I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Đất Việt có bài: Tân Hoàng Minh muốn trả đất vàng: Thành phố chưa trả lời. Bài báo phản ánh: Sau gần 5 tháng gửi đơn xin hủy kết quả buổi đấu giá "đất vàng", Tập đoàn Tân Hoàng Minh vẫn chưa có được câu trả lời chính thức từ thành phố.
Trước đó, theo Đơn của Tân Hoàng Minh gửi chính quyền TPHCM đề nghị: "Hủy kết quả đấu giá ngày 23/6/2015, đồng thời tổ chức bán đấu giá lại theo đúng quy trình bán đấu giá, thực hiện theo đúng các bước giá cũng như các quy định có liên quan..." vì cho rằng phương án đấu giá có sai phạm về bước giá.
Tân Hoàng Minh đã phải rất vất vả mới trúng đấu giá quyền sử dụng “khu đất vàng” tại số 23 Lê Duẩn, Quận 1 do khu đất nằm trong lõi trung tâm thành phố, với hai mặt tiền đường Lê Duẩn và đường Nguyễn Du và những điểm quá hấp dẫn về chức năng sử dụng đất của “khu đất vàng” này (đất phức hợp văn phòng - thương mại - dịch vụ; với hệ số sử dụng đất tối đa là 8.0, chiều cao công trình tối đa 100 mét, mật độ xây dựng tối đa 60%)... nên sau 16 vòng đấu giá (76 bước giá) mới tìm ra được người chiến thắng là Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Tân Hoàng Minh, với giá 1.430 tỉ đồng (gấp 2,6 lần giá khởi điểm).
Và ngày 7/8/2015, UBND TPHCM cũng đã có quyết định phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất tại số 23 Lê Duẩn. Và số tiền đặt cọc đấu giá 83 tỉ đồng của Tân Hoàng Minh cũng đã được chuyển vào kho bạc Nhà nước. Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn khi đấu giá thành công, Tân Hoàng Minh lại xin hủy kết quả đấu giá.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp theo dõi, kiểm tra thông tin, chỉ đạo xử lý đúng pháp luật.
2. Báo Hải quan online có bài: Đề xuất thẩm quyền xử phạt hành chính cho Giám đốc KBNN cấp huyện. Bài báo phản ánh: Bộ Tài chính vừa đề nghị Bộ Tư pháp xem xét bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính cho Giám đốc Kho bạc Nhà nước (KBNN) cấp huyện.
Tuy nhiên, theo quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành thì các chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý của KBNN là Tổng giám đốc KBNN và Giám đốc KBNN các tỉnh, thành phố được Chính phủ giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. Do vậy, trường hợp hành vi vi phạm được phát hiện và lập biên bản vi phạm hành chính tại địa bàn cấp huyện phải chuyển hồ sơ lên người có thẩm quyền tại KBNN cấp tỉnh, thành phố hoặc KBNN để ra quyết định xử phạt.
Điều này làm tăng thủ tục hành chính và khó khăn cho các đơn vị KBNN cấp huyện trong quá trình chuyển giao các hồ sơ vi phạm hành chính về KBNN cấp tỉnh. Đồng thời, để đảm bảo đúng thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định vì khoảng cách giữa địa bàn trung tâm tỉnh, thành phố và địa bàn huyện thường khá xa, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, miền núi đi lại khó khăn.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và TDTHPL theo dõi.
3. Thời báo Kinh tế Sài Gòn online có bài: Đề nghị chính thức thực hiện chế định thừa phát lại. Bài báo phản ánh: Ngày 9-11-2015, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã chính thức đưa Tờ trình dự thảo Nghị quyết về thực hiện chế định thừa phát lại lên Quốc hội.
Trước đó, Bộ Tư pháp đã đề xuất Chính phủ kiến nghị Quốc hội ra Nghị quyết cho phép thực hiện chính thức chế định thừa phát lại và ban hành Luật Thừa phát lại. Đánh giá về chế định mới mẻ này, Bộ Tư pháp cho rằng, việc thí điểm chế định thừa phát lại đã cho thấy những tác động tích cực, góp phần hỗ trợ hoạt động tư pháp đúng pháp luật, đúng chủ trương xã hội hóa hoạt động bổ trợ tư pháp theo Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuát Tổng cục THADS theo dõi.
4. Báo Tiền phong có bài: Luật sư 'chê' quy định truy cứu hình sự pháp nhân. Bài báo phản ánh: “Chúng ta đã có hệ thống pháp luật khác điều chỉnh, như luật doanh nghiệp, hành chính. Chúng ta đã cá thể hóa trách nhiệm cá nhân trong tập thể. Như vậy, còn quy định truy cứu hình sự pháp nhân để làm gì? Thậm chí, chế định này còn có nguy cơ tạo điều kiện cho cá nhân núp bóng tập thể để phạm tội”.
Ghi nhận của Bộ Tư pháp cho hay, các Bộ luật Hình sự trước đó chưa từng sử dụng tiền để làm hình phạt chính. Lần này, theo Ban Soạn thảo bộ luật, việc áp dụng cơ chế phạt tiền thành hình phạt chính sẽ lần đầu được áp dụng, và cũng là chế định phù hợp với thông lệ quốc tế. Quá trình xây dựng luật, nhất là chế định truy cứu hình sự đối với pháp nhân đã có không ít ý kiến trái chiều. Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, không thể truy cứu trách nhiệm hình sự tập thể, như vậy là đi ngược với bản chất tội phạm hình sự.
Luật sư Nghiêm Diệu Thúy (Đoàn luật sư Hà Nội) phân tích, bản chất của pháp luật hình sự là cá thể hóa hình phạt, nghĩa là chỉ xem xét, truy cứu trách nhiệm của từng cá nhân. Theo luật sư Thúy, hàng trăm năm qua, từ thực tiễn lẫn lý luận, chưa từng ghi nhận việc truy cứu hình sự đối với các tổ chức. “Không thể chụp mũ một tập thể trong một hành vi nào đó, cần tách bạch tính chất, mức độ phạm tội của từng cá nhân, qua đó, mới có thể định lượng và đưa ra hình phạt tương xứng” - luật sư Thúy nhấn mạnh.
Luật sư Lê Thiệp - Trưởng văn phòng luật sư Toàn Cầu, Hà Nội cho rằng, bản chất của luật hình sự là việc điều chỉnh mối quan hệ giữa các cá nhân phạm tội với những khách thể được cơ quan nhà nước bảo vệ. Bên cạnh đó, pháp luật hình sự được xây dựng nhằm răn đe, xử phạt, đào tạo, giáo dục một cá nhân nào đó khi phạm tội. Còn ở đây, nếu chúng ta cổ suý cho việc xử lý hình sự pháp nhân, nghĩa là hàng loạt hệ luỵ sẽ lập tức xuất hiện.
Luật sư Nguyễn Tiến Trung - Trưởng văn phòng luật sư Trung Nguyễn, Hà Nội phân tích, bản chất câu chuyện truy cứu hình sự đối với pháp nhân chính là chế định liên quan đến tài sản. Ở đây, có thể thấy rõ tâm lý của các nhà làm luật, đó là tạo điều kiện cho cơ quan thi hành án, bởi áp dụng cơ chế tố tụng hình sự sẽ tạo “uy lực” và hiệu quả hơn.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Pháp luật hình sự - hành chính theo dõi, hoàn thiện thể chế.
II- PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. Báo Pháp luật TP.HCM có bài: Mua bảo hiểm xe máy giá rẻ: Vẫn bị phạt! Bài báo phản ánh:
Thông tư 126/2008 của Bộ Tài Chính quy định bảo hiểm xe máy bao gồm hai loại: bắt buộc (theo mẫu của Bộ Tài chính) và tự nguyện (theo mẫu riêng các doanh nghiệp). Bảo hiểm bắt buộc có tên chính xác là giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Loại bảo hiểm này có giá 66.000 đồng. Loại bảo hiểm thứ hai là bảo hiểm tự nguyện dành cho người ngồi trên xe. Với mức giá 10.000 đồng/năm, người mua loại bảo hiểm này sẽ được bồi thường tối đa 10 triệu đồng khi có tai nạn xảy ra.
Việc nhiều sinh viên chào bán bảo hiểm với mức 10.000 đồng, thay vì mức 66.000 đồng là bình thường. Đây là hình thức quảng cáo thu hút khách hàng, nói cách khác là chiêu thức trong kinh doanh của các công ty bảo hiểm. Còn người mua bảo hiểm phải tự biết họ đi mua cái gì và ích lợi của nó ra sao chứ không thể đổ lỗi cho nhân viên bảo hiểm.
Đại úy Trần Thị Hồng Nhung - Phó Đội trưởng Đội Tuyên truyền điều tra giải quyết tai nạn và xử lý vi phạm giao thông đường bộ, đường sắt (thuộc Phòng CSGT đường bộ - đường sắt Công an TP.HCM) cho biết: “Theo điểm d khoản 2 Điều 58 Luật Giao thông đường bộ, người điều khiển phương tiện cần xuất trình giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới khi CSGT yêu cầu. Đây là loại bảo hiểm người điều khiển phương tiện bắt buộc phải mua, còn các loại bảo hiểm tự nguyện khác thì tùy nhu cầu mà chủ xe có thể mua hay không”.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và TDTHPL theo dõi.
2. Báo Lao động có bài: Phát hoảng với các văn bản “đá nhau” của Cục Trồng trọt! Bài báo phản ánh: Thắc mắc trong chuyển nhượng các sản phẩm phân bón, doanh nghiệp (DN) làm văn bản hỏi Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam), thì được trả lời qua loa, không sát với thực tế, gây thiệt thòi cho DN… Thậm chí, chính các văn bản của Cục Trồng trọt lại “đá nhau” và tréo ngoe với Luật… !
Cty TNHH hóa chất và phân bón Đại Việt (gọi tắt là Cty Đại Việt), trụ sở tại số 81, đường số 3, phường 11, quận Gò Vấp (TPHCM) phản ánh đến Báo Lao Động. Theo ông Phan Hồ Nhật Nam - Giám đốc Cty Đại Việt - thì Cục Trồng trọt trong văn bản trả lời thắc mắc của Cty Đại Việt lại càng gây thắc mắc vì chính nội dung trả lời lại mâu thuẫn nghiêm trọng bởi hỏi một đằng, thì Cục này trả lời nẻo khác.
Theo tìm hiểu của PV Báo Lao Động, để nhận chuyển nhượng các sản phẩm phân bón từ Cty của gia đình, do hiện nay cha mẹ ông Phan Hồ Nhật Nam đã tuổi cao, không còn khả năng kinh doanh, không đủ năng lực để đáp ứng điều kiện xin phép sản xuất theo yêu cầu quy định tại Thông tư số 41/2014/TT-BNNPTNT (đây là các loại phân bón đã có tên trong Danh mục phân bón được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam). Nhưng do chưa rõ các quy định về việc chuyển nhượng, Cty Đại Việt đã có văn bản hỏi Cục Trồng trọt. Chưa hết, liên quan đến nội dung này, nhiều DN hiện nay có thể nói là đang rất lúng túng, bởi trước đây họ đang sản xuất kinh doanh các loại phân bón đã nằm trong danh mục, hoặc đã thông qua khảo nghiệm. Nay Nghị định số 202/2013/NĐ-CP quy định về điều kiện để sản xuất phân bón có hiệu lực thì DN không còn đủ điều kiện để tiến hành xin cấp Giấy phép sản xuất. Trong trường hợp họ muốn chuyển giao lại những sản phẩm phân bón đó cho các đơn vị khác có năng lực hơn để tiến hành làm hợp quy, xin giấy phép sản xuất thì cả Nghị định số 202/2013/NĐ-CP và Thông tư số 41/2014/TT-BNNPTNT đều không rõ ràng? Cục Trồng trọt liệu có nhận ra bất cập này và thấy được sự thiệt thòi của DN?
Tháng 8.2014, Văn phòng Đại diện Cty Desangose tại Việt Nam đã tiến hành nhập khẩu mẫu phân bón về Việt Nam để tiến hành làm khảo nghiệm. Tuy nhiên, sau khi nhập khẩu, tiến hành khảo nghiệm DN này làm hồ sơ xin chứng nhận Hợp quy thì được Cục Trồng trọt trả lời là “Không được công bố hợp quy” theo văn bản số 1562/TT-ĐPB ngày 27.8.2015 cũng do ông Phó Cục Trưởng Cục Trồng trọt - Nguyễn Như Cường ký.
Cục Trồng trọt nêu lý do không được công bố Hợp quy là vì: “Không có giấy phép nhập khẩu”. Kiểu trả lời này đã làm DN không đồng tình, bởi vì vào thời điểm Văn phòng đại diện Cty nhập mẫu về đã thực hiện theo hướng dẫn của Công văn số 2114/BCT-HC của Bộ Công Thương ban hành ngày 19.3.2014. Tại thời điểm đó, hoạt động sản xuất kinh doanh phân bón tuân thủ theo NĐ số 202/NĐ-CP và Công văn số 2114/BCT-HC, nội dung công văn này nêu rõ tại “Mục 2.3: tạm thời xuất trình cơ quan Hải quan một số giấy tờ, tài liệu (quy định tại Điều 17, Nghị định số 202/NĐ-CP) để tổ chức, cá nhân nhập khẩu phân bón. Trường hợp nhập khẩu để khảo nghiệm, nghiên cứu, làm hàng mẫu: 01 bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy chứng nhận đầu tư hoặc giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh trong đó có ngành nghề về kinh doanh phân bón do cơ quan có thẩm quyền cấp, chỉ xuất trình khi nhập khẩu lần đầu”.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật và Cục Kiểm tra văn bản QPPL theo dõi.
3. Báo Info.net có bài: "Chỉ thấy phạt nhà báo chứ chưa thấy phạt bên cung cấp thông tin". Bài báo phản ánh: Từ trước đến nay chỉ thấy xử phạt nhà báo, cơ quan báo chí đăng thông tin sai còn chưa thấy có vụ nào xử phạt hành vi cản trở cung cấp thông tin cho báo chí.
Cái khó của việc xây dựng Luật Tiếp cận Thông tin là làm sao khi thi hành luật này, các cơ quan công quyền buộc phải thường xuyên thực hiện nghĩa vụ công khai thông tin và không được từ chối nghĩa vụ cung cấp thông tin khi công dân yêu cầu.
Theo Luật sư Đinh Anh Tuấn, để Luật Tiếp cận Thông tin khả thi chứ không nằm trên giấy, điều quan trọng nhất là luật này phải quy định đầy đủ các chế tài xử lý hành vi vi phạm của các cán bộ trong các cơ quan Nhà nước khi thực hiện nghĩa vụ công khai thông tin, cung cấp thông tin. Muốn vậy, chỉ nêu trách nhiệm của các cán bộ làm đầu mối cung cấp thông tin là chưa đủ, mà phải nêu bật được trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan có nghĩa vụ cung cấp thông tin; khi xử lý hành vi vi phạm, trước hết phải xử lý trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan, rồi mới đến trách nhiệm của người được giao làm đầu mối cung cấp thông tin.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Pháp luật hình sự - hành chính theo dõi.
III- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Giao thông có bài: Châu Âu tính chuyện sửa luật, trục xuất người tị nạn. Bài báo phản ánh: Hôm nay và ngày mai diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh EU - Châu Phi ở La Valleta (Malta) nhằm đối phó với làn sóng người nhập cư vào châu Âu khi mùa đông đang đến gần.
EU đã đạt thỏa thuận về nguyên tắc phân chia 160.000 người nhập cư tới Hy Lạp và Italia. Nhưng trên thực tế, chưa có biện pháp nào được triển khai và Anh từ chối tham gia thỏa thuận này. Anh chỉ đồng ý đến năm 2020 sẽ tiếp nhận 20.000 người di cư là công dân Syria từ các trại tị nạn của Liên hợp quốc.
Sửa luật và phân bổ lại
2. Báo điện tử Vietnam.net có bài phản ánh:
- Hiện nay, người dân của hơn 100 quốc gia đang chiến đấu trong hàng ngũ IS và lượng người này đang chiếm hơn 40% quân số của nhóm khủng bố trên", ông Chaika cho biết tại một hội nghị của Liên đoàn các công tố viên quốc tế diễn ra ở thành phố Sochi, Nga.
- Chính sách hai con mà Trung Quốc vừa thông qua được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tỷ lệ phát triển kinh tế của nước này thêm 0,5% và bổ sung hơn 30 triệu người vào lực lượng lao động tới năm 2050, Wang Pei'an, phát ngôn viên Ủy ban Sức khỏe quốc gia và Kế hoạch hóa gia đình hôm 10/11 cho hay.
- Việc thẩm vấn 500 nhân chứng trong vụ án chống lại 88 nghi phạm buôn người tại một tòa án của Thái dự kiến sẽ kéo dài tới 2 năm, một quan chức tòa án Thái hôm 10/11 cho hay. Như vậy, phán quyết về vụ việc đang được cộng đồng quốc tế quan tâm này còn lâu mới có.
- Kết quả mới nhất về bầu cử Myanmar được công bố hôm 10/11 cho thấy, đảng đối lập nắm quyền kiểm soát hầu hết các ghế trong cơ quan lập pháp và có thể thành lập chính phủ mới, trao quyền cho bà Aung San Suu Kyi và định hình lại chính trường nước này.
- Một tòa án Bỉ đã cho Facebook 48h để ngừng theo dõi các hoạt động trên mạng của những người không chơi Facebook tại nước này nếu không sẽ phải đối mặt với mức phạt 250.000 euro mỗi ngày. Người khổng lồ trên internet thề sẽ kháng cáo quyết định trên.
- Maldives đã dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp mà Tổng thống ban hành vào đầu tháng này do tình hình an ninh đã cải thiện, Bộ các vấn đề đối ngoại nước này cho biết hôm 10/11.
- Vấp phải sự phản đối trong nội bộ đảng, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đang cố duy trì sự ủng hộ với kế hoạch cải tổ chính trị mà ông cho rằng rất quan trọng với những nỗ lực chống chiến binh IS.
- Chuyến thăm Djibouti vào cuối tuần trước của một quan chức cấp cao Trung Quốc đã khiến báo chí nước này phải xoa dịu những lo ngại rằng Bắc Kinh đang có kế hoạch thiết lập một căn cứ tại khu vực chiến lược ở châu Phi này.
- Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha hôm 10/11 cho hay, chính phủ nước này đang cân nhắc xem liệu có thể cho phép các đảng phái chính trị nhóm họp hay không dù lệnh cấm với những hoạt động như vậy vẫn đang bị cấm.
- Ngoại trưởng Ba Lan cho hay, nước này đã quá ngán với việc chờ đợi Moscow trả lại xác chiếc máy bay bị rơi ở Nga vào năm 2010 - vốn làm Tổng thống Ba Lan và 95 người khác thiệt mạng. Ngoài ra, Ba Lan dự định kiện Nga lên tòa án nhân quyền châu Âu vì vụ việc này.
3. Báo điện tử Vietnam.net có bài: Indonesia: Dùng cá sấu để canh giữ tử tù ma túy. Bài báo phản ánh: Một nhà tù với đội quân lính canh gác cá sấu đang được lên kế hoạch xây dựng tại Indonesia, để giam giữ riêng các tội phạm ma túy bị kết án tử hình.
Indonesia có luật chống ma túy được xếp vào hàng cứng rắn nhất thế giới, trong đó mức án cao nhất là tử hình bằng cách xử bắn. Tháng 4 vừa qua, cơ quan an ninh quốc gia này đã thi hành án tử với 7 người nước ngoài bị buộc tội buôn bán ma túy trái phép.
4. Báo điện tử Vietnam.net có bài: 281 trẻ em nam bị xâm hại tình dục trong năm 2014. Bài báo phản ánh: Trong năm 2014, toàn quốc phát hiện 1.885 vụ xâm hại trẻ em, gồm 2.073 đối tượng gây án. Có 1.931 trẻ em bị xâm hại (281 nam và 1.650 nữ).
Trong những năm gần đây, tình trạng tội phạm xâm hại trẻ em có xu hướng gia tăng về số lượng, mỗi năm khoảng 1000 em bị xâm hại tình dục. Hành vi xâm hại tình dục không chỉ gây ra cho các em đau đớn về thể xác mà còn tạo nên những dư chấn tâm lý, xa lánh tất cả mọi người…Ngoài ra các em sau khi bị xâm hại còn gánh chịu nguy cơ mác các bệnh truyền nhiễm, trong đó có cả HIV/AIDS. Do đó, việc nghiên cứu sửa đổi quy định về các tội phạm xâm hại tình dục trong Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự là một yêu cầu cấp thiết.