I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Đầu tư Chứng khoán có bài Cưỡng chế thi hành bản án... chưa có hiệu lực?. Bài báo phản ánh: Chi cục Thi hành án Dân sự TP. Việt Trì (Phú Thọ) vừa tổ chức cưỡng chế thi hành án đối với quyết định công nhận thỏa thuận trả nợ của các đương sự. Điều đáng nói là quyết định này trước đó đã bị TAND tỉnh Phú Thọ đề nghị tạm đình chỉ, để xét xử theo trình tự giám đốc thẩm.
Sự việc bắt nguồn từ việc ngày 23/7/2012, TAND TP. Việt Trì có Quyết định công nhận thoả thuận giữa nguyên đơn là Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) và bị đơn là CTCP Đầu tư thương mại Việt Hưng (TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) về việc trả nợ quá hạn. Cụ thể, theo thỏa thuận giữa hai bên, phía Công ty Việt Hưng sẽ trả cho Vietinbank 10,9 tỷ đồng, bao gồm nợ gốc và lãi vay, theo lộ trình như sau: ngày 16/8/2012, trả 500 triệu đồng; ngày 16 hàng tháng kể từ tháng 9/2012 đến tháng 6/2013, mỗi tháng trả 1 tỷ đồng; số tiền còn lại sẽ trả vào ngày 16/7/2013. Nếu quá thời hạn cam kết (16/7/2013) 5 ngày mà phía Công ty Việt Hưng không thực hiện nghĩa vụ trả nợ thì Vietinbank có quyền xử lý tài sản bảo đảm, bao gồm 3 xe ô tô chở khách; 1 ô tô đầu kéo; dây chuyền, thiết bị nấu bia; 1 ô tô 4 chỗ, 1 ô tô chở khách và nhà đất đứng tên vợ chồng ông Nguyễn Minh Sơn ở TP. Việt Trì; Nhà hàng Phù Đổng và 3 cẩu chân đế.
Quyết định này nêu người đại diện theo pháp luật của Công ty Việt Hưng là ông Nguyễn Minh Sơn, nhưng trong thực tế, ông Sơn chỉ là cổ đông, không phải là người đại diện theo pháp luật của Công ty. Đại diện theo pháp luật của Công ty Đầu tư thương mại Việt Hưng trên giấy phép kinh doanh là ông Nguyễn Ngọc Hoàn, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc. Do vậy, doanh nghiệp này đã có đơn khiếu nại tới TAND tỉnh Phú Thọ.
Ngày 9/1/2014, Chánh án TAND tỉnh Phú Thọ có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với quyết định công nhận thoả thuận nói trên và đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND tỉnh Phú Thọ xét xử theo trình tự giám đốc thẩm, huỷ quyết định công nhận thoả thuận, giao hồ sơ cho TAND TP. Việt Trì giải quyết lại theo thủ tục chung; đưa ông Nguyễn Ngọc Hoàn vào tham gia tố tụng, với tư cách là người đại diện theo pháp luật của Công ty Việt Hưng. Đồng thời, quyết định tạm đình chỉ thi hành án đối với quyết định công nhận thoả thuận, để chờ kết quả giám đốc thẩm. Quyết định kháng nghị này đã được gửi Chi cục Thi hành án Việt Trì cùng ngày.
Tuy nhiên, sáng ngày 14/1/2014, Chi cục Thi hành án Dân sự TP. Việt Trì vẫn tổ chức cuỡng chế thi hành án để thực hiện Quyết định công nhận thoả thuận nói trên.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hoàn, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Việt Hưng, việc làm của Chi cục Thi hành án dân sự TP. Việt Trì đã gây thiệt hại cho Công ty, đẩy hàng chục thành viên gia đình ông cũng như người lao động trong Công ty vào tình cảnh khó khăn trong thời điểm Tết Nguyên đán đã cận kề. Điều đáng nói là cơ quan thi hành án Việt Trì đã cưỡng chế thi hành một quyết định đã bị kháng nghị, không có hiệu lực pháp luật.
Việc làm này của Chi cục Thi hành án Dân sự TP. Việt Trì, theo Luật sư Hoàng Văn Hướng, Trưởng văn phòng luật sư Hoàng Hưng (Đoàn luật sư TP. Hà Nội), đã vi phạm Điều 49, Luật thi hành án, cố tình cưỡng chế thi hành bản án khi đã có quyết định kháng nghị của người có thẩm quyền là Chánh án TAND tỉnh Phú Thọ. Do vậy, hành vi của Chi cục thi hành án Dân sự TP. Việt Trì có dấu hiệu phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn, ra quyết định trái pháp luật.
2. Báo Hà Nội mới có bài Chế định ly thân: Cần cẩn trọng cân nhắc. Bài báo phản ánh: Cho rằng Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 không quy định về ly thân nhưng đây là thực tế diễn ra ở nhiều gia đình, Bộ Tư pháp đã đưa quy định ly thân có công chứng vào Dự thảo Luật Hôn nhân và Gia đình (sửa đổi) để tòa án có cơ sở giải quyết nhanh việc ly hôn (nếu có) sau đó.
Theo quan điểm của ban soạn thảo, nếu sau thời gian ly thân mà cặp vợ chồng vẫn quyết định ly hôn thì cần xem bản công chứng về ly thân này như một bằng chứng về nỗ lực cố gắng hàn gắn của hai bên nhưng không thành. Khi đã có chứng cứ này thì tòa án không nên tiến hành thêm bước hòa giải nữa. Việc quy định về ly thân theo hướng trên, ngoài tác dụng bảo đảm giá trị pháp lý, giúp đơn giản hóa thủ tục ly hôn, còn giúp các bên thực hiện giao dịch khác (về tài sản) trong quá trình ly thân một cách minh bạch… Bởi nhiều lý do khác nhau như ngại tuổi cao, danh dự, uy tín, khi có mâu thuẫn xảy ra, nhiều cặp vợ chồng đã chọn cho mình việc chấm dứt hôn nhân bằng ly thân như là một giải pháp chấm dứt xung đột mà không thực hiện việc ly hôn.
Nghe giải trình trên, có thể thấy những người làm chính sách và ban soạn thảo đã nhìn thẳng vào thực tế xã hội. Tuy nhiên, ban soạn thảo quên mất một điều, một trong những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình Việt Nam là nguyên tắc hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng. Tự nguyện ở đây được hiểu là tự nguyện trong kết hôn, tự nguyện trong việc giải quyết mâu thuẫn giữa vợ chồng. Không ít cặp vợ chồng vì nhiều lý do không thể sống chung nhưng vẫn ở cùng một nhà để con cái được hưởng trọn vẹn sự chăm sóc của cha mẹ và vợ chồng có khoảng thời gian tĩnh tâm, suy nghĩ kỹ lại những rạn nứt, có thể sau đó sẽ yêu thương nhau hơn. Lại có trường hợp chọn ly thân như giải pháp tạm thời để giải quyết mâu thuẫn khi không muốn ly hôn hoặc cảm thấy cuộc hôn nhân của mình chưa bế tắc đến mức phải ly hôn. Cũng có trường hợp ly thân chỉ có vợ, chồng biết với nhau, thậm chí họ còn giấu con cái, gia đình, họ hàng để không ảnh hưởng tới tâm lý, tình cảm của người thân. Nay hành chính hóa vấn đề này bằng thủ tục công chứng có thể sẽ khoét sâu hơn khoảng cách vợ - chồng và khiến họ nhanh chóng chia tay. Lợi ích về việc phân chia tài sản nếu công chứng ly thân cũng cần xem xét lại vì thực tế pháp luật hiện hành không có gì cản trở. Thậm chí, hai vợ chồng đang có cuộc hôn nhân bình thường muốn chia toàn bộ tài sản cũng không có gì phức tạp. Mặt khác, theo quy định hiện hành, công chứng là công nhận một sự kiện khách quan về mặt pháp lý chứ không phải là một văn bản làm căn cứ để tòa án quyết định.
Thực tế trên cho thấy, chế định ly thân được đưa vào luật sẽ có nguy cơ làm phức tạp, rắc rối thêm. Đối với một nước có điều kiện văn hóa, xã hội như Việt Nam, có nên bổ sung chế định ly thân vào trong Dự thảo Luật Hôn nhân và Gia đình (sửa đổi) hay không cần phải tính toán kỹ.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Những thông tin văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nổi bật tuần từ 20-24/1/2014:
- Tăng cường phòng chống dịch cúm gia cầm
Trước tình hình dịch cúm gia cầm diễn biến rất phức tạp, với sự xuất hiện của nhiều chủng virus cúm khác nhau cả trên người và động vật tại một số quốc gia, ngày 23/1/2014, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện về việc tăng cường công tác phòng chống dịch cúm gia cầm lây lan qua biên giới.
- Trước năm 2016, cơ bản hoàn thành cấp GCN quyền sử dụng đất
Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức triển khai thi hành Luật Đất đai.
Trong đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường chỉ đạo đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản về đất đai, đo đạc lập bản đồ địa chính và đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; đăng ký biến động đất đai, chỉnh lý hồ sơ địa chính; tập trung xây dựng, quản lý, khai thác hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai và hệ thống hồ sơ địa chính hiện đại, theo mô hình tập trung, thống nhất trên phạm vi cả nước, phục vụ đa mục tiêu.
Trước năm 2016, cơ bản hoàn thành cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo bản đồ địa chính, trích đo địa chính, trích đo địa chính có tọa độ. Bảo đảm kinh phí đáp ứng yêu cầu hoàn thiện và hiện đại hóa hệ thống bản đồ địa chính, hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai, thống nhất hệ thống hồ sơ địa chính trên cả nước. Trong năm 2015, hoàn thành tổng điều tra về đất đai, trong đó tập trung điều tra chi tiết một số loại đất quan trọng...
- Thực hiện trồng rừng thay thế ngay trong năm 2014
Tại Chỉ thị về việc tăng cường chỉ đạo thực hiện trồng rừng thay thế diện tích rừng chuyển sang mục đích sử dụng khác, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, đối với các dự án đầu tư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và đã chuyển mục đích sử dụng đất lâm nghiệp có rừng sang mục đích khác phải thực hiện trồng rừng thay thế ngay trong năm 2014 và đảm bảo hoàn thành toàn bộ trong năm 2015.
- Hỗ trợ đột xuất cho người dân di cư tự do từ Campuchia về Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ quyết định hỗ trợ đột xuất cho người dân di cư tự do từ Campuchia về Việt Nam gặp khó khăn về đời sống trong năm 2013.
Theo đó, đối tượng được hỗ trợ là người Việt Nam di cư tự do từ Campuchia về nước chưa có hộ tịch, hộ khẩu, gặp khó khăn về đời sống.
Hỗ trợ cho các đối tượng nêu trên thuộc 7 tỉnh: An Giang, Long An, Kiên Giang, Tây Ninh, Bình Phước, Đồng Tháp và Đắk Nông.
Các đối tượng trên được hỗ trợ về hỗ trợ đời sống, nhà ở, y tế, chi phí chữa bệnh, tiền ăn Tết Nguyên đán Giáp Ngọ năm 2014.
- Miễn thuế XNK vàng nguyên liệu của Ngân hàng Nhà nước
Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định về việc miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với vàng nguyên liệu xuất khẩu, nhập khẩu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Theo đó, từ ngày 15/3/2014, vàng nguyên liệu xuất khẩu, nhập khẩu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam được miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.
- Cá nhân bị chết khi bảo vệ ANTT được xem xét công nhận là liệt sĩ
Theo Nghị định số 6/2014/NĐ-CP về biện pháp vận động quần chúng bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội thì cá nhân bị chết do trực tiếp tham gia công tác bảo vệ an ninh, trật tự được xem xét công nhận là liệt sĩ.
- Cá nhân kinh doanh không được tự in hóa đơn
Theo Nghị định số 4/2014/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010 thì cá nhân kinh doanh không được tự in hóa đơn để sử dụng cho việc bán hàng hóa, dịch vụ.
Nghị định 4/2014/NĐ-CP cũng bổ sung thêm một số quy định so với quy định hiện hành. Cụ thể, đối với các doanh nghiệp vi phạm về quản lý, sử dụng hóa đơn; doanh nghiệp có rủi ro cao về việc chấp hành pháp luật thuế. Bộ Tài chính căn cứ quy định của pháp luật về quản lý thuế và pháp luật về công nghệ thông tin thực hiện biện pháp giám sát, quản lý phù hợp nhằm thực hiện đúng quy định của pháp luật về hóa đơn.
Doanh nghiệp đang sử dụng hóa đơn tự in có hành vi vi phạm về hóa đơn bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế, gian lận thuế hoặc doanh nghiệp thuộc loại rủi ro cao về thuế theo quy định tại Luật Quản lý thuế thì không được sử dụng hóa đơn tự in mà phải thực hiện mua bán hóa đơn của cơ quan thuế có thời hạn 12 tháng…
- Huy động giới sử học cả nước tham gia biên soạn bộ Quốc sử
Thủ tướng Chính phủ giao Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Khoa học lịch sử Việt Nam và các cơ quan liên quan tập hợp và huy động các nhà sử học trong cả nước tham gia biên soạn và xuất bản bộ Lịch sử Việt Nam (Quốc sử).
Đây là bộ sử chính thống của đất nước và của dân tộc, trong đó, tổng hợp những kết quả nghiên cứu mới nhất về lịch sử Việt Nam.
- Tăng cường đảm bảo trật tự an toàn giao thông
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngành Giao thông vận tải cần tăng cường, quyết liệt hơn nữa trong công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông, triển khai đồng bộ các giải pháp để tiếp tục giảm tai nạn giao thông trên cả 3 tiêu chí, giảm ùn tắc giao thông.
Trong đó, tiếp tục siết chặt quản lý hoạt động vận tải và kiểm soát tải trọng phương tiện; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về Giao thông vận tải và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhất là hành vi sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông.
- Xây mới 5 bệnh viện, viện tuyến TƯ và tuyến cuối tại TP.HCM
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng mới 5 bệnh viện, viện tuyến trung ương và tuyến cuối đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh” gồm: 1- Cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai - Bộ Y tế; 2- Cơ sở 2 của Bệnh viện Việt Đức - Bộ Y tế; Bệnh viện Nhi đồng Thành phố Hồ Chí Minh - bệnh viện tuyến cuối của Thành phố Hồ Chí Minh làm nhiệm vụ như bệnh viện tuyến trung ương; 4- Cơ sở 2 của Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh - bệnh viện tuyến cuối của Thành phố Hồ Chí Minh làm nhiệm vụ như bệnh viện tuyến trung ương; 5- Viện Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện 175 Bộ Quốc phòng.
- Kế hoạch thực hiện Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia
Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 với 13 nội dung gồm: 1- Phòng ngừa, ngăn chặn việc phát sinh các nguồn gây ô nhiễm môi trường, khu vực ô nhiễm môi trường; 2- Kiểm soát, xử lý, giảm thiểu phát sinh các nguồn gây ô nhiễm; 3- Cải tạo, phục hồi các khu vực đã bị ô nhiễm; 4- Đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật về môi trường; 5- Thực hiện khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên; 6- Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học; 7- Tăng cường năng lực ứng phó biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính; 8- Tuyên truyền, nâng cao ý thức trách nhiệm về bảo vệ môi trường; 9- Hoàn thiện pháp luật, thể chế quản lý, tăng cường năng lực thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường; 10- Nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ về bảo vệ môi trường; 11- Phát triển ngành kinh tế môi trường để hỗ trợ các ngành kinh tế khác giải quyết các vấn đề môi trường; 12- Tăng cường và đa dạng hóa đầu tư cho bảo vệ môi trường; 13- Hợp tác quốc tế về bảo vệ môi trường.
- Phát triển dịch vụ Logistics trong lĩnh vực giao thông vận tải
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển dịch vụ Logistics trong lĩnh vực giao thông vận tải Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 với mục tiêu phát triển dịch vụ Logistics trong lĩnh vực giao thông vận tải nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trong hoạt động giao thông vận tải; góp phần thực hiện thành công Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020.
Để thực hiện mục tiêu trên, cần đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vận tải đồng bộ, đảm bảo tính kết nối, tạo thuận lợi cho việc phát triển dịch vụ Logistics.
- Xử lý nợ xấu của Ngân hàng Chính sách xã hội
Đề án “Xử lý nợ xấu của Ngân hàng Chính sách xã hội” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với mục tiêu nâng cao năng lực tài chính, phản ánh đúng chất lượng tín dụng, tạo điều kiện để Ngân hàng Chính sách xã hội triển khai thực hiện tốt các chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác.
- Ngăn chặn triệt để tình trạng buôn lậu
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo các cơ quan chức năng liên quan tăng cường ngăn chặn triệt để tình trạng nhập lậu và vận chuyển hàng nhập lậu từ biên giới về các địa phương tiêu thụ.
- Đảm bảo cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế-xã hội
Tại Thông báo số 22/TB-VPCP về triển khai kế hoạch năm 2014 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam có trách nhiệm đảm bảo cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế-xã hội và đời sống nhân dân, không được để xảy ra tình trạng thiếu điện như một số năm trước đây.
- Làm rõ việc học sinh bị nhiễm độc do đồ chơi không rõ nguồn gốc
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu UBND tỉnh Đắk Nông chỉ đạo các cơ quan chức năng điều tra làm rõ việc học sinh Trường Tiểu học Chu Văn An, thị trấn Đức An, huyện Đắk Song bị nhiễm độc do sử dụng đồ chơi không rõ nguồn gốc.
Trước đó, vào lúc 13 giờ đến 13 giờ 30 phút, ngày 16/1, trước khi vào học chính thức, một số học sinh trường Tiểu học Chu Văn An, thị trấn Đức An, huyện Đắk Song đã mua một loại đồ chơi ở gần cổng trường.
Trong quá trình chơi do dẫm đạp, quăng ném, quả đồ chơi đã phát nổ làm cho gần 40 em học sinh có triệu chứng choáng váng, khó thở, có em bị ngất xỉu...