I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: KSV có quyền “chỉnh” luật sư tại tòa? Bài báo phản ánh: Tại một phiên tòa, luật sư đang hỏi, kiểm sát viên chen ngang nhắc nhở luật sư “hỏi tập trung”… Theo luật, kiểm sát viên có quyền này hay không?
Ngày 11-6 vừa qua, TAND TP Tây Ninh (Tây Ninh) đã xử sơ thẩm vụ Phạm Văn Tho bị truy tố về ba tội cướp tài sản, trộm cắp tài sản và lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tại phiên tòa này đã xảy ra một tình huống đáng chú ý về mặt tố tụng xoay quanh chuyện kiểm sát viên giữ quyền công tố “chỉnh” luật sư.
Cụ thể, trong phần xét hỏi, khi luật sư Bùi Quốc Tuấn (Đoàn Luật sư TP.HCM, người bảo vệ cho bị đơn dân sự) đang hỏi thì kiểm sát viên Nguyễn Anh Điền (VKSND TP Tây Ninh, người giữ quyền công tố) chen ngang: “Đề nghị luật sư không được hỏi vặn lại người được hỏi mà hỏi tập trung vào việc hỏi để bảo vệ bị đơn dân sự”.
Bức xúc vì bị cắt ngang, luật sư Tuấn phản ứng: “Xin thưa, vị đại diện VKS không có quyền lưu ý, nhắc nhở tôi. Tư cách tham gia phiên tòa của tôi và vị đại diện VKS là ngang nhau, không nên dùng quyền của mình để hạn chế quyền của luật sư. Tôi sẽ làm kiến nghị gửi viện trưởng VKSND TP Tây Ninh đề nghị xem xét hành vi của ông”.
Không chịu thua, kiểm sát viên Điền đáp: “Luật sư nên nhớ rằng ngồi ở đây tôi có hai quyền, quyền công tố và quyền kiểm sát các hoạt động tư pháp tại tòa. Tôi đang thực hiện quyền thứ hai mà pháp luật giao cho nên việc nhắc nhở là cần thiết và đúng luật”.
Ngay lập tức, luật sư Tuấn phản pháo: “Tôi phản đối cách hiểu của vị đại diện VKS. Giám sát hoạt động tư pháp hoàn toàn khác với quyền điều khiển phiên tòa. Việc cho phép ai trình bày, lưu ý, nhắc nhở ai thuộc quyền điều khiển của chủ tọa phiên tòa. Nếu không bằng lòng việc gì đó thì vị đại diện VKS chỉ có quyền kiến nghị yêu cầu chủ tọa nhắc nhở mà thôi. Nếu vị đại diện VKS tôn trọng tôi thì phải để tôi nói hết sau đó đề nghị chủ tọa lưu ý tôi thì tôi chịu chứ không có quyền chen ngang như vậy”.
Đến đây, chủ tọa phiên tòa vội nói: “Thôi, đề nghị hai bên không tranh luận nữa. Thay mặt HĐXX, tôi lưu ý luật sư thực hiện việc xét hỏi với tư cách là bảo vệ cho bị đơn dân sự. Xin mời luật sư tiếp tục phần hỏi của mình”…
Từ tình huống tranh cãi trên, vấn đề đặt ra là tại phiên tòa hình sự, đại diện VKS có quyền nhắc nhở, lưu ý luật sư khi luật sư đang thực hiện công việc của mình hay không. Động thái này là thực hiện chức năng kiểm sát các hoạt động tư pháp hay là sự “lấn sân” quyền điều khiển phiên tòa của chủ tọa phiên tòa?
Tất cả chuyên gia mà chúng tôi trao đổi đều đồng tình rằng trong trường hợp này, kiểm sát viên đã nhầm lẫn giữa việc thực hiện chức năng kiểm sát xét xử với việc thực thi quyền điều khiển phiên tòa của chủ tọa phiên tòa.
Luật sư Lê Văn Bình (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết Điều 185 BLTTHS quy định thẩm phán chủ tọa phiên tòa điều khiển việc xét xử tại tòa và giữ kỷ luật tại phiên tòa. Theo Điều 192 BLTTHS thì chủ tọa phiên tòa không được hạn chế thời gian tranh luận nhưng có quyền cắt những ý kiến không có liên quan đến vụ án. Điều 207 BLTTHS cũng quy định chủ tọa xét hỏi trước rồi đến các hội thẩm nhân dân, sau đó đến kiểm sát viên, người bào chữa…
Theo luật sư Bình, pháp luật tố tụng hình sự không hề có quy định nào cho phép kiểm sát viên có quyền điều khiển phiên tòa thay cho thẩm phán chủ tọa nên việc kiểm sát viên “chỉnh” luật sư như trên là sai. Quyền này là của chủ tọa phiên tòa. Việc kiểm sát viên viện dẫn chức năng kiểm sát các hoạt động tư pháp là một cách hiểu sai. Bởi lẽ chức năng kiểm sát xét xử tại phiên tòa của VKS là kiểm sát việc chấp hành các thủ tục tố tụng, trong đó chủ yếu là xem việc chấp hành pháp luật của những người tham gia tố tụng. Nếu không đồng tình, kiểm sát viên có quyền nêu ý kiến đề nghị với chủ tọa ngay tại phiên xử và sau phiên xử có thể báo cáo tham mưu cho lãnh đạo VKS thực hiện quyền kháng nghị, kiến nghị.
Đồng tình, luật sư Hoàng Kim Vinh (Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước) nhấn mạnh: Nghị quyết 08/2002 và Nghị quyết 49/2005 của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp đã nói rõ nâng cao tính tranh tụng tại tòa trên cơ sở các chủ thể bình đẳng trong tranh tụng. Tại phiên tòa, kiểm sát viên và luật sư ngang hàng nhau nên các chủ thể này chỉ được tranh luận về vụ án chứ không có quyền phê bình, chỉ trích nhau trực tiếp và can thiệp vào việc thực hiện công việc của nhau. Nếu có lưu ý thì mỗi bên đều phải thông qua chủ tọa phiên tòa và quyết định cuối cùng thuộc chủ tọa phiên tòa.
2. Báo Gia đình.net có bài: TP Hải Phòng: Công chứng viên giúp hai thửa đất “mọc cánh”. Bài báo phản ánh: Được triệu tập đến tòa để tiến hành thủ tục ly hôn, bà Phạm Thị Hương Giang mới tá hỏa phát hiện rất nhiều tài sản của hai vợ chồng đã “không cánh mà bay”...
Theo đơn của bà Phạm Thị Hương Giang (SN 1976, trú tại 353/40A, Điện Biên Phủ, quận 3, TP HCM) gửi Báo GĐ&XH, năm 1999 bà Giang kết hôn với ông Trần Văn Mười (SN 1973). Sau gần 10 năm chung sống, do bất đồng không thể giải quyết, cả hai đã nộp đơn ra TAND quận 3 (TP HCM) xin ly hôn. Theo bà Giang, trước và sau khi có đơn đòi ly hôn, ông Mười đã có nhiều hành động “tẩu tán” tài sản chung của hai vợ chồng. Đáng chú ý là vụ việc chuyển nhượng trái phép 2 thửa đất là tài sản chung của vợ chồng tại Hải Phòng.
Năm 2004, vợ chồng bà Giang có mua 2 thửa đất số 352/327 và 353/327 (tờ bản đồ số 3, nay là số 9) đường Nguyễn Bỉnh Khiêm (phường Đông Hải 2, quận Hải An, TP Hải Phòng). Trong thời gian thụ lý và giải quyết vụ việc ly hôn, TAND quận 3 đã yêu cầu phong tỏa, cấm chuyển dịch các tài sản chung. Bất chấp lệnh cấm của tòa, hai thửa đất trên vẫn được chuyển nhượng trái phép cho người khác.
Trong các hồ sơ công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mặc dù bà Giang không có mặt, không ký vào bất cứ văn bản nào nhưng công chứng viên Trần Văn Bằng (Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Công chứng số 1- Sở Tư pháp Hải Phòng) vẫn thực hiện công chứng thành công cho các giao dịch bất hợp pháp này.
Hậu quả, ngày 30/10/2009, ông Mười đã chuyển nhượng thành công toàn bộ thửa đất số 352/327, diện tích 80m2, cho ông Trần Hữu Sơn và bà Nguyễn Thị Thúy Quỳnh. Trong hợp đồng công chứng này còn có đoạn: “Hai bên hoàn toàn nhất trí và từng người đã tự tay ký vào hợp đồng này, trước mặt tôi”. Cùng ngày, ông Mười tiếp tục thực hiện chuyển nhượng toàn bộ thửa đất số 353/327, diện tích 80m2, tờ bản đồ số 3 cho ông Đỗ Quốc Hưng và bà Trần Thị Thanh Hằng. Sau khi hoàn thiện các thủ tục công chứng, gia đình ông Sơn, ông Hưng đã được UBND quận Hải An cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Phát hiện hành vi sai trái của công chứng viên Trần Văn Bằng, bà Giang đã làm đơn tố cáo gửi Sở Tư pháp TP Hải Phòng và Công an TP Hải Phòng. Ngày 5/11/2013, Công an TP Hải Phòng đã có văn bản Số 933/PC45 gửi bà Giang khẳng định: “Chữ viết và chữ ký trong các bản hợp đồng công chứng tại Phòng Công chứng số 1 không phải là chữ viết và chữ ký của bà Phạm Thị Hương Giang”.
Ngày 25/10/2013, Sở Tư pháp TP Hải Phòng có văn bản Số 605/STP-BTTP khẳng định công chứng viên Trần Văn Bằng chưa thực hiện đúng nguyên tắc các bên tham gia hợp đồng, giao dịch ký trước mặt công chứng viên; chưa thực hiện nghiêm quy trình, trình tự, thủ tục, hồ sơ công chứng dẫn đến hậu quả phức tạp…
Ngày 28/10/2009, ông Trần Văn Mười có yêu cầu công chứng 2 hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo các giấy chứng nhận quyền sử dụng thửa đất số 02331 cho ông Trần Hữu Sơn và vợ là bà Nguyễn Thị Thúy Quỳnh và thửa đất số 02332 cho ông Đỗ Quốc Hưng và vợ là bà Trần Thị Thanh Hằng; Yêu cầu công chứng viên soạn thảo, tra cứu hồ sơ và hẹn các bên lên ký kết vào ngày 30/10/2009 để bên bán giao nhận hồ sơ gốc cho bên mua đi nộp thuế và làm thủ tục đăng ký sang tên tại cơ quan có thẩm quyền…
Giải thích về việc tại sao bà Giang không có mặt tại Phòng Công chứng số 1 nhưng vẫn có chữ ký và tên trong hợp đồng, ông Bằng thanh minh: “Sau khi xem xét lại hồ sơ lưu, nếu như kết quả giám định chữ ký của bà Giang không đúng thì khả năng bên bán làm giả chứng minh thư nhân dân để công chứng nhằm hợp thức hóa để đăng ký sang tên chủ sở hữu cho bên mua mà tôi không phát hiện được. Quá trình công chứng, tôi đã làm đúng các quy định của pháp luật, nếu có sai sót là do thời kỳ đó đông khách nên tôi không phát hiện ra người đóng thế của bên bán”.
Giải thích của ông Bằng là khó chấp nhận, bởi lẽ vào thời điểm công chứng, người được cho là ông Trần Văn Mười và bà Phạm Thị Hương Giang có đến Phòng Công chứng số 1 xuất trình hai bản sao chứng minh thư nhân dân và sổ hộ khẩu. Điều đáng nói, bản sao chứng minh thư của bà Giang đã được thực hiện cách đó 6 năm, hơn nữa chứng minh thư này đã được bà Giang làm thủ tục hủy tại TP HCM vì đã quá thời hạn sử dụng (chứng minh thư của bà Giang đã quá 15 năm). Vậy nhưng, bất chấp những dấu hiệu bất thường ấy, ông Bằng vẫn tiến hành công chứng cho 2 lô đất trên.
Theo Đại tá Cường, Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về TTXH Công an TP Hải Phòng, CQĐT chưa làm rõ được hành vi “Lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản” của ông Bằng và ông Mười nên đã có văn bản trả lời người tố cáo. Trước câu hỏi của PV Báo GĐ&XH: “Mặc dù người đi công chứng không có đủ các giấy tờ hợp pháp nhưng ông Bằng vẫn tiến hành công chứng là hành vi sai trái. Tại sao CQĐT không xử lý hành vi ông Bằng về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng?”.
Đại tá Cường cho rằng, do bà Giang chỉ đề nghị xử lý ông Bằng, ông Mười về hành vi lừa đảo nên CQĐT chỉ tiến hành xác minh về hành vi này. Nếu bà Giang có đơn đề nghị xử lý ông Bằng về tội danh trên hoặc Báo GĐ&XH có công văn chuyển đến, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng sẽ tiến hành xác minh.
3. Báo An ninh thủ đô có bài: Thi hành án trái luật, Chi cục trưởng hầu tòa. Bài báo phản ánh: Hôm qua (7-7), TAND TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với Trịnh Ngọc Chung (SN 1959, trú ở phố Hàng Điếu, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) - nguyên Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng về tội “Ra quyết định trái pháp luật”, quy định tại khoản 3, Điều 269-BLHS. Đại diện những người bị thiệt hại do các quyết định trái pháp luật mà Trịnh Ngọc Chung ban hành là ông Hoàng Ngọc Minh (trú ở số 194, phố Huế, quận Hai Bà Trưng) - Giám đốc Công ty TNHH Bắc Sơn.
Cáo trạng truy tố Trịnh Ngọc Chung thể hiện, xuất phát từ Quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa Công ty TNHH Bắc Sơn với một ngân hàng có trụ sở tại Hà Nội về số tiền vay nợ hơn 25,5 tỷ đồng và tài sản thế chấp là ngôi nhà 194 phố Huế, ngày 6-1-2009, Cục Thi hành án dân sự TP Hà Nội ủy thác cho Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng tiến hành thi hành án, buộc ông Hoàng Ngọc Minh phải thi hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các bên đương sự của TAND TP Hà Nội. Theo đó, do phía Công ty TNHH Bắc Sơn không kịp thời trả nợ đối với ngân hàng này nên bắt buộc phải phát mãi ngôi nhà 194 phố Huế nhằm bảo đảm quyền lợi của ngân hàng.
Thực hiện việc này, Trịnh Ngọc Chung khi ấy với cương vị Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng đã ban hành hàng loạt văn bản, đồng thời tổ chức việc cưỡng chế thi hành án trái pháp luật. Các hành vi này của Trịnh Ngọc Chung đã gây thiệt hại cho những người liên quan gần 6,7 tỷ đồng. Trong quá trình thi hành án trái pháp luật ấy, Trịnh Ngọc Chung còn thêm bớt và giả mạo hồ sơ, tài liệu để hợp thức hóa việc làm sai trái của bản thân.
Trong ngày đầu xét xử, bước đầu đã làm rõ hành vi ban hành các quyết định trái pháp luật của cựu Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng. Hôm nay (8-7), phiên tòa tiếp tục.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Tổng Cục thi hành án dân sự theo dõi.
4. Báo Lao động có bài: À, ra thế! Bài báo phản ánh: Từ ngày có Luật Thủ đô đến nay, nói một cách công bằng, dân Hà Nội rất ít khi nghe thấy cụm từ “Luật Thủ đô”. Thậm chí, có hỏi bác trưởng thôn hay tổ trưởng dân phố cũng chả biết hơn. Người Hà Nội cũng sống đơn giản, ngay đến các bác động tí là lên đài, báo, lên mạng có ý kiến, thế mà cũng “im thin thít như thịt nấu đông”.
Vậy mà hôm 5.7 vừa qua, bác Giám đốc Sở Tư pháp cho hay, theo Điều 19, khoản 4 của Luật Thủ đô, ai muốn có hộ khẩu thường trú 10 quận nội thành Hà Nội phải có nhà ở bình quân 15m2/người. Đây là quy định theo luật mới của Hà Nội đã thống nhất với 3 bộ: Nội vụ, Xây dựng, LĐTBXH và HĐND TP đã thông qua.
Đến lúc này, dân Hà Nội mới “À, ra thế”. Thực tình mà nói, trừ các bác lãnh đạo, các đại gia, dân Hà Nội gốc có nhà “hương hoả” từ thời trước, còn người dân, trong đó đa phần là công nhân, viên chức quèn làm gì có ai ở 15m2/người. Có nhà tứ đại, tam đại vẫn đồng đường trong căn hộ tẻo tèo teo. Luật Thủ đô vẫn trong tầm nhìn... ngàn trùng xa cách!
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Tuổi trẻ online có bài: Vụ máy bay rơi: Bốn chiến sỹ còn sống đang rất nguy kịch. Bài báo phản ánh: Chiều 7/7, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị đã đến Viện bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác thăm và tặng quà những chiến sĩ bị thương trong vụ rơi máy bay.
Chiều tối 7/7, PGS.TS Nguyễn Như Lâm, Phó giám đốc Viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác cho biết, sáng cùng ngày tiếp nhận 5 bệnh nhân nhập viện trong tình trạng rất nặng. Đến chiều 7/7, một bệnh nhân đã tử vong do bỏng sâu, bỏng hô hấp kèm chấn thương nặng gãy xương đùi.
Một chuyên gia cao cấp về bỏng cho biết, tiên lượng tình trạng sức khỏe các bệnh nhân đều rất nặng do kết hợp bỏng sâu với các chấn thương như gẫy xương đùi. Bệnh nhân bỏng nhẹ nhất cũng đến 40% diện tích cơ thể. Hiện cả 4 bệnh nhân được điều trị tại Khoa Hồi sức cấp cứu, đều phải thở máy và trong tình trạng hôn mê.
Qua thăm khám, các bác sĩ nhận thấy ngoài chấn thương, bệnh nhân còn bị bỏng sâu vào tận cơ, khiến phần cơ bị chín. Theo nhận định của vị chuyên gia về bỏng, nhiều khả năng do mảnh vỡ bằng sắt của máy bay đè lên cơ thể khiến bệnh nhân bị bỏng rất nặng. Có 3 trường hợp bị biến dạng mặt, sưng phù nề nên khó nhận dạng. PGS.TS Nguyễn Như Lâm cho biết hiện Viện đang huy động toàn bộ trang thiết bị hiện đại và các chuyên gia, bác sĩ giỏi nhất để cứu chữa cho 4 bệnh nhân này.
Ngay sau khi nhận được báo cáo của Sở Y tế Hà Nội về vụ tai nạn máy bay, Bộ Y tế đã có văn bản số 671/BYT-KCB về việc phối hợp tiếp nhận, cấp cứu, điều trị kịp thời người bị nạn.
2. Báo Một thế giới có bài: Liên Hiệp Quốc công nhận hôn nhân đồng giới. Bài báo phản ánh: Động thái này đã trực tiếp tác động đến 44.000 nhân viên Liên Hiệp Quốc hiện đang làm việc trên toàn thế giới.
Tổng thư ký Ban Ki-moon đưa ra tuyên bố vào ngày thứ 5 tuần rồi: "Quyền con người là sứ mệnh cốt lõi của Liên Hiệp Quốc. Tôi rất tự hào khi đứng lên vì sự bình đẳng của tất cả nhân viên, và tôi cũng kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc hãy đoàn kết lại để loại trừ hội chứng kỳ thị đồng tính (homophobia) và những sự phân biệt đối xử mà chắc chắn nó không thể được chấp nhận tại nơi đây".
Theo đó, Liên Hiệp Quốc sẽ cộng nhận các mối quan hệ đồng giới bao gồm Hôn nhân và Kết hợp dân sự của các nhân viên trên toàn cầu.