I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Tiền phong có bài Làm rõ hơn “sở hữu toàn dân”. Bài báo phản ánh: Bộ luật Dân sự ra đời năm 1995, sửa đổi bổ sung năm 2005. Hai mươi năm qua, cuộc sống đã có rất nhiều thay đổi. Những vấn đề từ thực tế cuộc sống yêu cầu Bộ luật Dân sự phải được sửa đổi.
Điều 172 Bộ luật Dân sự 2005 quy định: “Trên cơ sở chế độ sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân, các hình thức sở hữu bao gồm sở hữu nhà nước, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân, sở hữu chung, sở hữu của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, sở hữu của tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp”.
Dễ thấy quy định trên đây chưa rõ ràng. Thật khó để chỉ ra sự giống nhau - khác nhau giữa “chế độ sở hữu” với “hình thức sở hữu”. Tương tự, cũng thật khó để chỉ ra sự giống nhau - khác nhau giữa “sở hữu toàn dân” với “sở hữu nhà nước”. Nhiều chuyên gia nhận xét: Với quy định như tại Điều 172 Bộ luật Dân sự 2005, rất khó phân định các hình thức sở hữu của tổ chức chính trị, tổ chức xã hội thuộc chế độ sở hữu toàn dân, hay thuộc chế độ sở hữu tập thể? Nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân, vì dân; vậy sao không thống nhất sử dụng thuật ngữ “sở hữu toàn dân” mà phải có thêm khái niệm “sở hữu nhà nước”?
Khi những khái niệm cơ bản chưa được định nghĩa rạch ròi, sẽ rất khó làm rõ các vấn đề tiếp theo. Và khi Bộ luật Dân sự (một trong những bộ luật chung của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật) chưa rõ ràng, sẽ rất khó xây dựng các luật chuyên ngành (như Luật Đất đai, Luật Khoáng sản, Luật Phát triển và bảo vệ rừng, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước…) bảo đảm tính rõ ràng và thống nhất giữa chúng. Người dân hy vọng những khái niệm “chế độ sở hữu”, “hình thức sở hữu”, “sở hữu toàn dân”, “sở hữu nhà nước” sẽ được làm rõ trong đợt sửa đổi Bộ luật Dân sự lần này. Việc sửa đổi trước hết phải phù hợp với Hiến pháp 2013.
Điều 53 Hiến pháp 2013 quy định: “Đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lý là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý”. Từ quy định này, có thể thấy tất cả các tài sản lớn nhất, quý nhất, liên quan mật thiết đến sự sinh tồn của dân tộc Việt Nam đều thuộc sở hữu toàn dân. Vì vậy, làm rõ khái niệm “sở hữu toàn dân” là để bảo vệ quyền sở hữu đối với tài sản của
2. Báo Kinh tế và Đô thị Online có bài Làm gì để giảm án tử hình oan?. Bài báo phản ánh: Hiện nay, trên cả nước nói chung vẫn còn xảy ra tình trạng án oan sai. Đặc biệt, oan sai trong việc áp dụng hình phạt tử hình, nhất là trường hợp đã thi hành án, thì không còn khả năng khắc phục sai lầm. Do vậy, để khắc phục tình trạng án oan sai, trong lần sửa đổi Bộ luật Hình sự (BLHS) lần này, Bộ Tư pháp - cơ quan chủ trì soạn thảo Dự án Luật tiếp tục đưa ra phương án đề xuất hạn chế áp dụng hình phạt tử hình.
Việc nghiên cứu đề xuất hoàn thiện quy định của BLHS về hình phạt tử hình theo hướng tiếp tục hạn chế việc quy định hình phạt tử hình trong BLHS cũng như hạn chế khả năng áp dụng và thi hành hình phạt tử hình trên thực tế nhằm đáp ứng yêu cầu của cải cách tư pháp. Đồng thời, tăng cường bảo vệ quyền con người và quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, đáp ứng yêu cầu của quá trình hội nhập quốc tế và các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
3. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Không để hệ thống pháp luật bị cồng kềnh. Bài báo phản ánh: Đơn giản hóa hình thức văn bản quy phạm pháp luật để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực thi là kỳ vọng được dành cho dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Cho ý kiến về Dự thảo này sau khi được chỉnh lý, tiếp thu theo ý kiến của Quốc hội, chiều qua (9/3), Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, cần sàng lọc, lựa chọn kỹ chủ thể được ban hành và hình thức các văn bản quy phạm pháp luật ngay từ dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới có thể có được hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất và khả thi.
Thẩm quyền BHVBQPPL là một trong những nội dung gây nhiều tranh cãi xung quanh Dự thảo Luật BHVBPL. Trong đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, để bảo đảm chính quyền cấp huyện thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn được giao và phù hợp với đặc điểm của địa phương thì việc giao cho chính quyền cấp này thẩm quyền BHVBQPPL là cần thiết, nhưng phải xác định rõ cơ quan có thẩm quyền ban hành và hình thức ban hành văn bản; đồng thời quy định chặt chẽ về phạm vi, điều kiện, quy trình ban hành nhằm khắc phục hạn chế hiện nay là cấp chính quyền này ban hành nhiều văn bản nhưng nội dung lại sao chép lại văn bản của cấp trên, ít chứa quy định mới.
Nhưng đối với thẩm quyền ban hành VBQPPL của cấp xã, theo ông Nguyễn Doãn Khánh, đây là cấp cơ sở có trách nhiệm triển khai thực hiện pháp luật, do đó, không nên giao cho cấp này thẩm quyền BHVBQPPL.
Hơn nữa, nếu tiếp tục giữ thẩm quyền BHVBQPPL của cấp xã như hiện nay thì càng làm cho hệ thống pháp luật tiếp tục phức tạp, nhiều tầng nấc, khó kiểm soát từ phía các cơ quan nhà nước cấp trên; ảnh hưởng đến sự quản lý, điều hành thông suốt từ Trung ương đến cơ sở.
Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị không quy định thẩm quyền BHVBQPPL của cấp xã. Trường hợp chấp nhận thì quy định giao cho cấp xã BHVBPL nhưng cần rà soát kỹ loại văn bản mà chính quyền cấp xã trực tiếp ban hành.
Trước những bất cập của hệ thống VBQPPL liên tịch, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị rà soát để hạn chế bớt VBQPPL liên tịch ngay trong Dự thảo Luật này. Và sau khi tiếp thu ý kiến của Đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị không qui định hình thức VBQPPL liên tịch và không nên giao cho Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC ban hành thông tư vì chức năng chính của các cơ quan tư pháp là áp dụng pháp luật trong hoạt động tố tụng.
4. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Nên kéo dài thời hạn cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Bài báo phản ánh: Theo quy định của Luật Lý lịch tư pháp (LLTP) thì thời hạn cấp Phiếu LLTP không quá 10 ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu hợp lệ. Trường hợp người được cấp Phiếu LLTP là công dân Việt Nam đã cư trú ở nhiều nơi hoặc có thời gian cư trú ở nước ngoài, người nước ngoài theo quy định...Trường hợp phải xác minh về điều kiện đương nhiên được xóa án tích thì thời hạn không quá 15 ngày.
Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều địa phương, 15 ngày cho những trường hợp phức tạp như trên là không đủ. Giám đốc Sở Tư pháp Quảng Ngãi Bùi Thị Lệ Thủy cho biết, việc tra cứu thông tin LLTP về án tích có trước ngày 01/7/2010 để cấp Phiếu LLTP được thực hiện tại cơ sở dữ liệu của ngành Công an theo quy định tại Khoản 1 Điều 24 Nghị định số 111/2010/NĐ-CP ngày 23/11/2010.
Vì vậy, để có được kết quả xác minh và cấp Phiếu LLTP cho công dân, Sở Tư pháp vẫn phải phụ thuộc vào thời gian tra cứu, xác minh và trả lời kết quả của cơ quan Công an. Với thời hạn quy định của Luật, chỉ bảo đảm giải quyết đối với những hồ sơ đơn giản, còn những trường hợp cần phải tra cứu hồ sơ của Cục Hồ sơ nghiệp vụ Cảnh sát thuộc Bộ Công an. Trường hợp đặc biệt cần phải liên hệ Tòa án và chính quyền địa phương để xác minh cụ thể, hầu hết các hồ sơ phải trên 35 ngày mới có kết quả xác minh.
Giám đốc Sở Tư pháp Đà Nẵng Nguyễn Bá Sơn chung phản ánh: Hiện nay số người địa phương khác đến Đà Nẵng sinh sống rất nhiều, quá trình cấp Phiếu LLTP phải xác minh ở nhiều địa phương khác nhau. Thậm chí có nhiều trường hợp đã sinh sống ở nước ngoài nên thực tế chỉ 15 ngày phải trả kết quả là không đủ cho ngành Công an tiến hành các thủ tục xác minh. Do vậy, ông Sơn đề nghị với các hồ sơ nói trên nên cho phép Tư pháp được chuyển thẳng đến Cục Hồ sơ nghiệp vụ, Bộ Công an để rút ngắn thời gian trả kết quả cho công dân.Với thời hạn luật định (15 ngày) nhiều địa phương cũng cho rằng quá ngắn và đây cũng là một trong những nguyên nhân gây chậm trả Phiếu LLTP cho người dân.
Có ý kiến đề nghị sửa đổi Luật LLTP cần cho phép kéo dài thời hạn xác minh đối với những trường hợp phức tạp đã sinh sống ở nhiều địa phương hay ở nước ngoài. Tuy nhiên, ý kiến ngược lại thì cho rằng kéo dài thời hạn sẽ là “thụt lùi” trong bối cảnh cải cách hành chính hiện nay. Quan trọng không phải là kéo dài thời hạn mà cần đảm bảo sự thông suốt trong việc cung cấp thông tin giữa các cơ quan chức năng cũng như rút ngắn và đơn giản các thủ tục hành chính.
II- MỤC THÔNG TIN VỀ PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. Báo Thanh niên Online có bài Bị lừa sinh con cho người nước ngoài: Luật pháp VN có lỗ hổng. Bài báo phản ánh: Theo một số luật sư, quy định của VN còn chưa chặt chẽ, khiến cho người mẹ mất con trong bài Bị lừa sinh con cho người nước ngoài (đăng trên Báo Thanh Niên ngày 9.3) không biết phải kêu ở đâu?
Theo quy định của VN, trẻ em sinh ở VN có yếu tố nước ngoài (có cha là người nước ngoài) phải làm khai sinh ở Sở Tư pháp, trên đó ghi quốc tịch theo cha hoặc mẹ. Mặt khác, theo quy định hiện hành thì con ngoại hôn (ngoài giá thú) phải làm khai sinh ở xã, phường, sau đó người có quốc tịch nước ngoài phải làm thủ tục nhận con ngoài giá thú tại Sở Tư pháp và làm thủ tục bổ sung tên cha vào khai sinh em bé. Khi có tất cả giấy tờ đó cùng với giấy tờ ưng thuận của người mẹ và có visa xuất cảnh do Cục Quản lý xuất nhập cảnh cấp thì mới được phép mang em bé xuất cảnh.
Quy định có vẻ chặt chẽ, nhưng theo luật sư Hà Hải (Đoàn luật sư TP.HCM) thì vẫn còn kẽ hở. Ở các nước, giấy chứng sinh của một quốc gia đồng thời là giấy khai sinh hoặc giấy chứng sinh chỉ có giá trị cho các cơ quan hành chính của quốc gia đó cấp giấy khai sinh mà thôi. Ở nước ta không có quy định cụ thể nên giấy chứng sinh này được dùng để cấp khai sinh cho trẻ ở cơ quan lãnh sự mà không có cơ quan nào của VN quản lý vấn đề này. Các cơ quan lãnh sự về bản chất cấp khai sinh, hộ chiếu không sai. Thế nhưng, đó là lỗ hổng khiến những phụ nữ VN ít am hiểu có thể bị mất con hoặc dẫn đến không thống nhất khiến một trẻ có hai khai sinh. Một cái do cơ quan VN cấp, một cái do cơ quan lãnh sự cấp, như trường hợp cô Trần Thị Mai Khoa mà Báo Thanh Niên đề cập.
Đồng quan điểm này, luật sư Nguyễn Thành Công (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng, cần thiết trên mẫu giấy chứng sinh thêm câu “Chỉ có giá trị cho các cơ quan hành chính VN cấp khai sinh cho trẻ”. Sau đó, cha mẹ trẻ tiếp tục đến cơ quan lãnh sự để làm thủ tục tiếp theo. Quy định này để thống nhất trong quản lý nhằm bảo vệ trẻ không bị thay đổi hộ tịch. Ở cấp độ cao hơn, rất cần thiết giữa VN và các quốc gia có điều ước quốc tế quy định giới hạn giá trị pháp lý của giấy chứng sinh do các cơ sở y tế của VN cấp.
2. Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh: Băn khoăn việc gộp chung Giấy phép lái xe “hai trong một”. Cách đây không lâu, Bộ Giao thông Vận tải ban hành Thông tư số 38/2013, theo đó có quy định lộ trình đổi 32 triệu Giấy phép lái xe (GPLX) mô tô và ô tô trên chất liệu giấy sang GPLX thẻ nhựa (vật liệu PET). Tuy nhiên, chủ trương tích hợp cả hai loại giấy phép này vào chung làm một đối với các cá nhân đồng sở hữu ô tô và xe máy lại khiến dư luận bày tỏ không ít băn khoăn. Theo đó cũng không ít ý kiến cho rằng, việc bỏ ra một khoản tiền chỉ để đổi một chiếc bằng lái nhựa đẹp hơn là điều không cần thiết, bởi sau 10 năm vẫn phải làm lại do hết giá trị sử dụng của giấy phép lái ô tô và quy trình, thủ tục cấp đổi tại một số đơn vị quản lý vẫn chưa khiến người dân hài lòng.
III- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin:
- Phát triển thương mại điện tử quốc gia
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quy chế quản lý và thực hiện Chương trình phát triển thương mại điện tử quốc gia.
Quyết định quy định rõ, các nội dung về xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng thương mại điện tử sẽ được hỗ trợ sử dụng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước.
Còn các hoạt động về tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về thương mại điện tử; đào tạo, phát triển nguồn nhân lực thương mại điện tử; phát triển các sản phẩm, giải pháp thương mại điện tử; tư vấn xây dựng kế hoạch ứng dụng thương mại điện tử; hợp tác quốc tế về thương mại điện tử; nâng cao năng lực quản lý và tổ chức hoạt động phát triển thương mại điện tử... được sử dụng nguồn vốn sự nghiệp.
- Nâng cao phẩm chất cán bộ làm công tác quản lý căn cước công dân
Kiên quyết xử lý nghiêm những cán bộ làm công tác quản lý căn cước công dân có thái độ, lời nói, cử chỉ thiếu nghiêm túc hoặc sách nhiễu, gây phiền hà cho cơ quan, tổ chức, cá nhân là một trong những nội dung tại Kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai thi hành Luật Căn cước công dân.
- Phấn đấu 2015 đạt khoảng 20% xã đạt chuẩn nông thôn mới
Mục tiêu của Chương trình công tác năm 2015 của Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến hết năm 2015 cả nước có khoảng 20% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; số tiêu chí bình quân cả nước đạt 11 tiêu chí/xã; tỷ lệ số xã đạt dưới 5 tiêu chí còn dưới 5%.
- Rà soát vướng mắc cần sửa trong xử lý vi phạm hành chính
Thủ tướng Chính phủ vừa có ý kiến chỉ đạo về việc phối hợp giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong thực thi pháp luật xử lý vi phạm hành chính của Quản lý thị trường.
Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan khẩn trương rà soát, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị phương án sửa đổi, bổ sung đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
Đối với những vấn đề quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính chưa rõ, như thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện đối với hành vi vi phạm của tổ chức; vấn đề giao quyền cho cấp phó ban hành các quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm thi hành quyết định xử phạt cũng như các quyết định hành chính khác trong xử phạt vi phạm hành chính, Bộ Tư pháp chủ trì rà soát, tổng hợp, báo cáo Chính phủ xem xét, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích theo thẩm quyền.
- Ý kiến của PTTg Nguyễn Xuân Phúc về đề xuất tăng mức phạt giao thông
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Giao thông vận tải khẩn trương chủ trì, phối hợp với các Bộ: Công an, Tư pháp và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia về quy định xử phạt đối với những hành vi trực tiếp gây tai nạn giao thông và hư hỏng kết cấu hạ tầng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định trước ngày 31/3/2015.
- Đảm bảo tuyệt đối an toàn, an ninh hàng không
Để bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn hàng không trong năm 2015 và các năm tiếp theo, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu toàn ngành Hàng không tiếp tục nâng cao nhận thức về công tác bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn hàng không, siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong giao thông vận tải hàng không; tiếp tục giữ vững an ninh, an toàn hàng không, coi đây là thương hiệu quốc gia và không để xảy ra tai nạn hàng không. Xây dựng ngành hàng không chính quy, hiện đại, chuyên nghiệp, an toàn và hiệu quả.
Bên cạnh đó, rà soát, chấn chỉnh, loại bỏ những yếu tố gây uy hiếp an ninh, an toàn hàng không; xác định rõ trách nhiệm, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu và cấp phó phụ trách, kiên quyết xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra các vụ việc vi phạm, uy hiếp an ninh và an toàn hàng không và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
2. Trang VietnamPlus có bài Australia bị cáo buộc vi phạm hiệp ước chống tra tấn của LHQ. Bài báo phản ánh: Hãng tin Skynews ngày 9/3 dẫn một báo cáo nhân quyền gửi Ủy ban Nhân quyền của Liên hợp quốc cho hay chính sách về người tị nạn của Australia có nhiều mặt vi phạm Hiệp ước chống Tra tấn. Báo cáo này do luật sư, nhà hoạt động nhân quyền, báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về vấn đề tra tấn Juan Mendez chuẩn bị. Báo cáo cho rằng Australia đã vi phạm hiệp ước của Liên hợp quốc với những hành động giam giữ và quyết định độc đoán khác liên quan đến người tị nạn trên biển mà không liên hệ với các luật sư.
3. Báo Nhân dân điện tử đưa tin:
- Solar Impulse 2 (Si2) - chiếc máy bay có người lái đầu tiên chạy bằng năng lượng mặt trời đã cất cánh từ A-bu Đa-bi (Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất) tới Mi-xcát (Ô-man) trong chuyến bay thử nghiệm vòng quanh thế giới.
- Nga tuyên bố, cuộc diễn tập của đội tàu chiến NATO tiến hành ở Biển Đen trong vùng giáp bán đảo Crưm, là tín hiệu báo động và khiêu khích.
- Pháp phát hiện máy bay không người lái bay qua căn cứ hải quân ở TP Xanh Pót, tây nam thủ đô Pa-ri, sau khi xuất hiện gần đại sứ quán Mỹ. Cảnh sát chưa xác định được đối tượng điều khiển máy bay, cũng như động cơ vụ việc.
- Trong một tuần qua, quân đội Ai Cập đã tiêu diệt 70 phiến quân Hồi giáo, trong đó có bảy thành viên nhóm thánh chiến Những người bảo vệ Giê-ru-xalem ở Bán đảo Xi-nai, gồm cả thủ lĩnh nhóm này.
- Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma thừa nhận, Mỹ và I-ran đã thu hẹp đáng kể các bất đồng về chương trình hạt nhân của Tê-hê-ran, nhưng vẫn còn những khoảng cách hai bên cần nỗ lực vượt qua.
- Giới chuyên gia kinh tế nhận định, các quốc gia A-rập có nguy cơ thâm hụt ngân sách ít nhất 122 tỷ USD trong năm nay do tác động của giá dầu giảm.
- Tổng thống Pa-na-ma C.Va-rê-la kêu gọi các quốc gia hai bờ Thái Bình Dương tăng cường trao đổi kinh tế, trong đó thiết lập cơ chế hội nhập tập trung vào tự do thương mại, dịch vụ và tài chính.
- Tổng thống Bra-xin Đ.Rút-xép tuyên bố duy trì chính sách thắt lưng buộc bụng, giảm cả chi tiêu của chính phủ lẫn trợ cấp xã hội; và cho rằng chính sách này sẽ cho kết quả tích cực cuối năm nay.
- Hàng chục nghìn người trên khắp Cô-lôm-bi-a tham gia các cuộc tuần hành phản đối bạo lực và bày tỏ ủng hộ thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài nửa thế kỷ qua ở nước này.
- Ai Cập xác nhận thêm hai trường hợp chết do nhiễm vi-rút cúm A (H5N1), nâng tổng số ca tử vong lên 13 người từ đầu năm nay.