Trong buổi sáng ngày 04/5/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Nhân dân phản ánh: Chiều 1-5, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Phu nhân, cùng Ðoàn đại biểu Việt Nam đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Lễ khai mạc Triển lãm Thế giới Thượng Hải 2010, thăm TP Thượng Hải, hai tỉnh Giang Tô và Chiết Giang (Trung Quốc). Chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã góp phần thúc đẩy hơn nữa quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đi vào chiều sâu và tạo cơ hội hợp tác cho doanh nghiệp hai nước, đồng thời giới thiệu, quảng bá về đất nước, con người Việt Nam, xúc tiến kêu gọi đầu tư phục vụ phát triển đất nước.
Cuộc hội kiến giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng với Tổng Bí thư Ðảng CS Trung Quốc, Chủ tịch nước CHND Trung Hoa Hồ Cẩm Ðào đã khẳng định, Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng gần gũi, quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước không ngừng phát triển trong 60 năm qua là phù hợp lợi ích cơ bản và nguyện vọng của nhân dân hai nước. Hai bên cho rằng, cần tiếp tục áp dụng nhiều biện pháp thiết thực nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước không ngừng phát triển, đi vào chiều sâu theo phương châm 16 chữ và tinh thần 4 tốt. Theo đó, Việt Nam và Trung Quốc sẽ duy trì và tăng cường hơn nữa các chuyến thăm và gặp gỡ cấp cao; mở rộng giao lưu hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước; phát huy cơ chế Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương và Ủy ban hợp tác kinh tế, thương mại nhằm tăng cường và nâng cao hiệu quả hợp tác trên các lĩnh vực, đặc biệt là về kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa giáo dục và du lịch; duy trì đà tăng trưởng thương mại, phấn đấu thực hiện mục tiêu 25 tỷ USD trong năm nay; sớm hoàn tất để ký và thực hiện Quy hoạch năm năm phát triển kinh tế, thương mại Việt Nam - Trung Quốc; thúc đẩy các dự án trong kế hoạch hai hành lang, một vành đai kinh tế; giao cơ quan chủ quản hai nước tiến hành trao đổi về việc ký kết Thỏa thuận hoán đổi tiền tệ song phương sử dụng đồng bản tệ...
Báo cũng phản ánh: Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản cả nước tháng 4 đạt 1,6 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch của lĩnh vực này trong bốn tháng đầu năm lên 5,6 tỷ USD, tăng 12,8% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu của hầu hết các nhóm mặt hàng chính đều tăng, trong đó, nông sản tăng 5,3%; thủy sản tăng 17,4%; lâm sản tăng 33,7%. Một số mặt hàng có kim ngạch tăng mạnh là gỗ đạt hơn một tỷ USD, tăng 35,3%; cao-su đạt 173.000 tấn, kim ngạch 445 triệu USD, tăng gấp đôi cùng kỳ năm trước.
Trong các mặt hàng nông sản chủ lực, mặt hàng cà-phê giảm cả lượng và giá trị xuất khẩu. Tổng lượng xuất khẩu cà-phê bốn tháng chỉ đạt 465.000 tấn, kim ngạch 651 triệu USD, giảm 21,9% so với cùng kỳ năm trước.
2. Báo Người lao động có bài Cảnh sát hóa trang không được tự ý xử lý vi phạm. Bài báo phản ánh: Đây là thông tin được đại tá Vũ Đỗ Anh Dũng, Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ - đường sắt (C26) - Bộ Công an, đưa ra vào chiều 2-5 về việc CSGT Hà Nội thành lập các tổ CSGT hóa trang tham gia phát hiện các lỗi vi phạm về giao thông.
Theo TTXVN, đại tá Vũ Đỗ Anh Dũng cho rằng: CSGT mặc thường phục khi làm nhiệm vụ phải thường trực bộ đàm, khi phát hiện vi phạm phải thông báo ngay đến tổ CSGT công khai để phối hợp dừng xe, xử lý; không được tự ý xử lý vi phạm. Vừa qua, Công an Hà Nội cho phép mỗi đội CSGT hình thành một tổ gồm các công an hóa trang (mặc thường phục). Khi tuần tra cơ động bằng mô tô, lực lượng hóa trang đi trước, làm nhiệm vụ phát hiện và dừng phương tiện vi phạm, xuất trình thẻ ủy nhiệm, đồng thời giải thích cho người vi phạm biết, thông báo bằng bộ đàm cho CSGT trong tổ công tác đi sau phối hợp xử lý. Vấn đề này đang thu hút được sự quan tâm của các cơ quan chức năng và người dân bởi những lo ngại có thể bị các đối tượng tội phạm lợi dụng, gây nguy hiểm cho xã hội.
3. Báo Thanh niên phản ánh: Bộ Công thương vừa phê duyệt quy hoạch địa điểm xây dựng Trung tâm điện lực Sông Hậu (TTĐLSH) tại xã Phú Hữu A (H.Châu Thành, tỉnh Hậu Giang) trên diện tích 360 ha.
Phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang Lê Hồng Tịnh hôm qua cho biết, Tập đoàn dầu khí quốc gia VN dành khoảng 30.000 tỉ đồng xây dựng trung tâm này. Giai đoạn 2013-2021 tại trung tâm sẽ có 3 nhà máy nhiệt điện (Sông Hậu 1, 2, 3) với tổng công suất 5.200 MW, là trung tâm lớn nhất ĐBSCL trong lĩnh vực điện than. Dự kiến tháng 7 tới đây sẽ khởi công dự án.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Hà Nội mới có bài Tập sự hành nghề luật sư: Có hướng dẫn, vẫn vướng. Bài báo phản ánh: Triển khai thi hành Luật Luật sư, Bộ Tư pháp đã xây dựng dự thảo thông tư hướng dẫn về tập sự hành nghề luật sư. Trong đó, một vấn đề liên quan đến cơm áo gạo tiền được Liên đoàn Luật sư Việt Nam đào xới, kiến nghị nhiều. Đó là, Văn phòng luật sư (VPLS) phải chi trả thù lao cho người tập sự hành nghề luật sư (LSTS).
Theo luật sư Nguyễn Thị Hằng Nga, Trưởng Văn phòng Luật sư Hằng Nga (Ban Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hà Nội), quy định của pháp luật thì dường như ngày càng "bó hẹp" hơn đối với người tập sự hành nghề luật sư. Pháp lệnh Luật sư năm 1997 cho phép người tập sự hành nghề luật sư có thể tham gia tranh tụng tại tất cả các cấp. Pháp lệnh năm 2001, quy định họ chỉ được phép tranh tụng tại các tòa án cấp quận, huyện. Đến dự thảo thông tư ban hành quy chế đối với người tập sự hành nghề luật sư thì những người này chẳng được làm gì ngoài "giúp việc" theo chỉ dẫn của luật sư hướng dẫn.
Trước bất cập này, Liên đoàn Luật sư Việt Nam đề nghị dự thảo thông tư cần quy định LSTS và tổ chức hành nghề luật sư nhận tập sự phải thỏa thuận về việc ký kết hợp đồng lao động. Trong trường hợp này, quyền và nghĩa vụ của các bên được thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động, pháp luật... Một số thầy cãi còn cho rằng, cần có quy định về mức lương đối với LSTS và đó là số tiền mà họ cần được hưởng trong quá trình tập sự tại văn phòng. Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Phúc Tiến (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Phú Thọ) cho rằng, có người tập sự hành nghề luật sư mà không làm việc, nay nếu đề nghị thông tư quy định chung chung là phải trả thù lao cho 100% LSTS thì không hợp lý. Mặt khác, điều 55 của Luật Luật sư chỉ quy định việc trả phí đối với luật sư chứ không có quy định về việc trả phí cho người tập sự hành nghề luật sư. Do đó, chỉ nên dựa trên công việc thực tế và sự thỏa thuận để đưa ra khoản phí cho LSTS.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Bốn, Phó Vụ trưởng Vụ Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp) cho biết, Luật Luật sư chỉ quy định: "Người tập sự hành nghề luật sư được giúp luật sư hướng dẫn trong hoạt động nghề nghiệp; không được nhận và thực hiện dịch vụ pháp lý cho khách hàng". Quy định chung chung như vậy nhưng lại chưa được hướng dẫn nên các văn phòng luật sư, công ty luật lúng túng, chẳng biết bố trí việc gì cho các bạn trẻ tập sự, học nghề. Cũng vì thế, người tập sự ít được trau dồi kỹ năng, kiến thức và chẳng mấy khi được va chạm với vụ việc cụ thể… Vì vậy, Thông tư hướng dẫn lần này sẽ quy định rõ về quyền và nghĩa vụ đối với LSTS trong thời gian học nghề của mình theo hướng Liên đoàn Luật sư Việt Nam đề nghị. Để giải quyết việc người tập sự thường xuyên chuyển nơi tập sự, gây khó khăn cho công tác quản lý của Đoàn Luật sư địa phương, dự thảo cũng quy định thời gian tập sự tại mỗi tổ chức hành nghề luật sư ít nhất là 3 tháng. "Nhưng có một thực tế nói chung hiện nay là số lượng LSTS ngày càng đông, song không tỷ lệ thuận về mặt chất lượng. Điều này do rất nhiều nguyên nhân. Hiện nay, chưa có bất cứ quy định nào về chuyên môn như phải tham gia bao nhiêu vụ án, những loại án gì, ngoài mốc thời hạn 18 tháng tập sự. Vì vậy, nhiều LSTS chỉ chuyên về một lĩnh vực như tư vấn hay tranh tụng… Chưa kể đến chuyện có những người chỉ "đánh trống ghi tên", hết 18 tháng tập sự vác hồ sơ đi thi sát hạch lấy chứng chỉ hành nghề mà chẳng hiểu gì về những quy định cơ bản cả. Trong khi đó, có một số ít LSTS vững về chuyên môn nhưng lại vướng thời gian tập sự 18 tháng nên không thể hành nghề ngay. Do đó, Thông tư hướng dẫn Luật Luật sư cần có những quy định linh hoạt để giải quyết vấn đề này" - Luật sư Nguyễn Văn Chiến, Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Chiến (Hà Nội) cho biết. Cũng theo luật sư Chiến, Ban soạn thảo cần quy định cho người tập sự hành nghề luật sư được tham gia cùng luật sư hướng dẫn tại các buổi tiếp xúc bị can, bị cáo tại trại giam chứ không chỉ bó hẹp ở việc theo luật sư ra tòa. Tức là phải có cơ chế bảo đảm cho LSTS được cùng luật sư hướng dẫn tham gia suốt các phần việc khi giải quyết vụ việc. Có như thế mới bảo đảm được chất và lượng của lớp thầy cãi kế cận.
2. Báo Tuổi trẻ có bài Về việc CSGT mặc thường phục dừng xe vi phạm: Không được ban hành quy định trái thông tư của Bộ Công an. Bài báo phản ánh: Trao đổi với Tuổi Trẻ về việc cảnh sát giao thông (CSGT) mặc thường phục dừng xe vi phạm, cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp Lê Hồng Sơn nói ông chưa khẳng định việc làm của CSGT Hà Nội là đúng hay sai vì phải có văn bản để đối chiếu mới kết luận được.
“Tôi đọc trên báo và trên diễn đàn Internet thấy nói rằng CSGT Hà Nội mặc thường phục nhưng có đeo băng đỏ trên tay áo và có đem theo thẻ, họ ra hiệu dừng các xe có hành vi vi phạm và đằng sau họ có lực lượng mặc sắc phục để xử phạt. Như vậy cần xem họ thực hiện việc này theo quy định nào và ai là người quyết định” - ông Sơn nói. Theo ông Sơn, nếu thông tư của Bộ Công an không cho phép CSGT mặc thường phục được dừng xe trong bất cứ trường hợp nào thì Công an Hà Nội không được ban hành quy định trái với thông tư của bộ.
Về quy định “hóa trang khi làm nhiệm vụ”, thông tư 27 của Bộ Công an ghi rõ: “Khi tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang được bố trí một bộ phận cán bộ, chiến sĩ trong tổ tuần tra, kiểm soát để hóa trang (mặc thường phục) để giám sát tình hình trật tự giao thông, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trên phạm vi tuyến, địa bàn phân công. Việc bố trí cán bộ, chiến sĩ hóa trang được thực hiện trong các trường hợp sau: a) Khi cần bí mật sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; phải có phương án, kế hoạch được trưởng phòng cảnh sát giao thông hoặc trưởng công an cấp huyện trở lên phê duyệt. b) Để phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm; khi tình hình an ninh, trật tự hoặc trật tự, an toàn giao thông phức tạp; phải có phương án, kế hoạch được cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt hoặc giám đốc công an cấp tỉnh trở lên phê duyệt”.
3. Báo Thanh niên phản ánh: Theo tin từ Văn phòng UBND TP.HCM ngày 29.4, UBND TP vừa quyết định chuyển giao việc chứng thực các hợp đồng, giao dịch từ UBND quận, phường sang tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn TP. Cụ thể, kể từ 1.6.2010, việc chứng thực toàn bộ các hợp đồng, giao dịch từ UBND; chứng thực các hợp đồng, giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản khác gắn liền với đất không phải là nhà ở (trừ di chúc) từ UBND phường, được chuyển giao sang phòng công chứng.
Trước đó, ngày 28.4, UBND TP.HCM đã chấp thuận đề xuất của Sở Tư pháp, cho phép thành lập 11 văn phòng công chứng tại 5 huyện. Trong đó tại Củ Chi có 3 văn phòng, Bình Chánh 3, Cần Giờ 2, Hóc Môn 2 và Nhà Bè 1.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Bi hài chuyện xử lý tang, tài vật. Bài báo phản ánh: Trong các vụ án hình sự, có ba hình thức xử lý tang, tài vật là tòa tuyên sung công, tuyên tiêu hủy và tuyên trả lại cho bị cáo, người liên quan. Nhiều trường hợp việc thi hành quyết định trả tài sản của tòa đã khiến cơ quan thi hành án phải dở khóc dở cười... Trước đây, xử vụ Bùi Thanh Chương phạm tội chứa mại dâm, TAND tỉnh Quảng Ninh đã nhận định: “… Sau khi bị công an kiểm tra bắt quả tang, thu giữ tại chỗ một bao cao su OK đã sử dụng. Khám xét nhà Chương, công an thu giữ 40 bao cao su OK chưa sử dụng và 100.000 đồng là tiền mua dâm của khách”...
Trong phần quyết định của bản án, tòa này đã tuyên tịch thu sung công 100.000 đồng nhưng trả lại cho vợ của Chương một giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và… 40 bao cao su OK. Theo tòa, sở dĩ phải trả lại số tài sản này là vì 40 bao cao su đó vợ bị cáo được trạm y tế phát để thực hiện việc kế hoạch hóa gia đình, không liên quan đến hành vi phạm tội của Chương. Theo quy định, tòa không có quyền xử lý nào khác ngoài việc tuyên trả lại cho chủ sở hữu là vợ của Chương. Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, Thi hành án tỉnh Quảng Ninh đã tống đạt quyết định thi hành án. Hơn một năm sau, đương sự đến nhận tài sản. Do nhà cách trung tâm tỉnh khá xa nên đương sự phải mất một ngày ròng đi xe đò mới đến nơi. Theo đương sự này, nội tiền mua vé xe từ nhà lên cơ quan thi hành án và ngược lại đã gấp khoảng bốn lần giá trị của 40 chiếc bao cao su OK trên. Đó là chưa kể hầu hết số lượng bao cao su đó đã không còn sử dụng được do bị… rách vỏ bao vì không được bảo quản tốt trong một thời gian cũng tương đối dài.
Một chấp hành viên có thâm niên làm việc hơn 20 năm tại TP.HCM kể rằng những vụ việc thật như đùa trên không phải là hiếm. Ông từng thi hành một bản án mà tòa tuyên trả cho đương sự một… đôi dép xốp cũ. Đương sự này lại ở cách trung tâm TP.HCM hơn 100 km nên cuối cùng không đến nhận tài sản, cũng không ủy quyền cho ai đến lấy khiến vụ việc thi hành án phải ách lại... Rất nhiều vụ việc người liên quan đang bị giam giữ nên việc thi hành dứt điểm bản án gây nhiều khó khăn đối với cơ quan thi hành án. Chẳng hạn trước đây, TAND quận Thanh Xuân (TP Hà Nội) tuyên trả cho một bị cáo một máy điện thoại di động cũ và chiếc ví trị giá khoảng 10.000 đồng. Khi chi cục thi hành án quận này làm văn bản sang trại giam hỏi ý kiến thì nhận được bút phê của phạm nhân: “Tôi không ủy quyền cho ai vì chờ khi nào thụ án xong tôi sẽ trực tiếp đến lấy lại tài sản”. Khổ nỗi phạm nhân phải thụ án tới… bảy năm tù nên cơ quan thi hành án sẽ phải xếp hồ sơ, dài cổ ngồi chờ.
Vụ khác, tháng 4-1994, TAND quận 5 (TP.HCM) tuyên phạt Mạc Đĩnh Thanh 36 tháng tù về tội cướp giật tài sản và trả lại cho bị cáo một mắt kính, một đồng hồ, một hộp quẹt. Sau khi Thanh vào trại giam, người thân của Thanh đã thực hiện xong phần nghĩa vụ dân sự. Tuy nhiên, phần trả lại mắt kính, đồng hồ, hộp quẹt cho Thanh thì đến nay đã hơn 15 năm, cơ quan thi hành án quận 5 vẫn bó tay, không biết giải quyết sao vì chưa có ý kiến của Thanh. Cụ thể, khi chấp hành viên thông báo cho người thân của Thanh làm giấy ủy quyền để nhận tài sản thì họ không chịu làm vì giá trị tài sản quá nhỏ. Trong khi đó, sau khi thụ án xong, Thanh tiếp tục phạm tội mới và lại… ở tù. Đến thời điểm này, cơ quan thi hành án chưa biết Thanh đang thụ án ở trại giam nào. Chưa kể để biết được phạm nhân đang thụ án ở trại giam nào thì phải nhờ sự giúp đỡ của công an. Sau đó, cơ quan thi hành án phải xin phép cơ quan chủ quản trại giam mới được phép tiếp xúc. Nếu trại giam ở tỉnh xa mà phải cử chấp hành viên đi thì rất tốn kém so với giá trị tài sản phải thi hành. Đó là chưa tính đến chuyện phía trại giam không chịu hợp tác, hỗ trợ cơ quan thi hành án…
Theo quy định hiện hành, khi tòa tuyên trả những vật dụng dù giá trị rất nhỏ, không còn sử dụng nhưng thi hành án vẫn phải làm các bước xác minh nơi bị cáo đang cải tạo để hỏi ý kiến. Sau ba tháng từ ngày hỏi ý kiến mà đương sự không có ý kiến thì cơ quan thi hành án sẽ định giá tài sản đó để sung công. Nếu không còn giá trị sử dụng thì tiêu hủy, còn giá trị thì phải bán đấu giá, lấy số tiền đó gửi vào ngân hàng và năm năm sau mới có thể mới sung công. Nhiều chấp hành viên đã than thở rằng quy định trên là máy móc, làm khó cho cơ quan thi hành án. Nếu không sửa lại các quy định cho hợp lý hơn thì lượng vụ việc thi hành án tồn đọng sẽ ngày càng trầm trọng. Theo các chấp hành viên này, những tài sản giá trị nhỏ hoặc sắp hết giá trị sử dụng… thì tòa được quyền tuyên tịch thu, tiêu hủy. Những tang, tài vật tuyên trả cho bị cáo nhưng đến lúc thi hành không còn giá trị sử dụng nữa thì cơ quan thi hành án cũng có quyền tiêu hủy.
Báo cũng có bài Thủ tục hành chính trong lĩnh vực tư pháp: Đề nghị bỏ nhiều thủ tục “con”. Bài báo phản ánh: Tình trạng thủ tục chồng chéo, trùng lắp, nhiều thành phần hồ sơ phải xác nhận, chứng minh nhiều nơi đã gây khó dễ cho người dân khi làm thủ tục và cán bộ cũng vất vả không ít. Ngoài ra, một số mẫu đơn, biểu mẫu có nội dung chưa rõ ràng, thiếu thống nhất cũng là một nút thắt trong thủ tục tư pháp hiện nay. Thực hiện đề án đơn giản hóa thủ tục hành chính (Đề án 30), Sở Tư pháp TP.HCM đã mạnh dạn đề xuất nhiều phương án đơn giản hóa thủ tục để tháo gỡ những vướng mắc này.
Một trong những thủ tục tư pháp có nhiều thành phần hồ sơ trùng lắp, không cần thiết là thủ tục công chứng ở một số lĩnh vực. Cụ thể như thủ tục công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp, mua bán nhà, cho thuê nhà, tặng cho nhà, thế chấp nhà…; công chứng di chúc, văn bản thỏa thuận phân chia di sản... Hiện nay, người dân khi thực hiện các loại thủ tục này đều phải có ba thành phần hồ sơ: phiếu yêu cầu công chứng hợp đồng giao dịch, giấy cam kết đối tượng giao dịch là có thật và giấy tờ chứng minh về tài sản chung hoặc riêng. Trong khi thực tế, ba thành phần hồ sơ này là không cần thiết hoặc đã thể hiện trong các thành phần hồ sơ khác. Theo phân tích của Sở Tư pháp, phiếu yêu cầu công chứng hợp đồng giao dịch đã được thể hiện qua việc các bên điền vào mẫu, ký kết hợp đồng và thể hiện trong văn bản công chứng. Tương tự, giấy cam kết về đối tượng có thật cũng không cần thiết và có thể đưa vào trong nội dung thỏa thuận được ghi nhận trong hợp đồng.
Thành phần hồ sơ được cho là rắc rối và gây phiền toái nhất hiện nay chính là các giấy tờ chứng minh tài sản chung hoặc riêng. Hiện đang có hai luồng ý kiến trái chiều, không thống nhất về thành phần hồ sơ này. Một số ý kiến cho rằng việc chứng minh tài sản chung hoặc riêng là không hợp lý. Bởi lẽ những thông tin này đã được cơ quan cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng kiểm tra và xác minh khi cấp giấy. Và theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, tài sản chung phải ghi tên cả vợ chồng nên giấy chứng nhận chỉ ghi tên một người thì có thể coi là thuộc sở hữu của người đứng tên và cơ quan cấp giấy đã kiểm tra việc này. Tuy nhiên, theo Nghị quyết 02/2000 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao thì việc giấy chứng nhận ghi tên một người (vợ hoặc chồng) không đồng nghĩa với việc ghi nhận tài sản riêng của người đứng tên trên giấy nên người đó phải có nghĩa vụ chứng minh. Để có sự thống nhất, Sở đề nghị bỏ các giấy tờ chứng minh tài sản chung hoặc riêng này. Khi thực hiện thống nhất “giấy hồng” và “giấy đỏ” thành một giấy, cơ quan cấp giấy xác định rõ tài sản chung hoặc riêng và cơ quan công chứng căn cứ vào đó để giải quyết thủ tục.
Một trong những thành phần hồ sơ khiến người dân phải mất sức xuống phường lên quận hiện nay là việc sao y, chứng thực các loại giấy tờ như chứng minh nhân dân, hộ khẩu, giấy khai sinh, bằng cấp… Việc này không những hành dân đi lại mà còn tạo nên áp lực sao y quá nhiều cho các địa phương. Do đó, Sở Tư pháp đề xuất bỏ yêu cầu chứng thực, chỉ cần bản phôtô đối với nhiều thành phần hồ sơ. Cụ thể trong thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam, hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân chỉ cần nộp bản phôtô, cơ quan hành chính đối chiếu trực tiếp với bản chính. Bỏ phần chứng thực chữ ký của UBND cấp xã trong mẫu sơ yếu lý lịch khi thực hiện thủ tục đề nghị bổ nhiệm công chứng viên. Ngoài ra, có một số thủ tục người dân phải đi lại nhiều lần, đến các cơ quan khác nhau để xác nhận một số thành phần hồ sơ cũng được Sở đề xuất đơn giản bằng cơ chế liên thông. Cụ thể như thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý, việc xác nhận đối tượng được trợ giúp pháp lý sẽ do các cơ quan hành chính thực hiện liên thông với nhau. Người dân không phải mất thời gian tự đi liên hệ tại UBND cấp xã như lâu nay. Tương tự, thủ tục cử người thực hiện trợ giúp pháp lý tham gia hòa giải, thủ tục yêu cầu cử người trợ giúp pháp lý hoặc luật sư tham gia tố tụng trợ giúp pháp lý… cũng được thực hiện theo cơ chế liên thông về việc xác nhận đối tượng được trợ giúp pháp lý.
5. Báo Đất Việt có bài Quá nhiều bất cập trong Nghị định mới về xử phạt vi phạm giao thông. Bài báo phản ánh: Ngày 2/4, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định số 34/2010/NĐ-CP (NĐ 34) quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ để thay thế Nghị định số 146/2007/NĐ-CP. Tuy nhiên, NĐ 34 mới ban hành vẫn còn một số điểm chưa hợp lý.
Thứ nhất, tại Điều 15 quy định về việc “xử phạt cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm về sử dụng, khai thác trong phạm vi đất dành cho đường bộ”. Trong khi thuật ngữ “đất dành cho đường bộ” lại không có trong Luật Giao thông. Luật Giao thông chỉ quy định: Đất của đường bộ (là phần đất trên đó công trình đường bộ được xây dựng) lẫn hành lang an toàn đường bộ (là dải đất dọc hai bên đường để bảo đảm an toàn giao thông, vẫn có thể cấy lúa, trồng khoai). Như vậy, đất dành cho đường bộ là thuật ngữ “ngoại đạo”, không thể bao gồm cả đất của đường bộ và hành lang an toàn đường bộ. Điều 15 quy định như thế sẽ không thể xử lý các trường hợp vi phạm hành lang an toàn đường bộ, một trong những khâu đang yếu kém nhất về quản lý hạ tầng giao thông hiện nay.
Thứ hai, Điều 19, khoản 4, phần c chỉ quy định xử phạt người lái ô-tô “không có giấy chứng nhận hoặc tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường” chứ không quy định xử phạt người lái ô-tô không có bộ phận giảm khói và xả khí thải không đạt tiêu chuẩn giới hạn. Như vậy, nếu thực tế ô-tô có xả khói đen ngòm, cảnh sát giao thông (CSGT) trông thấy nhưng cũng không thể làm gì khi lái xe xuất trình đầy đủ giấy hoặc tem kiểm định đang còn hạn sử dụng?
Thứ ba, phanh (thắng), đèn chiếu gần (đèn cốt), gương chiếu hậu… là những thiết bị an toàn hết sức cần thiết - bắt buộc đối với xe mô-tô, gắn máy, vì nó liên quan trực tiếp đến tai nạn giao thông (TNGT). Thế nhưng Điều 20 quy định chế tài phạt quá nhẹ, chỉ từ 80.000 - 200.000 đồng, trong khi, quy định không đội mũ bảo hiểm (không liên quan trực tiếp đến TNGT mà chỉ có thể hạn chế chấn thương sọ não khi xảy ra TNGT) thì Điều 9 quy định phạt tiền tới 200.000 đồng! Và ở Điều 9 này, Nghị định cũng “bỏ qua” quy định về chất lượng của mũ bảo hiểm mà điều này đáng ra phải được đề cập để hạn chế tình trạng mũ rởm tràn lan hiện nay.
Thứ tư, về lỗi vi phạm xe mô-tô, xe gắn máy từ tỉnh nọ mua bán, chuyển vùng về tỉnh kia; từ người này bán cho người kia mà không làm thủ tục chuyển vùng, sang tên đổi chủ ở Điều 33 chỉ quy định phạt tiền từ 100.000 - 200.000 đồng là chưa thỏa đáng, làm khó cho CSGT khi xử lý TNGT; đồng thời dễ tiếp tay cho nạn trộm cắp xe diễn ra khá phổ biến hiện nay.
Thứ năm, việc quy định khu vực nội thành đô thị để nhân dân chấp hành mức phạt sẽ liên quan đến nhiều lĩnh vực khác như: địa giới hành chính, quy hoạch kiến trúc xây dựng, giá cả đền bù đất đai… Do đó, không nên chỉ giao UBND hai thành phố là Hà Nội và TP HCM như tại Điều 57, khoản 6, mà nên giao Bộ Nội vụ chủ trì phối hợp cùng UBND hai thành phố này với các bộ Xây dựng, Tư pháp… trình Thủ tướng ký - ban hành quy định (khu vực nội thành).
Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cần xem xét lại những điều bất cập, khiếm khuyết nói trên và hiệu chỉnh trình Thủ tướng Chính phủ quy định bổ sung để NĐ 34 hoàn thiện hơn - đi vào thực tế cuộc sống tốt hơn, bảo đảm trật tự an toàn giao thông cho mọi người dân.