Trong buổi sáng ngày 20/5/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Tiền phong phản ánh: UBND TP Hà Nội vừa có Kế hoạch số 51 về việc triển khai thực hiện Quyết định số 02 về quản lý hoạt động bán hàng rong. Theo đó, không được bán hàng rong tại 62 tuyến phố và 48 di tích lịch sử văn hóa.
2. Trang web Đài truyền hình VTC phản ánh: Tại Quảng Ninh, mưa lớn trong hai ngày 18 và 19/5 đã làm sạt lở nhiều tảng đá lớn từ trên núi đổ xuống, phá hỏng hệ thống rào chắn, bờ kè, gây cản trở giao thông tại Km 135+400, quốc lộ 18A, phường Hà Phong (TP. Hạ Long). Cũng do sạt lở đá đã làm gẫy đổ một cây cột điện cao áp đặt ngay đó.
Lực lượng cứu hộ của TX.Cẩm Phả và Công ty Than Thống Nhất thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than- Khoáng sản Việt Nam, đã có mặt kịp thời tại hiện trường để khắc phục sự cố. Công ty Than Thống Nhất đã hỗ trợ 20 triệu đồng cho hai gia đình bị sập nhà; TX.Cẩm Phả và Hội chữ thập đỏ Cẩm Phả cũng đã hỗ trợ mỗi gia đình 4 triệu đồng.
3. Báo Vietnamnet phản ánh: 39 đại biểu đăng ký nhưng thời gian chỉ đủ cho 31 người, trong đó có 6 thành viên Chính phủ phát biểu... Kể từ khi khai mạc kỳ họp, chưa hôm nào hội trường QH lại "nóng" như sáng 19/5, khi đại biểu thảo luận về việc điều chỉnh địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội. Sau phiên thảo luận ở tổ cách đây 4 ngày, đại biểu QH vẫn phân rẽ với 2 quan điểm: Thông qua Nghị quyết về điều chỉnh địa giới Hà Nội hay chỉ thông qua chủ trương, sau đó giao Chính phủ chuẩn bị kỹ lưỡng các phương án, lấy ý kiến chuyên gia, rồi đưa ra để QH lựa chọn ở các kỳ họp sau.
Trao đổi với báo giới giờ giải lao phiên thảo luận, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết ông đang "lắng nghe đại biểu". "Có những ý kiến góp ý đúng và chưa đúng, tôi sẽ phát biểu trước khi QH biểu quyết", Thủ tướng nói.
Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường (Quảng Bình) nhấn mạnh, việc xây dựng đề án mở rộng địa giới hành chính TP. Hà Nội cơ bản đã "tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành", bằng cách viện dẫn Hiến pháp năm 1992, Luật Tổ chức QH, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức HĐND, UBND và Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Bộ trưởng Tư pháp cũng cho rằng: "Không nên có sự nhầm lẫn giữa việc lấy ý kiến về điều chỉnh địa giới hành chính với việc lấy ý kiến một quy hoạch xây dựng được nêu trong Luật Xây dựng.
Về phần mình, Bộ trưởng Nội vụ Trần Văn Tuấn (Nam Định) "nhận khuyết điểm về việc đã không soát xét kỹ để có những sai sót trong tờ trình như nội dung quá ngắn gọn, chưa rõ nên "đã tạo ra sự hiểu lầm, ví dụ nêu vùng rau xanh, vùng phân lũ, khắc phục độ lõm".
Trong phiên thảo luận, cũng có khá nhiều ĐB thuộc các lực lượng vũ trang lên tiếng ủng hộ đề án mở rộng, với lập luận chung là đề án sẽ tạo nhiều thuận lợi cho xây dựng và củng cố quốc phòng, an ninh Thủ đô.
Sau phiên thảo luận, QH đã phát phiếu xin ý kiến các ĐB về phương án điều chỉnh địa giới Thủ đô. Các ĐB sẽ ấn nút biểu quyết vấn đề này vào chiều 22/5 tới.
4. Báo Thanh niên phản ánh: Hôm qua, 19.5, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Bộ Tài nguyên - Môi trường và Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đã tổ chức lấy ý kiến các doanh nghiệp về dự luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.
Vấn đề các doanh nghiệp (DN) tiếp tục phàn nàn là sự khó khăn khi tiếp cận với đất, đặc biệt là DN vừa và nhỏ. Theo một điều tra của VCCI đối với 665 DN vừa và nhỏ cho thấy, 70% DN chỉ nhận được đất từ thị trường thứ cấp, rất ít DN được trực tiếp giao đất từ Nhà nước.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Vũ Quốc Tuấn góp ý, tăng cường quản lý nhà nước là phải mở ra cho DN làm ăn thuận lợi hơn, tiếp cận đất đai dễ dàng và bình đẳng hơn chứ không phải là siết chặt lại. Ông Tuấn đề nghị dự luật cần thống nhất quy định, khi DN nhà nước cổ phần hóa, thì phải chuyển sang thuê đất chứ không tiếp tục duy trì hình thức giao đất.
Ông Nguyễn Minh Thắng, đại diện Ngân hàng Đông Nam Á cho rằng, việc rà soát giá đất theo định kỳ 1 năm hay 5 năm là vi phạm nguyên tắc giá đất sát với giá thị trường. Cơ quan có trách nhiệm theo dõi biến động giá đất cần tư vấn cho chính quyền ban hành giá đất ngay khi có biến động. Luật sư Nguyễn Sương Đào cho rằng nên để các nhà đầu tư, không phân biệt DN trong nước hay nước ngoài, có cơ hội thỏa thuận với bên sử dụng đất, mà không phụ thuộc vào việc thu hồi đất của chính quyền địa phương.
5. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Hôm qua, 19-5, tại Hải Phòng, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã nhấn chuông phát lệnh khởi công xây dựng đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, siêu dự án với tổng mức đầu tư lên đến 24.566 tỷ đồng. Dự kiến hoàn thành vào năm 2011, đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng có tổng chiều dài 105,5 km từ Hà Nội qua Hưng Yên, Hải Dương tới cảng Hải Phòng. Toàn tuyến có chiều rộng mặt cắt ngang bình quân 100m, mặt đường rộng từ 32,5 – 35m với 6 làn xe chạy theo tốc độ thiết kế lên tới 120 km/giờ.
Các loại xe ô tô có tốc độ thiết kế dưới 60 km/giờ và xe máy không được đi vào đường này. Toàn tuyến có 6 điểm giao cắt với các quốc lộ đều là liên thông khác mức, ngoài ra còn có các cầu vượt hoặc cống chui đường dân sinh. Theo thiết kế này, các loại xe ô tô, đặc biệt các xe container siêu trường, siêu trọng có thể chạy thẳng luồng tới cảng biển lớn nhất vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ. Để giải phóng mặt bằng thi công toàn tuyến sẽ phải di dời khoảng trên 1.250 hộ với 7.700 người.
Phát biểu tại lễ khởi công, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng nhấn mạnh: Đây là tuyến đường cao tốc đầu tiên của Việt Nam được thực hiện theo tiêu chuẩn quốc tế, có ý nghĩa kinh tế, chính trị vô cùng quan trọng với thành phố Hải Phòng và vùng kinh tế trọng điểm miền Bắc.
6. Báo điện tử Đài tiếng nói Việt Nam phản ánh: Chuẩn bị cho Hội nghị lần thứ 7, Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá X, hôm nay (19/5), tại Hà Nội, Thường trực Ban Bí thư đã có buổi làm việc với đại biểu trí thức góp ý vào Đề án “Xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế”.
Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Uỷ viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang, cùng Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Tô Huy Rứa, Trưởng Ban Chỉ đạo chuẩn bị Đề án, chủ trì buổi làm việc. Dự buổi làm việc có đại diện trí thức thuộc các lĩnh vực khoa học- công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, văn học- nghệ thuật đã và đang công tác ở các viện nghiên cứu, các trường đại học, các hội khoa học, văn học nghệ thuật trong cả nước, trí thức Việt kiều để đóng góp ý kiến vào Đề án.
Phát biểu tổng kết buổi làm việc, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh cảm ơn, đánh giá cao những ý kiến đóng góp thẳng thắn, tâm huyết, có giá trị của các nhà khoa học đối với một vấn đề hệ trọng của Đảng, của đất nước, chúc trí thức nước ta tiếp tục có những cống hiến nhiều hơn nữa cho sự phát triển đất nước. Tổng Bí thư yêu cầu Ban chỉ đạo chuẩn bị Đề án nghiên cứu, tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu để hoàn thiện, nâng cao hơn nữa chất lượng Đề án trước khi trình Bộ Chính trị và Ban chấp hành Trung ương Đảng.
7. Báo Lao động phản ánh: Sau khi cơn sốt gạo bị đẩy lùi, nhiều loại gạo ngon như Hải Hậu, Bắc Hương, tám Thái Lan… tuy không thiếu, nhưng giá vẫn tăng khoảng 10-15%, thậm chí có loại tăng 20% so với trước.
Sở dĩ giá cả có biến động phức tạp là do người tiêu dùng chủ yếu sử dụng gạo chất lượng cao, trong khi diện tích và sản lượng gạo ngon chỉ có hạn, chi phí đầu vào cho nông nghiệp tăng cao.
Tại các đại lý gạo trên địa bàn Hà Nội hầu hết giá cả đều tăng từ 20 đến 30% so với thời điểm trước "cơn sốt". Không những thế, việc tăng giá theo kiểu dây chuyền ở những mặt hàng không được chế biến từ gạo cũng đã xuất hiện rải rác đối với một số mặt hàng như mì gói, rượu bia, nước ngọt và đường.
Theo ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội: việc giá cả hàng hóa dịch tư thương đang chiếm lĩnh 95% thị phần hàng tiêu dùng Hà Nội, trong khi hệ thống phân phối của các doanh nghiệp rời rạc, không có dự trữ. Chính phủ và các ban ngành đã có nhiều biện pháp ngăn chặn cơn sốt gạo ảo nhưng lại chưa có biện pháp hữu hiệu để kéo giá các mặt hàng, dịch vụ "ăn theo" xuống.
Để bình ổn giá gạo trên thị trường, hiện Tổng công ty Lương thực miền Bắc và Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Lương thực Hà Nội đã cam kết bán gạo với giá ổn định đến hết tháng 5.2008. Đại điện Tổng công ty Lương thực miền Bắc khẳng định không tăng giá gạo; bởi lượng gạo bán trong thời gian này là do đơn vị thu mua trước khi xảy ra cơn sốt gạo trên thị trường. Trong những tháng tới, nếu các nhà cung cấp tăng giá, đơn vị sẽ giảm các chi phí không hợp lý để hạ giá bán gạo ra thị trường.
Ông Phạm Bá Dục - Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cho biết, để hạn chế việc đầu cơ, tăng giá hàng hóa, lực lượng chức năng Hà Nội sẽ tập trung kiểm tra, kiểm soát thị trường, nhất là kiểm tra trên khâu lưu thông các mặt hàng thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh và đời sống người dân. Chi cục sẽ xử phạt nghiêm minh các hành vi lợi dụng, đầu cơ nâng giá.
8. Báo Vietnamnet phản ánh: Mấy ngày nay trong giới DN ôtô đang rộ lên thông tin thuế suất thuế nhập khẩu ôtô mới nguyên chiếc sẽ tăng từ 83% lên 94% và thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) cũng tăng theo dự thảo của Bộ Tài chính.
Mặc dù mới đây Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Ninh đã cho biết Thường vụ Quốc hội vừa có ý kiến là chưa tăng thuế TTĐB với ôtô, nhưng một số nguồn tin cho biết thuế TTĐB sẽ được Chính phủ trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội vào sau kỳ họp thứ 3 Quốc hội hoá XII (đang diễn ra) và sẽ tăng lên trong tháng 6 tới.
Các ý kiến nói thuế tăng cho biết do thuế suất thuế nhập khẩu bộ linh kiện cũng như xe mới nguyên chiếc đã tăng hết khung nên Chính phủ mới đề nghị tăng thuế TTĐB đối với ô tô. Mới đây thuế nhập khẩu bộ linh kiện ôtô lắp ráp trong nước cũng đã tăng thêm 5-10% (áp dụng cho các tờ khai hải quan bắt đầu từ ngày 20/5/2008), sau khi đã tăng từ 3-5% trước đây chưa đầy 1 tháng. Với những thông tin này, nhiều DN lo ngại thị trường ôtô sắp bước vào giai đoạn "đóng băng".
Mới đây khi trao đổi với VietNamNet, về chuyện Bộ Tài chính tăng thuế ôtô không theo lộ trình nào cả, làm các DN gặp nhiều khó khăn, GS.TS Phan Đăng Tuất, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược và chính sách công nghiệp (Bộ Công thương) cho biết, thực chất lộ trình của chúng ta hiện nay vẫn nằm trong “khung” của WTO. Chỉ có điều ta đã đi sớm một chút và điều đó là không thật sự cần thiết mà thôi. Vì thấy ngân sách cần phải điều tiết nhiều thứ khác, thấy tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm, thiếu xăng dầu... nghiêm trọng thì lại phải điều tiết lại theo đúng lộ trình. Ông Tuất cũng cho rằng Bộ Công thương cũng đồng tình với việc tăng thuế với ôtô nhằm hạn chế nhập siêu theo chủ trương của Chính phủ.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Tuổi trẻ trên mục Bạn đọc viết có bài "Nên có luật về tình trạng thảm họa thiên tai, dịch bệnh". Bài báo phản ánh: Những năm gần đây, nước ta dường như ngày càng chịu nhiều thiên tai và dịch bệnh (mức độ nghiêm trọng cũng tăng cả về diện rộng và thiệt hại vật chất, sinh mạng). Hai vụ thiên tai đặc biệt nghiêm trọng vừa xảy ra tại Myanmar và Trung Quốc cũng cho chúng ta những bài học là cần phải chuẩn bị chủ động đối phó với những cuộc khủng hoảng thiên tai và dịch bệnh có thể xảy ra.
Tôi nghĩ Quốc hội nên chủ động xây dựng từ bây giờ một luật đối phó với tình trạng thảm họa thiên tai và dịch bệnh. Trong luật này sẽ xác định thiên tai hoặc dịch bệnh nghiêm trọng tới mức nào thì coi phải công bố "tình trạng thảm họa". Khi xảy ra tình trạng thảm họa ấy thì sẽ ứng xử như thế nào? Huy động nhân tài, vật lực trong nước ra sao? Tiếp nhận trợ giúp từ nước ngoài như thế nào?...
2. Báo điện tử Vnexpress.net trên mục Pháp luật có bài: "Luật sư bị 'mạt sát' tại tòa". Bài báo phản ánh: Thấy luật sư không cùng quan điểm với mình, vị công tố viên đã nổi cáu và vài lần cho rằng thầy cãi "hồ đồ", "thiếu kiến thức pháp lý"...
Trước đó, trong phần luận tội tại tòa sáng nay, đại diện viện kiểm sát đề nghị với tòa phạt bị cáo Mai Thanh Phương mức án từ 9 đến 10 năm tù về tội "giết người" và Phan Văn Tiến từ 9 đến 18 tháng tù về tội "gây rối trật tự công cộng". Bào chữa cho Phương, luật sư Lý Được đã thống nhất hoàn toàn về tội danh, chỉ nêu vài tình tiết giảm nhẹ cho Phương và đề nghị bị cáo Tiến với vai trò tích cực trong vụ án "nên có liên đới trách nhiệm bồi thường cho người bị hại". Không đồng ý, vị công tố gay gắt khẳng định bị cáo Tiến không phải là đồng phạm trong vụ án này. Việc đề nghị của luật sư là hồ đồ, thiếu kiến thức pháp lý, không đọc hồ sơ... làm mất uy tín của cơ quan điều tra và Viện kiểm sát.
Sau khi nhận những lời nói có phần quá nặng nề với mình, luật sư Lý Được (Đoàn luật sư TP HCM) đã thẳng thắn: "Đây không phải là những lời nói giành cho việc tranh tụng tại tòa mà chỉ nói ở ngoài đường. Vì vậy, đề nghị kiểm sát viên chỉ nên dùng những ngôn ngữ pháp đình để tránh mạt sát người khác và có thái độ hòa nhã khi tranh luận..."...