Trong buổi sáng ngày 06/5/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Lao động điện tử phản ánh: ngày 05/5/2008, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký Quyết định 490/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2050 nhằm phát triển Thủ đô Hà Nội thành một đô thị hiện đại trong khu vực Đông Nam Á và Châu Á.
Theo đó, vùng Thủ đô Hà Nội bao gồm toàn bộ ranh giới hành chính Thủ đô Hà Nội và 7 tỉnh: Hà Tây, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Bắc Ninh, Hải Dương, Hà Nam và Hòa Bình trải rộng trên diện tích khoảng 13.436 km2, bán kính ảnh hưởng từ 100 - 150 km. Như vậy, vùng Thủ đô Hà Nội sẽ được mở rộng gấp khoảng 13 lần Thủ đô Hà Nội hiện nay (diện tích 920,97 km2). Dân số toàn vùng vào năm 2050 vào khoảng 18 - 18,2 triệu người.
Quyết định nêu rõ, vùng Thủ đô phát triển theo hướng vùng đô thị đa cực tập trung, lấy Thủ đô Hà Nội làm đô thị hạt nhân và được phân thành 2 phân vùng chính là vùng đô thị hạt nhân và phụ cận; vùng phát triển đối trọng. Trong đó, vùng đô thị hạt nhân là Thủ đô Hà Nội mở rộng và vùng phụ cận trong phạm vi 25 - 30 km có chức năng hỗ trợ phát triển và mở rộng đô thị trung tâm, lan tỏa sự phát triển giữa Thủ đô Hà Nội và các tỉnh lân cận.
Vai trò của các khu vực này là tạo các vành đai xanh cung cấp sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm cho Thủ đô, đồng thời phát triển các ngành tiểu thủ công nghiệp, làng nghề truyền thống và dịch vụ du lịch văn hóa, sinh thái... Vùng phát triển đối trọng trong phạm vi 30 - 60 km, hình thành theo 3 phân vùng lớn với các trung tâm tỉnh lỵ là các hạt nhân phát triển. Thủ đô Hà Nội có hướng phát triển không gian theo ba khu vực gồm Khu vực đô thị phía Nam sông Hồng, phía Bắc sông Hồng và Khu đô thị phía Đông sông Hồng.
Trong đó, các đô thị trung tâm tỉnh là Bắc Ninh, Hưng Yên, Phủ Lý và thành phố Hải Dương là đô thị cấp vùng. Vùng trọng điểm công nghiệp của vùng Thủ đô Hà Nội chủ yếu tập trung vào khu vực phía Đông, từ vùng đô thị trung tâm nối ra Hải Phòng và Quảng Ninh. Các cơ sở sản xuất công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm sẽ được di chuyển ra xa nội thành (khi chuyển ra ngoại thành có biện pháp đồng bộ bảo vệ môi trường). Việc di chuyển này gắn với hình thành các khu đô thị vệ tinh, khu đô thị mới như khu Bắc Thăng Long, Nam Thăng Long, Bồ Đề (Gia Lâm), Yên Viên.
2. Báo Kinh tế nông thôn phản ánh: Làm việc với TP Hồ Chí Minh ngày 5/5/2008 về kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh: Trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, TP Hồ Chí Minh phải đi trước trong mọi lĩnh vực, trong đó phải đi trước một bước trong cải cách tư pháp. Thành phố Hồ Chí Minh phải tiếp tục kiểm tra việc thực hiện Nghị quyết 49 NQ/TW, tiến hành sơ kết để đúc rút kinh nghiệm; tăng cường công tác giáo dục pháp luật trong nhân dân; tiếp tục và tăng cường hơn nữa công tác đào tạo cán bộ, chú ý đào tạo một đội ngũ cán bộ am hiểu luật pháp quốc tế, ngoại ngữ chuyên ngành và kiến thức về hội nhập quốc tế.
Thành phố cần làm tốt công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan tư pháp; chú trọng việc rèn luyện, nâng cao phẩm chất chính trị, bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ tư pháp, cán bộ bổ trợ tư pháp; tiếp tục tập trung đầu tư phương tiện, trụ sở làm việc cho các cơ quan tư pháp và tích cực chăm lo đời sống cán bộ nhân viên ngành tư pháp.
3. Báo Dân trí điện tửphản ánh: Hôm nay (6/5), kì họp thứ 3, Quốc hội khóa XII khai mạc tại hội trường Bộ Quốc phòng. Trong bối cảnh chỉ số giá tiêu dùng liên tục tăng, chứng khoán sụt giảm, nhập siêu tăng cao… các vấn đề kinh tế sẽ chiếm một thời lượng quan trọng tại kỳ họp này.
Cụ thể, Quốc hội sẽ xem xét, “mổ xẻ”, đóng góp với các giải pháp chống lạm phát đã được Chính phủ đề ra và thực hiện thời gian qua. Cùng đó, xem xét việc điều chỉnh giảm chỉ tiêu tăng trưởng (theo đề xuất của Chính phủ) từ 8,5-9% xuống còn 7%. Kì họp cũng sẽ xem xét, quyết định các vấn đề: điều chỉnh địa giới hành chính thủ đô Hà Nội và một số tỉnh; thí điểm cho người nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở có thời hạn tại Việt Nam.
Cũng tại kì họp, Quốc hội sẽ nghe báo cáo tình hình thực hiện chính sách pháp luật về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, báo cáo về việc thí điểm tổ chức, quản lí và dạy nghề cho người sau cai nghiện ở TPHCM và một số tỉnh, thành phố khác trực thuộc trung ương. Về công tác lập pháp, Quốc hội sẽ xem xét và thông qua 13 dự án luật, trong đó có các luật: “Luật quản lí và sử dụng tài sản nhà nước”, “Luật thuế giá trị gia tăng”, “Luật thuế thu nhập doanh nghiệp”… Quốc hội cũng sẽ cho ý kiến về 7 dự luật khác.
4. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Hôm qua 5-5, Ngân hàng Nhà nước cho biết, sau 4 tháng triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, việc thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt đã đạt kết quả bước đầu. Tổng phương tiện thanh toán chỉ tăng 5,53% so với cuối năm 2007, thấp hơn nhiều so với mức tăng 14,62% của cùng kỳ năm trước; tổng dư nợ tín dụng tăng 14,73% so với cuối năm 2007, mặc dù cao hơn mức tăng 9,79% của cùng kỳ năm trước, nhưng dư nợ tháng 4 chỉ tăng 1,66% so với tháng 3-2008, thấp hơn mức tăng của tháng 2, tháng 3 và đặc biệt thấp hơn nhiều so với mức tăng dư nợ 6,3% của tháng 1-2008.
Theo Ngân hàng Nhà nước, kết quả này đã góp phần làm giảm dần tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng từ 3,56% trong tháng 2-2008 xuống còn 2,99% trong tháng 3 và 2,2% trong tháng 4-2008.
Báo cũng phản ánh: Sáng 5-5, Trung tướng Nguyễn Việt Thành, Phó Chánh văn phòng Ban Phòng chống tham nhũng Trung ương đã có buổi làm việc tại tỉnh Cà Mau. Các nội dung tại buổi làm việc gồm: vấn đề cơ cấu tổ chức của Ban Phòng chống tham nhũng tỉnh Cà Mau; tìm hiểu diễn biến xung quanh vụ án tại Công ty Xuất nhập khẩu thủy sản Cà Mau (vụ án có liên quan đến Viện trưởng Viện KSND tỉnh Cà Mau Trần Công Lộc và Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau Võ Thanh Bình do có văn bản can thiệp quá trình tố tụng để lọt tội đối với ông Nguyễn Tín Ngưỡng, nguyên Phó giám đốc công ty xuất nhập khẩu thủy sản Cà Mau) và vụ đưa 100 triệu đồng hối lộ để chạy chức.
Chiều cùng ngày, Đoàn kiểm tra của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng đã đến Cà Mau. Dự kiến, sáng 6-5, Đoàn kiểm tra sẽ làm việc với Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh và buổi chiều sẽ làm việc với Ban Tổ chức Tỉnh ủy Cà Mau về những vấn đề có liên quan đến công tác sắp xếp, bố trí nhân sự. Đồng thời, ông Võ Thanh Bình, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau sẽ nộp bản giải trình cụ thể về vụ chạy chức với đoàn kiểm tra.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Trang web báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Hình phạt cho tội phạm mạng còn nhẹ tay". Bài báo phản ánh: Tình hình vi phạm trên môi trường mạng diễn ra phức tạp nhưng, các qui định pháp luật lại chưa đầy đủ hoặc bất cập. Các đối tượng gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng chỉ bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm; người vi phạm đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính mà còn vi phạm thì bị phạt tiền từ 5-100 triệu đồng. Gần đây, các hành vi phạm tội trên môi trường mạng ở nước ta đang có xu hướng gia tăng về số lượng, tính nghiêm trọng.
Trong 6 tháng đầu năm 2007, tình hình virus ở VN ở mức đáng báo động với sự xuất hiện khoảng 124 virus mới, gần 432.000 máy tính bị nhiễm phần mềm gián điệp (spyware), hơn 2,8 triệu máy tính bị nhiễm virus từ cổng giao tiếp USB và qua chương trình hội thoại trên mạng (Yahoo Messenger).
Tuy vậy, trình độ của tội phạm mạng ở Việt Nam chưa cao. Hầu hết các hacker Việt Nam tuổi đời còn khá trẻ và chưa lường hết được hậu quả của hành vi phạm tội. Chúng thường sử dụng công cụ và kỹ thuật “thô sơ” và tất cả đã bị đưa ra ánh sáng. Nguyễn Quang Huy, người bị cáo buộc tấn công website chodientu.com vốn được giới hacker coi là số một, cũng bị bắt với những lỗi sơ đẳng và chủ quan như dùng máy tính tại nhà, không xoá log file khi chiếm quyền điều khiển máy chủ…
Tính chuyên nghiệp của tội phạm mạng thể hiện ở chỗ phần lớn các hành vi phạm tội diễn ra trên môi trường mạng, chứ không chỉ đơn thuần thực hiện trực tiếp trên máy tính của người sử dụng. Chiều hướng sử dụng các chương trình hoặc mã độc đang có xu hướng gia tăng. Sâu máy tính và phần mềm gián điệp đã chiếm tới 70% phần mềm độc hại trên mạng. Tội phạm mạng đang chuyển hướng tấn công sang các doanh nghiệp nhỏ vốn yếu kém trong khâu bảo mật.
Hậu quả do tội phạm mạng gây ra khá lớn. Ước tính bình quân thiệt hại do virus máy tính gây ra cho mỗi người sử dụng vào khoảng 496.000 đồng/năm. Nếu mỗi máy tính cần khoảng 2 USD để khắc phục hậu quả nhiễm virus thì với 2,8 triệu máy tính bị nhiễm virus con số thiệt hại lên tới 5,6 triệu USD (gần 90 tỷ đồng).
Một trong những nguyên nhân làm gia tăng số lượng, tính nghiêm trọng và tính chất chuyên nghiệp của tội phạm mạng là bởi các qui định của pháp luật về phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm này còn thiếu hoặc bất cập. Ba cơ sở quan trọng nhất để bảo đảm công tác phòng, chống tội phạm mạng là con người, hệ thống pháp luật và phương tiện. Khi xảy sự cố máy tính, người sử dụng thường nghĩ đến sự yếu kém của phương tiện mà không chú ý đến kẽ hở của pháp luật về phòng, chống tội phạm mạng có thể bị kẻ xấu lợi dụng phá hoại.
Tình hình vi phạm trên môi trường mạng diễn ra phức tạp nhưng, các qui định pháp luật lại chưa đầy đủ hoặc bất cập. Các đối tượng gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng chỉ bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm; người vi phạm đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính mà còn vi phạm thì bị phạt tiền từ 5-100 triệu đồng. Hình phạt như vậy còn nhẹ và không hề tương xứng với thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra. Chính điều này đã làm việc xử lý chưa đạt được nên chưa đạt mục đích điều chỉnh hành vi, trừng trị các đối tượng phạm tội.
Báo cũng cho biết: Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng vừa ký quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều quy định về vận tải bằng xe khách liên tỉnh, hợp đồng, du lịch và taxi.
Theo đó, xe đăng ký thuộc sở hữu xã viên của các hợp tác xã (HTX) được kinh doanh tất cả loại hình trên thay quy định trước đây xe của xã viên phải mang tên HTX. Ngoài ra, doanh nghiệp, HTX chỉ cần có nơi đỗ xe phù hợp với quy mô của doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh thay vì phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vị trí đỗ xe cho 1/3 lượng xe...
Báo cũng có bài "Thủ tục lập công chứng tư: Bộ sốt ruột, sở chần chừ". Bài báo phản ánh: Luật Công chứng có hiệu lực đã gần một năm, nghị định hướng dẫn ban hành bốn tháng qua. Thế nhưng nhiều địa phương viện các lý do như chờ hướng dẫn của Bộ Tư pháp, chờ đề án phát triển văn phòng công chứng (gọi tắt là VPCC, tức công chứng tư)... để chậm cấp phép và đăng ký hoạt động cho VPCC.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên cho biết: "Bộ Tư pháp rất sốt ruột khi thấy chủ trương thành lập VPCC hay như thế mà một năm nay triển khai vẫn ỳ ạch. Ngay khi Chính phủ ban hành Nghị định 02 hướng dẫn Luật Công chứng, chúng tôi đã có công văn đề nghị các Sở Tư pháp chủ động hướng dẫn cho những người được bổ nhiệm là công chứng viên chuẩn bị điều kiện thành lập VPCC. Các sở cần sớm xây dựng phương án trình UBND cấp tỉnh, chủ động đề nghị UBND cấp tỉnh phê duyệt. Nhưng nhìn chung các sở vẫn có sự chậm trễ".
Thứ trưởng cũng cho biết: "Theo kiểm tra, đôn đốc của Bộ, các sở Tư pháp đều báo cáo hoặc đang xây dựng đề án, hoặc đã trình UBND chờ phê duyệt. Sắp tới, chúng tôi sẽ tổ chức họp để nghe các sở báo cáo về việc xây dựng đề án, tạo điều kiện cho các VPCC như thế nào. Chúng tôi cũng tìm hiểu việc thành lập các VPCC xem có khó khăn gì không. Nếu cần thiết, chúng tôi sẽ có công văn gửi UBND tỉnh, thành phố lớn để nhắc nhở, đôn đốc họ, tháo gỡ lý do mà các sở Tư pháp đang vướng hay đang lấy đó để trì hoãn sự ra đời của các VPCC. Tôi hy vọng tới đây hàng loạt các VPCC sẽ ra đời khi có đủ điều kiện. Chúng tôi hứa sẽ cố gắng giải quyết về cơ bản các khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện tốt nhất cho sự ra đời của các VPCC trong năm nay.
Riêng về vấn đề phí thì đã có hướng dẫn tiếp tục thực hiện theo Thông tư liên tịch 93 của liên bộ Tài chính - Tư pháp cho đến khi có hướng dẫn mới. Phải thẳng thắn thừa nhận là Thông tư liên tịch 93 đã lạc hậu, không còn phù hợp vì mức lệ phí này áp dụng cho các phòng công chứng trước đây hoạt động chủ yếu dựa vào sự hỗ trợ của nhà nước. Bộ Tư pháp đã làm việc nhiều lần với Bộ Tài chính để sửa đổi Thông tư liên tịch 93, nâng mức phí lên theo hướng bảo đảm không những đủ trang trải cho hoạt động công chứng mà còn có thu nhập nhất định. Việc liên bộ chưa kịp sửa đổi Thông tư liên tịch 93 là một khuyết điểm, có thể phần nào làm chậm trễ sự ra đời của các VPCC".
2. Trang web báo Công an thành phố Hồ Chí Minh trên mục Tiếng nói người dân có bài phản ánh ý kiến của bà ĐOÀN THỊ SÁU, ấp Thạnh Lộc 2, xã Trung An, huyện Thốt Nốt, TP. Cần Thơ với tựa đề "Tại sao không thi hành án?".
Bài báo phản ánh: Năm 1996 Nguyễn Văn Nhứt ngụ ấp Thạnh Phước 1, xã Trung An, huyện Thốt Nốt đánh con tôi trọng thương, bị tòa án xử phạt 30 tháng tù và bồi thường cho người bị hại 54 triệu đồng. Do Nhứt không có tiền để bồi thường, Đội thi hành án huyện Thốt Nốt kê biên căn nhà của gia đình Nhứt, định giá 32,7 triệu đồng và tổ chức bán đấu giá nhưng không có người mua. Lúc đó tôi đã làm đơn xin nhận tài sản để trừ vào tiền thi hành án nhưng không được giải quyết. Cán bộ thi hành án thỏa thuận chỉ giao cho tôi một nửa khối tài sản kê biên hoặc nếu nhận toàn bộ tài sản thì không được đòi phần tiền còn lại. Sự việc chưa ngã ngũ thì căn nhà của Nguyễn Văn Nhứt bị giải tỏa do nằm trong hành lang cầu, toàn bộ tiền bồi hoàn giải phóng mặt bằng tạm thời gửi vào kho bạc nhưng cơ quan thi hành án không liên hệ với ngân hàng để lấy số tiền đó thi hành án cho tôi. Mười mấy năm qua, con tôi từ một lao động chính trở thành kẻ tàn phế, bản thân tôi gần 70 tuổi phải chạy ngược chạy xuôi xin thi hành án mà vẫn chưa nhận được một đồng. Trong khi đó Nguyễn Văn Nhứt đã mãn hạn tù về địa phương xây nhà mới, sống bàng quan trước sự túng quẫn của mẹ con tôi, như vậy pháp luật có công bằng không?.
3. Báo Quân đội nhân dân phản ánh: Hôm qua 5-5, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo về Lệnh của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết công bố Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính. Đồng chí Nguyễn Hữu Lục, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước chủ trì cuộc họp.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp- Đinh Trung Tụng cho biết: Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung 25 điều trong tổng số 124 điều của Pháp lệnh hiện hành. Đáng chú ý là mức phạt cao nhất nâng lên 500 triệu đồng; bổ sung quy định về khắc phục hậu quả, nâng thẩm quyền xử phạt của chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã, huyện; của các chức danh thuộc lực lượng Công an nhân dân, bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển, hải quan, kiểm lâm, thuế, thanh tra chuyên ngành... Pháp lệnh có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2008.