Trong buổi sáng ngày 06/8/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Lao động phản ánh: Ngày 5.8, Chánh án Toà án Nhân dân (TAND) Tối cao đã công bố các quyết định về việc thành lập TAND TP.Hà Nội (mới) và tổ chức bộ máy cùng các cán bộ chủ chốt của TAND TP.Hà Nội.
Theo đó, ban lãnh đạo của TAND TP.Hà Nội gồm 7 người, trong đó: Ông Nguyễn Sơn (Chánh án TAND TP.Hà Nội cũ) được bổ nhiệm làm Chánh án TAND TP.Hà Nội (mới). 6 phó chánh án gồm các ông: Nguyễn Minh, Ngô Thị Minh Ngọc, Tạ Quốc Hùng, Nguyễn Thị Xuân Phương, Ngô Hồng Phúc, Đào Sỹ Hùng.
2. Báo Dân trí điện tử phản ánh: Từ chiều 5/8, nhiều người dân tại Quảng Bình, TPHCM... nháo nhác đi mua xăng vì tin đồn xăng tăng giá lên 25.000 đồng/lít. Tuy nhiên, đại diện Bộ Tài chính khẳng định, thông tin này là thất thiệt, Bộ sẽ đề nghị kiểm tra nguồn gốc thông tin để xử lý.
Không rõ nguồn tin xuất phát từ đâu, nhưng tại Quảng Bình, Đà Nẵng, TPHCM... từ đầu giờ chiều ngày 5/8 không còn yên bình như thường lệ. Mọi người đều hối hả chạy đến trạm xăng gần nhất khi “biết” xăng lên 25.000 - 26.000 đồng/ lít.
Dù trời nắng khá gắt nhưng càng về trưa, số lượng người vào ra các cây xăng mỗi lúc một đông hơn. Trên khuôn mặt ai cũng lộ vẻ lo lắng, ngơ ngác.
Trao đổi với báo chí chiều 5/8, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà khẳng định, thông tin tăng giá xăng là hết sức thất thiệt. Ông Hà cho biết sẽ đề nghị có biện pháp kiểm tra nguồn gốc thông tin để xử lí. Bộ Tài chính cũng sẽ kết hợp với Bộ Công thương tìm hiểu các kiốt, cây xăng xem thông tin trên từ đâu ra. Trong trường hợp, ki ốt nào đó vi phạm trong việc thông tin về giá sẽ bị tước giấy phép.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên cũng khẳng định, không hề có cuộc họp, không hề có cơ quan nào tính toán tăng giá xăng trong những ngày qua. Ông Biên nhắc lại công điện của Thủ tướng ngày 3/8 gửi các bộ, ngành, địa phương, trong đó nêu rõ, những hành vi tung tin gây thất thiệt sẽ bị xử lí hành chính, thậm chí xử lí hình sự.
3. Thông tấn xã Việt Nam phản ánh: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh từ nay đến cuối năm, các bộ, ngành, địa phương và đơn vị cần tập trung làm tốt 5 giải pháp phát triển kinh tế-xã hội, trong đó có chủ động tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về vốn cho sản xuất, kinh doanh và đầu tư phát triển, phấn đấu đạt GDP năm nay khoảng 7%.
Phát biểu kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7, diễn ra trong hai ngày 4 và 5/8 tại Hà Nội, Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục ưu tiên cho mục tiêu kiềm chế lạm phát theo hướng giảm dần, thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt đi đôi với bảo đảm tính thanh khoản cho nền kinh tế.
Tại phiên họp lần này, Chính phủ cũng đã thảo luận cho ý kiến về tình hình triển khai thực hiện Cuộc vận động ''Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'', thảo luận và cho ý kiến về Tờ trình Chính phủ về Nghị định quy định xử phạt hành chính các hành vi đầu cơ găm hàng tăng giá, đưa tin thất thiệt, buôn lậu và gian lận thương mại; Tờ trình Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung Quy chế về kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài; Tờ trình về Nghị định về điều chỉnh giá các công trình xây dựng; Tờ trình Chính phủ Dự án Luật Bồi thường Nhà nước; Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.
Chính phủ cũng xem xét các báo cáo về Công tác cải cách hành chính tháng 7; Tình hình triển khai Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu tổ chức Chính phủ khoá XII; Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo tháng 7 và Báo cáo về thực hiện chương trình công tác tháng 7.
4. Báo Tiền phong phản ánh: Sở GTVT Hà Nội phối hợp với Tổng công ty vận tải đã xây dựng phương án xe buýt tuyến Hà Nội - Hà Đông chuyên trách phục vụ những cán bộ, công chức (CBCC) đi lại trên tuyến này, dự kiến sẽ hoạt động vào đầu tuần tới. Trước mắt, TP sẽ trợ giá cho các tuyến xe buýt này. Trước nhu cầu cấp bách của cán bộ, công chức đi lại trên tuyến Hà Nội - Hà Đông sau khi sáp nhập, ngày 5/8, ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội đã cho biết như vậy.
Ngoài số lượng xe buýt hoạt động từ trước trên tuyến này, Tổng công ty vận tải huy động thêm khoảng 5-6 xe, lộ trình hoạt động sẽ căn cứ theo vị trí từng cụm tập trung các sở, ngành và nhu cầu đi xe buýt của cán bộ, công chức.
Cũng trong ngày 5/8, Sở Giao thông vận tải đã tiến hành khảo sát tuyến đường Nguyễn Trãi nối Hà Nội - Hà Đông để lên phương án tổ chức lại giao thông trên tuyến, phân luồng cho từng loại phương tiện, giảm bớt tần suất của xe tải đi lại, đặc biệt trong những giờ cao điểm.
5. Báo Lao động phản ánh: Việc Hà Nội và Hà Tây hợp nhất cũng kéo theo việc các cơ quan phải thay đổi trụ sở làm việc mới. Tại TP.Hà Đông - nơi tập trung các sở, ban, ngành của tỉnh Hà Tây cũ - nay đều đã thay đổi nơi làm việc mới.
Thế nhưng, hiện nay (5.8) chỉ có một số ít cơ quan như: Thanh tra thành phố, Sở NNPTNT gắn biển tên mới cho trụ sở làm việc. Còn đa số các trụ sở trên địa bàn TP.Hà Đông dù đã thay đổi cơ quan mới, nhưng trên các tấm biển vẫn tồn tại những tên gọi cũ.
Vẫn biết sau hợp nhất, các cơ quan còn nhiều việc phải giải quyết, nhưng những tấm biển cơ quan không đơn giản chỉ là tên gọi, mà còn để chỉ cho người dân biết để đến giải quyết công việc hàng ngày. Không nên để tình trạng trên kéo dài, sẽ gây khó khăn cho người dân khi tìm đến các cơ quan công quyền.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Bị từ chối nhập hộ khẩu sai: Không được bồi thường. Bài báo phản ánh: Trong hai ngày 5 và 6-8, Bộ Tư pháp phối hợp với dự án JICA (Nhật Bản) tổ chức tọa đàm về pháp luật bồi thường nhà nước.
Theo dự án Luật Bồi thường nhà nước của Việt Nam, nhà nước phải bồi thường các thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra cho cá nhân, tổ chức trong ba lĩnh vực quản lý hành chính, tố tụng (tố tụng hình sự, dân sự, hành chính) và thi hành án. Đối với các quan hệ khác như dân sự, kinh tế, thương mại có nhà nước tham gia, nếu có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm hợp đồng gây thiệt hại cho các bên đối tác thì nhà nước phải bồi thường theo luật dân sự.
Bà Nguyễn Thị Hồng Chương, Vụ Pháp luật (Văn phòng Quốc hội), kiến nghị dự án chỉ quy định bồi thường những thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, quyền bất khả xâm phạm về thân thể, quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu... Quy định như vậy thì những quyền khác của công dân được ghi nhận trong hiến pháp nếu bị vi phạm sẽ không được bồi thường như quyết định tước quyền bầu cử, từ chối nhập hộ khẩu, không cho phép lập hội... Nhiều ý kiến khác lại cho rằng việc mở rộng phạm vi bồi thường đến đâu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là điều kiện kinh tế-xã hội. Trong điều kiện năng lực có hạn, nếu quá mở rộng phạm vi bồi thường thì nhà nước không lo xuể.
Báo cũng có bài Hùn mua nhà, giờ kẹt cứng. Bài báo phản ánh: Đầu năm 1996, ông Nguyễn Văn Cư (ngụ quận 10, TP.HCM) hùn tiền với bà Đỗ Thị Nga (ngụ Hải Dương) mua một căn nhà ở quận Bình Thạnh (TP.HCM) theo tỷ lệ góp vốn 80-20. Việc hùn hạp có làm hợp đồng bằng văn bản. Tuy nhiên, trên giấy tờ thì bà Nga đứng tên làm chủ sở hữu nhà. Đầu năm 2003, do có một số hành vi sai phạm trong quá trình kinh doanh, bà Nga bị Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM xử phạt ba năm tù (cho hưởng án treo) và phải liên đới bồi thường cho Công ty Lương thực tỉnh An Giang hơn tám tỷ đồng.
Để đảm bảo việc thi hành án (THA), cơ quan THA tỉnh An Giang đã kê biên căn nhà mà bà Nga mua chung với ông Cư nêu trên. Tháng 7-2003, sau khi kê biên nhà, THA An Giang đã có công văn ủy thác và chuyển toàn bộ hồ sơ cho THA TP Hải Dương (tỉnh Hải Dương) giải quyết. Đến ngày 7-7-2003, THA TP Hải Dương đã ra quyết định thi hành bản án trên để thi hành toàn bộ nghĩa vụ của bà Nga.
Nghe “hung tin” trên, ông Cư đã nộp đơn khởi kiện bà Nga ra tòa để đòi lại phần giá trị nhà của mình. Tháng 7-2006, TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM) đã xử sơ thẩm cho phép ông Cư được quyền sở hữu 80% căn nhà, còn bà Nga thì 20% ngôi nhà. Tháng 9-2006, TAND TP.HCM đã xử phúc thẩm vụ án và giữ nguyên bản án sơ thẩm.
Để bảo đảm quyền lợi của mình, ông Cư đã nộp đơn yêu cầu cơ quan THA phân chia nhà theo tỷ lệ mà án tòa đã tuyên. Đến giai đoạn này, THA dân sự quận Bình Thạnh (TP.HCM) vào cuộc. Tuy nhiên, theo cơ quan này thì việc chia nhà bị vướng lệnh kê biên nêu trên của THA An Giang.
Để gỡ vướng, THA quận Bình Thạnh đã đề nghị THA An Giang và THA Hải Dương phối hợp việc THA. Tháng 7-2007, THA An Giang cho biết mình “không có trách nhiệm” vì “đã ủy thác hồ sơ cho THA TP Hải Dương”. Tháng 11-2007, THA TP Hải Dương cũng cho biết mình “không có trách nhiệm” với lý do không biết gì về quyết định kê biên nhà của THA An Giang.
Hỏi qua hỏi lại không kết quả, THA quận Bình Thạnh đành bó tay, còn ông Cư thì nhiều lần đề nghị THA An Giang giải tỏa lệnh kê biên. Song THA An Giang đã từ chối giải quyết đơn yêu cầu của ông Cư. Theo THA An Giang, việc thi hành bản án phúc thẩm là nhiệm vụ của THA Bình Thạnh nên họ không có thẩm quyền giải quyết.
Ngày 23-7 vừa qua, Cục THA dân sự (Bộ Tư pháp) đã có văn bản hướng dẫn cách tháo gỡ các vướng mắc liên quan. Theo Cục, sau khi đã ra quyết định THA, nếu thấy cần ủy thác thì cơ quan THA phải ra quyết định thu hồi quyết định THA trước đó rồi mới ủy thác. Như vậy, THA An Giang đã làm không đúng quy định nếu vào ngày 17-6-2003 đã ủy thác cho Hải Dương thi hành một phần bản án nhưng 10 ngày sau đó mới ra quyết định thu hồi một phần quyết định THA. Mặt khác, đối với trường hợp có nhiều người phải THA hoặc tài sản, thu nhập của họ ở nhiều địa phương khác nhau, cơ quan THA có quyền ủy thác từng phần cho cơ quan THA nơi đó. Trong vụ này, THA An Giang cần thu hồi quyết định ủy thác đã ban hành vì không cần ủy thác lại cho THA TP Hải Dương thi hành.
Về quyết định kê biên ngày 10-5-2004 của THA An Giang, do bà Nga đang phải THA nên cơ quan THA không thể giải tỏa việc kê biên tài sản của bà. Tuy nhiên, THA An Giang cần phải xác định cụ thể các tài sản kê biên của bà Nga. Nếu các tài sản riêng này không đủ để thi hành thì xử lý tài sản chung của bà Nga với người khác. Đối với tài sản thuộc sở hữu chung, các đồng sở hữu được ưu tiên mua lại theo giá đã định.
Mới đây, khi trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, lãnh đạo THA quận Bình Thạnh (TP.HCM) cho biết “sẽ phối hợp với THA An Giang để giải quyết dứt điểm vụ việc”.
2. Báo Quân đội nhân dân có bài Đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật sát đối tượng, đơn vị. Bài báo phản ánh: Thực hiện Quyết định số 37/QĐ-TTg ngày 12-3-2007 của Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PB,GDPL) Bộ Quốc phòng đã đề xuất Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký ban hành Chỉ thị số 63/CT-BQP về triển khai công tác PB,GDPL trong Quân đội nhân dân và lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ. Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị) phối hợp với các cơ quan chức năng đã biên soạn, phát hành tài liệu giáo dục pháp luật năm 2008 cho các đơn vị trong toàn quân; tập trung vào các chuyên đề: Bảo đảm an toàn giao thông trong quân đội; bảo vệ các công trình quan trọng liên quan đến quốc phòng-an ninh; nội dung cơ bản của Luật Cư trú.
6 tháng đầu năm, hầu hết các đơn vị trong toàn quân đã xây dựng kế hoạch PB, GDPL sát, đúng với đặc điểm đơn vị và thực hiện đúng nội dung, bảo đảm tiến độ, gắn với công tác quản lý, duy trì kỷ luật, xây dựng chính quy. Tình hình vi phạm, tội phạm hình sự so với cùng kỳ năm 2007 giảm cả số vụ việc và mức độ thiệt hại về người, tài sản; số vụ vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ giảm gần 9%; tuy nhiên, số vụ việc nghiêm trọng còn xảy ra nhiều.
Hội đồng PB, GDPL Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo, hướng dẫn làm điểm về đổi mới hình thức, phương pháp PB, GDPL phù hợp với đối tượng quản lý, sát thực tế đơn vị; “mềm hóa” các hình thức để pháp luật dễ đi vào cuộc sống, như diễn đàn, thi tuyên truyền viên giỏi, sân khấu hóa, hội diễn văn nghệ lồng ghép kiến thức pháp luật...
3. Báo Người lao động có bài "Bình Phước: Thi hành án lúng túng vì kháng nghị của VKSND tỉnh". Bài báo phản ánh: Một vụ ly hôn được TAND thị xã Đồng Xoài ra quyết định đúng luật nhưng VKSND tỉnh Bình Phước ra quyết định kháng nghị chung chung khiến các cơ quan liên quan mệt mỏi, người dân khốn khổ.
Tháng 8-2007, TAND thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước giải quyết vụ ly hôn giữa bà Bùi Thị Duyên (SN 1974) và chồng là ông Lưu Quang Khoa (SN 1972) theo đúng trình tự pháp luật, sau đó ra Quyết định 39/2007/QĐST-HNGĐ (viết tắt là QĐ 39) để “Công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự”.
Nội dung QĐ 39 nêu rõ 3 phần: Thuận tình ly hôn giữa bà Duyên và ông Khoa. Bà Duyên nuôi dưỡng 2 người con. Ông Khoa phải cấp dưỡng 2 con mỗi tháng 500.000 đồng (kể từ tháng 9-2007) cho đến khi đủ 18 tuổi. Về tài sản, bà Duyên được một thửa đất tại phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài. Phần ông Khoa được một thửa đất tại phường Tân Thiện, thị xã Đồng Xoài. Về nợ, QĐ 39 cũng nêu ông Khoa tự nguyện trả số tiền đã vay của Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín và phải trả một khoản vay khác từ Ngân hàng Công Thương – Chi nhánh Bình Phước.
Ngày 20-11-2007, VKSND tỉnh Bình Phước ra Quyết định kháng nghị số 07/KN-VKS-P5 nhằm kháng nghị một phần QĐ 39. Tuy vậy, nội dung kháng nghị mà VKSND tỉnh đưa ra lại không nêu rõ... kháng nghị nội dung gì. Thấy bị hớ, ngày 18-1-2008, VKSND tỉnh lại ra công văn số 09–CV/VKS-P5 để “Thông báo bổ sung quyết định kháng nghị giám đốc thẩm”. Công văn này kháng nghị 2 nội dung hoàn toàn không có trong QĐ 39 của TAND thị xã, đó là: Đưa diện tích 8.325 m2 đất rẫy tại huyện Đồng Phú, số tiền nợ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bình Phước (5 triệu đồng) để phân chia tài sản.
Ngày 28-1-2008, Thi hành án dân sự thị xã Đồng Xoài có công văn trả lời VKSND tỉnh Bình Phước: Phần diện tích đất rẫy tại xã Tân Phước, huyện Đồng Phú và số tiền nợ Ngân hàng Chính sách xã hội mà VKSND kháng nghị hoàn toàn không có trong nội dung QĐ 39 của TAND thị xã.
Từ đây, Thi hành án dân sự thị xã Đồng Xoài phải ra quyết định “Tạm đình chỉ thi hành án”, gồm 2 phần không thể hiện trong Quyết định kháng nghị số 07 của VKSND tỉnh là: Tạm đình chỉ việc giao cho bà Duyên thửa đất như đã nêu trong QĐ 39 của TAND thị xã. Đình chỉ việc cấp dưỡng nuôi con kể từ ngày 20-3-2008. Bỗng dưng 2 đứa trẻ bị cắt đi phần cấp dưỡng bắt buộc phải có vì chúng vẫn phải ăn, mặc, học hành như những đứa trẻ khác. Quả là khó hiểu.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 06/8/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ.