Điểm tin báo chí sáng ngày 14 tháng 3 năm 2014

14/03/2014
Trong ngày 13/3 và đầu giờ sáng ngày 14/3/2014, một số báo đã có bài phản ánh những thông liên quan đến công tác tư pháp như sau:
 

I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP

1. Báo Diễn đàn doanh nghiệp có bài Thi hành án dân sự: Chủ nợ đang ở thế yếu. Bài báo phản ánh: Theo báo cáo của Tổng cục Thi hành án dân sự, tỷ lệ thi hành án dân sự thành công cao nhất là tỉnh Hưng Yên với 73%, Nam Định 71%. Những thành phố là trung tâm của cả nước như: TP HCM thì tỷ lệ thi hành án thành công chỉ là 28%, Bắc Ninh 33%, Hà Nội 36%. Hầu hết các DN và người dân thắng kiện đều mừng vì thoát khỏi cảnh “đáo tụng đình”, nhưng niềm vui chẳng kéo dài bao lâu vì giai đoạn thi hành án mới gian nan, vất vả và tốn phí hơn nhiều trong khi tỷ lệ thành công lại là vấn đề khác.

Chỉ cần nhìn vào tỷ lệ thi hành án thành công cũng có thể thấy, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và DN vẫn chưa được bảo đảm một cách chắc chắn trước các cơ quan tư pháp. LS Trần Xuân Tiền – trưởng Văn phòng Luật sư Đồng đội cho biết, có những DN đã thắng kiện rồi nhưng không thi hành án được nên phải dùng đến dịch vụ đòi nợ thuê, thậm chí xã hội đen.

Theo khảo sát nhanh của Ban Pháp chế VCCI tại một số DN, việc khởi kiện ra tòa cộng thời gian thi hành án nhanh cũng mất khoảng 400 ngày. Chi phí từ 20 – 30% (phải nộp cho nhà nước và phí luật sư, chưa kể “tiền lót tay”). Tỷ lệ thành công từ 50 – 60%. Nếu dùng dịch vụ thu nợ, thời gian tốn khoảng 60 – 90 ngày. Chi phí khoảng 20 – 30% (chỉ phải trả khi thu được nợ). Tỷ lệ thành công khoảng 70 – 80%. Còn dùng xã hội đen chỉ mất 15 – 30 ngày. Chi phí khoảng 40 – 70%. Nhưng tỷ lệ thành công lên tới 80 – 90%.

Trong khi đó, các văn bản quy phạm pháp luật về thi hành án và gần đây nhất là Luật Thi hành án sửa đổi lại không ấn định thời gian thi hành án nên tính đến thời điểm này, vẫn chưa có vụ khởi kiện nào về thi hành án do việc thi hành án kéo dài, dây dưa và không triển khai được.

Hiện đang tồn tại hai dạng không thể thi hành án được. Thứ nhất là cá nhân, tổ chức bị thi hành án không còn khả năng thi hành án. Thứ hai là cố tình không chịu thi hành án. Đối với dạng thứ hai, LS Trần Hữu Huỳnh – Chủ tịch Trung tâm trọng tài quốc tế VN (VIAC) cho rằng cần phải có chế tài. Nếu không xử lý nghiêm các đối tượng cố tình chây ỳ, dây dưa không chịu thi hành án thì sẽ ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh nói riêng, tính pháp chế của pháp luật nói chung.

Do vậy, nhiều luật sư, chuyên gia đề xuất Ban soạn thảo Luật Thi hành án sửa đổi cần cho phép luật sư tham gia cả giai đoạn thi hành án; đồng thời bổ sung quy định, bên được thi hành án có quyền khởi kiện cơ quan thi hành án hoặc bên bị thi hành án nếu cố tình chây ỳ, dây dưa không chịu thi hành án.

Thi hành án dân sự từ nhiều năm nay vẫn bị đánh giá là khâu yếu nhất trong hoạt động thực thi pháp luật. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến môi trường đâu tư, kinh doanh nói riêng và tính pháp chế của bộ máy nhà nước nói chung. Theo các chuyên gia pháp luật, sửa Luật Thi hành án mới chỉ là tiền đề bước đầu, muốn nâng cao hiệu quả của hoạt động thi hành án cần phải thay đổi nhiều luật liên quan hay nói cách khác là thay đổi tư duy về pháp luật dân sự. Chưa nói đến mức quy tiền thành tù như một số quốc gia thì việc công nhận nguyên tắc của nền kinh tế thị trường cũng phải được làm rõ. Từ tòa án đến nhà nước cần phải có trách nhiệm hơn đối với những bản án không có khả năng thi hành án. Còn đối tượng chây ỳ, dây dưa thì phải nghiêm trị.

2. Báo Công an thành phố Đà Nẵng có bài Khởi tố Thẩm tra viên Nguyễn Thị Thanh Hương. Bài báo phản ánh: CQĐT VKSND Tối cao khu vực miền Trung - Tây Nguyên đóng tại Đà Nẵng (CQĐT VKS) vừa ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can Nguyễn Thị Thanh Hương (40 tuổi, trú P. Hòa Khánh Bắc, Q. Liên Chiểu, TP Đà Nẵng), Thẩm tra viên Chi cục Thi hành án Q. Thanh Khê, TP Đà Nẵng, về hành vi nhận hối lộ 29 triệu đồng.

Ngày 13-3, CQĐT VKS cho biết, CQĐT VKS đã ra Quyết định khởi tố vụ án số 01 ngày 5-3-2014 và Quyết định khởi tố  bị can số 07 ngày 5-3-2014 về hành vi nhận hối lộ đối với bị can Nguyễn Thị Thanh Hương.

3. Trang Tamnhin.net có bài Gia Lai: Xử phạt Luật sư hành nghề chưa có chứng chỉ. Bài báo phản ánh: Ông Ngô Khắc Ngọc - Giám đốc Sở Tư pháp Gia Lai vừa ra thông báo số 02/STP-TB thông báo “kết quả kết quả kiểm tra đột xuất về tổ chức và hoạt động của chi nhánh văn phòng luật sư”.

Được biết, trước đó ngày 13/1, thanh tra Sở Tư pháp đã tổ chức kiểm tra đột xuất chi nhánh văn phòng luật sư Trương Thị Bích Thu (đường Võ Thị Sáu, phường Diên Hồng, TP. Pleiku), phát hiện một cá nhân của chi nhánh này thực hiện hành vi “hành nghề luật sư khi chưa có chứng chỉ hành nghề luật sư” (vi phạm Nghị định số 110/2013-NĐ-CP của Chính phủ).

Dựa trên cơ sở đó, Sở Tư pháp đã có kết luận, chi nhánh văn phòng luật sư Trương Thị Bích Thu đã có hành vi “cho người không phải là luật sư của tổ chức mình hà    nh nghề luật sư dưới danh nghĩa của tổ chức mình”. 

Thanh tra Sở đã ra Quyết định xử phạt 7 triệu đồng đối với chi nhánh văn phòng luật sư Trương Thị Bích Thu; đồng thời Sở Tư pháp tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh ra Quyết định xử phạt 20 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm.

4. Báo Giáo dục Việt Nam có bài Phát hiện thêm đường dây "công chứng khống” hợp đồng. Bài báo phản ánh: Lời khai của Hoàng Minh Khoa, Công chứng viên Phòng công chứng số 02, tỉnh Vĩnh Phúc thừa nhận có sai sót trong quá trình công chứng hồ sơ mua bán ô tô.

Trong quá trình điều tra vụ án có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt 21,7 tỷ đồng của chủ gara chợ ô tô Hòa Bình Nguyễn Đình Tuấn, Cơ quan An ninh điều tra – Công an TP.Hà Nội đã phát hiện ra đường dây làm gần 1.000 hồ sơ công chứng “khống”. Không chỉ văn phòng công chứng ở Hà Nội "nhúng chàm”, Cơ quan An ninh điều tra còn phát hiện ra văn phòng công chứng ở tỉnh Vĩnh Phúc cũng “dính” vào vụ án này.

Liên quan đến việc bà Phạm Hồng Vân, trú tại phố Đội Cấn, Ba Đình (Hà Nội) có nhờ Nguyễn Đình Tuấn bán chiếc xe Lexus BKS 30M-0568. Sau khi bán được 1,7 tỷ đồng, Tuấn chỉ đưa cho bà Vân 1 tỷ đồng còn giữ lại 700 triệu đồng. Về việc này, Cơ quan An ninh điều tra Công an Hà Nội kết luận: Trên thực tế, Tuấn và Khánh (Trần Duy Khánh-PV) đã chiếm đoạt được của chị Phạm Hồng Vân, anh Phùng Đại Hải số tiền 700 triệu đồng thông qua việc bán hộ chiếc xe ô tô Lexus BKS 30M-0568. Hành vi của Tuấn và Khánh đã phạm tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 140 Bộ luật Hình sự.

Trong quá trình mua bán xe ô tô, Tuấn đã thông đồng với các phòng công chứng để “hô biến” các hồ sơ hợp lệ. Tại Báo cáo số 479/ANĐT (Đ2)  của Cơ quan An ninh điều tra, Công an TP.Hà Nội khẳng định: Lời khai của Hoàng Minh Khoa, Công chứng viên Phòng công chứng số 02, tỉnh Vĩnh Phúc cho thấy, do quen biết với Bùi Thị Hiền, sinh năm 1980, địa chỉ tại Nguyên Hồng, Đống Đa, Hà Nội từ năm 2007. Năm 2009, Hiền có nhờ anh Khoa công chứng vào hợp đồng ủy quyền xe ô tô Lexus BKS 30M-0568 giữa vợ chồng bà Trần Thị Liêm và chị Phạm Hồng Vân.

"Khi chị Hiền chuyển hồ sơ cho anh Khoa thì các phiếu yêu cầu công chứng và hợp đồng đã được chuẩn bị sẵn, có chữ ký của bà Trần Thị Liêm, chị Phạm Hồng Vân. Anh Khoa cũng thừa nhận có sai sót là những người này không trực tiếp đến Phòng Công chứng số 02 để làm thủ tục ký, công chứng hợp đồng ủy quyền, do nể nang, tin tưởng chị Hiền nên khi chị Hiền đưa hồ sơ nhờ công chứng, anh Khoa đã làm thủ tục công chứng luôn mà không theo đúng quy định của Luật Công chứng. Chị Hiền thừa nhận có quen biết anh Khoa và nhờ anh Khoa công chứng hợp đồng ủy quyền xe ô tô nói trên", Cơ quan Công an kết luận.

Tại Cơ quan Công an, bà Trần Thị Liêm và Phạm Hồng Vân đều khẳng định chưa bao giờ lên Phòng Công chứng số 02 – Vĩnh Phúc để làm thủ tục công chứng bất cứ chiếc ô tô nào và cũng chưa bao giờ ký vào bất kỳ hợp đồng ủy quyền ô tô nào.

Như vậy, không những vi phạm Luật Công chứng, các đối tượng trên đã có hành vi làm giả chữ ký người khác nhằm “trục lợi”. Điều khó hiểu là đến nay, các đối tượng trên vẫn chưa bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

II- THÔNG TIN KHÁC

1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin Phiên họp thứ 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Bảo đảm hiệu quả hoạt động của Viện Kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân. Tiếp tục phiên họp thứ 26, ngày 13-3, tại Hà Nội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về hai dự án: Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân (sửa đổi), Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).

Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân (sửa đổi), Ủy ban Tư pháp của QH cơ bản tán thành sự cần thiết và các quan điểm xây dựng dự án Luật. Tuy nhiên, dự án Luật cần được tổ chức khoa học, gọn nhẹ, hiệu quả; kết hợp hài hòa giữa tính độc lập tuân theo pháp luật của mỗi cấp Viện Kiểm sát (VKS), của mỗi kiểm sát viên và sự chỉ đạo, lãnh đạo thống nhất của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (KSNDTC); bảo đảm phù hợp đặc điểm cụ thể của Việt Nam.

Nhiều thành viên UBTVQH cho rằng, dự thảo Luật cần thể hiện rõ hơn vai trò của VKS trong thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; quy định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ, phạm vi hoạt động,quyền hạn của Viện KSND theo tinh thần Hiến pháp (sửa đổi). Nhiều ý kiến đề nghị cần làm rõ nội dung, phạm vi của chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp; mối quan hệ giữa hai chức năng trong tố tụng hình sự; xác định rõ cơ cấu, tổ chức của Viện KSNDTC trong điều kiện tổ chức bốn cấp VKS cần xác định nội dung và mối quan hệ giữa nguyên tắc "Khi thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, Kiểm sát viên tuân theo pháp luật và chịu sự chỉ đạo của Viện trưởng Viện KSND" với nguyên tắc "Tranh tụng trong xét xử được bảo đảm" trong Hiến pháp (sửa đổi) để làm rõ nội dung thẩm quyền chỉ đạo của Viện trưởng đối với Kiểm sát viên trong thực hiện nhiệm vụ.

Thảo luận dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), nhiều ý kiến nhấn mạnh, việc xây dựng dự án Luật cần thể chế hóa các chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp, bảo đảm cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp (sửa đổi), bảo đảm tính khả thi và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Đối với quy định cụ thể về các chức danh thẩm phán, nhiều ý kiến không tán thành có quy định về "thẩm phán ngoài ngạch", bởi vì, Thẩm phán là người được bổ nhiệm theo quy định của pháp luật để làm nhiệm vụ xét xử những vụ án và giải quyết những việc khác thuộc thẩm quyền của tòa án. Do đó, dự thảo Luật quy định Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao (TANDTC) bổ nhiệm Thẩm phán ngoài ngạch là không phù hợp. Về thẩm quyền thành lập TAND một số cấp, nhiều ý kiến cho rằng, việc dự thảo Luật giao Chánh án TANDTC thẩm quyền quyết định thành lập TAND sơ thẩm khu vực, TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, TAND cấp cao, và Tòa án quân sự (sau khi thống nhất với Bộ trưởng Quốc phòng) là chưa phù hợp khoản 6 Điều 70 của Hiến pháp quy định: QH quy định tổ chức và hoạt động của TAND.

Trên cơ sở thảo luận, UBTVQH đề nghị Ban soạn thảo dự án Luật cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung một số nguyên tắc, khái niệm, nội dung phù hợp các quan điểm chỉ đạo và quy định của hệ thống pháp luật hiện hành để bảo đảm tòa án thực hiện hiệu quả chức năng xét xử.

2. Báo Pháp luật Việt Nam Online có bài Lại tranh cãi việc ai sẽ tiêm thuốc độc khi thi hành án tử hình. Bài báo phản ánh: Tử hình bằng tiêm thuốc độc là phương pháp đã bắt đầu áp dụng đối với phạm nhân nhưng cũng đang xảy ra tình trạng tranh cãi trong và ngoài ngành y là ai “đóng vai” bác sĩ để hỗ trợ thi hành án? 

Cuối năm 2013, dư luận xã hội và trong ngành y tế xôn xao trước vụ việc bác sĩ và điều dưỡng viên của Bệnh viện Đa khoa Phú Yên bị Hội đồng thi hành án (THA) tử hình yêu cầu đưa kim tiêm vào người phạm nhân để truyền thuốc độc. Điều này đi ngược với lời thề chữa bệnh cứu người trong ngành nên không những bản thân người bác sĩ và điều dưỡng viên này bị ám ảnh vì lần đầu tiên trong đời họ buộc phải làm một việc trái với đạo đức nghề nghiệp, mà lãnh đạo của Bệnh viện Đa khoa Phú Yên cũng phản ứng với thái độ đầy bức xúc. 

Được biết, khi biết việc cử bác sĩ đi hỗ trợ đội THA, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Phú Yên - bác sĩ Phan Vũ Nhân đã đề nghị cử bác sĩ pháp y nhưng không được đồng ý. 

Sau khi vụ việc xảy ra, quan điểm cử bác sĩ pháp y đi thực thi nhiệm vụ theo yêu cầu của cơ quan tòa án, THA của ông Phan Vũ Nhân không phải là duy nhất, bởi sau đó đã có nhiều bài báo đặt câu hỏi: “Phải chăng nên để bác sĩ pháp y làm nhiệm vụ “trảm” phạm nhân?”. 

Cũng có nhiều ý kiến của chuyên gia cho rằng cần phải quy định rõ những đối tượng, ngành nào làm nhiệm vụ này, có thể là đội ngũ pháp y của Bộ Y tế, Bộ Công an hay Bộ Quốc phòng, nếu trong văn bản chưa quy định về việc này thì nên bổ sung vào, chứ không nên để những bác sĩ không làm nhiệm vụ pháp y đi tiêm thuốc độc cho phạm nhân.

Như vậy, có không ít quan điểm tán thành việc cử bác sĩ pháp y đi làm nhiệm vụ hỗ trợ THA tử hình bằng thuốc độc thay cho bác sĩ, dù rằng ở góc độ pháp luật, Thông tư liên tịch số 05/2013/TTLT-BCA-BQP-BYT-TANDTC-VKSNDTC không đề cập cụ thể đến vấn đề đó. Vai trò của bác sỹ được nhắc tới trong thông tư chỉ là "hỗ trợ việc xác định tĩnh mạch của người bị THA tử hình trong trường hợp cần thiết".

Phản ứng về vấn đề này, mới đây Viện Pháp y quốc gia đã có Công văn số 55 ngày 20/2 gửi lãnh đạo Bộ Y tế. Nội dung Công văn nêu rõ: “Một số địa phương Sở Y tế chỉ đạo bác sĩ pháp y thực hiện nhiệm vụ xác định tĩnh mạch là trái với Luật THA hình sự và Nghị định số 82/2011/NĐ-CP quy định về THA tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc”. 

Theo TS Vũ Dương - Viện trưởng Viện Pháp y quốc gia, các quy định trong những văn bản quy phạm pháp luật nói trên đều khẳng định bác sỹ pháp y chỉ có nhiệm vụ xác định tình trạng của người đã bị THA tử hình và báo cáo kết quả với Hội đồng THA. Mặt khác, theo TS Vũ Dương, việc thực hiện tiêm truyền vào tĩnh mạch không phải là thủ thuật dễ đối với bác sĩ pháp y. 

Hiện nay, THA bằng tiêm thuốc độc là phương pháp đã được Nhà nước lựa chọn và đang bắt đầu áp dụng, thế nhưng cả bác sĩ và bác sĩ pháp y đều từ chối thì ai sẽ làm? Đó là câu hỏi đang được đặt ra. Đứng trước vụ việc bác sĩ Bệnh viện Phú Yên bị yêu cầu buộc đưa kim tiêm vào người phạm nhân, bác sĩ Nguyễn Thanh Trúc - Giám đốc BV nêu quan điểm rằng, trong đoàn công tác đã có một số bác sĩ, nhân viên của ngành công an thì nên giao họ làm, không cần bác sĩ của ngành y tế. Ngành công an, tòa án nên có lực lượng chuyên trách để làm việc đó. 

Các bác sĩ nói chung và bác sĩ công an nói riêng đang đứng trước sự giằng co giữa y đức cứu người và thực thi công vụ mà Nhà nước yêu cầu. Thiết nghĩ, trong tình huống bắt buộc phải thực hiện nhiệm vụ thì bên cạnh luật cần quy định rõ ràng hơn, các cơ quan chức năng cũng phải giải thích rõ cho người thực hiện, đừng để xảy ra tình trạng tranh cãi, đùn đẩy như hiện nay.



File đính kèm