I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Điện tử Bộ Thông tin và Truyền thông có bài 'Đại chiến' chung cư: ''Cục Kiểm tra văn bản - Bộ Tư pháp phải có ý kiến về thông tư 16". Bài báo phản ánh: “Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Tư pháp phải có ý kiến đầu tiên về Thông tư 16 của Bộ Xây dựng có sai hay không? Sau đó Bộ Xây dựng phải đưa ra phương án xử lý…”.
GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã nói như vậy trong buổi giao lưu trực tuyến về giải đáp cách tính diện tích căn hộ chung cư ngày 27/11.
Theo ông Võ, có thể Thông tư 16 /2010/TT-BXD hướng dẫn quá vắn tắt nên không thể hiện rõ được quy định tại Luật nhà ở và Nghị định 71 làm cho những người mua nhà bị tác động về cách tính toán diện tích đã cam kết trong hợp đồng hoặc chưa cam kết. Trong trường hợp hợp đồng đã cam kết thì hai bên phải thực hiện đúng cam kết. Trong trường hợp chưa cam kết trong hợp đồng về cách tính diện tích thì phải thực hiện trước hết đúng Luật Nhà ở, sau đó là Nghị định 71 và cuối cùng mới là Thông tư 16.
Nội dung Thông tư 16 về cách tính diện tích cũng chỉ là hướng dẫn cách tính diện tích mà chủ đầu tư và người mua nhà có thể dựa vào đấy để đưa vào hợp đồng. Chủ đầu tư và những người mua nhà có thể có những cam kết riêng về cách tính diện tích khi đã cam kết trong hợp đồng thì cần thực hiện theo đúng cam kết đã ký kết. Đó cũng chính là nguyên tắc ký kết và thực hiện các hợp đồng dân sự.
“Tất nhiên, hướng dẫn cách tính diện tích trong hợp đồng tại Thông tư 16 cũng cần phải thống nhất với hướng dẫn tại nghị định 71, lúc đó sẽ có hiệu quả hơn cho thị trường bất động sản. Pháp luật Việt Nam đã có quy định về cách thực thi pháp luật và luật thì có hiệu lực cao hơn nghị định, nghị định có hiệu lực cao hơn thông tư”, ông Võ nói.
Trong trường hợp nội dung không thống nhất thì trước hết phải căn cứ vào Luật, sau đó đến Nghị định và cuối cùng là Thông tư. Trong trường hợp này chúng ta cần phải lưu ý tới việc nội dung đó là hướng dẫn hay là quy định phải thực hiện. Khi là hướng dẫn thì cam kết giữa hai bên của hợp đồng vẫn là yếu tốt quyết định.
Ông Võ cho biết: Về chuyện không thống nhất giữa Thông tư với Nghị định với Luật nhà ở, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo các Bộ có liên quan báo cáo để đưa ra kết luận cuối cùng. Chúng ta phải chờ đợi kết luận này.
“Nếu trường hợp Thông tư sai thì cần phải có ý kiến đầu tiên là Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Tư pháp. Sau đó, Bộ Xây dựng sẽ phải đưa ra phương án xử lý”, ông Võ nói thêm.
Nguyên nhân xảy ra nhiều tranh chấp về cách tính diện tích căn hộ chung cư hiện nay, theo GS. Võ là do thiếu chuyên nghiệp từ cả 3 phía: Cơ quan quản lý Nhà nước, chủ đầu tư và cả người mua nhà. Trong đó, cơ quan quản lý cũng chưa dự báo được hết các tranh chấp phức tạp xảy ra để đưa ra các quy định phù hợp nhằm tránh các tranh chấp không cần thiết.
2. Báo Giáo dục và Thời đại có bài Cải cách hành chính: Bắt bệnh phải xử nơi tắc mạch. Bài báo phản ánh: Cải cách thủ tục hành chính là một khâu quan trọng để nâng cao chất lượng dân sinh, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Thời gian qua, Chính phủ đã đề ra nhiều biện pháp để chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật trong hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, nhất là trong việc giải quyết công việc của người dân và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, tình trạng quan liêu, nhũng nhiễu, cửa quyền, gây phiền hà trong giải quyết các thủ tục hành chính có lúc, có nơi còn nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội.
Trong Báo cáo giải trình và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khoá XIII, một giải pháp về đẩy mạnh cải cách hành chính và cải cách chế độ công vụ công chức được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nêu ra đã được sự đồng thuận cao của các đại biểu Quốc hội đó là “Thiết lập hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý kiến nghị về các quy định, tình hình và kết quả giải quyết thủ tục hành chính các cấp. Xử lý nghiêm cán bộ, công chức có hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu trong thực thi công vụ”.
Phần đông các ý kiến cho rằng, điểm tắc nghẽn của thủ tục hành chính vẫn là sự chậm chuyển biến trong hàng ngũ cán bộ, công chức, viên chức các cơ quan hành chính nhà nước, tổ chức sự nghiệp dịch vụ công.
Những năm qua, công cuộc CCHC đã triển khai theo những mô hình nhiều ưu thế, mang tính đột phá như Một cửa, Một cửa điện tử liên thông, Một cửa hiện đại, Đánh giá công chức, Thi tuyển chức danh lãnh đạo, Ứng dụng CNTT, Đánh giá mức độ hài lòng của công dân đối với dịch vụ công.
Tuy nhiên, trên thực tế ở một số nơi, khi triển khai vẫn còn lúng túng, nặng tính hình thức, thời gian giải quyết còn kéo dài ở một số thủ tục, thước đo về sự hài lòng của người dân chưa được coi trọng.
Có nhiều loại hồ sơ hành chính phải qua nhiều “một cửa” tức là liên quan tới thẩm quyền giải quyết của nhiều cấp, nhiều cơ quan.
Tất cả những hạn chế trên đây đều bắt nguồn từ nguyên do cán bộ hành chính còn non yếu về năng lực, thiếu tinh thần vì phục vụ nhân dân. Không ít cán bộ còn có thái độ vô cảm trong quá trình tiếp dân nên để xảy ra khá nhiều phiền hà, thiệt thòi cho dân.
Mới đây, một người dân ở Thăng Bình, Quảng Nam có việc liên quan tới thủ tục giấy tờ san nhượng đất đai tại Thừa Thiên - Huế phản ánh: “Tôi rất lấy làm ngạc nhiên về đội ngũ cán bộ ở Văn phòng Công chứng số I của TP Huế. Họ giải quyết công việc rất thủ công.
Giấy chứng nhận ủy quyền lô đất thuộc sở hữu vợ tôi đứng tên trước đây tôi đã từng làm ở Đà Nẵng rất đơn giản là có mẫu sẵn chỉ cần in ra là có ngay thì các cán bộ ở đây bảo phải viết tay; trong phòng công chứng lúc ấy chỉ có một vài người tới liên hệ công việc nhưng tôi vẫn phải chờ tới cả nửa tiếng đồng hồ chỉ vì cán bộ phòng công chứng vừa làm vừa nói chuyện riêng bằng điện thoại.
Chỉ cách có một con đèo mà tôi thấy lề lối tiếp dân, phong cách làm việc của cán bộ công chức ở Đà Nẵng khác hẳn ở Huế”…
Nêu lên kinh nghiệm về nâng cao chất lượng của cán bộ, công chức hành chính, ông Đặng Công Ngữ, Giám đốc Sở Nội vụ TP Đà Nẵng cho biết: Thành phố đã triển khai trên phạm vi rộng mô hình đánh giá kết quả làm việc của công chức hành chính đến tất cả các sở, ban, ngành và UBND quận, huyện trên địa bàn.
Thông qua các đường dây nóng của HĐND, UBND, khi có phản ánh của người dân về nhũng nhiễu, tiêu cực, có địa chỉ cụ thể thì báo cho lãnh đạo, lãnh đạo cử cơ quan chức năng đến ngay để xử lý kịp thời; nếu tổ chức, cá nhân nào sai phạm thì sẽ bị đình chỉ ngay. Cách làm này của Đà Nẵng thật đáng được nhân rộng.
Thiết nghĩ, việc giải quyết triệt để tắc nghẽn trong cải cách thủ tục hành chính vẫn phải bắt đầu từ sự lựa chọn được đội ngũ cán bộ thực tâm, thực tài; tiếp đó là duy trì và thường xuyên nâng cao nhận thức vì nhân dân phục vụ của họ.
3. Báo An ninh Thủ đô có bài Triệt tiêu hết “9 không”. Bài báo phản ánh: Từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII đến nay, Quốc hội đã hoàn thành một khối lượng công việc đồ sộ: thông qua 46 luật và pháp lệnh. Đến ngày 15-10-2013, đã có 37 luật và pháp lệnh đã có hiệu lực, nhưng tới nay vẫn còn tới 51% trong số đó thiếu văn bản hướng dẫn. Theo Bộ Tư pháp, cần tới 200 văn bản hướng dẫn chi tiết thì 37 luật và pháp lệnh mới có hiệu lực. Trong khi đó, Chính phủ, Thủ tướng và các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ đã ban hành 98 văn bản quy định hướng dẫn chi tiết, chiếm 49%. Số văn bản còn “nợ” là 102, chiếm 51%.
Đánh giá về công tác xây dựng luật nhằm giảm tình trạng luật có hiệu lực nhưng chưa thể đi vào cuộc sống do vẫn phải chờ văn bản hướng dẫn, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, hàng năm Chính phủ đều tổ chức hai phiên họp chuyên đề tập trung thảo luận về trách nhiệm, các biện pháp đẩy mạnh tiến độ, nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật nhằm khắc phục tình trạng nợ đọng văn bản.
Theo chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, lần đầu tiên Quốc hội tiến hành kiểm tra việc Chính phủ đưa luật vào cuộc sống như thế nào. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội khẳng định, tình trạng nợ đọng ban hành văn bản dưới luật quá lớn làm cho nhiều quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết chưa được thực thi, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức; làm giảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động, quản lý nhà nước, làm mất ý nghĩa thực tiễn của các văn bản pháp luật. Ủy ban Pháp luật đã đề nghị Chính phủ làm rõ, trong thời gian chưa ban hành văn bản quy định chi tiết thì Chính phủ và các cơ quan đã áp dụng các giải pháp tạm thời nào trong điều hành, quản lý? Đã có giải pháp thiết thực nào để khắc phục “khoảng trống” pháp luật do chậm ban hành các văn bản đó và hậu quả tác động của các giải pháp tạm thời? Khi chất vấn Thủ tướng về “món nợ” này, một đại biểu Quốc hội thẳng thắn đề nghị Thủ tướng cần nghiêm khắc xử lý trách nhiệm cụ thể bộ, ngành, cá nhân chậm trễ đưa luật vào cuộc sống. Trong buổi thảo luận sôi nổi trên nghị trường, có đại biểu đã chỉ ra tình trạng “9 không” trong ban hành văn bản pháp luật, chính sách: không đầy đủ, không rõ ràng, không cụ thể, không tương thích, không minh bạch, không tiên lượng trước, không phù hợp, không hiệu quả và không hiệu lực. Vì vậy, theo ý kiến của Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, phải thay đổi tư duy và cách thức xây dựng pháp luật để khắc phục tình trạng luật chậm đi vào cuộc sống cũng như nợ đọng văn bản hướng dẫn.
Không ít đại biểu, Phó Chủ nhiệm một số ủy ban của Quốc hội đặt vấn đề về sự phối hợp thiếu đồng bộ, ăn ý giữa các bộ, ngành, thậm chí đại biểu còn chỉ ra hiện tượng cá biệt văn bản luật có biểu hiện của lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ của bộ, ngành, mở đường cho sự lạm quyền. Luật chậm đi vào cuộc sống là hiện trạng cần khắc phục và đã rõ trách nhiệm. Yêu cầu khắc phục, chấn chỉnh ở đây là cấp thiết để triệt tiêu hết “9 không” như cách diễn đạt của một đại biểu Quốc hội và nhằm đảm bảo thực hiện đầy đủ các quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.
4. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Cần chấn chỉnh hoạt động của các phòng công chứng. Bài báo phản ánh: Kể từ khi được Quốc hội thông qua tháng 11-2006, Luật Công chứng đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi đi công chứng. Tuy nhiên, có không ít trường hợp người dân bị mất trắng tài sản, lâm vào cảnh “khóc dở mếu dở” vì công chứng viên.
Do quen biết từ trước nên chị Trương Cẩm Vân - vợ anh Nguyễn Văn Xuân (đều SN 1973, cùng ngụ phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2) thường xuyên qua lại với hai chị em Nguyễn Ngọc Mai Thanh (SN 1977) và Nguyễn Ngọc Thủy (SN 1979, cùng ngụ phường Bình Trưng Đông, quận 2). Khoảng đầu tháng 12-2011, Thanh và Thủy đề nghị chị Vân cho mượn chứng minh nhân dân và giấy tờ căn nhà số 41 (đường số 16, phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2) do anh Xuân và chị cùng đứng tên chủ sở hữu, để họ vay vốn làm ăn. Tin tưởng hai chị em Thanh nên chị Vân đã đồng ý. Ngày 6-12-2011, hai chị em này hẹn chị Vân đến Phòng công chứng số 1 để trả lại giấy tờ. Đến nơi chị Vân mới biết Thanh và Thủy đã thuê một người đàn ông khác dán hình vào chứng minh nhân dân của anh Xuân để làm giấy ủy quyền căn nhà cho chị Vân. Không hiểu vì sao ngay sau đó, hợp đồng ủy quyền được nhanh chóng chứng nhận bởi công chứng viên Phan Thị Bình Thuận (?!). Đến ngày 8-12-2011, Thanh và Thủy lại hẹn chị Vân đến phòng công chứng để làm hợp đồng thế chấp căn nhà cho chúng mượn, nhưng thực chất là làm giấy tờ mua bán cho một người tên Hùng ở quận Bình Thạnh. Sau khi hợp đồng được ký, người này đã giao cho hai chị em Thanh 900 triệu đồng. Nhận được tiền, cả hai cam kết với chị Vân rằng hàng tháng sẽ đưa cho chị bốn triệu đồng tiền lãi. Đến đầu tháng 3-2012, khi chị Vân hỏi giấy tờ nhà thì cả hai nói rằng do chuyện làm ăn lâu dài, mà thời gian mượn tiền thì quá ngắn chưa thể xoay sở kịp nên xin chị thêm ba tháng, đồng thời nhờ chị mượn giúp thêm 500 triệu nữa. Vì tin lời hai “nữ quái” nên ngày 2-3-2012, chị Vân đã đến Phòng công chứng số 1 làm thủ tục xóa hợp đồng cũ và làm lại hợp đồng mua bán mới có tổng giá trị là 1,4 tỷ đồng với ông Phan Biên (SN 1946, ngụ phường Tân Định, quận 1). Nhận thêm 350 triệu từ ông Biên, cả hai hứa với chị Vân đầu tháng 6-2012 sẽ trả lại toàn bộ giấy tờ cho chị.
Đến ngày 26-4, anh Xuân nhận được tin chị Vân đã hoàn tất thủ tục bán căn nhà tại Phòng công chứng số 1 và yêu cầu phải giao nhà ngay. Quá bất ngờ về yêu cầu này, anh Xuân liền đến phòng công chứng xin trích lục hồ sơ. Anh chưa hề làm giấy ủy quyền cho vợ bán nhà nhưng trong hợp đồng ủy quyền lại có chữ ký và dấu vân tay của anh (?!). Ngay sau đó, anh Xuân đã làm đơn tố cáo Thanh và Thủy, đồng thời đề nghị UBND quận 2 tạm dừng việc đăng bộ căn nhà của mình. Chỉ vì sự thiếu trách nhiệm của công chứng viên mà đến nay, gia đình anh Xuân vẫn phải “sống tạm” trên chính ngôi nhà của mình!
Trao đổi về việc đóng góp ý kiến dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) tại kỳ họp Quốc hội lần này, bà Nguyễn Phạm Ý Nhi - đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội cho biết: Lĩnh vực công chứng đã bộc lộ những bất cập, chủ yếu là do hạn chế về chất lượng đội ngũ công chứng viên (đạo đức, nghiệp vụ). Công chứng viên là những người được Bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm nên chữ ký công chứng có giá trị pháp lý cao, là văn bản không cần chứng minh trừ khi bị tòa án tuyên vô hiệu. Chính vì thế, khi xảy ra sai sót thì công chứng viên phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về chữ ký của mình. Nếu công chứng viên có dấu hiệu móc nối, thông đồng để cùng “ăn chia” với kẻ phạm tội thì phải truy cứu trách nhiệm hình sự, còn nếu yếu kém nghiệp vụ thì phải bồi thường thiệt hại dân sự.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Hôm nay, Quốc hội thông qua Dự thảo sửa đổi Hiến pháp. Đầu phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 Uông Chu Lưu trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội về Dự thảo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sửa đổi) và dự thảo Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp.
Tiếp đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Trưởng Ban Biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 Phan Trung Lý trình bày toàn văn Dự thảo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sửa đổi).
Quốc hội biểu quyết thông qua toàn văn Dự thảo Hiến pháp.
Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, Trưởng ban biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 Phan Trung Lý trình bày dự thảo Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp.
Các đại biểu thông qua Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp.
2. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Thủ tướng phê duyệt biên chế công chức năm 2014. Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt biên chế công chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước của các cơ quan hành chính nhà nước và biên chế của các Hội có tính chất đặc thù hoạt động trong phạm vi cả nước năm 2014.
Theo đó, tổng biên chế công chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước năm 2014 của các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước và cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài (không bao gồm biên chế công chức của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, biên chế công chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập và biên chế công chức cấp xã) là 281.714 biên chế.
Cụ thể, biên chế công chức trong các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước là 275.107, trong đó, các cơ quan, tổ chức hành chính thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tổ chức do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thành lập mà không phải là đơn vị sự nghiệp công lập 111.675 biên chế.
Cơ quan của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện 162.372 biên chế; các cơ quan Đại diện của Việt Nam ở nước ngoài 1.078 biên chế. Bên cạnh đó, có 6.607 biên chế công chức dự phòng.
Như vậy, tổng biên chế công chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước của các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước và cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài năm 2014 không có sự thay đổi so với năm 2013, đều là 281.714 biên chế.
Quyết định cũng nêu rõ, tổng biên chế của các Hội có tính chất đặc thù hoạt động trong phạm vi cả nước là 686 biên chế.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Nội vụ có trách nhiệm giao biên chế công chức đối với từng Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tổ chức do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thành lập mà không phải là đơn vị sự nghiệp công lập và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong tổng biên chế công chức năm 2014. Đồng thời, giao biên chế đối với từng Hội có tính chất đặc thù hoạt động trong phạm vi cả nước trong tổng biên chế năm 2014 như quy định trên.