I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Hà Nội mới có bài: Xây dựng văn bản quy phạm pháp luật: Hỏi cho có, ban hành cho xong? Bài báo phản ánh: Khảo sát về thực trạng hoạt động phân tích chính sách trong quá trình xây dựng pháp luật ở Việt Nam hiện nay do Viện Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) thực hiện đã đưa ra thông tin thật như đùa: Đối với những luật tác động trực tiếp tới người dân thì việc lấy ý kiến chủ yếu thông qua hội thảo. Vì kinh phí ít nên số buổi hội thảo cũng ít và số người tham gia cũng ít, ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng văn bản.
Nghiên cứu được Viện Khoa học pháp lý thực hiện từ tháng 11-2013 đến 9-2014 với 4 dự án luật (Luật Thuế Bảo vệ môi trường năm 2010, Luật An toàn thực phẩm năm 2010, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 và Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012). Sau khi nắm quy trình chuẩn bị của các bộ, ngành, một số thành viên trong đoàn không khỏi ngạc nhiên vì việc thu thập ý kiến người dân, đối tượng chịu sự tác động "có vấn đề". Theo TS Nguyễn Văn Cương, Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, cả 4 dự luật trên đều tiến hành tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học và đối tượng chịu sự tác động trực tiếp, song chủ yếu là thông qua tọa đàm, hội thảo, rất ít thấy bóng dáng người dân. Kinh phí ít nên số buổi hội thảo cũng khiêm tốn.
Hình thức lấy ý kiến không phong phú, đối tượng được mời lấy ý kiến hẹp nên thực tế cho thấy, các thẩm định, thẩm tra chỉ khẳng định chung chung về tính khả thi của dự án luật mà không đưa ra được bằng chứng, dữ liệu cụ thể minh chứng cho nhận định, đánh giá. Có chính sách tuy đã được thông qua nhưng tính khả thi trong thực tiễn rất thấp, thậm chí là không có. Minh chứng cụ thể là Luật An toàn thực phẩm, việc quy định phân công quản lý nhà nước với ba bộ: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công thương vẫn còn chồng chéo, bất hợp lý. Chính vì vậy, đến nay sau nhiều năm luật có hiệu lực thi hành, song việc triển khai còn gặp nhiều khó khăn. Với Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, việc đơn giản thủ tục để giải quyết một số loại tranh chấp về tiêu dùng là điều lâu nay các "thượng đế" vẫn mong chờ nhưng quy định này vẫn nằm trên giấy…
TS Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) khẳng định, còn nhiều trường hợp tham mưu và ban hành thể chế sai, gây hậu quả các mức khác nhau trong xã hội do khâu chuẩn bị có "điểm nghẽn" như trên. Văn bản quy phạm pháp luật nhưng lại sai luật thường phạm vào một trong 5 "lỗi" cơ bản là: Sai về căn cứ ban hành văn bản; sai về thẩm quyền ban hành văn bản; sai tính hợp hiến, hợp pháp của văn bản; sai về thể thức, kỹ thuật trình bày; sai về thủ tục xây dựng, ban hành, đăng công báo. Có những văn bản mắc hai "lỗi".
Gần đây nhất, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đã yêu cầu Bộ Y tế xem xét lại Thông tư số 19 quy định quản lý thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần và tiền chất dùng làm thuốc ban hành ngày 2-6-2014. Theo TS Lê Hồng Sơn, trong văn bản trên, Bộ Y tế đã tự ý làm thay Chính phủ trong công tác quản lý thuốc. TS Lê Hồng Sơn phân tích, ở khoản 1 Điều 4, khoản 1 Điều 5 của Thông tư số 19 quy định, trước ngày 30-11 hằng năm, các cơ sở có nhu cầu sản xuất, xuất, nhập khẩu thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần, tiền chất dùng làm thuốc gửi văn bản đề nghị về Cục Quản lý dược. Cục Quản lý dược căn cứ tình hình thực tế để ban hành sửa đổi, bổ sung danh sách các cơ sở được phép sản xuất, các doanh nghiệp được phép xuất khẩu, nhập khẩu các loại thuốc trên. Đối chiếu các quy định tại Luật Dược, Nghị định số 79/2006, ngày 9-8-2006 của Chính phủ, việc kinh doanh thuốc "là hoạt động kinh doanh có điều kiện và Chính phủ quy định cụ thể các điều kiện sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu thuốc"... Do đó, việc Bộ Y tế ban hành danh sách là không có cơ sở, không đúng thẩm quyền mà Quốc hội, Chính phủ quy định, có thể làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, tạo cơ chế xin - cho, ảnh hưởng đến quyền tự do kinh doanh và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật và Viện Khoa học pháp lý theo dõi.
2. Báo điện tử Vietnam.net có bài: Đổi chứng minh thư thành thẻ căn cước công dân. Bài báo phản ánh: Các công dân VN từ 14 tuổi sẽ được cấp thẻ căn cước công dân.
Theo luật Căn cước công dân vừa được QH thông qua chiều nay, các công dân VN từ 14 tuổi sẽ được cấp thẻ căn cước công dân. Đây là giấy tờ tùy thân của công dân VN có giá trị chứng minh về căn cước công dân của người được cấp thẻ để thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ VN. Thẻ căn cước sẽ được sử dụng thay cho hộ chiếu trong trường hợp VN và nước ngoài ký kết điều ước hoặc thỏa thuận quốc tế cho phép công dân nước ký kết được sử dụng thẻ căn cước công dân thay cho việc sử dụng hộ chiếu trên lãnh thổ của nhau.
Đột phá lớn nhất của luật đó là xây dựng, quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Cơ sở dữ liệu này là những thông tin được cập nhật và chuẩn hóa từ một số cơ sở dữ liệu chuyên ngành như hộ tịch, cư trú, căn cước công dân, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện và quản lý nhằm mục đích kết nối, chia sẻ, sử dụng chung. Trong Cơ sở dữ liệu có thông tin về nhóm máu của công dân nhưng chỉ được nạp vào bộ thông tin khi công dân yêu cầu cập nhật và xuất trình bản kết luận về xét nghiệm xác định nhóm máu của người đó. Mỗi công dân được cấp một mã số định danh cá nhân riêng, không lặp lại ở người khác.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Cục Kiểm soát thủ tục hành chính theo dõi.
3. Báo Pháp luật Việt Nam điện tử có bài phản ánh: Hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp (28/8/1945 - 28/8/2015), Bộ Tư pháp đã tổ chức phát động Cuộc thi sáng tác biểu trưng của ngành Tư pháp rộng rãi trên toàn quốc.
Sau gần 6 tháng triển khai, Cuộc thi đã thành công tốt đẹp, thu hút sự tham gia, hưởng ứng của nhiều tác giả với 158 tác phẩm dự thi. Trong số các tác phẩm dự thi, Ban Giám khảo đã xem xét, lựa chọn 05 bài dự thi để trao giải. Theo đó, Cuộc thi không có giải Nhất. 01 giải Nhì, trị giá 10 triệu đồng được trao cho tác giả Nguyễn Văn Thu, số 53/3/4 đường số 9, khu phố 12, phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân, thành phố Hồ Chí Minh (mã số 29). Ngoài ra, có 4 Giải khuyến khích, mỗi giải trị giá 5 triệu đồng. Kèm theo mỗi giải thưởng là Giấy chứng nhận đạt giải tại Cuộc thi.
Về vấn đề này, đề xuất Văn phòng Bộ theo dõi.
4. Báo Người đưa tin có bài: VTV sẽ phải xin lỗi vụ Công Phượng? Bài báo phản ánh: Bản tin “Chuyển động 24h” ngày 16/11 vừa qua của VTV đã đăng tải rất nhiều hồ sơ liên quan đến đời tư của Công Phượng như học bạ, giấy khai sinh, hồ sơ nhân khẩu.
Xét trên khía cạnh pháp lý, nhiều ý kiến cho rằng hành động trên của VTV đã vi phạm pháp luật. Theo Luật sư Phạm Hoài Nam phát biểu trên “Đời sống và Pháp luật”, chương trình này vi phạm quyền bí mật đời tư (Điều 38, Bộ luật Dân sự), quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư (Điều 21, Hiếp Pháp sửa đổi 2013). Luật sư Nam cho rằng VTV không phải là cơ quan có thẩm quyền điều tra và công bố thông tin của một cá nhân khi những thông tin này chưa rõ ràng và chưa được kiểm chứng như vậy.
Sở Tư pháp Nghệ An đã chỉ đạo Phòng Tư pháp huyện Đô Lương về xã Mỹ Sơn xác định hồ sơ của cầu thủ này. Theo những kết luận ban đầu, Phòng Tư pháp huyện Đô Lương khẳng định giấy khai sinh gốc của Công Phượng “có giá trị pháp lý” nhằm xác định tuổi thật của cầu thủ xứ Nghệ. Như vậy, nó không “vô giá trị” như “Chuyển động 24h” đã mạnh mẽ kết luận trong phóng sự ngày 16/11.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Hột tịch, quốc tịch, chứng thực theo dõi, báo cáo Lãnh đạo Bộ..
5. Báo Đời sống và Pháp luật online có bài: Bắt khẩn cấp nguyên luật sư lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bài báo phản ánh: Năm 2012, sau khi nghỉ việc, cựu thẩm phán TAND huyện Hớn Quản Trần Minh Tấn mở Văn phòng luật sư Tấn Hùng. Với danh nghĩa là Trưởng văn phòng Luật sư, Tấn ký hợp đồng dịch vụ pháp lý, thu tiền lên đến 240 triệu đồng nhưng không thực hiện công việc đã cam kết cũng không trả lại tiền cho khách hàng.
Chiều 17/11, cơ quan CSĐT Công an huyện Hớn Quản (tỉnh Bình Phước) vừa thực hiện lệnh bắt khẩn cấp Trần Minh Tấn (43 tuổi, ngụ huyện Hớn Quản, Trưởng văn phòng luật sư Tấn Hùng) để điều tra, làm rõ hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Bức xúc trước hành vi của Tấn, các nạn nhân còn gửi đơn tố cáo lên Bộ Tư pháp, Liên đoàn Luật sư Việt Nam. Nhận thấy hành vi của Tấn là đặc biệt nghiêm trọng, các cơ quan này có công văn đề nghị đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước làm rõ, nếu phát hiện sai phạm thì xử lý nghiêm. Trong thời gian này, Ban Chủ nhiệm đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước liên tục triệu tập Tấn đến làm việc nhưng Tấn né tránh, không chịu tiếp xúc giải quyết. Qua hàng loạt công tác xác minh, đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước kiến nghị sở Tư pháp tỉnh Bình Phước ra thông báo chấm dứt hoạt động của Văn phòng luật sư Tấn Hùng.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp theo dõi, kiểm tra thông tin, chỉ đạo xử lý đúng pháp luật.
6. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam có bài: Quốc hội thông qua Luật Hộ tịch: Vẫn giữ giấy khai sinh. Bài báo phản ánh: Chiều 20/11, ngay sau khi thông qua Luật Căn cước công dân, Quốc hội cũng đã biểu quyết thông qua Luật Hộ tịch với 75,65% tỷ lệ số đại biểu Quốc hội tán thành.
Luật Hộ tịch gồm có 7 chương, 77 điều quy định về hộ tịch; quyền, nghĩa vụ, nguyên tắc, thẩm quyền, thủ tục đăng ký hộ tịch; cơ sở dữ liệu hộ tịch và quản lý nhà nước về hộ tịch. Thẩm quyền, thủ tục giải quyết các việc về quốc tịch, nuôi con nuôi được thực hiện theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam, Luật nuôi con nuôi. Luật sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2016. Dự thảo luật vừa được thông qua vẫn giữ quy định về việc cấp giấy khai sinh cho trẻ em khi đăng ký khai sinh; đồng thời, bổ sung quy định nội dung giấy khai sinh và giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định về hình thức của loại giấy này.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực theo dõi.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Đầu tư chứng khoán có bài: Lùi dự án khung pháp lý quỹ hưu trí tự nguyện- Kỳ 1: Thị trường hụt hẫng. Bài báo phản ánh: Các bên liên quan, nhất là các đơn vị cung cấp dịch vụ cho triển khai quỹ hưu trí tự nguyện (HTTN) đang… hụt hẫng sau khi Bộ Tài chính bất ngờ đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho lùi thời hạn trình dự thảo Nghị định về tổ chức và hoạt động quỹ HTTN trong năm 2014 như kế hoạch đã định, đồng thời không cho biết khi nào sẽ trình dự thảo này.
Việc Bộ Tài chính thận trọng trong nghiên cứu mô hình quỹ HTTN là cần thiết, vì đây vẫn còn là vấn đề mới mẻ đối với Việt Nam. Tuy nhiên, nếu chỉ đơn thuần vì lý do này mà chậm ban hành khung pháp lý, thì khó thuyết phục, bởi theo một nghiên cứu của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, mô hình quỹ HTTN được triển khai từ lâu trên thế giới, kể cả các nước lân cận trong khu vực Đông Nam Á, nên có nhiều kinh nghiệm hay cho Việt Nam học hỏi để triển khai.
Việc chậm trễ trong ban hành khung pháp lý triển khai quỹ HTTN đang khiến ngành quản lý quỹ cũng như các đơn vị cung cấp dịch vụ liên quan chậm nhịp lên kế hoạch triển khai các sản phẩm, dịch vụ mới. Bởi vậy, những mong đợi sớm có thêm những tác động tích cực đến góp phần cải thiện an sinh xã hội, cũng như sự phát triển của TTCK sẽ còn phải đợi thêm.
2. Báo Tài chính có bài: TPP: Cơ hội thúc đẩy thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ. Bài báo phản ánh: Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) có tham vọng mở cửa thị trường toàn diện (cắt giảm gần như toàn bộ số thuế quan, trừ một số mặt hàng nhạy cảm), dỡ bỏ các biện pháp hạn chế đầu tư, dịch vụ theo nguyên tắc chọn bỏ, mở cửa thị trường mua sắm công, dịch vụ tài chính... Do đó, tại Hội thảo Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ trước thềm TPP: triển vọng và thách thức, nhiều chuyên gia nhận định, trao đổi thương mại giữa hai nước sẽ được nâng cao hơn nữa.
Khi tham gia TPP, các hàng hóa, sản phẩm của nước ta sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận với thị trường Hoa Kỳ, cũng như thị trường của các nước thành viên khác. Dự báo, nếu TPP được ký kết thì kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ có khả năng tăng lên mức trên 20% tổng kim ngạch xuất khẩu, đưa quốc gia này trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước ta. Ngoài ra, đại diện Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công thương cũng cho biết, hiệp định này sẽ giúp tạo sự khác biệt cho Việt Nam với các nước đang phát triển khác đang tìm kiếm đầu tư, vì sẽ được cải thiện xếp hạng trái phiếu và dòng vốn đầu tư mới. Việc thâm nhập thị trường TPP rộng lớn sẽ tăng ưu đãi cho các nhà đầu tư để di chuyển thiết bị điện tử, các nhà máy thiết bị, góp phần thúc đẩy sự phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ. Đặc biệt, quá trình đàm phán tham gia TPP đã giúp giải quyết các vấn đề còn khúc mắc giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Hoa Kỳ như: bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, tăng số lượng các nhà cung cấp dịch vụ tài chính...
Một cản trở khác với hàng hóa xuất khẩu nước ta là thuế suất nhập khẩu vào thị trường Hoa Kỳ và các thị trường khác chỉ bị xóa nếu như các nguyên liệu, linh kiện của sản phẩm, hàng hóa có chứng nhận xuất xứ là hàng Việt Nam. Nói cách khác, nếu cứ tiếp tục nhập khẩu nguyên liệu đầu vào từ quốc gia khác, thì hàng hóa của nước ta sẽ không được hưởng mức thuế suất 0%. Vì vậy, để đón nhận cơ hội TPP, buộc các doanh nghiệp dệt may phải tìm cách nhập khẩu nguyên liệu đầu vào từ các nước thuộc TPP.
3. Báo Người lao động có bài: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Putin sắp hội đàm. Bài báo phản ánh: Trong chuyến thăm Nga cuối tháng 11 này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Nga V. Putin sẽ trao đổi các biện pháp thiết thực nhằm củng cố và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước Việt Nam - Liên bang Nga, thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác, nhất là thương mại, đầu tư, khoa học kỹ thuật, giáo dục đào tạo, văn hoá, du lịch cũng như trao đổi các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ hội kiến Thủ tướng Chính phủ cũng là Chủ tịch Đảng nước Nga thống nhất, quyền Chủ tịch Duma quốc gia Nga (Hạ viện của Quốc hội Liên bang) và Chủ tịch Hội đồng Liên bang…
Sau khi thăm Nga, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ thăm Cộng hòa Belarus từ ngày 27 đến ngày 28-11. Trong chuyến thăm Belarus, Tổng Bí thư và Tổng thống nước này trao đổi các biện pháp nhằm thúc đẩy hợp tác hơn nữa, đưa quan hệ hai nước tới phát triển thực chất, chiều sâu hơn.
4. Báo điện tử Một thế giới có bài: Việt Nam chính thức bước vào thời kỳ dân số vàng. Bài báo phản ánh: Hiện tại, Việt Nam đã chính thức bước vào thời kỳ dân số vàng với nhóm dân số trẻ từ 10-24 tuổi chiếm gần 40% tổng dân số cả nước. Đây là cơ hội để Việt Nam phát triển kinh tế - xã hội. Đây là nhận định của ông Arthur Erken, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại lễ công bố Báo cáo Tình trạng dân số thế giới 2014 tại Hà Nội.
5. Báo điện tử VTV có bài: Phán quyết của WTO có lợi cho tôm Việt Nam: Khi nào có hiệu lực? Bài báo phản ánh: Có thể mất 12-18 tháng nữa, phán quyết sẽ có hiệu lực, nếu tính cả thời gian hai bên khiếu nại phán quyết này lên Ban Hội thẩm của WTO, Luật sư Đinh Ánh Tuyết cho biết.
Việc WTO ra phán quyết ủng hộ 7 trong số 11 điểm khiếu kiện của Việt Nam, đang giúp cho vụ kiện mà các doanh nghiệp tôm đông lạnh của Việt Nam đã đeo đuổi trong gần 5 năm qua, dần đến hồi kết.
6. Báo điện tử Chính phủ có bài: Chính sách tinh giản biên chế. Bài báo phản ánh: Chính phủ vừa ban hành Nghị định về chính sách tinh giản biên chế; trong đó nêu rõ, những người đang trong thời gian ốm đau có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền; cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đang trong thời gian mang thai, nghỉ thai sản, đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi... chưa thuộc trường hợp xem xét tinh giản biên chế.
Nghị định của Chính phủ quy định, cán bộ, công chức, viên chức trong biên chế và cán bộ, công chức cấp xã hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp theo quy định của pháp luật (cán bộ, công chức, viên chức), thuộc đối tượng tinh giản biên chế nếu thuộc một trong 07trường hợp được quy định tại Nghị định. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng quy định 5 trường hợp tinh giản biên chế khác và chính sách cho đối tượng tinh giản biên chế.