Trong buổi sáng ngày 12/11/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Thanh niên có bài Thủ tướng sẽ trả lời chất vấn tại Quốc hội. Bài báo phản ánh: "Thủ tướng và 4 bộ trưởng sẽ trả lời chất vấn trong hai ngày rưỡi, riêng Thủ tướng đã đồng ý dành nguyên 1 buổi để trả lời đại biểu về các vấn đề cử tri quan tâm", ông Trần Đình Đàn, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết hôm qua 11.11.
* Theo nghị trình, ngày 17, 18 và 19 sẽ diễn ra các phiên chất vấn Thủ tướng và thành viên Chính phủ, xin ông cho biết các bộ trưởng nào sẽ đăng đàn trả lời chất vấn kỳ này?
- Về danh sách bộ trưởng chúng tôi đang xin ý kiến Thường vụ, rồi xin ý kiến QH, dự kiến sẽ có 4 bộ trưởng, mỗi bộ trưởng trả lời chất vấn 1 buổi và 1 buổi dành trọn vẹn cho Thủ tướng. Theo dự kiến, 4 bộ trưởng trả lời chất vấn là Bộ trưởng Bộ Công thương, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Thống đốc Ngân hàng nhà nước và Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông. Đây mới chỉ là dự kiến, chúng tôi còn xin ý kiến lãnh đạo và QH trước khi ấn định chính thức. Trong phần chất vấn cũng sẽ để cơ chế mở, Thủ tướng và các thành viên Chính phủ đều tham gia trả lời chất vấn. Lần này sẽ mời tất cả các bộ trưởng, cả người không là ĐBQH, để sẵn sàng trả lời. Ví dụ khi chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương về vấn đề lưu thông hàng hóa, xuất nhập khẩu, nếu có liên quan đến tài chính thì người chủ trì phiên chất vấn sẽ mời luôn lãnh đạo Bộ Tài chính giải thích, làm rõ.
* Các nhóm vấn đề được đặt ra cho Thủ tướng và thành viên Chính phủ trong đợt chất vấn lần này tập trung vào lĩnh vực gì, thưa ông?
- Với Bộ trưởng Bộ Công thương, đó là hiệu quả của gói kích cầu thứ nhất, vấn đề xuất nhập khẩu, vấn đề nhập siêu. Nhiều ý kiến tập trung vào vấn đề thủy điện, hệ thống thủy điện hiện nay, quy hoạch, tổ chức triển khai, quy trình vận hành các hồ chứa... Với Thống đốc Ngân hàng nhà nước là vấn đề quản lý ngoại hối, quản lý tỷ giá ngoại tệ, giá vàng, lưu thông tiền tệ. Bộ trưởng Bộ Nội vụ được nhiều ĐB đặt câu hỏi xoay quanh vấn đề về công chức xã, vấn đề tăng lương như thế nào trong khi giá tăng, đời sống cán bộ công chức vẫn khó khăn. Trong lĩnh vực thông tin truyền thông, ĐB quan tâm đến vấn đề quản lý báo chí như thế nào để đảm bảo dân chủ, công khai nhưng cũng đảm bảo kỷ cương Nhà nước.
* Thủ tướng đã nhận được bao nhiêu câu hỏi, thưa ông?
- Hiện nay có gần 40 câu hỏi gửi tới cả Thủ tướng và Phó thủ tướng.
* Còn 1 tuần nữa là đến chất vấn, cử tri cả nước có cách nào có thể gửi câu hỏi đến Thủ tướng và các bộ trưởng?
- Có rất nhiều cách, cử tri cả nước có thể gọi điện, gửi thư đến các ĐB của họ đang dự kỳ họp để các ĐB có thể xem xét, đại diện cho cử tri nêu chất vấn đến Thủ tướng, bộ trưởng.
* Có ĐB cho rằng tại các phiên chất vấn vẫn còn tình trạng đọc nhiều, thiếu tính phản biện?
- Thường vụ QH cũng đặt vấn đề là mong muốn người điều hành phiên chất vấn làm thế nào để tăng tính tranh luận giữa người trả lời và các ĐB. Có thể một bộ trưởng nói chưa hết, nếu họ không thấy trách nhiệm của mình, đẩy trách nhiệm cho người khác, thì người điều hành có thể đề nghị bộ trưởng đó phải nói cho rõ, hoặc mời ông bộ trưởng có liên quan đứng lên làm rõ.
2. Trang web Vneconomy.vn có bài Lách luật, né thuế trong chuyển nhượng bất động sản. Bài báo phản ánh: Chính sách thuế chuyển nhượng bất động sản đang đứng trước nguy cơ không đạt được mục tiêu, bởi chính những quy định được xem là “nửa vời” đối với người nộp thuế. Đó là việc cho phép người dân có quyền lựa chọn một trong hai cách nộp thuế. Hoặc nộp 25% của phần chênh lệch giữa giá bán và giá gốc, hoặc là 2% trên tổng giá trị của nhà, đất khi chuyển nhượng.
Thoạt đầu, ai cũng cho rằng, quy định theo hướng mở như trên sẽ tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp có nhiều thuận lợi hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước. Tuy nhiên, chỉ sau một tháng có hiệu lực, những quy định “mở” này đã vô hình chung tạo kẽ hở cho cả người dân lẫn doanh nghiệp lách luật, đưa các giao dịch chuyển nhượng trên thị trường nhà đất đứng “ngoài vùng phủ sóng” của luật thuế này.
Không mất quá nhiều thời gian để tìm hiểu giá trị thực chất của một giao dịch nhà, đất sau khi chính sách thuế chuyển nhượng bất động sản có hiệu lực từ ngày 26/9/2009. Có mặt tại các trung tâm giao dịch nhà đất hiện nay, khó có thể tìm thấy một bản hợp đồng nào có giá trị trên vài tỷ đồng. Đơn giản là bởi, đa phần các giao dịch chuyển nhượng, mua bán nhà đất hiện nay đều chọn cách nộp thuế 2% trên tổng giá trị tài sản được giao dịch. Để có thể lách được tối đa khoản thuế 2%, các bên liên quan sẽ tìm cách thay đổi giá trị trên hợp đồng mua bán, chuyển nhượng của căn nhà, lô đất làm sao càng thấp càng tốt.
Trường hợp của anh Nguyễn Mậu Thuần (Thanh Xuân, Hà Nội) là một ví dụ điển hình. Căn nhà mặt ngõ đường Vũ Trọng Phụng của anh được rao bán với giá 5 tỷ đồng và đã có người đồng ý mua mức giá đó. Nếu bản hợp đồng chuyển nhượng được lập với giá trị 5 tỷ đồng, đồng nghĩa với việc anh Thuần sẽ phải nộp một khoản thuế 100 triệu đồng (2% của 5 tỷ đồng). Tuy nhiên, để giảm thiểu tối đa khoản tiền phải nộp, chủ nhà và khách hàng đã thỏa thuận ghi vào hợp đồng bán nhà với giá 1 tỷ đồng. Với thỏa thuận này, anh Thuần chỉ phải nộp có 20 triệu đồng thay vì 100 triệu tiền thuế chuyển nhượng bất động sản. “Hầu hết những người nào bán nhà, đất hiện nay không ai dại gì mà khai đúng giá trị của bản hợp đồng. Tôi thấy đây là luật thuế đúng với nghĩa vì “quyền lợi” nhân dân nhất từ trước tới nay”, anh Thuần vui sướng ra mặt.
Tuy nhiên, những trường hợp khai như anh Thuần là còn có vẻ quá “hiền”. Ông Phạm Mạnh Dũng, Trưởng phòng Môi giới bất động sản của Công ty Đầu tư và Xây dựng Tân Thành Minh còn cho biết, có rất nhiều giao dịch biệt thự có giá trị thực hàng chục tỷ đồng, nhưng khi viết trong hợp đồng, nhiều căn đã được đẩy xuống.. 700 triệu đồng. Thậm chí, theo anh Dũng, đa phần các hợp đồng mua bán, chuyển nhượng qua công ty này của doanh nghiệp hiện nay vẫn ‘ngoài vùng phủ sóng” của thuế. Các khách hàng khi mua nhà của các chủ đầu tư, để tránh phải nộp thuế sang tên khoảng 100 triệu đồng/căn, họ đã chấp nhận không đứng tên căn nhà mà thực hiện một động thái đơn giản nhưng khá hiệu quả là “ủy quyền công chứng”. Khách hàng sau khi mua nhà đến phòng công chứng sẽ được chủ đầu tư ủy quyền lại cho một cá nhân khác tiến hành chuyển nhượng lô đất, căn nhà đó. Kết quả là cả chủ đầu tư và khách hàng đều “né” được thuế. Tất nhiên, để “nắm đầu cán”, khách hàng vẫn phải yêu cầu chủ đầu tư có một bản thỏa thuận về tính pháp lý của hợp đồng và căn nhà đó. Một chuyên viên của một sàn giao dịch có uy tín tại Hà Nội nói, việc khai man giá trị hợp đồng chuyển nhượng để trốn thuế của người dân hiện nay là khá phổ biến.
Theo ông Lương Khắc Kiên, Phó chi cục trưởng Chi cục thuế quận Ba Đình, vẫn biết tình trạng người dân khai sai so với giá trị thực của căn nhà, lô đất khi bán, song lại không có cơ chế nào để kiểm soát và xử phạt, vì cơ quan quản lý cũng chỉ căn cứ vào hồ sơ, giấy tờ do hai bên nộp lên, dù đã có công chứng. Cũng theo chuyên gia này, do mua bán nhà đất là hợp đồng mua bán dân sự, phần lớn được thực hiện bằng tiền mặt trao tay nên việc xác định giá mua bán thực tế là rất khó khăn, dẫn đến tạo kẽ hở cho người dân khai báo sai giá trị của bất động sản chuyển nhượng.
Tuy nhiên, trao đổi với VnEconomy, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Nguyễn Thị Cúc lại cho rằng, khi tính thuế chuyển nhượng bất động sản, luật chỉ ấn định giá chuyển nhượng chứ không ấn định giá vốn của bất động sản. Điều này vô hình chung đã không bắt buộc người dân khai đúng giá thực chất của bất động sản tại thời điểm chuyển nhượng, dù giá đó có thể đúng với nhiều năm về trước. Theo bà Cúc, tùy vào những trường hợp và hợp đồng cụ thể mà người dân và doanh nghiệp sẽ chọn cách nộp thuế sao cho có lợi nhất và có thể “lách” được tối đa. Cụ thể, đối với những hợp đồng nào mà chủ bán không thu được lãi nhiều từ việc chuyển nhượng thì họ sẽ chọn nộp 25% tổng giá trị chênh lệch khi chuyển nhượng. Nhưng nếu hợp đồng đó có lãi nhiều, họ sẽ tìm cách khai sai giá trị căn nhà, lô đất và đăng ký nộp 2% thuế trên giá trị tài sản đó.
Còn theo một chuyên viên Cục Thuế Hà Nội, luật quản lý thuế hiện nay đã quy định, mua bán hàng hóa với giá trị trên 50 triệu đồng mới được khấu trừ thuế. Chỉ sau một thời gian thực hiện, quy định này đã hạn chế đáng kể tình trạng tình trạng mua bán hóa đơn bất hợp pháp và kê khai khống giá trị hàng hóa. Chính vì vậy, theo vị này, để hạn chế tình trạng lách thuế chuyển nhượng bất động sản hiện nay, Nhà nước cần có những chế tài bắt buộc mua bán nhà, đất cũng phải được thực hiện giao dịch qua ngân hàng, nhằm giảm thiểu tình trạng khai sai giá trị khi chuyển nhượng bất động sản.
3. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Với 84,58% số phiếu tán thành, cuối phiên làm việc sáng 11-11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2010. Theo đó, số thu cân đối ngân sách nhà nước cộng với 1.000 tỷ đồng thu chuyển nguồn năm 2009 sang năm 2010 thì tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 462.500 tỷ đồng. Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 582.200 tỷ đồng. Như vậy. mức bội chi ngân sách nhà nước là 119.700 tỷ đồng, bằng 6,2% tổng sản phẩm trong nước (GDP).
Nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua nhấn mạnh một số giải pháp trọng tâm nhằm thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước năm 2010. Trong đó, đáng lưu ý, Quốc hội yêu cầu Chính phủ dừng việc miễn, giảm thuế theo Nghị quyết số 32/2009/QH12 của Quốc hội; thực hiện giãn thời hạn nộp thuế một quý đối với số thuế thu nhập doanh nghiệp của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp sản xuất, gia công dệt may, da giày. Nghị quyết yêu cầu khắc phục tình trạng chi ngoài dự toán, chi vượt dự toán không đúng thẩm quyền và sai quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Tiếp tục cải cách tiền lương, tăng mức lương tối thiểu từ 650.000 đồng lên 730.000 đồng từ ngày 1-5-2010.
Quốc hội đồng ý năm 2010 phát hành trái phiếu Chính phủ 56.000 tỷ đồng để đầu tư các dự án, công trình thuộc lĩnh vực và danh mục đã được quyết định đầu tư từ nguồn vốn trái phiếu chính phủ theo Nghị quyết của Quốc hội. Yêu cầu Chính phủ xây dựng phương án phân bổ vốn trái phiếu Chính phủ năm 2010, báo cáo UBTVQH xem xét, quyết định trước khi thực hiện.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 9-11, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng đã ký Quyết định số 3193/QĐ-BTP ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 1565/CT-TTg ngày 6-10-2009 của Thủ tướng Chính phủ về triển khai thi hành Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước.
Theo đó, Bộ Tư pháp sẽ chủ trì soạn thảo các văn bản sau: Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật trên, 2 thông tư liên tịch hướng dẫn về giải quyết bồi thường trong hoạt động thi hành án dân sự trong hoạt động quản lý hành chính.Bộ Tư pháp sẽ phối hợp với các cơ quan khác soạn thảo 2 thông tư liên tịch hướng dẫn về giải quyết bồi thường trong hoạt động tố tụng hình sự và trong hoạt động thi hành án hình sự, thông tư hướng dẫn về giải quyết bồi thường trong hoạt động tố tụng dân sự, tố tụng hành chính và thông tư hướng dẫn việc quản lý, sử dụng và quyết toán ngân sách nhà nước về bồi thường.
Báo cũng có bài “Xác minh tài sản của nguyên giám đốc Sở Tư pháp Bình Thuận”. Bài báo phản ánh: Thanh tra nhà nước tỉnh Bình Thuận vừa ra quyết định xác minh tài sản, thu nhập của ông Trần Văn Xê, nguyên giám đốc Sở Tư pháp tỉnh này. Theo đó, trong thời gian 15 ngày, đoàn thanh tra sẽ xác minh, làm rõ tính trung thực của bản kê khai tài sản, thu nhập mà ông Xê đã nộp cho cơ quan quản lý cán bộ. Trong quá trình xác minh, nếu có dấu hiệu tẩu tán tài sản, đoàn thanh tra sẽ kiến nghị cơ quan chức năng áp dụng biện pháp ngăn chặn.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM chiều 11-11, Chánh thanh tra nhà nước tỉnh Bình Thuận, ông Nguyễn Thành Tâm, cho biết việc thanh tra xác minh tài sản, thu nhập này được thực hiện theo yêu cầu của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, cũng như đề nghị từ chính ông Xê. Đây cũng là lần đầu tiên Thanh tra nhà nước tỉnh Bình Thuận tiến hành một công việc như vậy. “Hiện chúng tôi chỉ dựa vào Nghị định 37 của Chính phủ và thông tư hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ về việc kê khai, minh bạch tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Hai văn bản này mới chỉ nêu chung chung về các trường hợp phải xác minh tính trung thực của bản kê khai, còn trình tự, thủ tục cũng như quy trình xác minh thì chưa có hướng dẫn cụ thể. Chúng tôi đang đề nghị Thanh tra Chính phủ hướng dẫn cụ thể cho trường hợp này” - ông Tâm nói.
Ông Trần Văn Xê từ chức giám đốc Sở Tư pháp từ tháng 8 sau khi bị Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bình Thuận kết luận là có nhiều sai phạm trong sinh hoạt cá nhân cũng như tham gia thành lập doanh nghiệp, hoạt động kinh doanh khi đang là cán bộ, công chức. Ngoài ra, cơ quan kiểm tra Đảng còn cho rằng ông Xê và vợ kê khai tài sản, thu nhập thiếu trung thực với gần chục lô đất, diện tích mỗi lô hơn 100 m2, cùng 11 ha đất rừng tại Hàm Thuận Bắc, các phần hùn vốn kinh doanh cây xăng... nằm ngoài bản kê khai. Đây cũng là thông tin được nhiều tờ báo phản ánh. Tuy nhiên, ông Xê có văn bản kêu oan, đề nghị được xác minh lại. Mặt khác, kết luận của Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy chỉ có giá trị trong nội bộ tổ chức Đảng, vì vậy cần có một cuộc kiểm tra, xác minh về phía nhà nước mà theo quy định của Luật Phòng chống tham nhũng thẩm quyền thuộc về Thanh tra nhà nước tỉnh Bình Thuận. Đây có thể là lần đầu tiên trên cả nước, cơ quan thanh tra xác minh tính trung thực của bản kê khai tài sản của người có chức vụ, quyền hạn.
2. Báo Nhân dân có bài Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và dân tộc thiểu số. Bài báo phản ánh: Tỷ lệ hộ nghèo ở tỉnh Bắc Cạn chiếm 29% và người dân tộc thiểu số chiếm hơn 86% số dân. Bằng những nỗ lực và đa dạng hóa các hình thức trợ giúp pháp lý, các cơ quan tư pháp Bắc Cạn đã góp phần từng bước nâng cao nhận thức về pháp luật cho nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số.
Con đường đất từ quốc lộ 3 vào Khe Thỉ II, một trong bốn thôn khó khăn nhất của xã Nông Hạ, huyện Chợ Mới, chỉ dài hơn sáu cây số, nhưng ô-tô chở đoàn cán bộ của Trung tâm trợ giúp pháp lý (TGPL) tỉnh vào tuyên truyền và tư vấn pháp luật miễn phí cho bà con Sán Chay ở đây mất gần một tiếng đồng hồ mới tới nơi. Trên đường đi, người lái xe yêu cầu đoàn cán bộ phải xuống ô-tô mấy lần thì mới vượt qua được những đoạn lồi lõm, đầy "ổ trâu, ổ voi", thế mà Phó Chủ tịch HÐND xã Nông Hạ Triệu Thị Chuyên cùng đi với đoàn, cho biết: Ðược như thế này cũng là hạnh phúc cho bà con người Sán Chay sinh sống ở Khe Thỉ II lắm rồi, từ năm 2004 trở về trước chúng tôi toàn phải đi bộ dọc theo suối để vào thôn. Cùng đi, Giám đốc Trung tâm TGPL tỉnh Bắc Cạn Hà Thị Huệ, tâm sự: "Nhiều thôn chúng tôi đến TGPL toàn phải đi bộ, có thôn phải trèo núi nửa ngày đường mới đến được với bà con". Vào đến Khe Thỉ II đã thấy đại diện đông đủ của 46 hộ đồng bào Sán Chay ngồi chờ ở nhà họp thôn. Ðoàn cán bộ của Trung tâm TGPL tỉnh tuyên truyền Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Trợ giúp pháp lý và Luật Hôn nhân gia đình; phát tài liệu về các luật này đã được phiên âm ra tiếng dân tộc để bà con dễ tiếp thu. Tư vấn pháp luật miễn phí, đoàn cán bộ của Trung tâm TGPL tỉnh hướng dẫn rất chi tiết về: Thủ tục để được vay vốn ngân hàng, đăng ký kết hôn, việc họp bình xét hộ nghèo, làm giấy khai sinh cho con... mà nhiều chủ hộ hỏi. Bí thư Chi bộ thôn Khe Thỉ II Trần Văn Vinh nói: Từ năm 2004 trở về trước chưa có đường ô-tô, nhân dân trong thôn sống tự cấp tự túc, hầu như bị cách biệt với bên ngoài, nông sản, thực phẩm làm ra không bán được. Từ khi có con đường được Nhà nước đầu tư thì đời sống nhân dân đã có nhiều thay đổi, từ chỗ 100% số hộ đều thuộc diện nghèo thì đến nay đã giảm hơn một nửa. Nhưng nhân dân vẫn "đói" về văn hóa, chưa có điện lưới quốc gia nên thôn không có chiếc thu hình nào, ra-đi-ô cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay, bà con rất "mù mờ" về pháp luật. Bà con trong thôn mong có nhiều đợt được TGPL lưu động như thế này để từng bước cải thiện nhận thức về pháp luật.
Trung tâm TGPL tỉnh có 12 cán bộ, ngoài việc chú trọng tuyên truyền và tư vấn pháp lý lưu động mỗi năm khoảng 100 cuộc, từ đầu năm 2009 đến nay đã có 70 cuộc tuyên truyền, tư vấn pháp lý lưu động miễn phí ở vùng sâu, vùng xa, mỗi cuộc từ một đến hai ngày như nêu trên, hằng năm còn có nhiều hình thức TGPL miễn phí cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, gia đình chính sách, người già cô đơn không nơi nương tựa trong tỉnh như: Tư vấn pháp luật tại nơi làm việc, tư vấn bằng văn bản, cử luật sư bào chữa tại phiên tòa khi có yêu cầu, kiến nghị giải quyết các vụ việc đã có hiệu lực pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho các đối tượng nêu trên. Từ năm 2007 đến nay Trung tâm TGPL tỉnh đã tư vấn miễn phí cho gần 200 người nghèo, người dân tộc thiểu số với gần 200 vụ việc được giải quyết thành công. Bên cạnh đó, Trung tâm TGPL tỉnh đã xây dựng được 164 cộng tác viên tuyên truyền và trợ giúp pháp lý là luật sư, người am hiểu pháp luật ở các cơ quan tư pháp trong tỉnh. 90% số xã trong tỉnh có tủ sách pháp luật, 85% số thôn ở các xã nghèo có ngăn sách pháp luật để phục vụ nhân dân.
Những năm gần đây, tỉnh Bắc Cạn rất quan tâm công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật, coi đó là một biện pháp để nâng cao dân trí, từ đó góp phần xóa đói, giảm nghèo cho nhân dân. Hằng năm tỉnh củng cố, kiện toàn Hội đồng tuyên truyền và giáo dục pháp luật ở các cấp để hoạt động ngày càng thực chất và có hiệu quả; bố trí kinh phí mỗi huyện 30 triệu đồng, mỗi xã năm triệu đồng/năm để tuyên truyền pháp luật. Ðến nay tất cả các xã, phường, thị trấn trong tỉnh đều có ban tuyên truyền, phổ biến pháp luật do chủ tịch, phó chủ tịch cấp xã làm trưởng ban, nòng cốt là cán bộ tư pháp xã. Ðiều đáng mừng là tất cả cán bộ tư pháp cấp xã trong tỉnh đều có trình độ trung cấp tư pháp trở lên và hầu hết là người địa phương, nên việc tuyên truyền pháp luật cho nhân dân ngày càng có chiều sâu. Ðơn cử như cán bộ tư pháp xã Nông Hạ Ðinh Anh Trường từ đầu năm đến nay đã tổ chức 13 buổi tuyên truyền pháp luật cho hơn 800 người dân trong xã, trong đó vào thôn Khe Thỉ II tuyên truyền Luật Giao thông đường bộ, Luật Bảo vệ và phát triển rừng hai buổi. Tại xã Công Bằng (huyện Pác Nặm) chủ yếu là người Mông, người Dao, từ đầu năm đến nay cán bộ tư pháp xã đã tổ chức 16 buổi tuyên truyền pháp luật cho 1.020 người nghe. Qua đó góp phần từng bước nâng cao nhận thức về pháp luật và ý thức tôn trọng pháp luật của đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh.
Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bắc Cạn Lường Tiến Ðồng cho biết: Trung tâm TGPL còn thiếu chín cán bộ nhưng không có người để tuyển; trụ sở làm việc chưa có nên không thuận lợi cho nhân dân mỗi khi cần tư vấn pháp luật; mỗi năm tổ chức hàng trăm cuộc tuyên truyền và tư vấn pháp lý lưu động thường phải thuê ô-tô, không thuê được thì anh chị em phải đi xe máy rất vất vả. Bắc Cạn có hai huyện nghèo là Ba Bể và Pác Nặm cần phải thành lập chi nhánh TGPL nhưng chưa có người để tuyển dụng, do đó chưa thành lập được. Những khó khăn, thiếu thốn đó nếu được tháo gỡ, giải quyết thì việc tuyên truyền, tư vấn pháp luật cho nhân dân, trong đó chủ yếu là người nghèo và dân tộc thiểu số trên địa bàn sẽ hiệu quả hơn.
3. Trang web Vietstock có bài Đòn bẩy tài chính: Quản lý thế nào?. Bài báo phản ánh: Hiện tại dự án luật sửa đổi Luật các tổ chức tín dụng đang được trình xin ý kiến Quốc hội tại kỳ họp lần này. Trong bối cảnh hiện nay, các nhà làm luật dường như đang chủ trương xây dựng một bộ luật chặt chẽ, thận trọng về quản lý đối với các giao dịch tài chính. Tuy nhiên, hiện tại vẫn đang nổi lên nhiều quan điểm về việc có cần quản lý đối với các giao dịch có tính đòn bẩy tài chính cao (ĐBTC) như các giao dịch repo và margin mà các tổ chức kinh doanh khác ngoài NHTM đang thực hiện hay không? Theo giới đầu tư tài chính, ĐBTC (leveraged financial instrument) là việc nhà đầu tư tài trợ cho phần (rất) lớn danh mục tài sản (chứng khoán) của mình bằng nguồn vay nợ. Nhà đầu tư thực hiện công cụ này khi nhu cầu vốn cho đầu tư của mình (rất) cao mà vốn chủ sở hữu không đủ; Mức độ vay nợ càng cao thì người ta gọi là ĐBTC cao.
Nhà đầu tư thường sử dụng ĐBTC khi họ tin (kỳ vọng) rằng tỷ suất sinh lợi trên tài sản cao hơn lãi suất vay nợ. Và nếu thành công, lợi nhuận sẽ đem lại rất cao cho nhà đầu tư. Tất nhiên, ĐBTC cao cũng đi kèm với rủi ro cao. Thực tế cho thấy, các tổ chức DN hoạt động trong mọi lĩnh vực đều sử dụng ĐBTC để "kích" năng lực hoạt động của mình mạnh hơn cái mà mình có. Người ta cũng cho rằng khi công cụ ĐBTC phát triển, phần nào cũng chứng tỏ thị trường đã phát triển. Nhiều chuyên gia VN cũng đã kết luận rằng, công cụ ĐBTC đã thúc đẩy thị trường tài chính VN phát triển mạnh mẽ hơn trong những thời điểm khó khăn.
Trong thời kỳ TTCK VN ảm dạm như năm 2008 và đầu năm 2009, thị trường lúc nào cũng mong đợi một cú hích để chặn đứng sự sụt giảm của nó. Từ tháng 3/2009, ngay sau khi Chính phủ có gói kích thích kinh tế, các Cty chứng khoán đã ngay lập tức đẩy mạnh cho vay. Từ thời gian này, các ngân hàng cũng đã mở lại dịch vụ cho vay cầm cố chứng khoán thông qua Cty chứng khoán. Tỷ lệ cho vay cầm cố chứng khoán từ 20 - 50% thị giá với lãi suất khoảng 10,5 - 13%/năm. Dù số lượng các mã chứng khoán được chấp nhận cho cầm cố chỉ khoảng 40% số chứng khoán đang niêm yết trên cả hai sàn nhưng số lượng tiền cho vay ước tính cũng không nhỏ.
Tại các Cty chứng khoán, hình thức phổ biến hiện nay là Cty ứng trước tiền bán chứng khoán cho nhà đầu tư và cho vay cầm cố chứng khoán. Các Cty chứng khoán cho rằng đó là cách để Cty chứng khoán kéo nhà đầu tư đến với sàn giao dịch của mình. Tuy nhiên, trên góc độ khác, người ta lại cho rằng đó cũng cũng là một trong những nguyên nhân đẩy giá trị giao dịch thị trường liên tục đi lên trong thời gian qua, và lập kỉ lục vào giữa tháng 10 vừa qua khi giá trị giao dịch lên tới trên 8.000 tỷ VND/ngày. Một số ước tính cho rằng, nếu mức đòn bẩy tài chính hiện tại, giá trị giao dịch mỗi ngày cả hai sàn VN có thể lên tới 15.000 tỷ mỗi ngày; và nếu tính cả sàn vàng (cũng theo kiểu đòn bẩy tài chính) thì tổng giá trị giao dịch có thể lên tới 25.000 tỷ mỗi ngày.
Trong thời gian qua, giám đốc nhiều Cty chứng khoán cũng khẳng định dư nợ cho vay cầm cố chứng khoán của ngân hàng thông qua Cty đang tăng, điển hình như các Cty Âu Việt, Rồng Việt, SSI... do thị trường đang chuyển biến theo hướng tích cực hơn. Một số nhà đầu tư trên sàn chứng khoán cho biết hiện nay nhiều nhà đầu tư đang vay cầm cố, phần lớn tỷ lệ vốn vay bằng 20% trong tổng số vốn mà nhà đầu tư có (tỷ lệ đòn bẩy tài chính). Người ta cũng quan sát thấy rằng ngoài các hình thức nêu trên thì nhiều Cty chứng khoán cũng đang áp dụng cho khách hàng lớn vay tiền theo hình thức nếu nhà đầu tư có số chứng khoán trị giá 2 tỷ đồng thì Cty chứng khoán sẽ cho vay thêm một số tiền tương đương để đầu tư. Sau một khoản thời gian thỏa thuận với Cty chứng khoán, nhà đầu tư phải bán chứng khoán và trả lại tiền vay, nếu lời thì nhà đầu tư được hưởng, nếu chứng khoán giảm thì nhà đầu tư phải bù thêm tiền để trả vốn và lãi cho Cty chứng khoán (dạng margin trading như sàn vàng).
Nếu từ góc độ quản lý rủi ro, chúng ta sẽ thấy có điểm đáng chú ý đối với ĐBTC ở VN đến nay là: dường như không có cơ quan nào chính thức đưa ra con số dư nợ ĐBTC hay số liệu Cty chứng khoán cho nhà đầu tư vay vốn là bao nhiêu... cho dù người ta thừa nhận rằng hình thức này vẫn đang diễn ra. Giữa tháng 7/2009, NHNN đã từng công bố hoạt động tín dụng 6 tháng đầu năm là dư nợ cho vay đầu tư chứng khoán và bất động sản tăng mạnh so với cuối năm 2008. Cụ thể, dư nợ cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá để đầu tư, kinh doanh chứng khoán của các tổ chức tín dụng ước đến 30/6/2009 tăng 28,31% so với cuối năm 2008. Đây là một mức tăng mạnh, bởi số liệu báo cáo của các tổ chức tín dụng đến cuối tháng 4/2009 cho thấy dư nợ cho vay loại này là 7.157 tỷ đồng, chỉ tăng khoảng 4% so với cuối năm 2008. Và cũng theo NHNN, dư nợ cho vay đầu tư chứng khoán vẫn đảm bảo theo tỷ lệ quy định (tối đa 20% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng).
Nhận xét rằng qua ĐBTC, nếu ta nhìn nhận tín dụng cho vay chứng khoán một cách riêng rẽ thì lượng tín dụng nêu trên đổ vào chứng khoán là bình thường. Nhưng nếu ta gắn tín dụng ngân hàng chứng khoán và gắn với tín dụng từ các Cty chứng khoán cho nhà đầu tư (nhiều lần kế tiếp nhau) thì tổng lượng tín dụng đổ vào chứng khoán đã có độ nở rất lớn do có sự vay cầm cố chứng khoán nhiều lần của nhà đầu tư.
Một số quan điểm thận trọng nhận định rằng, ĐBTC đang là cần thiết cho sự phát triển nhưng cũng đang bị lạm dụng ở VN. Sự lạm dụng theo nghĩa rộng vì không có khuôn khổ pháp luật phù hợp cho ĐBTC khi các nhà đầu tư thực hiện vay nợ tại các Cty chứng khoán. Số lượng hay quy mô của ĐBTC cũng không hề có cơ quan nào nắm được hay dự đoán được để có chính sách phù hợp. Quan điểm này cũng cho rằng tình trạng này cũng giống như việc sử dụng thuốc bổ liều cao (hay thuốc có tính kích thích) mà thiếu sự chỉ dẫn, kiểm soát của bác sĩ. Quan điểm này cũng cho rằng, có thể mức cho hạn mức tín dụng chứng khoán hiện nay là ổn, phù hợp cho TTCK (tối đa 20% vốn điều lệ của NHTM), việc sử dụng ĐBTC ở các Cty chứng khoán cũng cần có giới hạn có thể mức như hiện nay nhưng hạn chế cho vay đối với một số khách hàng, hoặc hệ số đòn bẩy tài chính cũng nên được giới hạn ở mức (có quan điểm cho rằng 20 - 30% tổng số tài sản) và chỉ có giới hạn số lần (chứ không được dùng kế tiếp lên nhau).
Khi ĐBTC được sử dụng có liều lượng như dùng thuốc bổ theo sự chỉ dẫn, kiểm soát của bác sĩ thì làm cho TTCK phát triển bền vững hơn. Với điều kiện phát triển thị trường tài chính VN hiện nay thì nên cho phép ĐBTC một cách tuần tự theo phương châm phát triển thị trường đi đôi với nâng cao năng lực quản lý ở tầm vĩ mô và vi mô; liệu pháp phát triển sốc trong điều kiện năng lực quản lý còn hạn chế (hay chưa theo kịp) sẽ làm tăng tính dễ tổn thương của thị trường.
4. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Liên quan đến vụ việc ông Nguyễn Ngọc Anh dù đã định cư tại Mỹ nhưng vẫn “xoay trở” mua hóa giá thành công căn nhà số 337/2/6 (phần phụ nhà biệt thự) đường Lê Văn Sĩ, phường 1, quận Tân Bình - TPHCM (Báo SGGP đã phản ánh trong số báo ra ngày 11-11), Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Nguyễn Thành Tài đã chỉ đạo xử lý kỷ luật những cán bộ công chức có liên quan.
Phó Chủ tịch Nguyễn Thành Tài yêu cầu Sở Xây dựng phối hợp với Sở Tư pháp kiểm tra hồ sơ mua bán căn nhà trên nhà giữa ông Ngọc Anh và bà Q., đề xuất biện pháp xử lý cụ thể. Giám đốc Công an TP chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm của cán bộ công an địa phương trong quản lý nhân khẩu, hộ khẩu để xác định tính chất sai phạm và xử lý theo quy định; đồng thời rà soát các thủ tục liên quan đến công tác xuất nhập cảnh, để ngăn chặn một số người lợi dụng sơ hở pháp luật trục lợi.
Công ty Quản lý kinh doanh nhà TP tổ chức kiểm điểm trách nhiệm cán bộ, nhân viên công ty trong việc tiếp nhận, kiểm tra và thụ lý hồ sơ hóa giá căn nhà trên để xác định tính chất sai phạm và xử lý nghiêm.