I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Ngân hàng “đau đầu” với nợ xấu. Bài báo phản ánh: Tại buổi tọa đàm “Vướng mắc trong xử lý tài sản đảm bảo và thi hành án dân sự” ngày 2-4 vừa qua ở TP.HCM, nhiều ngân hàng cho rằng lý do khiến quá trình xử lý nợ xấu chậm xuất phát từ khâu xử lý tài sản đảm bảo bằng bất động sản. Một vụ việc xử lý hoàn thành trung bình kéo dài 1-2 năm, điều này khiến ngân hàng cảm thấy “bế tắc”.
Theo luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Công ty Luật Basico, từ những năm 2011, 2012, lãi suất tiết kiệm tại các ngân hàng ở mức rất cao, có thời điểm lên tới 19%-20%/năm. Điều này có nghĩa lãi suất cho vay phải cao hơn lãi suất tiền gửi trên 20%. Đấy là chưa kể các khoản vay mượn bên ngoài khác còn cao hơn. Thế nhưng dù vay trong ngân hàng hay ngoài ngân hàng, khi đưa ra thi hành án thì phải dựa vào quy định tại khoản 2 Điều 305 Bộ luật Dân sự năm 2005 về nghĩa vụ dân sự. Đó là mức lãi suất chậm thi hành án được áp dụng mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố tương ứng với thời gian chậm trả tại thời điểm thanh toán. Nghĩa là hiện nay lãi suất cơ bản do NHNN công bố là 9%/năm, vậy người đi vay chỉ phải chịu mức lãi suất này. “Bởi vậy dù vay mượn ở mức lãi suất nào đi nữa thì việc phải trả lãi chậm thi hành án vẫn là 9%/năm. Điều này khiến tình trạng chậm thi hành án ngày càng phổ biến và trầm trọng. Nhiều vụ việc người đi vay thích chây ỳ, không thực hiện nghĩa vụ theo bản án, vì càng để lâu càng có lợi” - ông Đức nói.
Cũng theo ông Đức, hiện nay trung bình một vụ việc khi đưa ra và thi hành án xong xuôi kéo dài 1-2 năm, thậm chí là 3-4 năm là bình thường. Quá trình này mất rất nhiều thời gian, vậy nên cần phải được rút ngắn. Có như thế mới đẩy nhanh được việc xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng. “Đây không phải vấn đề của ngành ngân hàng mà của nền kinh tế nói chung. Luật hay phải đi được vào thực tế, có tác dụng với thực tế mới là điều quan trọng. Vướng mắc chỗ nào đề nghị các ban ngành có hướng dẫn để giải quyết. Thậm chí trong bối cảnh hiện nay cũng cần ưu tiên giải quyết các vụ việc liên quan tới ngân hàng, nhằm thúc đẩy tiến trình xử lý nợ xấu trong nền kinh tế” - ông Đức nói.
Một lãnh đạo ngân hàng cho biết theo quy định khi xử lý tài sản đảm bảo, ngân hàng có quyền thu giữ tài sản đó. Tuy nhiên, cơ quan công an không nên đứng ngoại cuộc mà cần có trách nhiệm hỗ trợ.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Tổng cục Thi hành án dân sự theo dõi.
2. Báo Lao động có bài Vụ “Chi cục Thi hành án coi thường UBND tỉnh Nghệ An”: Hẹn qua tết, qua mùa lễ hội... Bài báo phản ánh: Báo Lao Động ra ngày 15.10.2013 đã đăng bài “Nghệ An: Chi cục Thi hành án (THA) coi thường UBND tỉnh” phản ánh vụ Chi cục THA TX.Cửa Lò không chịu THA bản án do tòa án đã tuyên buộc gia đình bà Lê Thị Vinh (xã Nghi Hương, TX.Cửa Lò) phải giao lô đất rộng 253m2 cho bà Lê Thị Việt Anh.
Sau bài báo, UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo UBND TX.Cửa Lò và Chi cục THA thị xã này phải khẩn trương giải quyết vụ việc.
Ngày 1.11.2013, ông Nguyễn Đình Tiến - Phó Chủ tịch UBND TX.Cửa Lò, Trưởng ban Chỉ đạo THADS TX.Cửa Lò - ra quyết định: “Nếu sau ngày 15.11.2013 bà Lê Thị Vinh không tự nguyện tháo dỡ các công trình thì sẽ cưỡng chế”. Thế nhưng, từ đó đến nay, vụ việc vẫn giậm chân tại chỗ.
Ngày 1.4.2014, bên được THA đã phát đơn khiếu nại gửi Chủ tịch UBND TX.Cửa Lò nêu: “Bản án có hiệu lực từ năm 2008, trải qua rất nhiều văn bản chỉ đạo phải THA của UBND tỉnh, nhưng cơ quan THA lần lữa hẹn để qua tết, rồi hẹn hết tháng giêng, và bây giờ là hẹn để qua mùa lễ hội 30.4 và 1.5... Tại sao chính quyền và cơ quan THA TX.Cửa Lò không muốn thực thi nhiệm vụ?”.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Tổng cục Thi hành án dân sự theo dõi, kiểm tra thông tin, chỉ đạo xử lý dứt điểm.
3. Báo Pháp luật Việt Nam Online có bài Phiếu lý lịch tư pháp số 2: Không cho ủy quyền là làm khó dân. Bài báo phản ánh: Đã khác Phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) số 1 ở nội dung ghi nhận tình trạng án tích, Phiếu LLTP số 2 còn bắt buộc người yêu cầu cấp phiếu phải trực tiếp làm thủ tục, chứ không được ủy quyền cho người khác. Điều này đã gây khó khăn cho việc đi lại và tốn kém tiền bạc của người dân, nhất là đối với những người đang sống, học tập và làm việc ở nước ngoài.
Hơn 8 năm trước, lúc làm thủ tục xin thị thực (visa) nhập cảnh vào Hoa Kỳ, anh Lưu Điền Tuân (35 tuổi, trú tại Hà Nội) đã phải nộp Phiếu LLTP cho cơ quan phía nước ngoài để “chứng minh” nhân thân trong sạch.
Tuy nhiên, đang sinh sống và làm việc yên ổn thì anh Tuấn được thông báo phải nộp bổ sung Phiếu LLTP số 2 mà anh có quyền được cấp theo quy định của Luật LLTP năm 2009. Đôn đáo chạy đi hỏi, anh Tuân mới vỡ lẽ hóa ra Luật LLTP năm 2009 lại phân Phiếu LLTP thành hai loại số 1 và số 2 với điểm khác biệt căn bản là nội dung ghi nhận tình trạng án tích.
Chưa bố trí được thời gian, anh đành gọi điện về Việt Nam “cầu cứu”, nhờ cha ra Sở Tư pháp làm thủ tục cấp Phiếu rồi gửi sang cho mình. Cứ tưởng đơn giản như khi yêu cầu cấp Phiếu số 1 đã vài lần từng làm, cha anh Tuân chuẩn bị hồ sơ gồm Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu LLTP và kèm theo các giấy tờ gồm bản sao Hộ chiếu, bản sao Sổ hộ khẩu của anh Tuân.
Tuy nhiên, bộ giấy tờ mà cha anh Tuân chuẩn bị đầy đủ đã không được cán bộ Sở Tư pháp chấp nhận. Khi bố anh Tuân thắc mắc thì vị cán bộ này giải thích là theo quy định tại Khoản 2 Điều 46 Luật LLTP năm 2009, anh Tuân yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 mà Phiếu số 2 không được ủy quyền cho người khác làm thủ tục cấp Phiếu.
Thất vọng, cha anh Tuân đành quay về, yêu cầu anh Tuân buộc phải thu xếp công việc, xin nghỉ phép ít ngày bay về Việt Nam để “làm cho xong cái thủ tục”. “Mỗi lần về nước tốn kém không biết bao nhiêu tiền rồi công sức chạy đi, chạy lại. Tôi cũng không dám xin nghỉ nhiều, trong khi phải đợi ít nhất 10 ngày mới được cấp Phiếu. Giá mà Luật cho phép ủy quyền cho người thân làm thủ tục cấp Phiếu thì tốt quá” – anh Tuân chia sẻ.
Vướng mắc và đòi hỏi của anh Tuân cũng là vướng mắc và đòi hỏi của rất nhiều người Việt Nam định cư tại nước ngoài, học sinh, sinh viên Việt Nam du học ở nước ngoài. Để tháo gỡ khó khăn của người dân, Sở Tư pháp TP.HCM gần đây đã triển khai mô hình nhận hồ sơ xin cấp và trả kết quả cấp Phiếu LLTP qua đường bưu điện cho những đối tượng này.
Việc nhận hồ sơ và trả kết quả Phiếu LLTP đối với những người Việt sinh sống tại nước ngoài được áp dụng theo quy trình sau: Khi nộp hồ sơ qua bưu điện nước ngoài, người có nhu cầu cấp Phiếu LLTP phải gửi kèm thông tin (địa chỉ, số điện thoại) của người thân tại Việt Nam để cán bộ hộ tịch liên hệ với người thân của họ đến Sở nộp lệ phí cấp Phiếu LLTP (200 nghìn đồng/lần/người) và ký hợp đồng, trả phí dịch vụ trả kết quả bằng bưu điện cho người thân ở nước ngoài. Khi có kết quả, Sở Tư pháp sẽ trả hồ sơ cho người yêu cầu cấp Phiếu LLTP ở nước ngoài qua đường bưu điện.
Đã có ý kiến cho rằng quy trình này không đúng với quy định hiện hành của Luật LLTP ở chỗ người muốn cấp Phiếu số 2 phải trực tiếp nộp hồ sơ. Tuy nhiên, thiết nghĩ với tinh thần phục vụ nhân dân, tạo điều kiện cho người dân khi yêu cầu cấp Phiếu LLTP tránh được những tốn kém tiền bạc, tiết kiệm thời gian đi lại thì việc làm của Sở Tư pháp TP.HCM thực sự rất đúng với lời Bác dạy - “Việc gì có lợi cho dân, ta phải hết sức làm”!
Có điều để giải quyết rốt ráo tình trạng “lạm dụng” yêu cầu người dân nộp bổ sung Phiếu số 2 nhằm “nắm” được những thông tin thuộc về bí mật đời tư thì nhiều ý kiến cho rằng tới đây cần sửa Luật LLTP theo hướng bỏ quyền được cấp Phiếu số 2 của cá nhân mà chỉ nên cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội. Còn nếu vẫn duy trì, nên chăng điều chỉnh cho phép người yêu cầu được ủy quyền cho người khác làm thủ tục cấp Phiếu số 2.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia theo dõi, đề xuất tháo gỡ.
4. Trang VnExpress.net có bài Nhận án trong vụ lừa 33 tỷ, cán bộ tư pháp ngất lịm. Bài báo phản ánh: Sau một tuần nghị án, chiều 3/4, TAND tỉnh Đăk Lăk đã tuyên phạt Nguyễn Thị Hoa (44 tuổi, tức “Cò Hoa”, ngụ TP Buôn Ma Thuột) mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Liên quan đến vụ án, 4 người nguyên là cán bộ Phòng giao dịch Tân Lợi, Ngân hàng NN&PTNT Đăk Lăk là Nguyễn Văn Nhân (45 tuổi), Trần Dũng (53 tuổi), Đoàn Thị Thu An (48 tuổi) và Trần Văn Lâm (54 tuổi) phải nhận từ 2 đến 7 năm tù về các tội Vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động tổ chức tín dụng và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Ba bị cáo khác là cựu cán bộ UBND xã Hòa Thắng gồm Phạm Văn Thịnh (48 tuổi), Nguyễn Công An (52 tuổi), Bùi Thị Hồng Sen (34 tuổi) lĩnh 2-6 năm tù về các tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và Lợi dụng chức vụ và quyền hạn khi thi hành công vụ.
Sau khi bản án được tuyên, bà Sen ngất lịm. Nhiều người đã la ó, gây náo loạn phòng xử vì cho rằng tòa xét xử thiếu công tâm đối với bà Sen. Thời điểm vụ án xảy ra, bà Sen chỉ là nhân viên thử việc. Mọi việc bà này làm đều thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên, mọi quyết định đều do ông Thịnh và An ký nên bà này không thể nặng tội hơn 2 sếp.
Theo HĐXX, Hoa vốn làm nghề mua bán nông sản nhưng năm 2005 bắt đầu chuyển sang làm “cò” dịch vụ đáo hạn ngân hàng. Lợi dụng sự tin tưởng của người dân, bà này móc nối với nhiều cán bộ ngân hàng và UBND xã Hòa Thắng để làm các thủ tục đáo hạn, hồ sơ vay, lập dự án, định giá tài sản khống để vay vốn chiếm đoạt. Hoa cũng tranh thủ lừa "vay ké" để chiếm đoạt tổng cộng hơn 33 tỷ đồng của 61 người.
Nhân, Dũng là người trực tiếp giải quyết việc cho vay nhưng không thẩm định hoặc thẩm định sơ sài... Thu An là thủ quỹ, thủ kho nhiều lần giao tài sản thế chấp cho cán bộ tín dụng để làm hồ sơ vay lại cho nhanh, chi tiền cho vay không đúng quy định trong hoạt động tín dụng.
Đối với bị cáo Trần Văn Lâm, tòa cho rằng, với vai trò là giám đốc Phòng giao dịch Tân Lợi, ông này đã thiếu trách nhiệm khi ký 53 hồ sơ vay vốn không đúng quy định, thiếu trách nhiệm kiểm tra cán bộ tín dụng, thủ quỹ, thủ kho khi thực hiện các công việc được giao, gây hậu quả nghiêm trọng.
Phó chủ tịch UBND xã Hòa Thắng Phan Văn Thịnh bị xác định đã thiếu trách nhiệm khi kiểm tra ký chứng thực 31 hợp đồng thế chấp tài sản do cán bộ tư pháp xã Bùi Thị Hồng Sen tham mưu, gây thiệt hại lợi ích hợp pháp của công dân.
Với bà Sen và Công An, tòa cho rằng các bị cáo đã nhiều lần làm trái công vụ, tham mưu trình lãnh đạo UBND xã Hòa Thắng ký chứng thực nhiều hợp đồng thế chấp tài sản không đúng quy định, gây thiệt hại lợi ích hợp pháp của công dân.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nổi bật tuần từ 31/3 - 4/4/2014:
- Tập trung đẩy nhanh tiến độ sắp xếp, cổ phần hóa DNNN
Tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục điều hành chủ động, linh hoạt chính sách tiền tệ bảo đảm sự ổn định của thị trường tiền tệ, thị trường ngoại hối và thị trường vàng, tiếp tục kiểm soát tốt lạm phát; triển khai các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh gắn với kiểm soát, nâng cao chất lượng tín dụng.
Bên cạnh đó, nghiên cứu điều chỉnh giảm lãi suất các khoản vay cũ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Phát huy hiệu quả vai trò của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam để xử lý nợ xấu. Tiếp tục thực hiện tái cơ cấu toàn diện các tổ chức tín dụng.
Các bộ, cơ quan, địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế theo lĩnh vực được phân công, trong đó, về tái cơ cấu doanh nghiệp cần tập trung đẩy nhanh tiến độ sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước; về tái cơ cấu đầu tư công, tập trung thu hút các nguồn lực ngoài ngân sách, nhất là đầu tư nước ngoài, đồng thời triển khai thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia để cải thiện môi trường đầu tư.
- Cho vay ưu đãi đối với các dự án ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học - công nghệ
Theo Nghị định về điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia, Quỹ tài trợ không hoàn lại hoặc một phần cho việc thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ do các tổ chức, cá nhân đề xuất.
Bên cạnh đó, hỗ trợ hoạt động nâng cao năng lực khoa học và công nghệ quốc gia, bao gồm: Tham gia hội nghị, hội thảo quốc tế của nhà khoa học trẻ; nghiên cứu sau tiến sỹ; thực tập nghiên cứu ngắn hạn ở nước ngoài;...
Ngoài ra, Quỹ cho vay không lấy lãi hoặc lãi suất thấp đối với dự án ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ vào sản xuất và đời sống. Quỹ cũng bảo lãnh vốn vay đối với các nhiệm vụ khoa học và công nghệ chuyên biệt do Thủ tướng Chính phủ giao thực hiện với nguồn vốn riêng.
- Thành lập Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Học viện Nông nghiệp Việt Nam trên cơ sở tổ chức lại Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam là cơ sở giáo dục đại học công lập, trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, có trụ sở chính tại thành phố Hà Nội.
- Bảo đảm tiến độ cao tốc Nội Bài - Lào Cai
Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Lào Cai khẩn trương lập, phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng đoạn tuyến nối dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai với cầu Kim Thành, tỉnh Lào Cai và chỉ đạo triển khai thực hiện, bảo đảm kịp tiến độ hoàn thành Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai.
Thủ tướng Chính phủ cũng đồng ý Bộ Tài chính tạm ứng 40 tỷ đồng từ nguồn Ngân sách Trung ương năm 2014 để hỗ trợ tỉnh Lào Cai thực hiện dự án. Bộ Kế hoạch và Đầu tư bố trí nguồn vốn hoàn trả số tạm ứng trên.
UBND tỉnh Lào Cai chủ động sử dụng ngân sách địa phương và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để bố trí vốn cho phần còn thiếu của dự án.
- Biểu dương 42 tỉnh tai nạn giao thông giảm
Trên cơ sở kết quả của công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông (ATGT) trong quý I/2014, Phó Thủ tướng Chính phủ - Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Nguyễn Xuân Phúc biểu dương Ban An toàn giao thông của 42 tỉnh, thành phố có số người chết do tai nạn giao thông (TNGT) giảm so với quý I/2013.
- Ưu tiên vốn cho dự án hạ tầng phục vụ sản xuất
Tại Thông báo 134/TB-VPCP, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn địa phương phân bổ vốn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí xã gắn với ưu tiên cho dự án hạ tầng phục vụ sản xuất theo quy hoạch; Nhà nước hỗ trợ một phần vốn, dân tự nguyện tham gia đóng góp.
- Tiến tới cấm sản xuất, tiêu thụ bóng đèn sợi đốt
Tại Thông báo số 136/TB-VPCP về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải giao Bộ Công Thương đề xuất lộ trình giảm, tiến tới cấm sản xuất, tiêu thụ bóng đèn sợi đốt trên thị trường.
Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ Công Thương đánh giá tình hình thực hiện Quyết định 51/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng, áp dụng mức hiệu suất năng lượng tối thiểu và lộ trình thực hiện; trong đó có đánh giá việc thực hiện không được nhập khẩu, sản xuất và lưu thông loại đèn sợi đốt có công suất lớn hơn 60W theo lộ trình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; đề xuất lộ trình giảm, tiến tới cấm sản xuất, tiêu thụ bóng đèn sợi đốt trên thị trường.