I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Kinh tế đô thị có bài: Hà Nội tổ chức cuộc thi viết về tìm hiểu Hiến pháp. Bài báo phản ánh: Nhằm tuyên truyền, phổ biến sâu rộng nội dung của Hiến pháp đến các tầng lớp nhân dân, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang nhân dân, người lao động và người Việt Nam ở nước ngoài... TP Hà Nội sẽ tổ chức cuộc thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam”.
TP sẽ thành lập Ban tổ chức, Tổ thư ký giúp việc và tổ chức lễ phát động cuộc thi trên địa bàn thành phố trước ngày 10/11/2014. Cấp quận, huyện, thị xã chấm thi xong trước ngày 30/5/2015; cấp thành phố chấm sơ khảo xong trước ngày 31/7/2015, dự kiến tổng kết và trao giải cuộc thi trong tháng 8/2015.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật theo dõi.
2. Báo Quân đội nhân dân Online có bài: Cần kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả sử dụng và ban hành Luật ODA. Bài báo phản ánh: Tại hội trường Quốc hội ngày 30-10, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho rằng cần quan tâm đến việc quản lý ODA, bởi nguồn vốn này chủ yếu là cho vay có điều kiện, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế-xã hội. Mặc dù đã có Nghị định 38 của Chính phủ về Quản lý và sử dụng Nguồn hỗ trợ phát triển chính thức và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, nhưng vẫn còn nhiều kẽ hở.
Do đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội cần hoàn thiện hành lang pháp lý về ODA; ban hành Luật quản lý sử dụng ODA; quy định chặt chẽ tiêu chí chấp nhận vốn ODA; quy định trách nhiệm của Quốc hội, quyền của người dân, các cơ quan báo chí, tổ chức xã hội… Qua đó góp phần sử dụng nguồn vốn này một cách công khai, minh bạch và hiệu quả.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Hợp tác quốc tế và Vụ Pháp luật quốc tế theo dõi.
3. Báo Tuổi trẻ online có bài: Điều tra vụ thiệt hại 1,3 tỉ đồng vì thi hành án. Bài báo phản ánh: Viện KSND tối cao đã vào cuộc điều tra vụ bà Nguyễn Thị Chen (ngụ xã Tịnh Thới, TP Cao Lãnh, Đồng Tháp) khiếu nại Chi cục Thi hành án TP Cao Lãnh làm sai, gây thiệt hại 1,3 tỉ đồng cho bà.
Theo hồ sơ vụ việc, Bà Chen thiếu nợ một số hộ dân trên địa bàn và không có khả năng chi trả. Các chủ nợ đã kiện bà Chen ra tòa. Theo đó, ngày 24-5-2010, TAND TP Cao Lãnh ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Bà Chen đồng ý bán hết tài sản của mình gồm căn nhà ở khu 500 căn P.Mỹ Phú, TP Cao Lãnh và lô đất hơn 15.000m2 (ước khoảng 3,1 tỉ đồng) ở xã Tịnh Thới để trả nợ.
Ngày 6-12-2010, Chi cục Thi hành án dân sự TP Cao Lãnh ký văn bản giải quyết việc thi hành án, trong đó nêu rõ các chủ nợ của bà Chen đồng ý để bà bán tài sản và ưu tiên trả nợ trước cho Ngân hàng TMCP Công thương chi nhánh Đồng Tháp (tổng số tiền nợ lẫn lãi ở ngân hàng này là 1,7 tỉ đồng, còn lại bao nhiêu sẽ chia đều cho các chủ nợ. Thời gian bán tài sản trả nợ chậm nhất là hết tháng 2-2011).
Tuy nhiên, ngày 21-12-2010, đích thân ông Võ Thanh Vân (chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự TP Cao Lãnh) đã cùng với bà Võ Thị Tuyết Nga đến Ngân hàng Công thương trả phần nợ của bà Chen và cầm sổ đỏ về làm thủ tục sang tên cho bà Nga. Không đồng tình, bà Chen đã khiếu nại với Ngân hàng Công thương thì được nơi này cho biết ngân hàng đã nhận đủ số tiền nợ gốc lẫn lãi và đã trả lại sổ đỏ theo yêu cầu của Thi hành án TP Cao Lãnh, nếu bà Chen có khiếu nại gì thì liên hệ với Thi hành án TP Cao Lãnh. Do không đồng tình với cách làm này nên bà Chen đã không đồng ý làm thủ tục sang tên cho bà Nga mà tiếp tục khiếu nại.
Khi không sang tên được cho bà Nga, ngày 02/7/2012, Thi hành án TP Cao Lãnh quay sang bán đấu giá phần đất của bà Chen để thi hành án và bà Nguyễn Thị Duy Thanh (con ruột của bà Nga) trúng đấu giá là 2,5 tỉ đồng. Khi các cơ quan chức năng chưa giải quyết thấu đáo khiếu nại của bà Chen thì ngày 24-9-2012, Thi hành án TP Cao Lãnh ra quyết định cưỡng chế yêu cầu bà Chen giao tài sản cho bà Thanh.
Trước khi cưỡng chế, đất của bà Chen nằm trong phần giải tỏa để làm đường nối vào cầu Cao Lãnh nên bà Chen có tên trong danh sách nhận bồi thường của dự án này. Tuy nhiên, quá trình cưỡng chế, Chi cục Thi hành án TP Cao Lãnh lại cố tình bỏ qua hai người con trong hộ khẩu của bà Chen là Nguyễn Thanh Liêm và Nguyễn Thị Bích Liễu nên con bà Chen không được hưởng nền tái định cư theo quy định. Vụ việc sau đó được Ban nội chính vào cuộc. Sau hơn một năm xác minh, rà soát quy trình..., cả UBND tỉnh và Ban nội chính Tỉnh ủy vẫn chưa có tiếng nói chung trong cách giải quyết vụ việc. Vì vậy, hồ sơ này đã được chuyển sang Viện KSND tối cao làm rõ.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Tổng Cục thi hành án dân sự kiểm tra thông tin, theo dõi, chỉ đạo xử lý đúng pháp luật.
4. Báo Điện tử vnexpress.net có bài: Đà Nẵng 'vượt rào' đưa người nghiện ma túy vào trung tâm. Bài báo phản ánh: Cho rằng Luật xử lý vi phạm hành chính "trước sau gì cũng phá sản" với những quy định bất cập trong giải quyết việc cai nghiện, Đà Nẵng đã ban hành quy chế riêng.
Tại buổi họp báo sáng 30/10, ông Huỳnh Đức Thơ, Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho rằng Luật xử lý vi phạm hành chính đang bộc lộ những hạn chế và cho rằng theo quy định cùng nghị định và các văn bản dưới luật hướng dẫn, người nghiện ma túy là một loại bệnh cho nên phải đối xử với họ như một người bệnh. Vì thế việc đưa những người này vào các trung tâm cai nghiện là hạn chế quyền con người. Chỉ khi tòa án ra quyết định, chính quyền mới được đưa họ vào cai nghiện tập trung. Thực tế, các công đoạn từ tòa án họp cho đến lúc ra quyết định trải qua một công đoạn dài, như vậy phải mất thêm từ 6 đến 12 tháng cai nghiện tại cộng đồng và gia đình. Nếu việc cai nghiện tiếp tục không thành công thì mới lập hồ sơ, mà lập hồ sơ còn qua rất nhiều cơ quan như tư pháp, lao động thương binh xã hội, công an… Cứ mỗi cơ quan thêm 15 đến 20 ngày nữa họp rồi xét, tập hợp hồ sơ mới đưa cho tòa án xử thì quy định này hoàn toàn không phù hợp với thực tiễn, và tôi dám chắc sẽ phá sản. Cả nước bây giờ không đưa được trường hợp người nghiện nào vào hết, mặc dù luật có hiệu lực từ 01/1.
Từ tháng 6 Đà Nẵng khởi động một cách làm riêng bằng việc ban hành một quy chế riêng để cai nghiện cho người nghiện ma túy. Những cái gì mà luật chưa rõ ràng, thông tư nghị định chưa rõ ràng, quy định chưa cụ thể thì Đà Nẵng quy định. Theo đó, những quy trình lòng vòng của luật được gộp lại. (tức là các ngành tư pháp, công an, lao động thương binh xã hội của các quận, huyện ngồi lại một lần và trong vòng 3 ngày để thống nhất lập hồ sơ, chuyển qua tòa án. Tòa án phải ra quyết định trong vòng 3 đến 5 ngày là có đưa người nghiện vào cai nghiện tập trung hay không).
Quy chế đã ban hành cách đây một tháng, đồng thời kèm theo quy chế cũng ban hành chính sách hỗ trợ cho công tác này mới làm được. Hiện quận Hải Châu đã giải quyết được một số trường hợp. "Tuần sau chúng tôi tổ chức họp để tổng rà soát và củng cố lại tinh thần để anh em làm quyết liệt, vì cũng có những ý kiến cho rằng làm như thế là vi phạm và không đúng luật. Nhưng đây là việc làm nhân đạo, giúp người nghiện nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng", ông Thơ nói thêm.
Theo ông Thơ, trước khi làm cách trên, thành phố đã có văn bản nêu rõ những khó khăn, vướng mắc gửi lên cấp trên, cùng các bộ, ngành trung ương nhưng đến nay chưa nhận được thông tin phản hồi. Tuy nhiên, thành phố vẫn phải làm vì từ lâu Đà Nẵng đã tuyên bố thành phố "5 không 3 có", trong đó không có người nghiện ma túy trong cộng đồng.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật và Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính theo dõi, đề xuất hoàn thiện thể chế.
5. Báo Pháp luật Việt Nam điện tử có bài: Loại bỏ tình trạng “cắt khúc” giữa xét xử và thi hành án dân sự. Bài báo phản ánh: Quá trình xây dựng Dự thảo Luật Thi hành án dân sự, nhiều ý kiến đồng tình quy định giao Tòa án ra quyết định đưa bản án, quyết định ra thi hành nhằm cụ thể định hướng cải cách tư pháp, tăng cường trách nhiệm, quyền hạn của Tòa án trong công tác thi hành án dân sự.
Báo cáo thuyết minh Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án dân sự (THADS), Bộ Tư pháp cho biết: Thực tiễn tổ chức hoạt động THADS cho thấy còn có sự xác định chưa đúng, chưa thống nhất về bản chất của THADS; Toà án chưa có trách nhiệm đến cùng với bản án, quyết định mà mình đã ban hành; đã xảy ra tình trạng “cắt khúc”, tách rời các giai đoạn tố tụng, làm hạn chế mối quan hệ giữa Toà án với cơ quan THADS, giữa hoạt động xét xử với hoạt động THADS.
Do sự “cắt khúc” giữa hai giai đoạn xét xử và thi hành án nên sau khi ban hành bản án, quyết định, gần như Tòa án không theo dõi kết quả thi hành bản án, quyết định trên thực tế; một số bản án, quyết định được ban hành chậm được chuyển giao cho cơ quan THADS; nội dung chưa đảm bảo khả thi, rõ ràng, dẫn đến các cách hiểu khác nhau; khi cơ quan THADS đề nghị giải thích thì không nhận được hoặc chậm nhận được trả lời; một số trường hợp giải thích chưa rõ để thi hành; trường hợp kiến nghị xem xét lại bản án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm cũng không nhận được trả lời; khi xét xử lại đã không xử lý toàn diện kết quả thi hành án trước đó. Mặt khác, với việc triển khai thí điểm và mở rộng hoạt động của Thừa phát lại tại 13 tỉnh, thành phố, cũng cần thiết phải tạo điều kiện cho Thừa phát lại thí điểm tham gia hoạt động trực tiếp tổ chức thi hành án. Vì vậy, lần sửa đổi này cần thiết phải đổi mới cơ chế, gắn kết chặt chẽ hơn nữa vai trò, trách nhiệm của Tòa án trong hoạt động THADS theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị và Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương.
Nhiều Đại biểu Quốc hội (ĐB) nhất trí cao với quy định giao Tòa án nhân dân ra quyết định THADS. ĐB Lê Đắc Lâm (Bình Thuận) cho rằng, THADS là giai đoạn cuối cùng của tố tụng dân sự, nhưng do Luật THADS chưa quy định cụ thể nên tòa án chưa có trách nhiệm đến cùng đối với bản án, quyết định mà mình đã ban hành. Nhiều nội dung bản án tuyên không rõ ràng, cụ thể dẫn đến có sự nhận thức khác nhau, khó thi hành. Khi cơ quan thi hành án yêu cầu tòa án giải thích thì không nhận được trả lời, nhiều bản án, quyết định đã được thi hành bị kéo dài hoặc không thi hành được. Do vậy, quy định tòa án có thẩm quyền ra quyết định đưa bản án, quyết định ra thi hành là phù hợp với Hiến pháp.
ĐB Huỳnh Ngọc Ánh (TP.Hồ Chí Minh) cũng chỉ rõ: “Việc giao Tòa án ra quyết định sẽ khắc phục được tình trạng “cắt khúc” giữa tòa án và thi hành án như hiện nay”. ĐB H`Yim Kđoh (Đắk Lắk) phân tích thêm: Thực tế qua 4 năm thi hành Luật THADS đã khẳng định mô hình cơ quan THADS hiện nay là phù hợp, thể hiện qua kết quả THADS trong những năm gần đây luôn cao hơn năm trước cả về số vụ việc thi hành xong và số tiền. Việc Tòa án nhân dân quyết định đưa một vụ án ra thi hành sẽ đảm bảo tính ổn định, không xáo trộn về tổ chức bộ máy, không tăng thêm biên chế; đồng thời gắn trách nhiệm của tòa án đối với việc thi hành án; hạn chế hiện tượng bản án, quyết định tuyên không khả thi, khó thi hành.
Nhiều ý kiến tán thành với các ĐB nói trên vì cho rằng quy định giao Tòa án ra quyết định đưa bản án, quyết định ra thi hành sẽ góp phần làm rõ sự phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực, loại bỏ sự “cắt khúc” hiện nay giữa công tác xét xử và công tác THADS. Về thực tế nó cũng nhằm bảo đảm gắn vai trò, trách nhiệm của Tòa án đối với bản án, quyết định của mình, theo đó trước khi ra quyết định đưa bản án, quyết định ra thi hành thì Tòa án phải kiểm tra tính chính xác, đúng đắn của bản án, quyết định đã tuyên, đồng thời theo dõi kết quả thi hành. Việc bổ sung quy định Tòa án ra quyết định đưa bản án, quyết định ra thi hành sẽ bảo đảm được sự đồng bộ với pháp luật nước ta về tố tụng hình sự, thi hành án hình sự.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Tổng Cục thi hành án dân sự theo dõi.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Pháp luật Việt Nam điện tử có bài: Bộ Tư pháp cam kết giải quyết bạo lực đối với phụ nữ. Bài báo phản ánh: Hôm qua (30/10), Bộ Tư pháp và Cơ quan của Liên Hợp quốc về Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) đã ký kết Thỏa thuận hợp tác giữa hai bên về Dự án “Tăng cường hệ thống tư pháp thông qua nâng cao năng lực và đánh giá pháp luật liên quan tới phòng, chống bạo lực đối với phụ nữ”.
Phát biểu tại Lễ ký kết, Đại diện UN Women tại Việt Nam - bà Shoko Ishikawa khẳng định: “Mối quan hệ hợp tác này với Bộ Tư pháp được xây dựng trên cơ sở hai bên cùng thừa nhận những thách thức mà phụ nữ là nạn nhân của bạo lực gặp phải trong tiếp cận công lý”.
Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Tư pháp) Đặng Hoàng Oanh thì nêu rõ: “Mục tiêu và các kết quả chính của Dự án sẽ hỗ trợ trực tiếp cho việc hoàn thiện và thực thi hệ thống pháp luật trong nước liên quan đến phòng, chống bạo lực gia đình trên cơ sở giới. Đặc biệt, Dự án sẽ góp phần giúp Việt Nam sớm hoàn thành mục tiêu, chỉ tiêu đã được đề ra trong Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 – 2020 và các khuyến nghị quốc tế về thực thi Công ước của Liên Hợp quốc về loại bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử đối với phụ nữ (Công ước CEDAW)”.
2. Báo Hà Nội mới phản ánh: Năm 2015, Chính phủ đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GDP đạt 6,2%; đồng thời đưa ra 7 nhóm giải pháp thực hiện.
Một số liệu trong báo cáo của Chính phủ được nhiều ĐB đề cập đó là 9 tháng đầu năm 2014, số doanh nghiệp (DN) thành lập mới là 52.525, nhưng số DN giải thể, phá sản là 51.244, số DN tạm dừng hoạt động là 18.873 và 213.000 DN kê khai lỗ không phát sinh thuế thu nhập DN… DN làm ăn thua lỗ hoặc phải phá sản có nhiều nguyên nhân, song không thể không nhắc đến vai trò của quản lý nhà nước mà cụ thể là các cơ chế chính sách hỗ trợ DN đến nay chưa hiệu quả, chưa thật sự hướng về DN. Thực trạng DN phản ánh "bộ mặt" của nền kinh tế, DN phải "khỏe" thì kinh tế đất nước mới "khỏe". Vậy đâu là giải pháp?
3. Báo Dân trí có bài: Nga và Ukraine đạt thỏa thuận nối lại nguồn cung khí đốt. Bài báo phản ánh: Rạng sáng nay 31/10, Nga và Ukraine đã đạt được thỏa thuận bước ngoặt về việc nối lại nguồn cung khí đốt từ nay đến hết tháng 3/2015.
Một thỏa thuận 3 bên đã được ký tại cuộc đàm phán diễn ra ở Brussels, Bỉ, do Liên minh châu Âu (EU) làm trung gian.
Lễ ký có sự tham dự của Bộ trưởng Năng lượng Nga và người đồng cấp Ukraine. Điều kiện mà Kiev đặt ra cho việc trả tiền mua khí đốt của Nga là Moscow phải đồng ý bán khí đốt tự nhiên cho nước láng giềng Đông Âu ở mức 378 USD/1.000 m3 trong năm nay và giảm xuống còn 365 USD trong quý I/2015.