I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
|
1. Báo Đại đoàn kết có bài: Về quyền im lặng của bị cáo. Bài báo phản ánh: Quyền im lặng của bị cáo, một lần nữa, được giới luật và đông đảo công chúng bàn luận sôi nổi. Mối quan tâm của xã hội về chủ đề này được tạo nên bởi nó có liên quan đến việc chống oan, sai trong hoạt động tư pháp và rộng hơn là liên quan đến việc bảo vệ quyền con người và quyền công dân mà Hiến pháp năm 2013 đã rất coi trọng.
Không ai bác bỏ quyền im lặng của bị cáo. Nhưng đã có hai ý kiến trái ngược nhau. Ý kiến cho rằng chưa nên đưa quy định này vào trong Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) mới vì Việt Nam chưa hội tụ đủ các điều kiện để thực hiện. Trình độ, khả năng, điều kiện vật chất, kỹ thuật chưa đảm bảo. Mặt khác dễ sinh tình trạng lợi dụng để cản trở, chống lại hoạt động tư pháp. Nói một cách hình tượng là không nên vẽ đường cho hươu chạy. Ý kiến ngược lại là cần đưa ngay điều này vào trong BLTTHS vì đó là cách phòng, chống một cách chủ động nhất hành vi bức cung, nhục hình dẫn đến oan sai. Sự có mặt của luật sư ngay từ lúc bị can bị khởi tố sẽ đảm bảo cho việc lấy cung của những người tiến hành tố tụng là chân thực.
Việc đưa quy định quyền im lặng của bị cáo vào trong BLTTHS còn có một tác dụng tích cực khác là góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm và năng lực trình độ của cơ quan và cán bộ tiến hành tố tụng. Khi gánh nặng chứng minh tội phạm đặt lên vai cán bộ tiến hành tố tụng thì điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán phải cố gắng gấp bội. Nếu không, họ không thể hoàn thành nhiệm vụ.
Có ý kiến cho rằng cần đưa quyền im lặng của bị cáo vào trong BLTTHS mới là ý kiến có sức thuyết phục. Ý kiến này phù hợp với xu thế tiến bộ của nền pháp luật tiên tiến của thế giới đương đại, phù hợp với công cuộc đấu tranh bảo vệ quyền con người và quyền công dân mà Hiến pháp 2013 đã đề ra.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Pháp luật hình sự - hành chính theo dõi |
2. Báo Nông nghiệp Việt Nam có bài: Thêm tòa, thêm viện, nhưng… Bài báo phản ánh: Tới đây, các ngành Tòa án, Viện Kiểm sát, Tư pháp, Nội vụ và những ngành khác có liên quan, sẽ có rất nhiều việc phải làm. Bởi khi Luật tổ chức TAND và VKSND mới có hiệu lực, thì cơ cấu của hai ngành Tòa án và Viện Kiểm sát sẽ không như trước nữa. Nếu như trước đây, Tòa và Viện được tổ chức theo 3 cấp là huyện, tỉnh và tối cao, thì Luật mới quy định hai cơ quan này được tổ chức theo 4 cấp là huyện, tỉnh, cấp cao và tối cao. Như vậy, TAND cấp cao là một tòa mới. Nói là mới, nhưng sự thực thì chẳng có gì mới cả. Bởi theo nhiệm vụ được giao, TAND cấp cao sẽ gánh vác việc xét xử phúc thẩm các bản án, quyết định sơ thẩm của TAND cấp tỉnh chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị, giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án, quyết định của tòa án thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị. Những nhiệm vụ đó, trước đây là của Tòa phúc thẩm TANDTC. Có khác chăng ở chỗ từ một tòa thuộc TANDTC, nay nó được tách ra thành một tòa án độc lập. Thêm ra một ông chánh án, mấy ông phó chánh án và cả chục ông chánh, phó các tòa hình sự, dân sự, hành chính, lao động. Rồi nào trụ sở, nào cơ quan văn phòng… bên VKS cũng vậy. Lại phải tách ra để có một VKS cùng cấp. Ngân sách lại phải chi thêm một khoản không nhỏ. Điều mà người dân cả nước mong mỏi, đến thành bức xúc, không phải là việc tách tòa hay nhập tòa, lập tòa mới hay để nguyên tòa cũ, mà nằm ở chỗ khác. Đó là chất lượng điều tra, chất lượng kiểm sát và chất lượng xét xử. Đó mới thực sự là linh hồn của một nền tư pháp lành mạnh, trong sạch. Nếu vẫn còn những điều tra viên nện nghi can thật lực để ép cung, bắt những nghi can như Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang hay “7 ông Chấn ở Sóc Trăng”… phải nhận những tội tày đình mà họ không hề gây ra. Vẫn còn những điều tra viên không để cho nghi can kịp sống đến ngày ra tòa như mấy điều tra viên ở Phú Yên, và vẫn còn những điều tra viên ra chợ mua thớt, mua dao về làm… tang vật của vụ án. Nếu nghi can vẫn không được quyền im lặng để chờ luật sư của mình xuất hiện. Nếu nhiều bị can vẫn bị ép phải viết đơn từ chối luật sư. Nếu luật sư vẫn bị cản trở việc tiếp xúc với thân chủ của mình… Và nếu vẫn còn những thẩm phán vô trách nhiệm như Phạm Tuấn Chiêm (nguyên Thẩm phán Tòa phúc thẩm TANDTC, vừa bị khởi tố bị can để điều tra vì đã xử oan Nguyễn Thanh Chấn), không hề ân hận trong việc xử án oan, vì “Cơ quan điều tra kết luận thế nào thì tôi tuyên án như thế”. Nếu vẫn còn những ông thẩm phán ở cả hai cấp tòa dùng những tang vật mua ngoài chợ làm căn cứ để kết án bị cáo, vẫn còn những thẩm phán coi dấu vân tay và dấu máu thu được ở hiện trường, được coi là của hung thủ, nhưng không trùng với dấu vân tay, dấu máu của bị cáo đang bị truy tố trước mặt mình là “sai sót không nghiêm trọng”; vẫn còn những thẩm phán vô tư “buôn” điện thoại trong suốt phiên tòa do mình làm chủ tọa… Thì dù có thêm một cấp tòa chứ thêm mấy cấp tòa nữa, oan vẫn cứ oan, mạng người vẫn bị coi rẻ....
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bồi thường nhà nước, Vụ Pháp luật hình sự - hành chính và Cục Bổ trợ tư pháp theo dõi.
|
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Không chấp hành quyết định của tòa, có thể sẽ bị khởi tố. Bài báo phản ánh: Báo Pháp Luật TP.HCM từng phản ánh chuyện trước đây nhà bà Nguyễn Thị Điệp (xã Tân Phú Trung, Củ Chi, TP.HCM) vẫn thường đi ra ngoài đường lộ bằng một lối đi chung có đoạn ngang nhà bà HTP.
Đến năm 2012, vợ chồng bà P. cắm trụ xi măng, giăng lưới làm hàng rào kiên cố không cho bà Điệp đi nữa. Giữa năm 2014, bà Điệp khởi kiện ra TAND huyện Củ Chi yêu cầu bà P. mở lối đi chung. Sau khi thụ lý, tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là buộc bà P. phải tháo dỡ hàng rào.
Chi cục Thi hành án dân sự (THA) huyện Củ Chi vào cuộc thì bà P. tự nguyện tháo dỡ nhưng nửa tháng sau lại rào lại. Bà Điệp đến hỏi thì Chi cục THA huyện bảo đã thi hành xong, trách nhiệm không còn thuộc cơ quan mình nữa. TAND huyện Củ Chi thì khẳng định quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời vẫn còn hiệu lực, Chi cục THA huyện vẫn phải tiếp tục thi hành theo thẩm quyền. Sau đó, khi cán bộ tòa xuống đo đạc phần tranh chấp lối đi chung thì bị vợ chồng bà P. cản trở.
Nhận xét về vụ việc trên, ông Trần Văn Nhàn (Trưởng phòng Kiểm tra giải quyết khiếu nại, tố cáo Cục THA dân sự TP.HCM) nói: “Theo Điều 118 Luật THA dân sự, nếu bà P. không thực hiện quyết định của tòa thì chấp hành viên ra quyết định phạt tiền và ấn định thời hạn năm ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định phạt tiền để người đó thực nghĩa vụ THA. Hết thời hạn ấn định mà người phải THA không thực hiện nghĩa vụ THA thì chấp hành viên chuyển hồ sơ để cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự”.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Tổng cục Thi hành ánh dân sự kiểm tra thông tin, chỉ đạo xử lý đúng pháp luật. |
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo điện tử Chính phủ có bài: Khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về PPP. Bài báo phản ánh: Ngày 16/12, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Trưởng ban chỉ đạo về PPP đã chủ trì cuộc họp Ban chỉ đạo về PPP, chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện dự thảo trình Chính phủ ban hành Nghị định về đầu tư theo hình thức đối tác công-tư (PPP).
Sau hình thức đầu tư BOT, BTO, BT… (được coi là mô hình PPP truyền thống), đầu tư theo hình thức đối tác công-tư theo Quyết định số 71/2010/QĐ-TTg là hình thức đầu tư PPP hiện đại với việc nhà nước và nhà đầu tư cùng phối hợp thực hiện dự án phát triển kết cấu hạ tầng, cung cấp dịch vụ công trên cơ sở Hợp đồng dự án.
Bộ trưởng Bộ KHĐT Bùi Quang Vinh cho biết, đang có rất nhiều dự án, đối tác có tiềm năng triển khai PPP chờ đợi khung pháp lý này để có cơ sở triển khai trên thực tế. Điển hình nhất gần đây là đề nghị của Văn phòng Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair về một loạt dự án giao thông, xử lý chất thải ở cả khu vực Hà Nội và TP.HCM.
Hiện còn một số vấn đề còn ý kiến khác nhau. Trong đó, vấn đề lĩnh vực đầu tư có đa số nghiêng về phương án nên quy định mở rộng lĩnh vực thu hút theo hình thức PPP đối với các dự án trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, nông thôn, thủy lợi… cũng như các lĩnh vực đang thực hiện xã hội hóa đầu tư như giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường... Trong khi đó, cũng còn ý kiến lo ngại rằng trong điều kiện Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm thực hiện dự án PPP thì cần cân nhắc mở rộng hình thức này theo lộ trình nhất định, đơn cử như từ 3-5 năm sau khi thực hiện thành công 1 số dự án để tránh áp dụng tràn lan, hiệu quả.
Cùng với đó, Chính phủ cũng đang xem xét xây dựng Nghị định về lựa chọn nhà đầu tư, quy định những vấn đề về thủ tục để cùng với Nghị định về PPP (quy định các vấn đề nội dung) đảm bảo hoàn thiện khung pháp lý về triển khai thực hiện dự án đầu tư theo hình thức PPP.
2. Báo điện tử Vietnam.net có bài: Pakistan sốc vì hơn 100 trẻ thiệt mạng vì khủng bố. Bài báo phản ánh: Đã có 130 người chết khi Taliban tấn công vào một trường học tại Pakistan, phần lớn người thiệt mạng là học sinh.
Hãng tin RT cho biết hơn 100 học viên trong trường quân sự của Pakistan tại thành phố Peshawar đã thiệt mạng. Con số thương vong thực tế có thể còn tăng cao vì số người bị thương vẫn gia tăng. Phần lớn học viên trong trường đều khoảng 16 tuổi hoặc nhỏ tuổi hơn.
Khi xảy ra vụ tấn công, có khoảng 500 học viên và giáo viên có mặt tại trường. Quân đội Pakistan cho biết hầu hết người dân thường đã trốn thoát, nhưng nhiều người đã bị các tay sung bắt làm con tin.
3. Báo Vietnam.net có bài: Một năm sóng gió của giáo dục. Bài báo phản ánh: 2014 là năm sóng gió với nhiều thay đổi trong dự kiến lẫn bất ngờ không tính trước của lĩnh vực giáo dục.
- Thông qua đề án “đổi mới chương trình và sách giáo khoa”
Ông Nguyễn Vinh Hiển trả lời con số khái toán cho đề án là 34.275 tỷ đồng, lập tức đề án gây xôn xao dư luận. GS Hoàng Tụy nói "Hy vọng tôi không nghe nhầm", còn TS GiápVăn Dương nói "trận đánh lớn đang vỡ". Bộ trưởng Phạm Vũ Luận sau đó đã giải thích con số này là do sơ xuất trong tính toán. Kế hoạch trình đề án ra Quốc hội vào tháng 5 bị hoãn lại.
Tới phiên họp Quốc hội cuối năm, Bộ trưởng xuất hiện trong ngày 20/11, giải thích "làm sách giáo khoa không vì lợi ích nhóm", “không có chuyện đá bóng, thổi còi”. Sau một số phản biện bày tỏ sự chưa an tâm, Quốc hội đã thông qua đề án với 88,22% đại biểu tán thành.
- Kỳ thi THPT quốc gia
Hai kỳ thi lớn (tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh vào ĐH) diễn ra vào gần thời điểm, dành cho học sinh lớp 12 đã được quyết định “chỉ còn một”. Đó là tinh thần của "kỳ thi THPT quốc gia năm 2015".
Trước khi đi đến kết luận cuối cùng, tranh cãi đã diễn ra tưng bừng. Đáng chú ý nhất vẫn là ý tưởng, nếu phải bỏ một trong hai kỳ thi, thì nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT mà thay vào đó là xét tuyển học bạ. Đến ngày 9/9, Bộ GD-ĐT công bố, sẽ tổ chức kỳ thi này theo các cụm trung ương và địa phương, kèm theo nhiều giải pháp kỹ thuật mới. Quy chế cho kỳ thi này sẽ được chốt vào cuối năm nay.
- Đánh giá học sinh tiểu học bằng nhận xét
2014 cũng là năm ở mảng giáo dục tiểu học có nhiều thay đổi. Đáng lưu ý nhất là Thông tư 30 có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10 về cách đánh giá học sinh. Thay vì cho điểm thường xuyên, nhà trường sẽ cho vào các đợt cuối mỗi kỳ học; các giáo viên tăng cường đánh giá sự tiến bộ của học sinh bằng nhận xét. Để hỗ trợ cho giải pháp này, có nhiều giải pháp đi kèm như cấm lập đội tuyển học sinh giỏi tiểu học, không thi tuyển sinh vào lớp 6…
- Dự thảo mỗi học sinh một máy tính bảng
Ngày 18/8, thông tin từ hội thảo “đề án thí điểm mô hình đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục tiểu học từ lớp 1 đến lớp 3 tại TP.HCM năm học 2014 - 2015” cho thấy, đề án này cần 4.000 tỷ đồng để thực hiện, từ ngân sách thành phố và nguồn xã hội hóa, hơn 330.000học sinh là đối tượng thụ hưởng.
Theo đề án, toàn bộ chương trình SGK hiện tại sẽ được đưa vào SGK theo công nghệ 3D, được cài đặt vào thiết bị máy tính bảng để học sinh và giáo viên sử dụng.
Đã có một số đơn vị kinh doanh đang thực hiện dự án sách giáo khoa điện tử, tuy nhiên đề án đặc biệt này khi "trình làng" lại vấp ngay sự phản ứng của dư luận. Dè dặt nhất là các ý kiến "chỉ nên thí điểm ở diện hẹp", lo lắng hơn là "gánh nặng ngân sách và xã hội hóa đều lớn", dữ dội nhất là những câu hỏi: liệu ứng dụng phương pháp này có thực sự hữu ích hay hiệu quả ngược lại, đối với học sinh ở cấp tiểu học, nguy cơ "ảo hóa" con người,v.v? Cùng hàng loạt câu hỏi khác chưa được giải đáp thỏa đáng, đến nay, đề án vẫn đang dừng lại ở…dự thảo.
- Dạy tiếng Anh tích hợp
TP.HCM triển khai thực hiện đề án “Đổi mới dạy và học các môn toán, khoa học và tiếng Anh theo chuẩn tiên tiến dựa trên phương pháp tích hợp chương trình quốc gia Anh và chương trình Việt Nam”. Đây là chương trình (do công ty EMG trung gian) thay thế cho chương trình tiếng Anh Cambridge đang thực hiện ở một số trường (chương trình do đơn vị CIE trực tiếp thực hiện).
Việc dừng đột ngột này vấp phải sự phản đối của dư luận, về cách làm việc chưa chuyên nghiệp của cơ quan quản lý, cũng như những nghi vấn "làm ăn" phía sau. Sau một thời gian căng thẳng và "tạm ngưng", đến tháng 10/2014, Sở GD-ĐT TP.HCM vẫn tiếp tục thực hiện chương trình này. Chương trình tiếng Anh tích hợp nói trên do Sở GD-ĐT TP.HCM biên soạn, được Hội đồng khoa học của Bộ GD-ĐT thẩm định.
- Hiệu trưởng bị tố cáo đạo văn
Luận án phó tiến sĩ khoa học Toán – Lý của PGS.TS Nguyễn Cảnh Lương, phó Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, bảo vệ năm 1996 bị ‘tố’đã chép lại gần 100% nhiều nội dung trong luận án Phó tiến sĩ Khoa học của PGS.TS Đặng Văn Khải, được bảo vệ trước đó 10 năm (1986).
Bộ GD-ĐT sau đó xác định nội dung tố cáo "đúng một phần", không đủ cơ sở để kết luận ông Nguyễn Cảnh Lương không trung thực và không thu hồi học vị tiến sĩ. Đồng thời, Bộ cũng xem xét sửa đổi, bổ sung Quy chế đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ; quy địnhchặt chẽ trách nhiệm của cơ sở đào tạo, của hội đồng chấm luận văn, luận án vàchế tài xử lý vi phạm đối với hành vi sao chép luận văn, luận án.
- Trường ĐH kiện giáo sư Việt kiều
Không tìm được tiếng nói chung, Trường ĐH Tôn Đức Thắng đã đệ đơn lên tòa án quận 9 (TP.HCM) đề nghị GS Nguyễn Đăng Hưng, đối tác trong hợp đồng lao động có thời hạn từ năm 2012 – 2015, yêu cầu bồi thường chi phí 461 triệu đồng và phải đăng tin xin lỗi, cải chính về một số thông tin GS đưa ra.
Sự việc xoay quanh sự ra đời của Tạp chí Asian PacificJournal of Computational Enginneering (APJCEN), - một ấn phẩm khoa học trực tuyến dạng mở “đón” nhu cầu của những người làm nghiên cứu trong các trường đại học ở VN (cần có nhiều bài báo đăng tải ở tạp chí khoa học quốc tế).
ĐH Tôn Đức Thắng cho rằng Tổng biên tập của tạp chí phải là hiệu trưởng của trường, trong khi quá trình xúc tiến ra tờ báo, theo thông lệ quốc tế - cũng như trong thực tiễn đã xảy ra, thì Tổng biên tập của tạp chí hiện là GS Nguyễn Đăng Hưng. Diễn tiến tiếp theo là tòa án đã đình chỉ giải quyết vụ án dân sự này.
- Cổ đông đòi thay thế hiệu trưởng
Cuộc họp bất thường diễn ra sáng 2/8 đã kéo dài hơn dự kiến và kết thúc vào 5h chiều cùng ngày, 30% các cổ đông tranh luận gay gắt để bãi nhiệm lãnh đạo hiện hành và bầu hội đồng quản trị mới . 98,5% biểu quyết đồng bãi nhiệm ông Trần Văn Tạo (chủ tịch HĐQT), 98,75% biểu quyết bãi nhiệm bà Bùi Trân Phượng (hiệu trưởng Đại học Hoa Sen).
- Hơn 500 học sinh không đến trường trong 3 tháng
Từ năm học 2014-2015, 247 học sinh Trường THCS Hương Bình sáp nhập vào một trong hai trường cùng huyện. Bày tỏ sự phản đối, dù không liên quan gì tới việc sáp nhập, phụ huynh có con em đang theo học tại trường mầm non và tiểu học của xã Hương Bình cũng không cho học sinh tới lớp. Không những thế, người dân còn căng lều, dựng bạt để thể hiện thái độ.
4. Báo Vnexpress có bài: Hàng chục nghìn tỷ đồng nguy cơ bốc hơi nếu giá dầu tiếp tục giảm. Bài báo phản ánh: Giá dầu giảm tác động tích cực đến lạm phát và giảm chi tiêu của các hộ gia đình, tuy nhiên đây lại là mối lo cho ngân sách cũng như tăng trưởng năm tới.
Thị trường dầu thô trải qua hai đợt giảm giá mạnh tính từ khủng hoảng kinh tế 2008-2009 đến nay. Giá lập kỷ lục khoảng 140 USD một thùng vào giữa năm 2008 rồi nhanh chóng rớt xuống sát 40 USD chỉ vài tháng sau đó. Đà giảm hơn 40% từ mức trên 100 USD xuống dưới 60 USD một thùng từ tháng 7 đến nay chưa bằng diễn biến 2008, nhưng cũng thực sự đáng chú ý sau thời gian dài giá dầu chỉ theo xu hướng tăng với hy vọng mong manh kinh tế thế giới đang phục hồi.
Đồng đôla Mỹ tăng giá, căng thẳng chính trị giữa Nga, Mỹ và châu Âu xung quanh vấn đề Ukraina, nguồn cung dồi dào hơn trong khi nhu cầu nhiên liệu chưa phục hồi như dự báo là những tác nhân khiến giá dầu giảm mạnh trong nửa cuối năm nay. Tại Singapore, thị trường nhập khẩu dầu thô chính của Việt Nam, giá một thùng dầu ngày 15/12 đã xuống tới 73 đôla Singapore, tương đương 55,7 đôla Mỹ theo tỷ giá hiện tại, giảm 40% so với cuối năm ngoái - mức giảm mạnh nhất trong vòng 5 năm qua.
5. Báo điện tử Chính phủ có bài: Công điện Thủ tướng: Huy động mọi lực lượng cứu nạn sự cố sập hầm. Bài báo phản ánh: Thủ tướng Chính phủ vừa có công điện yêu cầu khẩn trương cứu nạn sự cố sập hầm thủy điện Đạ Dâng – Đa Chomo làm 11 người bị mắc kẹt.
Công trình thuỷ điện Đạ Dâng-Đa Chomo có tổng công suất 22 MW, sản lượng điện trung bình hằng năm là 109,27 triệu kWh; dự án có tổng mức đầu tư 475,166 tỷ đồng, do Công ty Long Hội làm chủ đầu tư.