Điểm tin báo chí sáng ngày 22 tháng 9 năm 2015Trong ngày 21/9 đến đầu giờ sáng ngày 22/9/2015, một số báo đã có bài phản ánh những thông tin liên quan đến công tác tư pháp như sau: >I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP1. Báo Hà nội mới có bài: Ngày 1-1-2016, Luật Hộ tịch có hiệu lực: Kỳ vọng và thách thức. Bài 1: Hạn chế bất cập. Bài báo phản ánh: Từ ngày 1-1-2016, Chính phủ cũng cho phép người dân có quyền lựa chọn cơ quan đăng ký hộ tịch cho mình mà không phải phụ thuộc vào nơi cư trú như trước đây. Thời gian giải quyết việc đăng ký hộ tịch và số lượng giấy tờ cũng sẽ giảm. Đề xuất này nhận được sự đồng tình của dư luận, nhưng vẫn đặt ra câu hỏi: Việc áp dụng quy trình mới có hạn chế được hiện tượng đẻ thêm thủ tục hành chính hay tình trạng "nhũng nhiễu" trong việc giải quyết hồ sơ tại nhiều xã, phường?Cục trưởng Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực, Bộ Tư pháp Nguyễn Công Khanh nhận định: Lâu nay, việc đơn giản hóa giấy tờ trong lĩnh vực hộ tịch được quan tâm nhưng vẫn chưa thực sự thuận lợi cho người dân. Vấn đề là phương thức đăng ký mang tính thủ công. Cơ sở dữ liệu phân tán, không xâu chuỗi, kết nối được với nhau, nên khả năng tra cứu, phục vụ yêu cầu của người dân, của cơ quan, tổ chức còn hạn chế. Vì thế, hiện tượng lợi dụng đăng ký hộ tịch nhằm động cơ vụ lợi, hưởng chính sách ưu đãi của Nhà nước có dấu hiệu gia tăng. Chưa kể, nhiều nơi, cán bộ quan liêu, ngồi một chỗ đọc hồ sơ, hồ sơ thiếu giấy tờ gì là bắt người dân phải chạy đi chạy lại bổ sung, rất mất thời gian. Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực từng tiếp nhận điện thoại của một công dân phàn nàn vì thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ quá khó khăn. Bố cháu bé có hộ khẩu ở Hà Nội, mẹ ở TP Hồ Chí Minh. Vì vậy, dù sinh ra tại Hà Nội, cháu bé không thể khai sinh được tại đây mà bắt buộc phải vào TP Hồ Chí Minh khai sinh theo mẹ. Trong khi đó, chi phí để làm các thủ tục đi lại, sao chụp giấy tờ, nhờ tư vấn pháp luật… không ít.Với Luật Hộ tịch và Luật Căn cước công dân vừa được Quốc hội thông qua, nhiều quy định mới mang tính đột phá, tạo cơ chế để quản lý dân cư bằng công nghệ thông tin hiện đại, dữ liệu thông tin về từng cá nhân sẽ dễ kiểm soát hơn. Thay vì quản lý thủ công, chủ yếu viết vào sổ, bằng tay, cấp giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, khai sinh vừa khó quản lý, vừa khó đối chiếu tính xác thực như phản ánh ở trên, Luật Căn cước công dân, Luật Hộ tịch quy định cấp số định danh cá nhân, lưu giữ thông tin hộ tịch cơ bản của mỗi người tại dữ liệu hộ tịch điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Theo đó, mọi biến động trong đời sống của mỗi cá nhân, từ việc khai sinh, thay đổi quốc tịch, xác định lại giới tính, kết hôn, ly hôn, nuôi con nuôi, khai tử sẽ được quản lý tập trung thống nhất. Các bộ, ngành, địa phương được toàn quyền sử dụng thông tin để phục vụ công tác xác minh, quản lý, làm thủ tục đăng ký kết hôn, khai sinh, khai tử… trên cơ sở thông tin đã cập nhật, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân một cách dễ dàng. Việc mã hóa thông tin sẽ tránh được tình trạng mỗi công dân phải lưu giữ gần 20 loại giấy tờ, từ CMND đến giấy phép lái xe, giấy tờ sở hữu xe, thẻ bảo hiểm y tế, giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn... như hiện nay. Một điểm mới nữa trong Luật Hộ tịch là, nếu như trước đây, người đăng ký hộ tịch phải phụ thuộc vào nơi cư trú thì luật đã mở ra sự lựa chọn cho cá nhân khi họ có quyền lựa chọn cơ quan đăng ký hộ tịch cho mình. Người dân có thể nộp hồ sơ trực tiếp, gửi qua bưu chính hoặc qua hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến khi điều kiện cho phép. Xác định đây là luật quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân, Luật Hộ tịch cũng quy định rõ tiêu chuẩn, trình độ của đội ngũ làm công tác này. Tuy nhiên, qua tìm hiểu của phóng viên Báo Hànộimới, đến thời điểm này, trình độ cán bộ tư pháp hộ tịch chưa đồng đều, trong khi đó, khối lượng công việc phải giải quyết vài năm trở lại đây gia tăng theo cấp số nhân. Nếu không có biện pháp khắc phục, chắc chắn sẽ bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém trong giải quyết các yêu cầu hộ tịch ngay khi luật có hiệu lực.2. Báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh có bài: Làm sao để luật sư hết bị làm khó?. Bài báo phản ánh: Tại phiên họp thẩm tra các báo cáo của Chính phủ, TAND Tối cao, VKSND Tối cao của Ủy ban Tư pháp gần đây, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư (LS) Đỗ Ngọc Thịnh tiếp tục phản ánh tâm tư của giới LS khi bị làm khó dễ trong hành nghề. “Tỉ lệ các vụ hình sự có LS tham gia rất thấp, chỉ khoảng 5,7%. LS gần như không thể tham gia tố tụng ở giai đoạn điều tra. Chúng tôi khẳng định là có sự cản trở. Chúng tôi có thể chỉ rõ từng vụ án” - ông Thịnh cho biết.Thực tiễn tố tụng hình sự cho thấy việc LS bị làm khó trong giai đoạn điều tra, đồng nghĩa với việc nghi can bị cản trở quyền được trợ giúp pháp lý là thực trạng mà giới LS “than hoài không hết”. Điều đáng nói là trong những vụ LS quyết liệt khiếu nại, các đoàn LS, Liên đoàn LS vào cuộc yêu cầu giải quyết thì sau đó những cán bộ làm sai cũng không bị xử lý gì, cùng lắm thì xin lỗi và cấp giấy chứng nhận bào chữa (GCNBC) cho LS là xong.Trong buổi làm việc với Ủy ban Tư pháp để góp ý dự thảo BLTTHS mới đây, Phó Chủ tịch Liên đoàn LS Đỗ Ngọc Thịnh đã đưa ra đề nghị bỏ hẳn thủ tục cấp GCNBC để chấm dứt tình trạng LS bị làm khó. Đây cũng là mong mỏi chung của giới LS. Bởi lẽ ngoài giai đoạn điều tra mà LS hay bị làm khó nhất, thủ tục cấp GCNBC còn làm các LS mệt mỏi vì mỗi giai đoạn tố tụng lại phải xin cấp một giấy mới.Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, TS Nguyễn Duy Hưng (Trưởng khoa Luật Trường ĐH Thủ Dầu Một, Bình Dương) nhận xét: Trong trường hợp dự thảo BLTTHS (sửa đổi) không bỏ thủ tục cấp GCNBC mà chỉ thay thế bằng thủ tục đăng ký bào chữa, cách tốt nhất vẫn là cải tạo nhận thức của cán bộ tố tụng, nhất là điều tra viên bằng các quy định kỷ luật nội bộ. Chẳng hạn nếu lãnh đạo các CQĐT có ý thức tôn trọng quyền bào chữa thì hoàn toàn có thể giám sát người của mình, khi phát hiện có sự vi phạm, cản trở LS thì có các hình thức xử lý thật nặng như không quy hoạch, bổ nhiệm...Trong khi đó, LS Nguyễn Toàn Thiện (Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Bình Thuận) lại cho rằng biện pháp giải quyết hiệu quả nhất chính là có quy định đánh giá tính hợp pháp của bản cung. Theo đó, dự thảo BLTTHS (sửa đổi) cần quy định tất cả vụ án hình sự có người bào chữa tham gia ngay từ giai đoạn điều tra. Nếu bản cung nào không có chữ ký của người bào chữa thì không có giá trị pháp lý. Khi đó, điều tra viên sẽ cần người bào chữa tham gia vụ án, phải chủ động hợp tác với người bào chữa nếu muốn hoàn thành nhiệm vụ, giống như những vụ án bắt buộc phải chỉ định LS.Mạnh dạn hơn, LS Nguyễn Hồng Hà (Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Khánh Hòa) đề xuất: BLHS (sửa đổi) cần bổ sung tội cản trở hoạt động hành nghề của LS để tạo “liều thuốc mạnh” nhằm đảm bảo quyền bào chữa, quyền được bảo vệ hợp pháp, chính đáng của bị can, bị cáo.3. Báo Pháp luật TP.Hồ Chí Minh có bài: Công chứng viên: Nghề dễ… ra tòa. Bài báo phản ánh: “Cách đây ba năm gần như chưa có trường hợp nào công chứng viên (CCV) bị xác định là bị đơn khi có yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu. Thế nhưng sau này rất nhiều CCV bị xem là bị đơn trong những vụ kiện, ảnh hưởng xấu đến tâm lý, công việc” - ông Nguyễn Trí Hòa, Phó Chủ tịch Hội CCV TP, góp ý tại buổi tọa đàm do Sở Tư pháp TP.HCM tổ chức về tình trạng giả mạo trong hoạt động công chứng và văn bản công chứng.Tại buổi tọa đàm, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Phan Thị Bình Thuận cho hay: Do quan điểm khác nhau nên tư cách pháp lý của CCV, tổ chức hành nghề công chứng trong các vụ yêu cầu tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu chưa được xác định rõ ràng. “Lúc thì bị đơn, khi là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Vừa rồi Sở Tư pháp cũng nhận được thư triệu tập của một tòa án gửi đến với tư cách Sở là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong một vụ tranh chấp yêu cầu tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu. Sở thấy cũng khó hiểu” - bà Thuận kể.Ông Bùi Văn Trí, Phó Chánh Tòa Dân sự TAND TP.HCM, cho biết theo Bộ luật Tố tụng dân sự sửa đổi, bổ sung năm 2011 thì “bị đơn là người bị nguyên đơn khởi kiện”. Do đó, nếu người yêu cầu công chứng, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan hay cơ quan nhà nước có thẩm quyền có đơn khởi kiện đối với cơ quan công chứng đã chứng thực giao dịch, hợp đồng về việc yêu cầu tuyên bố giao dịch vô hiệu thì lúc này “cơ quan công chứng là bị đơn”. Tuy nhiên, ông Nguyễn Trí Hòa cho rằng không phải cứ nguyên đơn kiện thì CCV đương nhiên là bị đơn mà phải gắn thêm điều kiện khi người này xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn. “Có vụ ở Thủ Đức, CCV chứng nhận một vụ bán nhà, thủ tục đúng pháp luật. Sau đó người hàng xóm kiện cho rằng người bán còn nợ tiền nên yêu cầu hủy hợp đồng đã bán. CCV không liên quan đến vụ tranh chấp, căn nhà không phải là tài sản bảo đảm trong vụ mượn tiền thế nhưng vẫn bị xác định là bị đơn” - ông kể.TS Lê Minh Hùng, Trưởng bộ môn Luật dân sự (Trường ĐH Luật TP.HCM), đặt vấn đề về trách nhiệm của CCV khi hợp đồng công chứng bị tuyên vô hiệu. Theo ông, Luật Công chứng 2014 đã nói rõ tổ chức hành nghề công chứng sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường do CCV, người làm việc, kể cả cộng tác viên của nơi này gây ra. Cá nhân này sẽ hoàn trả lại cho tổ chức hành nghề công chứng.Theo ông, nếu hợp đồng công chứng bị vô hiệu mà tổ chức hành nghề công chứng chỉ là một bên tham gia vào quá trình thiệt hại thì chịu trách nhiệm liên đới. Ví dụ do sai sót trong nghiệp vụ, CCV chỉ chịu trách nhiệm bồi thường liên quan trực tiếp tới việc đã công chứng không đúng quy định dẫn đến thiệt hại về chi phí công chứng, mất thu nhập, phí thuê luật sư, chi phí tố tụng…“Tổ chức hành nghề công chứng có thể không phải chịu trách nhiệm nếu CCV chứng minh mình không có lỗi trong việc hợp đồng công chứng bị tuyên vô hiệu. Ví dụ do hai bên mua bán thông đồng ký hợp đồng giả tạo mà CCV không thể biết dẫn đến người mua sau này bị thiệt hại. Hai hợp đồng mua bán bị tuyên vô hiệu và bên mua ngay tình kiện đòi bồi thường. Trường hợp này khó có cơ sở chứng minh CCV có lỗi do đó có thể không phải chịu trách nhiệm” - ông nêu ví dụ. Tuy nhiên, TS Hùng lưu ý nếu hợp đồng công chứng bị tòa tuyên vô hiệu do sự non kém nghiệp vụ, thiếu kinh nghiệm, lỗi chủ quan nghiêm trọng của CCV hay cố tình thông đồng với đương sự thì tùy trường hợp mà bị xử lý hành chính, thậm chí bị xử hình sự. “Đây là rủi ro, thách thức hết sức nặng nề của nghề công chứng, đòi hỏi người làm công chứng không chỉ tận tụy mà còn phải luôn cảnh giác và cẩn trọng tối đa” - ông nhắc nhở.4. Báo Pháp luật Việt Nam có bài: Làm giàu bất hợp pháp sẽ bị quy là tham nhũng. Bài báo phản ánh: Nhiều cán bộ, công chức giàu lên một cách nhanh chóng mà không thể lý giải một cách hợp lý nguồn gốc của sự tăng thêm này. Tuy nhiên, tội làm giàu bất hợp pháp lại chưa được quy định là tội phạm trong Bộ luật Hình sự hiện hành. Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đang đề xuất một phương án quy tội làm giàu bất hợp pháp vào nhóm tội tham nhũng. Theo quy định tại Dự thảo BLHS (sửa đổi), tội làm giàu bất hợp pháp là trường hợp tài sản của một công chứctăng đáng kể so với thu nhập hợp pháp của họ mà khi được cơ quan có thẩm quyền yêu cầu, họ không giải thích được một cách hợp lý về lý do tăng đáng kể đó. Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn về tính khả thi của phương án này vì đây là một quy định khó áp dụng do điều kiện kinh tế, xã hội nước ta hiện nay chưa cho phép phân biệt rõ ràng tài sản nào có xuất phát từ thu nhập bất hợp pháp. Một số ý kiến đề xuất bổ sung quy định này nhưng không quy định có hiệu lực ngay mà quy định điều luật này sẽ có hiệu lực trong khoảng thời gian sau 5 năm. Mặc dù vậy, nếu được bổ sung, tác động tích cực dễ nhìn thấy là quy định này sẽ tạo ra một bước đột phá trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng thể hiện ở việc triệt tiêu được động cơ của hành vi tham nhũng cũng như các hành vi phạm tội khác. Đặc biệt, đây sẽ là một quy định rất được lòng dân.II- PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH1. Báo Nhân dân điện tử có bài: Chung quanh việc thu phí bảo lãnh bất động sản. Bài báo phản ánh: Sau gần ba tháng Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, thị trường đã có những tín hiệu tích cực, tỷ lệ giao dịch thành công tại các phân khúc nhà ở đều tăng. Mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 76/2015/NĐ-CP ngày 10-9-2015, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản, nhưng với một số quy định mới, nhất là việc bảo lãnh BĐS, vẫn còn những ý kiến trái chiều, cần tháo gỡ kịp thời.Các DN xây dựng nhà ở đang hết sức lúng túng trước vấn đề bảo lãnh BĐS, bởi mỗi dự án đều đã chịu nhiều khoản phí, do vậy nếu phải thêm phí bảo lãnh, gánh nặng sẽ càng lớn hơn. Hiện nay, theo Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi), chung cư xây dựng xong móng mới được bán, hoặc đất nền đã xây xong cơ sở hạ tầng và móng mới được bán, cho nên một số chủ đầu tư đành chấp nhận xây xong toàn bộ dự án rồi mới bán để giảm bớt gánh nặng, nhưng chắc chắn hiệu quả dòng tiền sẽ thấp. Phí bảo lãnh BĐS phù hợp xu thế, giúp lành mạnh hóa thị trường, nhưng cần sự linh hoạt xử lý, nhất là đối với các dự án sắp hoàn thành vì thông thường các nhà đầu tư đã dùng chính dự án đang triển khai để vay vốn đầu tư xây dựng, nếu thêm phí bảo lãnh này, liệu có hợp lý?Hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng, đang có độ “vênh” giữa các quy định trong việc thực hiện hoạt động bảo lãnh cho chủ đầu tư BĐS để bán, cho thuê - mua nhà hình thành trong tương lai. Đơn cử, Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) quy định chỉ được bán nhà khi đã có bảo lãnh của NH, nhưng Thông tư 07 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), lại quy định NH chỉ được bảo lãnh sau khi có hợp đồng mua bán nhà. Lý giải điều này, Vụ trưởng Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) Nguyễn Tiến Đông cho rằng, cần có cách hiểu đúng hơn về trình tự. Khi thiết kế thông tư, NH đã có nghiên cứu kỹ Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi). Nhưng khi bảo lãnh cho dự án, tức là các NH triển khai nghiệp vụ bảo lãnh và phải căn cứ theo thông tư. Do đó, các NH chỉ bảo lãnh sau khi chủ đầu tư ký hợp đồng với khách hàng. Dựa vào từng quy định, điều khoản trong hợp đồng, NH mới có thể xem xét bảo lãnh vì họ cần bảo lãnh một cách chi tiết, cụ thể, theo từng phần của hợp đồng (về thời gian, tiến độ giao nhà...), chứ không thể ký bảo lãnh chung chung. Liên quan mức phí bảo lãnh hiện nay, mỗi NH quy định một mức khác nhau (1 đến 2%, thậm chí 3%,...), đại diện NHNN cho biết, sẽ không có mức trần và mức sàn đối với phí bảo lãnh, mà do các NH tự thỏa thuận và quyết định dựa trên đánh giá uy tín của chủ đầu tư để đưa ra mức phí phù hợp.2. Báo Công an nhân dân có bài: Dự thảo Nghị định 171: Nhiều mức phạt tăng cao chưa hợp lý. Bài báo phản ánh: Ngày 21/9, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã tổ chức hội nghị lấy ý kiến đối với dự thảo thay thế Nghị định 171 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt khu vực phía Bắc.Nhiều ý kiến của đại biểu đến từ các địa phương và các Bộ, ngành cho rằng, cần tăng mức chế tài xử phạt vi phạm ATGT để đủ sức răn đe, từ đó kéo giảm TNGT. Tuy nhiên, bên cạnh đó, một số lãnh đạo Phòng Cảnh sát giao thông các tỉnh, thành cho rằng, dự thảo nghị định sửa đổi có nhiều mức phạt tăng cao chưa hợp lý. Ngoài đề nghị điều chỉnh mức xử phạt, nhiều ý kiến còn đề xuất áp dụng tịch thu biển số xe quá tải vì có tình trạng lái xe vi phạm đã chống đối bằng cách bỏ xe, không trình giấy tờ, gây khó khăn cho Cảnh sát giao thông. Ông Thân Văn Thanh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cũng nhận xét, mức phạt cần phải cân nhắc khả năng chi trả của dân cư, cả người dân nông thôn và thành thị và có tính răn đe, chứ không nên tăng quá mức vượt khả năng nộp phạt của người dân. "Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đã qua 16 lần sửa đổi từ năm 1995, cho thấy có nhiều lần quy định không sát với thực tế. Lần này chúng ta phải đánh giá toàn diện và quy định phù hợp để có thể áp dụng lâu dài", ông Thân Văn Thanh nói.3. Thời báo Kinh tế Sài Gòncó bài: Cần luật hóa việc bêu tên. Bài báo phản ánh: Bêu tên doanh nghiệp vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng dường như là cách tiếp cận mới mà các cơ quan công quyền ưa thích sử dụng trong thời gian gần đây. Thực tế, một số doanh nghiệp đã bị cơ quan thuế bêu tên nhầm, họ đã khiếu nại, và nhận được đính chính từ phía cơ quan nhà nước. Lẽ ra, việc bị bêu nhầm có thể tránh được nếu có quy trình, thủ tục công bố danh tính chặt chẽ do pháp luật quy định (ví dụ quy định cơ chế tham vấn trước với các doanh nghiệp bị cáo buộc nợ thuế). Nạn nhân của sự nhầm lẫn cũng cần được bồi thường thỏa đáng chứ không chỉ dừng lại ở lời xin lỗi từ cơ quan nhà nước.Trong một mối liên hệ khác, hiện Bộ Tư pháp đang xây dựng dự thảo Luật Tiếp cận thông tin nhưng dự thảo này chưa có quy định rõ về việc liệu các thông tin liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân có thuộc đối tượng phải được công bố công khai hoặc thuộc đối tượng cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân, tổ chức hay không.4. Báo Tiền phong đưa tin: Sẽ phạt tiền doanh nghiệp để đường hỏng, gây ùn tắc. Bài báo phản ánh:Bộ GTVT vừa chủ động đưa ra các giải pháp xử lý doanh nghiệp (DN) hạ tầng để đường hỏng, mất an toàn giao thông, gây ùn tắc khi thu phí. Nhiều người cho đây là bước tiến dài về chính sách, nhưng chế tài chưa khả thi, thậm chí tạo kẽ hở cho tiêu cực.Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam, đánh giá, việc bổ sung hai hành vi vi phạm nêu trên là bước tiến dài về chính sách, thể hiện trách nhiệm, sự “sòng phẳng” của ngành GTVT với xã hội, với người phải trả phí đường bộ. Tuy nhiên, ông Thanh lo lắng về tính khả thi của các quy định này. Ông Thanh cho rằng, cần phải lượng hóa quy định xử phạt hành vi này như: quy định diện tích mặt đường hỏng, độ sâu của vết lún, thời gian sửa đường từ khi có phản ánh. Ông Thanh cũng đề nghị quy định cụ thể về vai trò giám sát, cách thức để người dân báo tin, khiếu nại khi đường hỏng.Về điều khoản xử phạt hành vi để gây ra ùn tắc tại trạm thu phí, ông Thanh và nhiều lái xe mà PV Tiền Phong khảo sát đều cho rằng, mức phạt 30-70 triệu đồng và dừng thu phí đủ sức răn đe. Tuy nhiên, vì dự thảo chỉ quy định chung chung về cách thức xác định “gây ùn tắc kéo dài” nên khó khả thi. Ông Thanh cho rằng, Bộ GTVT cần có cách thức xác định rõ thời gian bao lâu, dòng xe kéo dài như thế nào được coi là ùn tắc kéo dài để xử lý. Ông Thanh cũng đề nghị ban hành cơ chế để người dân phản ánh ùn tắc để cơ quan chức năng xử lý.III- THÔNG TIN KHÁC 1. Báo Tuổi trẻ online đưa tin: Kiến nghị gỡ vướng cấp giấy chứng nhận nhà đất. Đó là các trường hợp người mua nhà tại dự án phát triển nhà ở đã hoàn thành các nghĩa vụ với chủ đầu tư và nhận bàn giao nhà ở nhưng chủ đầu tư đang thế chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở tại các tổ chức tín dụng.UBND TP.HCM vừa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các bộ, ngành liên quan hướng dẫn giải quyết cấp giấy chứng nhận (GCN) cho người mua nhà hợp pháp trong trường hợp này.Cụ thể, sẽ cấp GCN cho người mua nhà đã hoàn thành các nghĩa vụ với chủ đầu tư, ngân hàng sẽ đại diện cho chủ đầu tư thu hồi số tiền mà người mua còn giữ lại để chờ khi nhận được GCN sẽ trả hết theo hợp đồng; cấp GCN cho chủ đầu tư đối với phần tài sản còn lại thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư để thay thế tài sản thế chấp (GCN quyền sử dụng đất...) mà ngân hàng đang lưu giữ.2. Báo Tuổi trẻ online đưa tin:Ngày 21-9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết Việt Nam đang xác minh thông tin Trung Quốc xây dựng trái phép đường băng thứ ba ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.Trước đó, theo Đài CNN, các bức ảnh chụp từ vệ tinh ngày 8-9 do Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) công bố cho thấy Trung Quốc cải tạo một khu đất hình chữ nhất có bức tường dài 3.000m, tương tự các đường băng Trung Quốc đã xây dựng trên bãi đá Chữ Thập và đá Xu Bi.3. Báo Tiền phongđưa tin:- Ngày 21/9, ông Phạm Thành Nam, Tham tán Công sứ, Đại sứ quán Việt Nam tại Thái Lan, đã gặp Thiếu tướng Apichart Suribunya, Cục trưởng Cục Đối ngoại Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan, Tư lệnh Interpol Thái Lan, để trao đổi về vụ một số tàu cá của tỉnh Kiên Giang, Việt Nam bị tàu Thái Lan sử dụng vũ khí tấn công khiến một ngư dân Việt Nam thiệt mạng và hai ngư dân khác bị thương. Tại cuộc gặp, ông Phạm Thành Nam nêu quan ngại sâu sắc về vụ việc, phản đối phía Thái Lan đã sử dụng vũ lực, vi phạm luật pháp quốc tế; đề nghị Thái Lan sớm tiến hành điều tra, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm khắc những cá nhân liên quan, thông báo cho phía Việt Nam và bảo đảm không để xảy ra những vụ việc tương tự trong tương lai.- Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg ngày 21/9 tuyên bố Nga vẫn đang cấp các loại vũ khí cho lực lượng ly khai để chiến đấu chống Chính phủ Ukraine bất chấp một thỏa thuận ngừng bắn mới ở miền Đông nước này.- Các quan chức Mỹ cho biết Nga ngày 21/9 đã điều động 28 máy bay chiến đấu đến Syria, qua đó xác nhận động thái mới nhất của Nga trong việc tăng cường sự hiện diện quân sự tại quốc gia Trung Đông này. Một trong các quan chức yêu cầu giấu tên trên cho biết “có 28 chiến đấu cơ và máy bay ném bom” tại một sân bay ở tỉnh Latakia, miền Tây Syria.- Tờ Tiêu điểm của Đức ngày 21/9 đưa tin quân đội Mỹ và Đức đã bắt đầu các hoạt động lắp đặt hệ thống bom nguyên tử của Mỹ tại căn cứ không quân Buechel ở bang Rheinland-Pfalz của Đức. Dự kiến sẽ có 20 quả bom B61-12, loại bom nguyên tử chiến thuật thế hệ mới của Mỹ, được lắp đặt tại căn cứ Buechel.- Một vụ tấn công bằng súng cối xảy ra hôm 20/9 nhằm vào Đại sứ quán Nga tại thủ đô Damascus của Syria. Theo Bộ Ngoại giao Liên bang Nga, vụ tấn công do lực lượng chiến binh chống chính quyền Tổng thống Basahar al-Assad chủ mưu. - Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cho biết vào hồi 17 giờ 36 phút (GMT) ngày 21/9 đã xảy ra một trận động đất mạnh 6,5 độ Richter làm rung chuyển khu vực cách thành phố Illapel, miền Trung Chile, khoảng 63km về phía Tây Nam.
Điểm tin báo chí sáng ngày 22 tháng 9 năm 2015
22/09/2015
Trong ngày 21/9 đến đầu giờ sáng ngày 22/9/2015, một số báo đã có bài phản ánh những thông tin liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Hà nội mới có bài: Ngày 1-1-2016, Luật Hộ tịch có hiệu lực: Kỳ vọng và thách thức. Bài 1: Hạn chế bất cập. Bài báo phản ánh: Từ ngày 1-1-2016, Chính phủ cũng cho phép người dân có quyền lựa chọn cơ quan đăng ký hộ tịch cho mình mà không phải phụ thuộc vào nơi cư trú như trước đây. Thời gian giải quyết việc đăng ký hộ tịch và số lượng giấy tờ cũng sẽ giảm. Đề xuất này nhận được sự đồng tình của dư luận, nhưng vẫn đặt ra câu hỏi: Việc áp dụng quy trình mới có hạn chế được hiện tượng đẻ thêm thủ tục hành chính hay tình trạng "nhũng nhiễu" trong việc giải quyết hồ sơ tại nhiều xã, phường?
Cục trưởng Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực, Bộ Tư pháp Nguyễn Công Khanh nhận định: Lâu nay, việc đơn giản hóa giấy tờ trong lĩnh vực hộ tịch được quan tâm nhưng vẫn chưa thực sự thuận lợi cho người dân. Vấn đề là phương thức đăng ký mang tính thủ công. Cơ sở dữ liệu phân tán, không xâu chuỗi, kết nối được với nhau, nên khả năng tra cứu, phục vụ yêu cầu của người dân, của cơ quan, tổ chức còn hạn chế. Vì thế, hiện tượng lợi dụng đăng ký hộ tịch nhằm động cơ vụ lợi, hưởng chính sách ưu đãi của Nhà nước có dấu hiệu gia tăng. Chưa kể, nhiều nơi, cán bộ quan liêu, ngồi một chỗ đọc hồ sơ, hồ sơ thiếu giấy tờ gì là bắt người dân phải chạy đi chạy lại bổ sung, rất mất thời gian. Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực từng tiếp nhận điện thoại của một công dân phàn nàn vì thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ quá khó khăn. Bố cháu bé có hộ khẩu ở Hà Nội, mẹ ở TP Hồ Chí Minh. Vì vậy, dù sinh ra tại Hà Nội, cháu bé không thể khai sinh được tại đây mà bắt buộc phải vào TP Hồ Chí Minh khai sinh theo mẹ. Trong khi đó, chi phí để làm các thủ tục đi lại, sao chụp giấy tờ, nhờ tư vấn pháp luật… không ít.
Với Luật Hộ tịch và Luật Căn cước công dân vừa được Quốc hội thông qua, nhiều quy định mới mang tính đột phá, tạo cơ chế để quản lý dân cư bằng công nghệ thông tin hiện đại, dữ liệu thông tin về từng cá nhân sẽ dễ kiểm soát hơn. Thay vì quản lý thủ công, chủ yếu viết vào sổ, bằng tay, cấp giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, khai sinh vừa khó quản lý, vừa khó đối chiếu tính xác thực như phản ánh ở trên, Luật Căn cước công dân, Luật Hộ tịch quy định cấp số định danh cá nhân, lưu giữ thông tin hộ tịch cơ bản của mỗi người tại dữ liệu hộ tịch điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Theo đó, mọi biến động trong đời sống của mỗi cá nhân, từ việc khai sinh, thay đổi quốc tịch, xác định lại giới tính, kết hôn, ly hôn, nuôi con nuôi, khai tử sẽ được quản lý tập trung thống nhất. Các bộ, ngành, địa phương được toàn quyền sử dụng thông tin để phục vụ công tác xác minh, quản lý, làm thủ tục đăng ký kết hôn, khai sinh, khai tử… trên cơ sở thông tin đã cập nhật, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân một cách dễ dàng. Việc mã hóa thông tin sẽ tránh được tình trạng mỗi công dân phải lưu giữ gần 20 loại giấy tờ, từ CMND đến giấy phép lái xe, giấy tờ sở hữu xe, thẻ bảo hiểm y tế, giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn... như hiện nay.
Một điểm mới nữa trong Luật Hộ tịch là, nếu như trước đây, người đăng ký hộ tịch phải phụ thuộc vào nơi cư trú thì luật đã mở ra sự lựa chọn cho cá nhân khi họ có quyền lựa chọn cơ quan đăng ký hộ tịch cho mình. Người dân có thể nộp hồ sơ trực tiếp, gửi qua bưu chính hoặc qua hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến khi điều kiện cho phép. Xác định đây là luật quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân, Luật Hộ tịch cũng quy định rõ tiêu chuẩn, trình độ của đội ngũ làm công tác này. Tuy nhiên, qua tìm hiểu của phóng viên Báo Hànộimới, đến thời điểm này, trình độ cán bộ tư pháp hộ tịch chưa đồng đều, trong khi đó, khối lượng công việc phải giải quyết vài năm trở lại đây gia tăng theo cấp số nhân. Nếu không có biện pháp khắc phục, chắc chắn sẽ bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém trong giải quyết các yêu cầu hộ tịch ngay khi luật có hiệu lực.
2. Báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh có bài: Làm sao để luật sư hết bị làm khó?. Bài báo phản ánh: Tại phiên họp thẩm tra các báo cáo của Chính phủ, TAND Tối cao, VKSND Tối cao của Ủy ban Tư pháp gần đây, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư (LS) Đỗ Ngọc Thịnh tiếp tục phản ánh tâm tư của giới LS khi bị làm khó dễ trong hành nghề. “Tỉ lệ các vụ hình sự có LS tham gia rất thấp, chỉ khoảng 5,7%. LS gần như không thể tham gia tố tụng ở giai đoạn điều tra. Chúng tôi khẳng định là có sự cản trở. Chúng tôi có thể chỉ rõ từng vụ án” - ông Thịnh cho biết.
Thực tiễn tố tụng hình sự cho thấy việc LS bị làm khó trong giai đoạn điều tra, đồng nghĩa với việc nghi can bị cản trở quyền được trợ giúp pháp lý là thực trạng mà giới LS “than hoài không hết”. Điều đáng nói là trong những vụ LS quyết liệt khiếu nại, các đoàn LS, Liên đoàn LS vào cuộc yêu cầu giải quyết thì sau đó những cán bộ làm sai cũng không bị xử lý gì, cùng lắm thì xin lỗi và cấp giấy chứng nhận bào chữa (GCNBC) cho LS là xong.
Trong buổi làm việc với Ủy ban Tư pháp để góp ý dự thảo BLTTHS mới đây, Phó Chủ tịch Liên đoàn LS Đỗ Ngọc Thịnh đã đưa ra đề nghị bỏ hẳn thủ tục cấp GCNBC để chấm dứt tình trạng LS bị làm khó. Đây cũng là mong mỏi chung của giới LS. Bởi lẽ ngoài giai đoạn điều tra mà LS hay bị làm khó nhất, thủ tục cấp GCNBC còn làm các LS mệt mỏi vì mỗi giai đoạn tố tụng lại phải xin cấp một giấy mới.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, TS Nguyễn Duy Hưng (Trưởng khoa Luật Trường ĐH Thủ Dầu Một, Bình Dương) nhận xét: Trong trường hợp dự thảo BLTTHS (sửa đổi) không bỏ thủ tục cấp GCNBC mà chỉ thay thế bằng thủ tục đăng ký bào chữa, cách tốt nhất vẫn là cải tạo nhận thức của cán bộ tố tụng, nhất là điều tra viên bằng các quy định kỷ luật nội bộ. Chẳng hạn nếu lãnh đạo các CQĐT có ý thức tôn trọng quyền bào chữa thì hoàn toàn có thể giám sát người của mình, khi phát hiện có sự vi phạm, cản trở LS thì có các hình thức xử lý thật nặng như không quy hoạch, bổ nhiệm...
Trong khi đó, LS Nguyễn Toàn Thiện (Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Bình Thuận) lại cho rằng biện pháp giải quyết hiệu quả nhất chính là có quy định đánh giá tính hợp pháp của bản cung. Theo đó, dự thảo BLTTHS (sửa đổi) cần quy định tất cả vụ án hình sự có người bào chữa tham gia ngay từ giai đoạn điều tra. Nếu bản cung nào không có chữ ký của người bào chữa thì không có giá trị pháp lý. Khi đó, điều tra viên sẽ cần người bào chữa tham gia vụ án, phải chủ động hợp tác với người bào chữa nếu muốn hoàn thành nhiệm vụ, giống như những vụ án bắt buộc phải chỉ định LS.
Mạnh dạn hơn, LS Nguyễn Hồng Hà (Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Khánh Hòa) đề xuất: BLHS (sửa đổi) cần bổ sung tội cản trở hoạt động hành nghề của LS để tạo “liều thuốc mạnh” nhằm đảm bảo quyền bào chữa, quyền được bảo vệ hợp pháp, chính đáng của bị can, bị cáo.
3. Báo Pháp luật TP.Hồ Chí Minh có bài: Công chứng viên: Nghề dễ… ra tòa. Bài báo phản ánh: “Cách đây ba năm gần như chưa có trường hợp nào công chứng viên (CCV) bị xác định là bị đơn khi có yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu. Thế nhưng sau này rất nhiều CCV bị xem là bị đơn trong những vụ kiện, ảnh hưởng xấu đến tâm lý, công việc” - ông Nguyễn Trí Hòa, Phó Chủ tịch Hội CCV TP, góp ý tại buổi tọa đàm do Sở Tư pháp TP.HCM tổ chức về tình trạng giả mạo trong hoạt động công chứng và văn bản công chứng.
Tại buổi tọa đàm, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Phan Thị Bình Thuận cho hay: Do quan điểm khác nhau nên tư cách pháp lý của CCV, tổ chức hành nghề công chứng trong các vụ yêu cầu tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu chưa được xác định rõ ràng. “Lúc thì bị đơn, khi là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Vừa rồi Sở Tư pháp cũng nhận được thư triệu tập của một tòa án gửi đến với tư cách Sở là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong một vụ tranh chấp yêu cầu tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu. Sở thấy cũng khó hiểu” - bà Thuận kể.
Ông Bùi Văn Trí, Phó Chánh Tòa Dân sự TAND TP.HCM, cho biết theo Bộ luật Tố tụng dân sự sửa đổi, bổ sung năm 2011 thì “bị đơn là người bị nguyên đơn khởi kiện”. Do đó, nếu người yêu cầu công chứng, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan hay cơ quan nhà nước có thẩm quyền có đơn khởi kiện đối với cơ quan công chứng đã chứng thực giao dịch, hợp đồng về việc yêu cầu tuyên bố giao dịch vô hiệu thì lúc này “cơ quan công chứng là bị đơn”.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Trí Hòa cho rằng không phải cứ nguyên đơn kiện thì CCV đương nhiên là bị đơn mà phải gắn thêm điều kiện khi người này xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn. “Có vụ ở Thủ Đức, CCV chứng nhận một vụ bán nhà, thủ tục đúng pháp luật. Sau đó người hàng xóm kiện cho rằng người bán còn nợ tiền nên yêu cầu hủy hợp đồng đã bán. CCV không liên quan đến vụ tranh chấp, căn nhà không phải là tài sản bảo đảm trong vụ mượn tiền thế nhưng vẫn bị xác định là bị đơn” - ông kể.
TS Lê Minh Hùng, Trưởng bộ môn Luật dân sự (Trường ĐH Luật TP.HCM), đặt vấn đề về trách nhiệm của CCV khi hợp đồng công chứng bị tuyên vô hiệu. Theo ông, Luật Công chứng 2014 đã nói rõ tổ chức hành nghề công chứng sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường do CCV, người làm việc, kể cả cộng tác viên của nơi này gây ra. Cá nhân này sẽ hoàn trả lại cho tổ chức hành nghề công chứng.
Theo ông, nếu hợp đồng công chứng bị vô hiệu mà tổ chức hành nghề công chứng chỉ là một bên tham gia vào quá trình thiệt hại thì chịu trách nhiệm liên đới. Ví dụ do sai sót trong nghiệp vụ, CCV chỉ chịu trách nhiệm bồi thường liên quan trực tiếp tới việc đã công chứng không đúng quy định dẫn đến thiệt hại về chi phí công chứng, mất thu nhập, phí thuê luật sư, chi phí tố tụng…
“Tổ chức hành nghề công chứng có thể không phải chịu trách nhiệm nếu CCV chứng minh mình không có lỗi trong việc hợp đồng công chứng bị tuyên vô hiệu. Ví dụ do hai bên mua bán thông đồng ký hợp đồng giả tạo mà CCV không thể biết dẫn đến người mua sau này bị thiệt hại. Hai hợp đồng mua bán bị tuyên vô hiệu và bên mua ngay tình kiện đòi bồi thường. Trường hợp này khó có cơ sở chứng minh CCV có lỗi do đó có thể không phải chịu trách nhiệm” - ông nêu ví dụ. Tuy nhiên, TS Hùng lưu ý nếu hợp đồng công chứng bị tòa tuyên vô hiệu do sự non kém nghiệp vụ, thiếu kinh nghiệm, lỗi chủ quan nghiêm trọng của CCV hay cố tình thông đồng với đương sự thì tùy trường hợp mà bị xử lý hành chính, thậm chí bị xử hình sự. “Đây là rủi ro, thách thức hết sức nặng nề của nghề công chứng, đòi hỏi người làm công chứng không chỉ tận tụy mà còn phải luôn cảnh giác và cẩn trọng tối đa” - ông nhắc nhở.
4. Báo Pháp luật Việt Nam có bài: Làm giàu bất hợp pháp sẽ bị quy là tham nhũng. Bài báo phản ánh: Nhiều cán bộ, công chức giàu lên một cách nhanh chóng mà không thể lý giải một cách hợp lý nguồn gốc của sự tăng thêm này. Tuy nhiên, tội làm giàu bất hợp pháp lại chưa được quy định là tội phạm trong Bộ luật Hình sự hiện hành. Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đang đề xuất một phương án quy tội làm giàu bất hợp pháp vào nhóm tội tham nhũng.
Theo quy định tại Dự thảo BLHS (sửa đổi), tội làm giàu bất hợp pháp là trường hợp tài sản của một công chức tăng đáng kể so với thu nhập hợp pháp của họ mà khi được cơ quan có thẩm quyền yêu cầu, họ không giải thích được một cách hợp lý về lý do tăng đáng kể đó.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn về tính khả thi của phương án này vì đây là một quy định khó áp dụng do điều kiện kinh tế, xã hội nước ta hiện nay chưa cho phép phân biệt rõ ràng tài sản nào có xuất phát từ thu nhập bất hợp pháp. Một số ý kiến đề xuất bổ sung quy định này nhưng không quy định có hiệu lực ngay mà quy định điều luật này sẽ có hiệu lực trong khoảng thời gian sau 5 năm. Mặc dù vậy, nếu được bổ sung, tác động tích cực dễ nhìn thấy là quy định này sẽ tạo ra một bước đột phá trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng thể hiện ở việc triệt tiêu được động cơ của hành vi tham nhũng cũng như các hành vi phạm tội khác. Đặc biệt, đây sẽ là một quy định rất được lòng dân.
II- PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. Báo Nhân dân điện tử có bài: Chung quanh việc thu phí bảo lãnh bất động sản. Bài báo phản ánh: Sau gần ba tháng Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, thị trường đã có những tín hiệu tích cực, tỷ lệ giao dịch thành công tại các phân khúc nhà ở đều tăng. Mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 76/2015/NĐ-CP ngày 10-9-2015, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản, nhưng với một số quy định mới, nhất là việc bảo lãnh BĐS, vẫn còn những ý kiến trái chiều, cần tháo gỡ kịp thời.
Các DN xây dựng nhà ở đang hết sức lúng túng trước vấn đề bảo lãnh BĐS, bởi mỗi dự án đều đã chịu nhiều khoản phí, do vậy nếu phải thêm phí bảo lãnh, gánh nặng sẽ càng lớn hơn. Hiện nay, theo Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi), chung cư xây dựng xong móng mới được bán, hoặc đất nền đã xây xong cơ sở hạ tầng và móng mới được bán, cho nên một số chủ đầu tư đành chấp nhận xây xong toàn bộ dự án rồi mới bán để giảm bớt gánh nặng, nhưng chắc chắn hiệu quả dòng tiền sẽ thấp. Phí bảo lãnh BĐS phù hợp xu thế, giúp lành mạnh hóa thị trường, nhưng cần sự linh hoạt xử lý, nhất là đối với các dự án sắp hoàn thành vì thông thường các nhà đầu tư đã dùng chính dự án đang triển khai để vay vốn đầu tư xây dựng, nếu thêm phí bảo lãnh này, liệu có hợp lý?
Hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng, đang có độ “vênh” giữa các quy định trong việc thực hiện hoạt động bảo lãnh cho chủ đầu tư BĐS để bán, cho thuê - mua nhà hình thành trong tương lai. Đơn cử, Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) quy định chỉ được bán nhà khi đã có bảo lãnh của NH, nhưng Thông tư 07 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), lại quy định NH chỉ được bảo lãnh sau khi có hợp đồng mua bán nhà. Lý giải điều này, Vụ trưởng Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) Nguyễn Tiến Đông cho rằng, cần có cách hiểu đúng hơn về trình tự. Khi thiết kế thông tư, NH đã có nghiên cứu kỹ Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi). Nhưng khi bảo lãnh cho dự án, tức là các NH triển khai nghiệp vụ bảo lãnh và phải căn cứ theo thông tư. Do đó, các NH chỉ bảo lãnh sau khi chủ đầu tư ký hợp đồng với khách hàng. Dựa vào từng quy định, điều khoản trong hợp đồng, NH mới có thể xem xét bảo lãnh vì họ cần bảo lãnh một cách chi tiết, cụ thể, theo từng phần của hợp đồng (về thời gian, tiến độ giao nhà...), chứ không thể ký bảo lãnh chung chung. Liên quan mức phí bảo lãnh hiện nay, mỗi NH quy định một mức khác nhau (1 đến 2%, thậm chí 3%,...), đại diện NHNN cho biết, sẽ không có mức trần và mức sàn đối với phí bảo lãnh, mà do các NH tự thỏa thuận và quyết định dựa trên đánh giá uy tín của chủ đầu tư để đưa ra mức phí phù hợp.
2. Báo Công an nhân dân có bài: Dự thảo Nghị định 171: Nhiều mức phạt tăng cao chưa hợp lý. Bài báo phản ánh: Ngày 21/9, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã tổ chức hội nghị lấy ý kiến đối với dự thảo thay thế Nghị định 171 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt khu vực phía Bắc.
Nhiều ý kiến của đại biểu đến từ các địa phương và các Bộ, ngành cho rằng, cần tăng mức chế tài xử phạt vi phạm ATGT để đủ sức răn đe, từ đó kéo giảm TNGT. Tuy nhiên, bên cạnh đó, một số lãnh đạo Phòng Cảnh sát giao thông các tỉnh, thành cho rằng, dự thảo nghị định sửa đổi có nhiều mức phạt tăng cao chưa hợp lý. Ngoài đề nghị điều chỉnh mức xử phạt, nhiều ý kiến còn đề xuất áp dụng tịch thu biển số xe quá tải vì có tình trạng lái xe vi phạm đã chống đối bằng cách bỏ xe, không trình giấy tờ, gây khó khăn cho Cảnh sát giao thông. Ông Thân Văn Thanh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cũng nhận xét, mức phạt cần phải cân nhắc khả năng chi trả của dân cư, cả người dân nông thôn và thành thị và có tính răn đe, chứ không nên tăng quá mức vượt khả năng nộp phạt của người dân. "Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đã qua 16 lần sửa đổi từ năm 1995, cho thấy có nhiều lần quy định không sát với thực tế. Lần này chúng ta phải đánh giá toàn diện và quy định phù hợp để có thể áp dụng lâu dài", ông Thân Văn Thanh nói.
3. Thời báo Kinh tế Sài Gòn có bài: Cần luật hóa việc bêu tên. Bài báo phản ánh: Bêu tên doanh nghiệp vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng dường như là cách tiếp cận mới mà các cơ quan công quyền ưa thích sử dụng trong thời gian gần đây. Thực tế, một số doanh nghiệp đã bị cơ quan thuế bêu tên nhầm, họ đã khiếu nại, và nhận được đính chính từ phía cơ quan nhà nước. Lẽ ra, việc bị bêu nhầm có thể tránh được nếu có quy trình, thủ tục công bố danh tính chặt chẽ do pháp luật quy định (ví dụ quy định cơ chế tham vấn trước với các doanh nghiệp bị cáo buộc nợ thuế). Nạn nhân của sự nhầm lẫn cũng cần được bồi thường thỏa đáng chứ không chỉ dừng lại ở lời xin lỗi từ cơ quan nhà nước.
Trong một mối liên hệ khác, hiện Bộ Tư pháp đang xây dựng dự thảo Luật Tiếp cận thông tin nhưng dự thảo này chưa có quy định rõ về việc liệu các thông tin liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân có thuộc đối tượng phải được công bố công khai hoặc thuộc đối tượng cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân, tổ chức hay không.
4. Báo Tiền phong đưa tin: Sẽ phạt tiền doanh nghiệp để đường hỏng, gây ùn tắc. Bài báo phản ánh: Bộ GTVT vừa chủ động đưa ra các giải pháp xử lý doanh nghiệp (DN) hạ tầng để đường hỏng, mất an toàn giao thông, gây ùn tắc khi thu phí. Nhiều người cho đây là bước tiến dài về chính sách, nhưng chế tài chưa khả thi, thậm chí tạo kẽ hở cho tiêu cực.
Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam, đánh giá, việc bổ sung hai hành vi vi phạm nêu trên là bước tiến dài về chính sách, thể hiện trách nhiệm, sự “sòng phẳng” của ngành GTVT với xã hội, với người phải trả phí đường bộ. Tuy nhiên, ông Thanh lo lắng về tính khả thi của các quy định này. Ông Thanh cho rằng, cần phải lượng hóa quy định xử phạt hành vi này như: quy định diện tích mặt đường hỏng, độ sâu của vết lún, thời gian sửa đường từ khi có phản ánh. Ông Thanh cũng đề nghị quy định cụ thể về vai trò giám sát, cách thức để người dân báo tin, khiếu nại khi đường hỏng.
Về điều khoản xử phạt hành vi để gây ra ùn tắc tại trạm thu phí, ông Thanh và nhiều lái xe mà PV Tiền Phong khảo sát đều cho rằng, mức phạt 30-70 triệu đồng và dừng thu phí đủ sức răn đe. Tuy nhiên, vì dự thảo chỉ quy định chung chung về cách thức xác định “gây ùn tắc kéo dài” nên khó khả thi. Ông Thanh cho rằng, Bộ GTVT cần có cách thức xác định rõ thời gian bao lâu, dòng xe kéo dài như thế nào được coi là ùn tắc kéo dài để xử lý. Ông Thanh cũng đề nghị ban hành cơ chế để người dân phản ánh ùn tắc để cơ quan chức năng xử lý.
III- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Tuổi trẻ online đưa tin: Kiến nghị gỡ vướng cấp giấy chứng nhận nhà đất. Đó là các trường hợp người mua nhà tại dự án phát triển nhà ở đã hoàn thành các nghĩa vụ với chủ đầu tư và nhận bàn giao nhà ở nhưng chủ đầu tư đang thế chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở tại các tổ chức tín dụng.
UBND TP.HCM vừa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các bộ, ngành liên quan hướng dẫn giải quyết cấp giấy chứng nhận (GCN) cho người mua nhà hợp pháp trong trường hợp này.
Cụ thể, sẽ cấp GCN cho người mua nhà đã hoàn thành các nghĩa vụ với chủ đầu tư, ngân hàng sẽ đại diện cho chủ đầu tư thu hồi số tiền mà người mua còn giữ lại để chờ khi nhận được GCN sẽ trả hết theo hợp đồng; cấp GCN cho chủ đầu tư đối với phần tài sản còn lại thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư để thay thế tài sản thế chấp (GCN quyền sử dụng đất...) mà ngân hàng đang lưu giữ.
2. Báo Tuổi trẻ online đưa tin: Ngày 21-9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết Việt Nam đang xác minh thông tin Trung Quốc xây dựng trái phép đường băng thứ ba ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Trước đó, theo Đài CNN, các bức ảnh chụp từ vệ tinh ngày 8-9 do Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) công bố cho thấy Trung Quốc cải tạo một khu đất hình chữ nhất có bức tường dài 3.000m, tương tự các đường băng Trung Quốc đã xây dựng trên bãi đá Chữ Thập và đá Xu Bi.
3. Báo Tiền phong đưa tin:
- Ngày 21/9, ông Phạm Thành Nam, Tham tán Công sứ, Đại sứ quán Việt Nam tại Thái Lan, đã gặp Thiếu tướng Apichart Suribunya, Cục trưởng Cục Đối ngoại Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan, Tư lệnh Interpol Thái Lan, để trao đổi về vụ một số tàu cá của tỉnh Kiên Giang, Việt Nam bị tàu Thái Lan sử dụng vũ khí tấn công khiến một ngư dân Việt Nam thiệt mạng và hai ngư dân khác bị thương. Tại cuộc gặp, ông Phạm Thành Nam nêu quan ngại sâu sắc về vụ việc, phản đối phía Thái Lan đã sử dụng vũ lực, vi phạm luật pháp quốc tế; đề nghị Thái Lan sớm tiến hành điều tra, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm khắc những cá nhân liên quan, thông báo cho phía Việt Nam và bảo đảm không để xảy ra những vụ việc tương tự trong tương lai.
- Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg ngày 21/9 tuyên bố Nga vẫn đang cấp các loại vũ khí cho lực lượng ly khai để chiến đấu chống Chính phủ Ukraine bất chấp một thỏa thuận ngừng bắn mới ở miền Đông nước này.
- Các quan chức Mỹ cho biết Nga ngày 21/9 đã điều động 28 máy bay chiến đấu đến Syria, qua đó xác nhận động thái mới nhất của Nga trong việc tăng cường sự hiện diện quân sự tại quốc gia Trung Đông này. Một trong các quan chức yêu cầu giấu tên trên cho biết “có 28 chiến đấu cơ và máy bay ném bom” tại một sân bay ở tỉnh Latakia, miền Tây Syria.
- Tờ Tiêu điểm của Đức ngày 21/9 đưa tin quân đội Mỹ và Đức đã bắt đầu các hoạt động lắp đặt hệ thống bom nguyên tử của Mỹ tại căn cứ không quân Buechel ở bang Rheinland-Pfalz của Đức. Dự kiến sẽ có 20 quả bom B61-12, loại bom nguyên tử chiến thuật thế hệ mới của Mỹ, được lắp đặt tại căn cứ Buechel.
- Một vụ tấn công bằng súng cối xảy ra hôm 20/9 nhằm vào Đại sứ quán Nga tại thủ đô Damascus của Syria. Theo Bộ Ngoại giao Liên bang Nga, vụ tấn công do lực lượng chiến binh chống chính quyền Tổng thống Basahar al-Assad chủ mưu.
- Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cho biết vào hồi 17 giờ 36 phút (GMT) ngày 21/9 đã xảy ra một trận động đất mạnh 6,5 độ Richter làm rung chuyển khu vực cách thành phố Illapel, miền Trung Chile, khoảng 63km về phía Tây Nam.