Trong buổi sáng ngày 13/11/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Người lao động phản ánh: Sáng 12-11, tại TPHCM, Hội nghị Chánh án các nước châu Á - Thái Bình Dương đã bế mạc. Hội nghị này đã được khai mạc vào ngày 9-11. Đến dự hội nghị có các chánh án tòa án tối cao của 30 quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực.
Hội nghị lần thứ 13 tập trung thảo luận 7 chủ đề chính về sự phát triển của tòa án trong bối cảnh cải cách tư pháp. Theo đó, dù ở mô hình tổ chức nào thì mục đích của việc phát triển hệ thống tòa án vẫn là bảo đảm tính độc lập của tòa án, tính minh bạch của hoạt động xét xử, sự tự chịu trách nhiệm của thẩm phán, tăng cường sự tiếp cận của người dân đối với công lý và tính hiệu quả của hệ thống tư pháp...
Báo cũng phản ánh: Nhận lời mời của Thủ tướng Cộng hòa Singapore Lý Hiển Long, ngày 13-11, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và phu nhân rời Hà Nội đi tham dự Hội nghị Các nhà lãnh đạo Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 17 (Hội nghị Cấp cao APEC 17), tổ chức tại Singapore từ ngày 14 đến 15-11. Nhân dịp này, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết sẽ có chuyến thăm chính thức Singapore theo lời mời của Tổng thống Singapore S.R.Nathan từ ngày 16 đến 17-11.
Theo TTXVN, tháp tùng Chủ tịch nước trong chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao APEC 17 còn có nhiều quan chức cao cấp. Sau hai thập kỷ hình thành, APEC đang phát triển khá năng động, tiềm lực và vị thế được tăng cường; hiện chiếm hơn 50% GDP thế giới, 57% thương mại toàn cầu... Với chủ đề “Duy trì tăng trưởng, kết nối khu vực”, Hội nghị Cấp cao APEC 17 diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục chuyển biến nhanh và phức tạp.
2. Báo Thanh niên phản ánh: Sáng qua tại Hà Nội, Đoàn khối các cơ quan T.Ư tổ chức hội nghị "Nâng cao ý thức trách nhiệm hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân", thông tin tình hình công tác Đoàn, phong trào thanh niên năm 2009 và định hướng công tác năm 2010.
Anh Võ Văn Thưởng - Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn và cán bộ chủ chốt của 61 đơn vị, cơ sở trực thuộc khối tham dự hội nghị. Anh Võ Văn Thưởng cho biết: dự kiến trong năm 2010, T.Ư Đoàn sẽ triển khai một số nội dung trọng điểm: tiếp tục tuyên truyền giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống của thanh niên; tiếp tục các chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ Đoàn; hỗ trợ và gợi mở cho thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội… Anh Thưởng nhấn mạnh, mỗi phong trào, hoạt động Đoàn khi triển khai vào thực tế phải tạo dấu ấn cụ thể và mang lại lợi ích cho cộng đồng xã hội.
3. Báo điện tử Vneconomy.vn phản ánh: Sáng 12/11, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chương trình hoạt động giám sát năm 2010. Theo đó, tại kỳ họp thứ bảy, chuyên đề giám sát sẽ là "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thành lập trường, đầu tư và bảo đảm chất lượng đào tạo đối với giáo dục đại học" Lý do chọn chuyên đề này, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đây là vấn đề bức xúc, được nhiều đại biểu Quốc hội và dư luận xã hội quan tâm. Thời gian qua việc thành lập, nâng cấp trường đại học còn chưa chặt chẽ, điều kiện bảo đảm cho trường hoạt động còn nhiều bất cập, chất lượng đào tạo thấp…, cần sớm có những giải pháp khắc phục.
Còn tại kỳ họp thứ tám, chuyên đề giám sát của Quốc hội sẽ là "Việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong một số lĩnh vực liên quan trực tiếp đến công dân và doanh nghiệp theo chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2010".
Tại báo cáo giải trình, tiếp thu trình bày trước Quốc hội trước khi đại biểu nhấn nút, Uỷ ban thường vụ Quốc hội cho rằng công tác cải cách hành chính nhà nước còn nhiều hạn chế, nhất là các thủ tục hành chính trong thời gian qua vẫn gây nhiều bức xúc đối với doanh nghiệp và người dân, ảnh hưởng đến nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Những năm gần đây, nhiều đại biểu Quốc hội cũng đã nêu vấn đề này và đề nghị tiến hành giám sát nhưng Quốc hội chưa có điều kiện triển khai. Năm 2010 là năm kết thúc chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2010, là thời điểm thích hợp để Quốc hội giám sát nội dung này, giúp đánh giá khách quan việc thực hiện chương trình trên để có kế hoạch cho giai đoạn tiếp theo một cách phù hợp.
Thảo luận tại tổ, một số vị đại biểu Quốc hội cũng đề nghị Quốc hội giám sát một số chuyên đề liên quan đến quản lý, sử dụng đất đai; hiệu quả của các gói kích cầu của Chính phủ… Tuy nhiên, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, nếu đưa quá nhiều nội dung vào chương trình giám sát của Quốc hội thì khó có thể thực hiện được. Riêng về gói kích cầu là vấn đề mới được tổ chức thực hiện, Chính phủ đang điều hành tiếp tục và các cấp, các ngành, các doanh nghiệp đang tập trung mọi sự nỗ lực để vượt qua những khó khăn do tác động của khủng hoảng tài chính, suy giảm kinh tế, trong đó có việc sử dụng gói kích cầu tái cấu trúc nền kinh tế. Vì vậy, Ủy ban đề nghị Quốc hội chưa tiến hành giám sát các nội dung này vào năm 2010.
4. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phản ánh: Các cảng biển miền Trung là những cửa ngõ quan trọng để phát triển kinh tế 19 tỉnh miền Trung - Tây Nguyên. Xa hơn là cầu nối giữa các quốc gia Đông Bắc Á với vùng Đông Nam Á. Chính vì vậy có thể khẳng định, cảng biển đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của các tỉnh miền Trung.
Nhờ sự nhìn nhận nhanh nhậy của Chính phủ về những lợi ích khi mở cảng biển tại khu vục miển trung nên kinh tế tại khu vực này những năm qua đã phát triển không ngừng. Với lợi thế sử dụng mặt tiền và vị trí đắc địa của mình, đã hình thành hệ thống cảng biển và nhờ đó thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội cho cả khu vực miền Trung. Được biết, 16 năm qua, kể từ khi dự án cảng biển nước sâu và khu công nghiệp Dung Quất ra đời (từ 1992) đã cho thấy sự thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội của miền Trung theo hướng phát triển hệ thống cảng biển trước một bước, kéo theo là sự hình thành các khu công nghiệp, các khu kinh tế và đô thị mới cùng với các dự án đầu tư cực lớn đến nhiều chục tỷ USD là một thực tiễn khách quan và đúng quy luật.
Thực tế cho thấy thời gian qua, các tỉnh miền Trung thi nhau xây dựng cảng, tuy nhiên phần lớn doanh nghiệp xuất khẩu ở miền Trung buộc phải mang hàng của mình vào thành phố Hồ Chí Minh hoặc ra Hải Phòng. Họ không thể sử dụng cảng biển ở địa phương mình vì một lý do rất ngược đời là thời gian vận chuyển kéo dài, phí vận chuyển cao. Nhiều chuyên gia cho rằng, nguyên nhân sâu xa của việc chưa khai thác tối đa năng lực cảng biển miền Trung là do chưa có sự liên kết chặt chẽ giữa chính quyền các tỉnh miền Trung để tìm một giải pháp tốt nhất. Tỉnh nào cũng nói mình có lợi thế cảng biển để rồi hàng loạt dự án xây dựng cảng biển ra đời nhưng vẫn nhỏ lẻ, mạnh “ai nấy làm”.
Theo ý kiến của một số chuyên gia kinh tế, miền Trung quá nhiều cảng và xây dựng manh mún, nên giải tán một số cảng nhỏ để đầu tư xây dựng các thương cảng lớn. Ngược lại, ông Trương Đình Hiển, Chuyên viên cao cấp Viện Vật lý Hải dương cho rằng, không nên giải tán các cảng nhỏ mà phải xây dựng thêm cảng chuyên dùng. Liên kết các cảng chuyên dùng làm cụm cảng để phát triển một thương cảng, như xây dựng thêm cảng Liên Chiểu, sau đó liên kết cảng Chân Mây, cảng Liên Chiểu với cảng Đà Nẵng thành cụm cảng để xây dựng thương cảng Đà Nẵng thật lớn ngang tầm cảng Sài Gòn và cảng Hải Phòng. Tuy nhiên, để thực hiện xây dựng cụm cảng, chính quyền các địa phương cần ngồi lại đàm phán xây dựng một đề án mang tầm chiến lược lâu dài cho toàn vùng.
5. Theo chinhphu.vn, chiều 12-11, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành đã thảo luận về báo cáo dự thảo Chiến lược an sinh xã hội và đề án Hệ thống an sinh xã hội với dân cư nông thôn giai đoạn 2011-2020 do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội xây dựng.
Sau khi nghe ý kiến của lãnh đạo các bộ, ngành, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng yêu cầu phải đặt ra mục tiêu cụ thể đối với việc đảm bảo an sinh xã hội cho người dân. Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý tới năm điểm nhằm nâng cao mức sống và đảm bảo an sinh xã hội: việc làm, bảo hiểm (xã hội, y tế...), trợ giúp hoàn toàn cho người dân, trợ giúp thoát nghèo nói chung và đảm bảo một số dịch vụ xã hội khác. Phó Thủ tướng yêu cầu cần tiếp tục hoàn thiện Chiến lược an sinh xã hội và đề án Hệ thống an sinh xã hội với dân cư nông thôn giai đoạn 2011-2020 để trình Chính phủ.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo điện tử Vietnamnet có bài "Lập hội đồng tư vấn con nuôi: Ngược cải cách hành chính". Bài báo phản ánh: Thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật nuôi con nuôi ngày 12/11, nhiều ý kiến của ĐBQH không đồng tình việc thành lập Hội đồng tư vấn con nuôi, như một bước đi ngược với cải cách hành chính. Để tránh tiêu cực, dự thảo luật quy định Hội đồng tư vấn con nuôi được thành lập do giám đốc sở Tư pháp làm chủ tịch, các thành viên gồm đại diện công an tỉnh, sở Lao động - thương binh và xã hội, sở Y tế... để tư vấn cho chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định việc cho trẻ em làm con nuôi.
Một hạn chế của hoạt động con nuôi hiện nay là có quá nhiều cơ quan, tổ chức cùng tham gia trong quá trình giới thiệu, thẩm tra, xác minh và thẩm định hồ sơ con nuôi, nên nhiều đại biểu băn khoăn khi xảy ra vi phạm sẽ khó cho việc quy trách nhiệm cho một cơ quan, tổ chức hay cá nhân nào đó.
Đại biểu Trần Thị Hằng (Nam Định) cho rằng nếu có Hội đồng tư vấn, vẫn không thể khắc phục được tình trạng nói trên. Bà đề nghị giao cho sở Tư pháp chịu trách nhiệm chính trong toàn bộ quá trình thẩm tra, xác minh, lập hồ sơ trình chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh ra quyết định, sở Tư pháp có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan liên quan khi thực hiện nhiệm vụ.
Để khắc phục tiêu cực trong lĩnh vực nuôi con nuôi, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) cho rằng không phải chỉ thay thế chủ thể thực hiện chức năng giới thiệu trẻ em làm con nuôi mà cần phải có những quy định pháp lý ràng buộc chặt chẽ việc giới thiệu con nuôi theo hướng xây dựng tiêu chí cụ thể, công khai minh bạch các tiêu chí đó. Đồng thời, giãn bớt thủ tục hành chính, tăng thêm mức độ bảo đảm pháp lý và tính chuyên nghiệp đối với việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi. Do đó, đại biểu cho rằng không cần thành lập Hội đồng tư vấn vì "rườm rà, phức tạp và hình thức theo kiểu chia sẻ trách nhiệm", nên giao cho sở Tư pháp đồng thời xác định trách nhiệm và có chế tài cụ thể.
Nhiều đại biểu không đồng tình quy định trách nhiệm báo cáo tình hình phát triển của con nuôi đối với cha mẹ nuôi người nước ngoài. Theo đó, trong 3 năm đầu tiên thì 6 tháng một lần, cha mẹ nuôi có trách nhiệm gửi báo cáo kèm theo ảnh cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài về tình hình phát triển của trẻ. Đại biểu Đinh Ngọc Lượng (Cao Bằng) cho rằng quy định này hình thức trong khi đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) quy định nghe có vẻ chặt chẽ, nhưng chỉ chặt chẽ về mặt lý thuyết chứ trong thực tế khó có khả năng thực hiện. "Ví dụ, những người con nuôi ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thì ngay cả việc viết báo cáo còn khó, chưa chắc gì đã chụp được ảnh về gửi về. Đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu để quy định này có tính khả thi trong thực tế", đại biểu Vinh kiến nghị.
Đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh (Hà Nội) cũng cho rằng ngay cả khi quy định như vậy cũng chưa điều chỉnh được các trường hợp sau khi nhận con nuôi, cha mẹ nuôi bỏ khỏi nơi ở hoặc thay đổi chỗ ở thường xuyên để cha mẹ đẻ không tìm thấy con đã cho làm con nuôi. Nhiều quy định không khả thi trong dự thảo luật cũng được chỉ ra như việc quy định trách nhiệm của cha mẹ nuôi người nước ngoài tạo điều kiện cho con nuôi về thăm quê hương đất nước, tìm lại cội nguồn nơi sinh ra.
Đại biểu Bùi Sỹ Lợi cho rằng đây là quy định "quá cứng và khó khả thi", bởi vì có thể cha mẹ nuôi rất khó khăn hoặc dù muốn tạo điều kiện cho con cái nhưng không có khả năng cho con cái về quê. Ông cho rằng chỉ nên quy định "mềm" tức là khuyến khích trường hợp cha mẹ cho con nuôi trở về quê hương. Đại biểu Lỵ Kiều Vân (Quảng Trị) cũng đặt câu hỏi nếu cha mẹ nuôi không tạo điều kiện cho con nuôi về thăm quê hương đất nước thì có bị xử lý không?.
Giám đốc Sở Tư Pháp TP HCM Ngô Minh Hồng lưu ý có trường hợp người độc thân xin con nuôi, hoặc những người chung sống với nhau như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn xin con nuôi, luật có "chấp nhận" và quy định ra sao. "Cá nhân tôi cho rằng nếu đứa trẻ sống trong một gia đình có cả 2 nhân tố, một người cha và một người mẹ thì gia đình đó đầy đủ và bình thường hơn cho một đứa trẻ. Tôi cũng thấy rằng chúng ta cần phải cân nhắc chuyện này", đại biểu nói. Bà Hồng cũng lưu ý tính khả thi của quy định về quyền của người con nuôi được biết nguồn gốc. Theo bà, để thực thi cần có sự thay đổi nhận thức của số đông trong xã hội về mục tiêu nhận con nuôi. "Trước đây người ta nuôi con nuôi là để có đứa con, để sau này có người chăm sóc tuổi già cho nên rất sợ con nuôi phản lại, "giọt máu đào hơn ao nước lã", muốn giấu đi tung tích của đứa bé và sợ rằng khi biết nó là con nuôi thì khó nuôi, khó dạy, hàng xóm dị nghịv.v... Cho nên tôi nghĩ cần phải thay đổi nhận thức và thay đổi cả cách giáo dục đứa trẻ làm con nuôi vì cha mẹ nuôi thường giấu, khác hẳn với nước ngoài", bà Hồng nói.
2. Báo Sài Gòn tiếp thị có bài Trốn bảo hiểm thất nghiệp bằng hợp đồng thời vụ. Bài báo phản ánh: Sau gần một năm bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp, tình trạng lách luật, trốn đóng xảy ra ở nhiều doanh nghiệp, tới mức có thể phải kiến nghị để sửa các quy định nhằm ràng buộc trách nhiệm đóng hơn nữa.
Chị Nguyễn Thị Linh đang làm việc tại một doanh nghiệp may mặc tỉnh Hải Dương theo hợp đồng lao động thời vụ (dưới 12 tháng) cho biết, chị đã làm việc ở đây gần hai năm nhưng hợp đồng lao động chỉ được ký dạng thời vụ như vậy. Lãnh đạo doanh nghiệp giải thích với người lao động là để “dễ xoay sở” vì đơn hàng khó khăn. Nếu được ký hợp đồng trên 12 tháng, chị Linh sẽ cùng với chủ doanh nghiệp đóng bảo hiểm thất nghiệp. Loại bảo hiểm này sẽ giúp chị được nhận trợ cấp trong thời gian mất việc, được đào tạo để chuyển đổi nghề nghiệp nếu chị có nhu cầu. Tuy nhiên, chị Linh hoàn toàn không biết. “Chuyện ký hợp đồng loại gì, như thế nào, thời hạn bao lâu đều do chủ doanh nghiệp quyết định và soạn sẵn, người lao động chỉ việc ký vào đó”, chị Linh nói.
Câu chuyện hiện xảy ra ở hầu hết các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp có sử dụng nhiều lao động. Theo quy định, những lao động được ký hợp đồng từ 12 tháng trở lên thuộc diện bắt buộc phải đóng bảo hiểm thất nghiệp kể từ ngày 1 tháng 1 năm nay, trong đó người lao động phải đóng 1% tiền lương và chủ sử dụng đóng 1%. Tuy nhiên, để “lách” luật nhằm trốn đóng khoản này, nhiều chủ doanh nghiệp chỉ ký hợp đồng thời vụ với người lao động.
Tổ chức ActionAids tại Việt Nam vừa có cuộc khảo sát về lao động nhập cư tại một số địa phương, cho kết quả: 70% lao động nhập cư là nữ, trong đó 10% lao động đang làm theo các hợp đồng miệng và 24% làm theo các hợp đồng thời vụ cho dù công việc không có tính thời vụ.
Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị về tình trạng này, ông Bùi Đình Khương, phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, tới thời điểm này chưa tổng kết được số lao động tham gia so với số lượng lao động bắt buộc phải tham gia theo ước tính. Tuy nhiên, có nhiều doanh nghiệp tới thời điểm này vẫn chưa đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động dù thời gian được chậm đóng chỉ được phép đến tháng 7 vừa qua. Ông Khương cho rằng, theo những quy định hiện hành, chủ sử dụng lao động có thể trốn đóng bằng cách ký hợp đồng ngắn hạn với người lao động. Tuy luật pháp không cho phép việc liên tục ký hợp đồng ngắn hạn như vậy nhưng do việc thực thi pháp luật chưa hoàn toàn được thực hiện nghiêm túc nên thực tế này vẫn xảy ra.
Ông Phạm Minh Huân, Thứ trưởng bộ Lao động – thương binh và xã hội cho biết, trong thực tế việc tăng lương tối thiểu sẽ làm tăng tiền đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động của doanh nghiệp. Thêm vào đó, kể từ ngày 1.1.2009, chủ sử dụng lao động còn phải đóng thêm hai khoản phí nữa, đó là 1% quỹ lương tiền phí công đoàn và 1% quỹ lương tiền bảo hiểm thất nghiệp. Những khoản phí liên quan đến người lao động này làm gia tăng chi phí đầu vào của doanh nghiệp. Nên việc doanh nghiệp trốn đóng, “lách luật” là có. Ông Huân cho biết thêm, hiện bộ này đang dự thảo nghị định thay thế nghị định 135 về xử phạt hành chính các vi phạm về bảo hiểm xã hội, trong đó đưa ra mức phạt với những doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Mức phạt tối đa được dự kiến là 12 triệu đồng. Tuy nhiên, theo ông Khương, nếu chỉ phạt để “răn đe” thì khó có thể ràng buộc được trách nhiệm của doanh nghiệp. “Cần phải tăng mức phạt lên cao để chỉ cần phạt một lần là đã sợ”, ông Khương đề xuất.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Tài sản không rõ nguồn gốc: Thiếu luật để xử. Bài báo phản ánh: Theo thông tin ban đầu của cơ quan kiểm tra Đảng địa phương, khi kê khai tài sản thì ông Trần Văn Xê (nguyên giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bình Thuận) và vợ đã bỏ quên một khối tài sản rất lớn gồm có gần chục lô đất, 11 ha đất rừng, các phần hùn vốn kinh doanh cây xăng. Có hai vấn đề cần đặt ra trong vụ việc này.
Theo Điều 33 Nghị định 37 ngày 9-3-2007 của Chính phủ, tùy theo tính chất, mức độ, người bị kết luận là không trung thực trong kê khai tài sản, thu nhập có thể bị xử lý bằng một trong các hình thức là khiển trách; cảnh cáo; hạ bậc lương; hạ ngạch. Trước đó, vì có một số sai phạm trong quá trình công tác (như tham gia thành lập, điều hành doanh nghiệp; giả mạo nhiều người để làm hồ sơ thành lập doanh nghiệp, hồ sơ đất đai...), ông Xê đã bị chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định kỷ luật cảnh cáo (đồng thời cho thôi giữ chức giám đốc). Tới đây, nếu thực sự đã kê khai tài sản không trung thực, ông Xê sẽ bị xử lý ở các mức nặng hơn là hạ bậc lương hay hạ ngạch hay sao?
Phải nói ngay với việc có tài sản quá lớn so với thu nhập, những người có chức vụ khó lòng biện minh cho sự trong sạch của mình. Việc buộc họ phải từ chức sẽ là một động thái tốt để ngăn chặn những hành vi tham nhũng mới. Nhưng nếu các chế tài những hành vi tham nhũng thời họ đương chức chỉ dừng ở mức độ xử lý hành chính (cao nhất là hạ ngạch) thì e rằng việc phòng, chống tham nhũng sẽ không hiệu quả. Cần thiết phải có hình thức chế tài nghiêm khắc hơn như nếu gian dối tài sản lớn với mức độ nào đó thì có thể bị xem là phạm tội tham ô tài sản.
Tiếp nữa, theo khoản 1 Điều 70 Luật Phòng, chống tham nhũng, cơ quan có thẩm quyền “phải áp dụng các biện pháp cần thiết để thu hồi, tịch thu tài sản tham nhũng”. Đáng lưu ý là Nghị định 37 không đề cập đến việc xử lý số tài sản hoặc thu nhập mà qua xác minh là có nguồn gốc không rõ ràng. Như vậy, nếu khối tài sản lớn mà ông Xê cố ý bỏ quên thuộc loại không có nguồn gốc rõ ràng, cơ quan thẩm quyền có quyền thu hồi, tịch thu theo điều luật trên hay không? Câu trả lời e không đơn giản vì chưa có quy định nào cho rằng tài sản, thu nhập không có nguồn gốc rõ ràng là tài sản, thu nhập bất hợp pháp và chủ nhân của nó phải bị xem là có hành vi tham nhũng.
Ở một số nước, những thông tin liên quan đến tài sản, thu nhập cá nhân phải được khai rất chi tiết từ bản chất, nguồn gốc và số lượng. Khi điều tra, xác minh phát hiện các khoản thu nhập không kê khai có giá trị lớn nhưng người kê khai không giải thích được nguồn gốc hoặc nguồn gốc không rõ ràng thì thu nhập đó bị coi là bất hợp pháp. Thu nhập bất hợp pháp ấy sẽ bị tịch thu vào ngân sách nhà nước, đồng thời hồ sơ vi phạm được chuyển cho cơ quan công an điều tra xem người kê khai có cấu thành tội tham nhũng hoặc rửa tiền hay không. Công ước của Liên Hiệp Quốc về chống tham nhũng cũng quy định hình sự hóa hành vi làm giàu bất hợp pháp của các quan chức giàu lên bất thường và cho rằng những tài sản không giải trình được nguồn gốc là tài sản bất minh. Ấy thế, dù đã phê chuẩn công ước nhưng Việt Nam lại không thực hiện quy định trên với lý do theo pháp luật Việt Nam thì nghĩa vụ chứng minh thuộc về nhà nước, cơ quan tố tụng; người bị nghi ngờ không có nghĩa vụ chứng minh...
Từ trường hợp của ông Xê, có lẽ pháp luật hiện hành cần được chỉnh sửa, bổ sung để không chỉ cơ quan thẩm quyền mà cả người dân đều có thể kiểm soát được thu nhập của những người có chức vụ và để những người người có chức vụ khó có “đất” để tham nhũng.
Báo cũng phản ánh:Ngày 12-11, hội nghị thường niên Hội luật châu Á-Thái Bình Dương (LAWASIA) lần thứ 22 tổ chức tại TP.HCM đã kết thúc.
Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP Nguyễn Đăng Trừng đã gửi lời cám ơn đến các đồng nghiệp quốc tế. Theo ông Trừng, đây là cơ hội gặp gỡ để luật sư các nước cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm nghề nghiệp quý báu, cũng như xu hướng phát triển nghề nghiệp trên thế giới. Đây cũng là tiền đề để luật sư các nước hợp tác trong hoạt động nghề nghiệp và trong lĩnh vực văn hóa, kinh tế...
Thay mặt LAWASIA, Chủ tịch đương nhiệm Glenn Ferguson cám ơn sự đón tiếp ân cần, chu đáo của nước chủ nhà. Ông Glenn Ferguson còn đánh giá cao trình độ, năng lực của đội ngũ luật sư Việt Nam.
Được biết, chủ tịch LAWASIA nhiệm kỳ năm 2010 là ông Lester Huang (người Hong Kong - Trung Quốc); hội nghị thường niên lần thứ 23 sẽ được tổ chức vào tháng 11-2010 tại TP New Delhi (Ấn Độ).