho bà tổng cộng chiều ngang mặt tiền 5,8m thôi, còn việc bà yêu cầu đo đúng chiều ngang 6,7m thì phải có văn bản xác nhận của tòa(?!). Bức xúc cho rằng mình bị... hành vì bản án thể hiện rõ như ban ngày, bà Mỏng lặn lội đến Báo CATP cầu cứu. Trao đổi với chúng tôi qua điện thoại vào chiều 18-11-2008, Trưởng thi hành án dân sự huyện Củ Chi - Đặng Văn Tuấn quả quyết không có chuyện cơ quan muốn gây khó dễ cho dân, chấp hành viên sẽ tiếp tục thi hành theo quyết định của tòa nếu bà Mỏng có đơn yêu cầu.
3. Báo Thanh niên có bài: “Phí tăng cao, muốn giảm cũng không được!”. Theo báo, Phí công chứng mới - áp dụng ngày 20.11.2008 - chia làm hai loại. Mức phí thu theo giá trị tài sản hoặc hợp đồng gồm: hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền trên đất; hợp đồng thuê quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền trên đất; hợp đồng vay, thế chấp, cầm cố tài sản... với mức phí được tính từ 0,05% đến 0,1% cộng với một khoản tiền cố định từ 1 triệu đồng đến 3,8 triệu đồng nếu các giao dịch từ 1 tỉ đồng trở lên. Quy định này khống chế mức thu tối đa không quá 10 triệu đồng (tăng 5 lần so với quy định cũ).
Mức phí thứ hai thu theo loại việc, không căn cứ vào giá trị tài sản hoặc giá trị giao dịch, gồm: công chứng hợp đồng bảo lãnh, ủy quyền, di chúc, chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp, từ chối nhận di sản..., thu từ 20 - 100 ngàn đồng/trường hợp (tăng 2 lần so với mức phí cũ thu từ 10 - 50 ngàn đồng). Thông tư mới còn quy định phí lưu giữ di chúc là 100 ngàn đồng/trường hợp; phí cấp bản sao văn bản công chứng 5.000 đồng/trang, từ trang thứ 3 thu 3.000 đồng nhưng tối đa không được quá 100 ngàn đồng/văn bản.
Mức thu phí mới áp dụng thống nhất cho cả PCC và VPCC. Tuy nhiên, Luật công chứng cũng quy định ngoài khoản phí nói trên người dân phải đóng thêm một khoản khác là “thù lao công chứng”, do đơn vị công chứng tự quy định, như: thù lao soạn thảo hợp đồng, giao dịch; đánh máy, sao chụp; xác minh, giám định, công chứng ngoài trụ sở do đơn vị công chứng... Theo nhiều công chứng viên, thù lao công chứng chính là khoản để các đơn vị công chứng cạnh tranh với nhau và thực tế đã có một số VPCC không thu phí soạn thảo hợp đồng để giảm chi phí cho người dân.
Không chỉ người dân, ngay một số công chứng viên VPCC cũng kêu về mức phí. Bà Nguyễn Thị Tạc, Trưởng VPCC Nguyễn Thị Tạc, TP.HCM cho rằng mức tăng phí các loại việc công chứng tính phí không theo giá trị còn thấp, có những loại chỉ 20 ngàn đồng là chưa tương xứng với công sức của công chứng viên, trong khi mức trần phí thu theo giá trị tài sản hoặc hợp đồng lên đến 10 triệu đồng là quá cao. "Khoảng 5 triệu là vừa", bà Tạc nói. Một trưởng PCC cũng đồng quan điểm, khi cho rằng quy định hợp đồng vay, thế chấp cầm cố tài sản tính phí theo tỷ lệ phần trăm trên giá trị tài sản là quá cao và bất hợp lý, không hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh đang gặp khó khăn hiện nay. Điều này tạo nghịch lý là các doanh nghiệp khó khăn phải cầm cố thế chấp càng nhiều lại phải đóng phí càng cao.
Tiến sĩ luật Nguyễn Văn Tráng, Trưởng VPCC Hội Nhập, cho rằng Nhà nước chỉ nên quy định mức trần cho từng loại công chứng và giao việc quyết định mức giá cho các đơn vị công chứng, như vậy sẽ linh hoạt hơn và tạo điều kiện cho cạnh tranh lành mạnh. “Với quy định hiện nay, các đơn vị công chứng có tiềm lực nhiều khi muốn thu phí thấp hơn cũng không được vì luật đã ấn định khung giá của từng loại giao dịch, thu thấp hơn là vi phạm và còn liên quan đến hạch toán sổ sách, thuế... với Nhà nước. Như vậy, cuối cùng người dân vẫn chịu thiệt”, tiến sĩ Tráng phân tích.
4.Báo Tuổi trẻ có bài: “Chóng mặt với phí công chứng mới”. Theo báo, việc ghi nhận từ các phòng công chứng và văn phòng công chứng qua hai ngày đầu tiên áp dụng mức thu phí công chứng mới (theo thông tư liên tịch số 91 giữa Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp) cho thấy nhiều khách hàng bức xúc trước mức thu phí quá cao. Bất hợp lý nhất là đối với các hợp đồng cho thuê nhà và khai nhận di sản thừa kế.
Trước đây, khi chứng hai loại hợp đồng này khách hàng chỉ phải nộp phí 50.000 đồng/hợp đồng, nhưng hiện nay do bị xếp vào vụ việc có giá ngạch nên bị thu phí cao hơn gấp nhiều lần. Anh Nguyễn Đăng Hùng, ngụ quận Bình Thạnh, TP.HCM, cho biết anh đến chứng hợp đồng thuê nhà với giá 8 triệu đồng/tháng trong thời gian ba năm thì bị thu phí gần 288.000 đồng (chưa kể tiền soạn thảo hợp đồng, đánh máy). Trước đây, cũng với hợp đồng này anh chỉ phải đóng phí 50.000 đồng. Anh Hùng bức xúc: “Mức phí mới đã tăng gần sáu lần”.
Chính nhiều công chứng viên cũng thừa nhận việc thu phí công chứng khai nhận di sản thừa kế là bất hợp lý. Trong khi người hưởng thừa kế tài sản của cha mẹ, con cái được miễn thuế chuyển quyền sử dụng đất, miễn lệ phí trước bạ thì phí công chứng vẫn thu 0,1% (tính trên tổng trị giá di sản thừa kế được khai nhận). Trước đây, việc khai nhận di sản thừa kế chỉ bị thu phí 50.000 đồng/hồ sơ; theo quy định mới, khi khai nhận di sản nếu trị giá tài sản lớn thì mức tối đa mà người thừa kế phải nộp phí công chứng có thể tới 10 triệu đồng.
Bên cạnh đó, theo luật sư Đặng Dũng - Đoàn luật sư TP.HCM: “Các tổ chức công chứng thu phí theo quy định mới từ ngày 20-11-2008 là trái quy định. Thông tư 91 được đăng công báo vào ngày 5-11-2008 nên phải đến ngày 21-11-2008 mới có hiệu lực. Việc thu sớm hơn một ngày trong khi mức thu tăng gấp nhiều lần so với mức cũ đã gây thiệt hại rất nhiều cho khách hàng”. Trao đổi với chúng tôi, nhiều trưởng văn phòng công chứng thừa nhận: về nguyên tắc ban hành, áp dụng văn bản pháp luật thì đáng lẽ tới ngày 21-11 thông tư 91 mới có hiệu lực. Tuy nhiên, do có văn bản của Bộ Tư pháp và một văn bản triển khai của Sở Tư pháp TP.HCM nên các tổ chức công chứng đã áp dụng mức thu phí mới từ ngày 20-11.
* Sau khi Tuổi Trẻ có bài phản ánh ngày 6-11: “Phí công chứng mới: tăng đến chóng mặt”, Văn phòng Chính phủ đã có công văn đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp kiểm tra và có văn bản trả lời.
5. Báo Hà Nội mới có bài: “Công chứng... cửa quyền?”. Theo báo, Do thời gian nộp hồ sơ nhập học sắp hết hạn, chị Lê Thị P. (Khu tập thể Lê Hồng Phong, phường Nguyễn Trãi, TP. Hà Đông) mang học bạ và một số văn bằng, chứng chỉ đi photocopy, sao mỗi thứ thành 4 bộ rồi đem đến phường Nguyễn Trãi để công chứng cho nhanh. Tới nơi, chị P. đưa tập tài liệu của mình cho cô nhân viên ở bộ phận "một cửa" xong không được chấp nhận hồ sơ vì cô nhân viên cho rằng: “Ở đây không công chứng văn bản photo ngoài!”
Xót ruột vì số giấy tờ photocopy "ngoài" tự dưng phải bỏ đi, nhưng để cho xong việc, chị P. đành cầm văn bằng, học bạ đem sang máy của phường để... photocopy lại. Tới lúc thanh toán, chị P. ngỡ ngàng khi biết phải trả tới 70 nghìn đồng (1.000 đ/bản).
Vậy là hôm đó, vừa photocopy, vừa công chứng, chị P. phải thanh toán gần 100 ngàn đồng, chưa kể số tiền mất cho số văn bản photocopy "ngoài" bị bỏ đi.
Chị P. bức xúc: "Tôi không hiểu phường Nguyễn Trãi thực hiện theo quy định nào mà vẫn còn mang tính cửa quyền như thế? Ai lại buộc người dân bỏ văn bản photocopy ngoài để photocopy lại tại máy của phường và phải thanh toán tới 1.000 đồng/trang, gấp 5 lần giá ở ngoài? Trong khi đó, chị gái tôi ở đội 4, phường La Khê (cũng ở TP Hà Đông) thường xuyên mang các văn bản photocopy ngoài tới phường La Khê để công chứng mà không bị yêu cầu phải photocopy lại !".
6. Báo VnExpress có bài: “Siêu thị lớn gần trung tâm Sài Gòn bị vạ lây vì thẩm định”. Theo báo, Từng bị dọa thu hồi để đấu giá công khai, mặt bằng 168 Nguyễn Đình Chiểu đã trải qua mấy đợt thẩm định với nhiều kết quả khác nhau. Mới đây, lãnh đạo Liên hiệp hợp tác xã thương mại TP HCM cho biết sẽ mua mặt bằng này nhưng đề nghị được thẩm định lại.
Liên hiệp hợp tác xã thương mại TP HCM (Sài Gòn Co.op) được đề xuất cho mua chỉ định khu đất 168 Nguyễn Đình Chiểu để phát triển mạng lưới bán lẻ với giá 213,44 tỷ đồng. Tuy nhiên khu đất hai mặt tiền này từng được thẩm định với hai khung giá cao hơn là 224 tỷ đồng (tháng 3/2007) và 227 tỷ đồng hồi tháng 12 năm ngoái. Song vụ việc càng rối lên khi Công ty cổ phần thông tin và thẩm định giá miền Nam (SIVC) định giá 503 tỷ đồng hồi tháng 8 với tiêu chí sát giá thị trường, theo yêu cầu của Bộ Tư pháp.
Khẳng định sẽ mua lại khu đất này nhưng lãnh đạo Sài Gòn Co.op đề nghị xem lại mức giá 503 tỷ đồng. Lý do, quy hoạch mới nhất của khu đất có nhiều điểm khác biệt với tình huống giả định trong chứng thư thẩm định của SIVC.
Trao đổi với báo chí ngày 20/11, Tổng giám đốc Sài Gòn Co.op, bà Nguyễn Thị Hạnh cho biết: "Chúng tôi sẽ mua mặt bằng 168 Nguyễn Đình Chiểu, quận 3, TP HCM nhưng trước tiên cơ quan chức năng cần xem xét lại kết quả thẩm định cho sát với thực tế".
Bà Hạnh phân tích, Công ty SIVC định giá khu đất theo các giả thiết sau: diện tích 4.528 m2, chức năng nhà ở, tầng cao tối đa 15, mật độ xây dựng 60% và hệ số sử dụng đất là 9.
Trong khi đó, quy hoạch được duyệt ngày 25/9 của khu đất xác định diện tích toàn khu chỉ có 4.380 m2, chức năng thương mại, dịch vụ, văn phòng và khách sạn, tầng cao 10-12, mật độ xây dựng 60% nhưng hệ số sử dụng đất chỉ đạt 6,4.
Ngoài ra, khu đất chỉ có 2.505 m2 tọa lạc ngay góc đường Nguyễn Đình Chiểu - Nam Kỳ Khởi Nghĩa, hơn 1.800 m2 diện tích còn lại nằm trong hẻm sâu, dùng làm kho hàng và có khoảng lùi 5-6 m so với lộ giới. Theo bà Hạnh, vì các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc ảnh hưởng rất lớn đến kết quả thẩm định, đặc biệt đất có chức năng kinh doanh chỉ bằng 50-60% giá trị đất ở, tầng cao cũng ít hơn nên cần rà soát lại kết quả thẩm định trước khi mua.
Ngược lại, Tổng giám đốc Công ty SIVC, ông Nguyễn Văn Thọ từng nhấn mạnh rằng, việc thẩm định khu đất trị giá 503 tỷ đồng là hoàn toàn có cơ sở, phù hợp với thị trường và đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư.
Trao đổi với VnExpress.net, Tổng giám đốc Công ty thẩm định giá địa ốc Á Châu Nguyễn Thu Oanh nhận định: "Nếu kết quả thẩm định của Công ty SIVC đã được công bố trước, quy hoạch mới nhất của khu đất được duyệt sau thì chuyện thẩm định lại là hoàn toàn hợp lý".
Bà Oanh giải thích, căn cứ vào Quyết định 144 do UBND TP HCM ký năm 2007 về giá các loại đất trên địa bàn thành phố, đất kinh doanh sản xuất phi nông nghiệp đúng là chỉ bằng 50-60% giá trị đất ở liền kề. Vì vậy, bà Oanh cho rằng đề nghị của Sài Gòn Co.op là hợp lý.
Chuyên gia bất động sản Võ Đình Quốc lý giải nguyên nhân có nhiều kết quả thẩm định không trùng khớp, giá trị lần trước chênh lệch lớn với giá trị lần sau là do ảnh hưởng của thị trường.
Ông Quốc cho hay, tùy từng thời điểm khác nhau, giá bất động sản sẽ bị biến động theo thời cuộc. Tương tự, tùy vào quy hoạch chi tiết mà giá trị khu đất cũng trồi lên hay sụt xuống. Theo ông, khu đất 168 Nguyễn Đình Chiểu có lúc giá 224 tỷ đồng, khi lại nhích lên 227 tỷ hay lên đến 503 tỷ đồng là điều hết sức bình thường. "Cùng một thời điểm và mục đích thẩm định nhưng lại cho ra 2 đáp án mới đáng lo ngại", ông Quốc nói.
7. Báo Sài gòn giải phóng có bài: “Phát hiện hàng ngàn văn bản pháp luật có dấu hiệu trái luật”. Theo báo, ông Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) - Bộ Tư pháp, sau 5 năm thực hiện công tác kiểm tra, xử lý văn bản QPPL (2003 – 2008) cho thấy, công tác tự kiểm tra văn bản QPPL được các ngành tích cực thực hiện.
Các bộ, ngành và địa phương đã tự kiểm tra được 33.155 văn bản. Qua kiểm tra, đã phát hiện 3.460 văn bản có dấu hiệu sai trái, cấp bộ đã phát hiện 333 văn bản, chiếm 10%; cấp tỉnh phát hiện được 3.127 văn bản, chiếm 90%.
Riêng Bộ Tư pháp qua đã kiểm tra, phát hiện 2.174 văn bản có dấu hiệu trái pháp luật, chiếm 32% số văn bản do toàn ngành phát hiện có dấu hiệu trái pháp luật. Các văn bản này chủ yếu là sai về căn cứ pháp lý, thể thức và kỹ thuật trình bày, một số có dấu hiệu trái pháp luật về nội dung hoặc thẩm quyền đã và đang trong quá trình xử lý theo quy định.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 24/11/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.