Trong buổi sáng ngày 14/4/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Hà Nội mới phản ánh: Hôm qua (13-4), lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UB TVQH) cho ý kiến dự thảo Luật Viên chức và đã có nhiều tranh cãi về tính minh bạch trong quy định nhiệm vụ, quyền lợi giữa cán bộ công chức (CBCC) cơ quan công quyền và viên chức làm việc trong đơn vị sự nghiệp công.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận (cơ quan thẩm tra dự án này), Luật Viên chức là dự án luật rất quan trọng, tác động trực tiếp đến hơn 1,6 triệu viên chức. Tuy nhiên, nhiều quy định của dự thảo luật mới được xây dựng trên cơ sở mô phỏng những quy định tương ứng của Luật CBCC từ quy trình tuyển dụng, việc quản lý, sử dụng cũng như quyền, nghĩa vụ, chế độ chính sách…
Liên quan đến quy định viên chức được hoạt động nghề nghiệp ngoài thời gian làm việc quy định trong hợp đồng làm việc; được ký hợp đồng vụ việc với các cơ quan, tổ chức khác mà pháp luật không cấm; được tham gia góp vốn, thành lập công ty TNHH… nhiều đại biểu cũng tỏ ý băn khoăn. Để giải quyết tình trạng viên chức bớt giờ làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của QH Trương Thị Mai đề nghị Ban soạn thảo quy định làm thêm ở mức độ nào cho bảo đảm chất lượng, vì thực tế giám sát cho thấy có giảng viên ĐH dạy đến 1.000 giờ/năm. Trưởng ban Dân nguyện của QH, ông Trần Thế Vượng cảnh báo, nếu không làm rõ được vấn đề trên, rất có thể khi Luật Viên chức được ban hành, một bộ phận không nhỏ CBCC nhà nước sẽ rời bộ máy công quyền tìm việc ở các đơn vị sự nghiệp công có thu để cải thiện thu nhập, mức sống.
Gồm 8 chương, 70 điều, dự thảo Luật Viên chức dự kiến sẽ được trình QH xem xét thông qua trong năm 2010 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2012. Trong đó có điểm đột phá duy nhất so với cách thức quản lý hiện nay, đó là những viên chức tuyển dụng trước ngày 1-7-2003 (khoảng 1,2 triệu viên chức) mặc nhiên được chuyển tiếp sang chế độ hợp đồng làm việc không xác định thời hạn mà không phải ký hợp đồng lại.
2. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa yêu cầu Tổ công tác chuyên trách cải cách thủ tục hành chính (TTHC) của Thủ tướng, trước ngày 30-5, phải có ý kiến nhận xét phản hồi về kết quả rà soát TTHC của các bộ, ngành địa phương; tổng hợp, báo cáo Thủ tướng xem xét, phê bình những bộ, ngành, địa phương có kết quả rà soát không đạt chỉ tiêu được giao, không bảo đảm chất lượng, báo cáo thiếu trung thực…
Các bộ, ngành có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với Tổ công tác chuyên trách trong quá trình nghiên cứu, tham vấn các TTHC thuộc phạm vi chức năng quản lý của bộ, ngành; tổ chức nghiên cứu, tiếp thu các phương án đơn giản hóa TTHC do Tổ công tác chuyên trách đề xuất trên tinh thần tạo điều kiện thuận lợi, đơn giản nhất cho người dân và doanh nghiệp, cắt giảm tối đa chi phí tuân thủ TTHC nhưng vẫn bảo đảm được mục tiêu quản lý của Nhà nước.
3. Báo Hà Nội mới phản ánh: Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã nhấn mạnh như vậy tại buổi công bố Báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á 2009 diễn ra sáng 13/4.
Nhờ các giải pháp chính sách kịp thời và mạnh mẽ, Việt Nam đã vượt qua suy thoái kinh tế toàn cầu năm 2009 và dự kiến sẽ tăng trưởng cao hơn vào năm 2010 và 2011. Tuy nhiên, các biện pháp kích thích kinh tế cũng tạo nên sức ép lạm phát và phá giá tiền tệ. Vì thế, Báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á 2009, ấn phẩm hàng năm của ADB chuyên dự báo các xu hướng kinh tế tại Châu Á-được công bố hôm nay cho rằng, Việt Nam cần có các biện pháp tập trung ổn định kinh tế vĩ mô hơn là tăng trưởng nhanh, đồng thời cải thiện hiệu quả nền kinh tế nhằm bảo đảm tăng trưởng bền vững với tư cách là một nước có thu nhập trung bình.
Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của ổn định kinh tế vĩ mô. Bởi điều này sẽ tạo ra niềm tin cho các nhà đầu tư và đây sẽ là yếu tố chính giúp Việt Nam thu hút lượng đầu tư nước ngoài lớn và bảo đảm mức thặng dư tài khoản vốn cao hơn thâm hụt tài khoản vãng lai và qua đó làm tăng dự trữ ngoại tệ. Trong quá trình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội mới giai đoạn 2011-2015 với tư cách là nước có thu nhập trung bình, việc tập trung tăng cường hiệu quả sẽ giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.
Theo ông Ayumi Konishi, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam, nếu hiệu quả của nền kinh tế Việt Nam không được cải thiện thì các nỗ lực nhằm đạt tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao hơn chắc chắn sẽ dẫn đến sự quay trở lại của lạm phát cao và tâm lý lo ngại lạm phát của người dân sẽ tạo sức ép đối với đồng nội tệ Việt Nam. “Lạm phát sẽ làm cho người nghèo phải gánh chịu hậu quả nhiều nhất và những kỳ vọng về phá giá sẽ không khích lệ được luồng đầu tư trực tiếp nước ngoài vốn là động lực của tăng trưởng kinh tế nhanh” - Ông Konishi cho biết thêm.
Báo cáo cũng khen ngợi sự điều hành kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong khủng hoảng kinh tế toàn cầu và tỷ lệ tăng trưởng 5,3% năm 2009. Với chính sách tài khóa thắt chặt nhằm đạt mục tiêu hạn chế thâm hụt tài khóa 8,3% GDP và chính sách tiền tệ thắt chặt với mục tiêu tăng trưởng tín dụng 25% năm nay, tăng trưởng GDP dự kiến đạt tương ứng 6,5% và 6,8% vào năm 2010 và 2011. Trong khi đó, lạm phát trung bình dự kiến tăng tương ứng 10% và 8% năm 2010 và 2011.
4. Báo Lao động phản ánh: Hôm nay (14.4, tức 1.3 âm lịch), Bộ VHTTDL, UBND tỉnh Phú Thọ và BTC Giỗ tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng 2010 chính thức khai mạc lễ hội đền Hùng gắn với khai mạc Ngày hội văn hóa thể thao du lịch các tỉnh Đông Bắc lần thứ 7.Lễ hội năm nay có 9 tỉnh tham gia và cùng tham gia chương trình phối hợp du lịch liên tỉnh. Nội dung lễ hội gồm: Rước kiệu, diễu hành trên các tuyến đường của TP.Việt Trì (Phú Thọ).
Lễ khai mạc lễ hội đền Hùng năm nay có chủ đề “Linh thiêng đất cội nguồn” do các nghệ sĩ diễn viên, nghệ nhân dân gian chuyên và không chuyên của tỉnh Phú Thọ và 8 tỉnh tham gia. Ngoài ra, trong khuôn khổ lễ hội còn có các hoạt động văn hóa thể thao khác như các chương trình biểu diễn nghệ thuật, triển lãm ảnh tư liệu ngoài trời, triển lãm sách, bắn pháo hoa, múa võ... Lễ hội kéo dài đến ngày 10.3 âm lịch. Dự kiến lễ hội năm nay thu hút khoảng 5 triệu lượt người tham quan và dâng hương.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Hà Nội mới phản ánh: Ngày 13-4, Chủ tịch HĐND TP, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội Ngô Thị Doãn Thanh đã chủ trì hội nghị lấy ý kiến đóng góp vào dự án Luật Thủ đô.
Theo bản dự thảo mới nhất về Luật Thủ đô do Bộ Tư pháp trình bày, dự thảo lần này đã bổ sung nhiều quy định theo hướng "giao quyền cho Hà Nội nhưng phải giám sát". Cụ thể, HĐND TP được quy định mức thu phí trong khu vực nội đô cao hơn nhưng không quá 3 lần so với mức thu áp dụng chung cho cả nước trong các lĩnh vực môi trường, xây dựng, giao thông. Nhưng chế độ chi và quản lý các khoản thu phải thực hiện theo quy định của pháp luật. Nhằm quản lý đất đai hiệu quả, sẽ chỉ có 1 văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất và duy trì ở cấp TP trong tương lai thay vì 2 cấp TP và quận, huyện như hiện nay. Để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước ở Thủ đô, chính quyền Thủ đô được phép thành lập thêm một số cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP. Biên chế của các cơ quan này sẽ do Bộ Nội vụ cho ý kiến và phải được Thủ tướng Chính phủ quyết định.
Về quy định Thủ đô được giữ lại tối thiểu 50% các khoản thu phân chia giữa ngân sách TƯ và ngân sách TP, mặc dù nội dung này không được Bộ Tài chính đồng tình nhưng Bộ Tư pháp vẫn bảo lưu quan điểm. Theo ông Lê Thành Long - Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Bộ Tư pháp, tỷ lệ phân chia tối thiểu này bao gồm cả thuế thu nhập doanh nghiệp (DN) đơn vị hạch toán toàn ngành.
Trên thực tế, hiện nay có 6 DN hạch toán toàn ngành có trụ sở tại Hà Nội nhưng chỉ có 1 đơn vị là Tổng Công ty Viễn thông Quân đội Viettel đang được điều tiết thuế thu nhập DN cho ngân sách Thủ đô, còn 3 ngân hàng thương mại của nhà nước, bưu điện và điện lực thì chưa được điều tiết thuế thu nhập DN cho ngân sách Thủ đô. Do vậy, việc điều tiết cho ngân sách Thủ đô khoản thuế thu nhập của 5 đơn vị hạch toán toàn ngành có trụ sở ở Hà Nội nêu trên và các đơn vị khác trong tương lai là cần thiết và bảo đảm sự công bằng giữa các DN nhà nước. Phần tăng thu ngân sách từ nguồn này chủ yếu để hỗ trợ đầu tư, xây dựng, bảo dưỡng cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho các huyện, thị xã, vùng nông thôn của Thủ đô.
Các đại biểu QH Hà Nội đều cơ bản nhất trí với các điểm mới của Dự thảo Luật Thủ đô. Riêng với đề xuất chỉ duy trì một văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất và duy trì ở cấp TP trong tương lai thay vì 2 cấp TP và quận, huyện như hiện nay, còn có ý kiến khác nhau. Bà Nguyễn Thị Tuyến - Phó ban Thường trực Ban Tuyên giáo Thành ủy, đề nghị bỏ quy định này. Theo bà Tuyến, người dân Hà Nội mong muốn việc đăng ký hộ khẩu, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chứng minh nhân dân phải rút ngắn quy trình lại. Nếu trong tương lai, sẽ chỉ còn một văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thì cán bộ sẽ không làm xuể việc, dân sẽ gặp khó khăn nhiều hơn.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ngày 13-4, tin từ Công an huyện Thanh Trì (Hà Nội) cho biết xác chết phát hiện trưa 12-4 tại bờ sông Hồng (xã Yên Mỹ, huyện Thanh Trì) được xác định là ông Nguyễn Minh Hải - Trưởng Văn phòng công chứng Việt Tín.
Theo người nhà nạn nhân, ông Hải rời khỏi nhà sáng 9-4 và nói với gia đình chiều cùng ngày làm việc với Sở Tư pháp TP Hà Nội. Đến tối hôm đó, một đồng nghiệp làm cùng văn phòng điện thoại cho nạn nhân thì được biết ông đang gặp một số khó khăn trong công việc. Tiếp đó, khoảng 21 giờ, gia đình ông Hải đã nhận được tin từ số máy điện thoại của ông có nội dung từ biệt và xin lỗi vợ con. Tuy nhiên, người nhà nạn nhân cho rằng nội dung tin nhắn có thể không phải do ông Hải viết.
Báo cũng có bài Bộ Tư pháp "tuýt còi" Bộ Xây dựng. Bài báo phản ánh: Ngày 12-4, Cục Kiểm tra VBQPPL (Bộ Tư pháp) đã có văn bản góp ý Công văn 03 và Thông tư 04/2006 của Bộ Xây dựng hướng dẫn thực hiện quy chế khu đô thị mới. Cụ thể, Công văn 03 hướng dẫn: “Thời điểm đầu tiên của chủ đầu tư được phép huy động vốn để đầu tư xây dựng nhà ở trong dự án khu đô thị mới (…) là sau khi đã được UBND TP Hà Nội cho phép đầu tư và chủ đầu tư đã giải phóng mặt bằng, bắt đầu triển khai xây dựng hạ tầng kỹ thuật (…). Việc huy động vốn chỉ được phép khi thiết kế nhà ở đã được phê duyệt và công ty chứng minh được khả năng về tài chính để đầu tư xây dựng dự án theo quy định hiện hành và thực hiện khởi công công trình”.
Theo TS Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra VBQPPL, Công văn số 03 dẫn Thông tư 04/2006 làm căn cứ pháp lý nên Cục cũng đã xem xét nội dung thông tư này. Cục phát hiện: Nội dung Thông tư 04 (ban hành tại thời điểm Luật Nhà ở có hiệu lực) có quy định khác với Điều 39 của Luật Nhà ở. Điều 39 Luật Nhà ở quy định: Trường hợp chủ đầu tư huy động vốn từ tiền ứng trước của người có nhu cầu mua hoặc thuê nhà ở thì chỉ được áp dụng trong trường hợp thiết kế nhà ở đã được phê duyệt và đã xây dựng xong phần móng. Trong khi đó, Thông tư 04 lại cho phép chủ đầu tư được huy động vốn từ khi “chủ đầu tư đã giải phóng mặt bằng và bắt đầu triển khai xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật theo giai đoạn đầu tư”.
Ngoài ra, Công văn số 03 cũng dẫn Nghị định 02/2006 của Chính phủ. Cục Kiểm tra VBQPPL cho rằng nghị định trên có hiệu lực thi hành trước thời điểm Luật Nhà ở có hiệu lực. Do vậy, từ thời điểm Luật Nhà ở có hiệu lực, các nội dung của nghị định phải được rà soát để bảo đảm sự phù hợp của các nội dung nghị định với Luật Nhà ở, bãi bỏ các quy định trái với Luật Nhà ở. Cục Kiểm tra VBQPPL đề nghị Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát Nghị định 02, kiểm tra nội dung Công văn số 03, Thông tư số 04 để bảo đảm tính hợp pháp của các văn bản nói trên…
Báo cung có bài Nhà đã kê biên vẫn bán được. Bài báo phản ánh: Cách đây ba năm, TAND quận 6 (TP.HCM) tuyên buộc bà B. phải trả gần 4 tỉ đồng và hơn 23 lượng vàng cho bà N. Sau đó, TAND TP.HCM đã đình chỉ xét xử phúc thẩm do bị đơn kháng cáo nhưng lại không đến tòa. Vì thế án sơ thẩm có hiệu lực. Để thi hành bản án phúc thẩm, tháng 12-2007, Thi hành án (THA ) dân sự quận 6 (nay là Chi cục THA dân sự quận 6) đã có công văn gửi cho đương sự, các cơ quan liên quan ngăn chặn việc chuyển nhượng, cho thuê, cho tặng, thế chấp ba căn nhà liền kề nhau của bà B. Tuy nhiên, chỉ hơn một tháng sau, bà B. đã bán ba căn nhà này cho một người khác mà không gặp bất kỳ khó khăn nào. Đến cuối tháng 2-2008, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất quận 6 xác nhận thay đổi người sử dụng tài sản trên dù biết rằng có việc ngăn chặn.
Vụ việc đang lằng nhằng thì hơn một năm sau, TAND TP.HCM ra quyết định giám đốc thẩm, hủy bỏ hai bản án vì bản án sơ thẩm tính lãi suất nợ quá hạn... Sau khi TAND quận 6 thụ lý lại, bà N. đã có đơn bổ sung yêu cầu tòa tuyên bố hợp đồng mua bán nhà của bà B. vô hiệu. Cạnh đó, bà N. cũng yêu cầu tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời ngăn chặn chuyển dịch dưới bất kỳ hình thức nào đối với ba căn nhà trên.
Sau khi xem xét nội dung sự việc, cuối năm 2009, thẩm phán thụ lý vụ án đã chấp nhận yêu cầu của bà N., ngăn chặn sự chuyển dịch đối với ba căn nhà. Theo thẩm phán này, thật khó hiểu là các cơ quan chức năng vẫn cho lọt cửa chuyển nhượng trong khi đã có công văn ngăn chặn của THA. Ở đây có dấu hiệu cố tình tẩu tán tài sản nên tòa chấp nhận yêu cầu ngăn chặn của nguyên đơn. Bởi nếu người mua nhà của bà B. tiếp tục bán cho người khác thì sẽ gây phức tạp và khó khăn lớn cho việc giải quyết vụ án, thẩm phán kết luận.
Thế nhưng cũng cuối năm 2009, người mua nhà của bà B. đã lại bán nhà cho người khác nhưng không được vì vướng quyết định ngăn chặn mới của tòa. Lập tức, người này đã làm đơn khiếu nại cho rằng quyết định ngăn chặn không đúng. Ngày 26-3 mới đây, chánh án TAND quận 6 đã chấp nhận khiếu nại này mà không đưa ra bất kỳ căn cứ nào cũng như bỏ qua tất cả lý lẽ mà thẩm phán thụ án đã nêu ra như trên. Sau khi tòa hủy biện pháp khẩn cấp tạm thời, bà N. đã làm đơn khiếu nại gửi tới TAND quận 6 nhưng vẫn chưa được giải quyết vì tòa này vừa có chánh án mới, đang trong quá trình bàn giao công việc.
3. Báo Người cao tuổi có bài Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội đề nghị giải quyết theo kiến nghị của Báo NCT. Bài báo phản ánh: Ngày 8-4-2010, Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội ban hành văn bản số 3700/UBTB-12 do Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Hoàng Văn Minh kí gửi đồng chí Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, toàn văn như sau: "Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội nhận được Công văn số 5/CV-BNCT ngày 11-1-2010 của Báo Người cao tuổi phản ánh về sự mâu thuẫn của các cơ quan bảo vệ pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại của ông Trần Văn Hoa, thường trú tại khu phố 5, thị trấn Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Tại bản án dân sự phúc thẩm số 468/2006/DS-PT ngày 18-8-2006 của Tòa án nhân dân tỉnh Bến Tre đã quyết định buộc bà Tô Thị Sáu trả lại 443,9m2 đất và căn nhà xây cho ông Trần Văn Hoa và ông Hoa có trách nhiệm trả cho bà Tô Thị Sáu số tiền 103.096.000 đồng. Đây là bản án phù hợp với quy định của pháp luật, được dư luận xã hội đồng tình và củng cố được niềm tin của nhân dân đối với cơ quan bảo vệ công lí.
Tuy nhiên, ngày 9-7-2007, Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành Công văn số 52/VKSNDTC-V5 yêu cầu hoãn thi hành án 90 ngày. Ngày 8-11-2007, Viện kiểm sát nhân dân tối cao có Công văn số 4028/VKSNDTC-V5 khẳng định không có căn cứ kháng nghị bản án phúc thẩm trên theo thủ tục giám đốc thẩm. Sau khi cơ quan thi hành án huyện Ba Tri tổ chức cưỡng chế và thi hành bản án dân sự phúc thẩm trên thì cơ quan này nhận được Công văn số 432/2009/KN-DS ngày 17-8-2009 của VKSNDTC yêu cầu huỷ bỏ bản án dân sự phúc thẩm. Báo Người cao tuổi đề nghị Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC xem xét, huỷ bỏ nội dung quyết định kháng nghị số 432/2009/KN-DS ngày 17-8-2009 của VKSNDTC vì có nhiều nội dung mâu thuẫn, gây nỗi đau cho gia đình ông Trần Văn Hoa và gây rắc rối cho cơ quan thi hành án dân sự huyện Ba Tri.
Uỷ ban Tư Pháp của Quốc hội gửi tới Đồng chí Công văn của Báo Người cao tuổi. Trân trọng đề nghị đồng chí xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật, trả lời Báo Người cao tuổi, đồng thời thông báo kết quả giải quyết đến Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội.
4. Báo Thanh niên có bài Tưới xăng để chống cưỡng chế thi hành án. Bài báo phản ánh: Ngày 13.4, trong khi Chi cục Thi hành án TP Vũng Tàu (Bà Rịa - Vũng Tàu) tổ chức cưỡng chế căn nhà 41, Trần Phú, P.5 của bà Lê Thúy Vân (người phải thi hành án) để giao cho người được thi hành án thì bà Vân và con trai là Phạm Lê Tấn Phát đã dùng 2 can xăng (khoảng 20 lít) tưới trong nhà và 2 chiếc nệm, rồi dùng bật lửa để đốt. Rất may, lực lượng cưỡng chế đã kịp thời khống chế và ngăn chặn hành vi này của hai mẹ con bà Vân, đồng thời giao đối tượng cho Công an P.5, TP Vũng Tàu xử lý.