I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam đưa tin Nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11 năm 2013, đồng chí Hà Hùng Cường - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Ban Cán sự, Bộ trưởng Bộ Tư pháp có thư gửi các thầy giáo, cô giáo và cán bộ, viên chức, người lao động các cơ sở đào tạo của Bộ Tư pháp, gửi lời chúc các thầy giáo, cô giáo, cán bộ, viên chức và người lao động đang giảng dạy, công tác, làm việc tại các cơ sở đào tạo của Bộ nhiều sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Thi hành án bất lực vì tòa... quên đương sự. Bài báo phản ánh: Theo số liệu thống kê của ngành TAND, năm 2013 các Tòa án đã giải thích, đính chính 650 bản án, kháng nghị 12 bản án do tuyên không rõ ràng, giảm gần 40% so với năm 2012.
Có nhiều vụ án, mặc dù đã qua nhiều cấp xét xử song vì nhiều lý do, đã không phát hiện ra “lỗi” bỏ sót người tham gia tố tụng. Vì vậy, cho đến khi thi hành án - khâu cuối cùng của quá trình tố tụng, cơ quan thi hành án dân sự cũng đành “bó tay”.
Cục Thi hành án dân sự (THADS) TP.Hà Nội đang thi hành 03 Quyết định thi hành án để thi hành các Bản án hình sự số 1175/HSPT ngày 18/11//2005 của TANDTC và Bản án kinh doanh thương mại số 41/2010/KDTM-PT ngày 8/3/2010 của TANDTC đối với người phải thi hành án: Đoàn Hữu K., Nguyễn Thị H.X (ở Lê Duẩn, phường Trung Phụng, quận Đống Đa).
Tại quyết định của Bản án số 1175 của TANDTC và Bản án số 246/2005/HSST ngày 29, 30/6/2005 của TAND TP.Hà Nội đã tuyên xử: Tịch thu sung quỹ nhà nước 1/2 giá trị sử dụng các phòng tầng 1, 2, 3, 4 nhà 6 tầng trên thửa đất số 103 tờ bản đồ 6H-I29 diện tích 215,20m2 tại đường Lê Duẩn.
Mảnh đất này thuộc quyền sở hữu của vợ chồng K, X (đã có Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất). Cầu thang tại các tầng 1, 2, 3, 4 đi ra cửa chính của ngôi nhà được sử dụng chung cho các tầng của ngôi nhà; Đoàn Hữu K, Nguyễn Thị H.X mỗi người phải nộp 50.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm và chịu phạt 200.000.000 đồng /người…
Tại quyết định của Bản án số 41/2010/KDTM-PT ngày 8/3/2010 của TANDTC đã tuyên xử: Buộc ông Đoàn Hữu K. phải thanh toán nợ cho Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam 4.588.831.000 đồng và lãi suất chậm thi hành án theo quy định.
Trong trường hợp ông Đoàn Hữu K. không thanh toán khoản nợ trên thì Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam có quyền yêu cầu THADS TP.Hà Nội phát mại tài sản là giá trị quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền trên đất tại 51 ngõ Hoàng An, phường Trung Phụng, quận Đống Đa, TP.Hà Nội (nay là căn nhà tại đường Lê Duẩn, phường Trung Phụng, quận Đống Đa, TP.Hà Nội).
Mảnh đất này có Giấy chứng nhận QSHN và QSDĐ ở số 10109232656 do UBND quận Đống Đa cấp ngày 23/12/2003 đứng tên ông Đoàn Hữu K. và bà Nguyễn Thị H.X sau khi đối trừ phần tịch thu sung công quỹ nhà nước 1/2 giá trị sử dụng còn lại của các phòng tầng 1, 2, 3, 4 của ngôi nhà 6 tầng xây gạch và bê tông trên thửa đất số 103, tờ bản đồ số 6H-129 có diện tích 215,2m2 để đảm bảo thu hồi nợ.
Qua các tài liệu có liên quan cho thấy: Trước khi xét xử sơ thẩm hình sự, vợ chồng ông K, bà X. đã mang nhà ở Lê Duẩn, phường Trung Phụng, quận Đống Đa, TP.Hà Nội thế chấp cho Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam - Chi nhánh Tây Hà Nội ngày 8/11/2004, đã được đăng ký giao dịch bảo đảm tại UBND phường Trung Phụng ngày 9/11/2004 để vay số tiền ba tỷ đồng theo Hợp đồng tín dụng số 04TH600233001/HĐTD ngày 16/11/2004.
Tuy nhiên khi xét xử hình sự, TAND TP.Hà Nội, Tòa án Tối cao cũng không đưa Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam - Chi nhánh Tây Hà Nội vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Bên cạnh việc không đưa ngân hàng vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, Tòa án có thẩm quyền còn không đưa việc thế chấp và nhận thế chấp tài sản trước thời điểm xảy ra vụ án hình sự vào khi xét xử vụ án hình sự, không có quyết định xem xét về việc Công an TP.Hà Nội đã kê biên nhà tại đường Lê Duẩn, phường Trung Phụng, quận Đống Đa, TP.Hà Nội.
Với những sai sót này, việc thi hành phần dân sự của bản án nói trên đang rơi vào bế tắc mặc dù cơ quan THADS đã nỗ lực đưa ra nhiều phương án giải quyết. Cục THADS đã có văn bản kiến nghị gửi Viện trưởng VKSNDTC xem xét lại Bản án hình sự số 1175 theo trình tự tái thẩm để xem xét lại các nội dung án tuyên không đúng và không đưa vào xem xét theo quy định của luật tố tụng.
Cục trưởng Cục THADS Hà Nội Lê Quang Tiến cho biết: Hiện Hà Nội còn một số bản án Tòa án tuyên không rõ, khó thi hành tồn đọng từ 18 đến 20 năm không tổ chức thi hành án được, hiện chưa có phương án giải quyết.
Tính đến 30/9/2013, lượng án tuyên không rõ, khó thi hành trên địa bàn TP.Hà Nội là 43 việc, tương đương với số tiền phải thi hành án là 33.376.886.000 đồng.
Việc án tuyên không rõ, có sai sót trong quá trình tố tụng, trong đó có “lỗi” vi phạm tố tụng như ví dụ nêu trên, gây rất nhiều khó khăn cho công tác THADS. Vì vậy, theo Cục trưởng Lê Quang Tiến, ngoài những bản án có sai sót về kỹ thuật, nằm trong phạm vi có thể giải thích thì với những bản án có sai sót, vi phạm, cơ quan có thẩm quyền (tòa án, kiểm sát) cũng cần thẳng thắn nhìn nhận để khắc phục bằng những cơ chế luật định (kháng nghị, giám đốc thẩm, tái thẩm). Có như vậy thì các bản án này mới được thực thi trên thực tế, không làm mất lòng tin của người dân vào phán quyết của cơ quan Nhà nước.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Nhân dân điện tử đưa tin Những ý kiến trách nhiệm của cử tri cả nước. Bài báo phản ánh: Hôm qua, 19-11, theo chương trình làm việc, kỳ họp thứ sáu, QH khóa XIII bắt đầu tiến hành chất vấn các thành viên Chính phủ. Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Ðức Phát là thành viên Chính phủ đầu tiên trả lời chất vấn của các đại biểu QH. Trước đó, QH thảo luận tại hội trường Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện các nghị quyết của QH về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ ba, thứ tư và thứ năm.
Theo dõi nội dung thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn qua các phương tiện thông tin đại chúng, nhiều cử tri cả nước đã gửi đến Báo Nhân Dân những ý kiến trách nhiệm, thẳng thắn, cùng những kiến nghị cụ thể đối với QH, các đại biểu QH và các thành viên Chính phủ. Sau đây là một số ý kiến, đề xuất của cử tri cả nước.
- Nên hỗ trợ trực tiếp cho nông dân
Cử tri khu vực nông nghiệp, nông thôn rất quan tâm, chú ý tới chủ trương bảo đảm cho nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp có lãi 30%... Tuy nhiên hiện nay, sản xuất nông nghiệp hết sức khó khăn. Nông dân không thiết tha với đồng ruộng. Ðã có tình trạng nông dân bỏ ruộng do sản xuất không có lãi, hoặc lợi nhuận rất thấp, cấy một sào lúa chỉ bằng tiền công hai, ba ngày đi làm thuê. Ðó là chưa kể đến rủi ro do thiên tai, sâu bệnh, mất mùa...
Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ, trong đó có chính sách trợ giá thông qua việc thu mua, tạm trữ nông sản, cung ứng vật tư, phân bón trả chậm... Tuy nhiên, việc trợ giá thông qua các doanh nghiệp vẫn chịu "sức ép" lợi ích của doanh nghiệp, trong khi lợi ích của người trực tiếp sản xuất không đạt như chính sách đề ra.
Ðề nghị Nhà nước có chính sách hỗ trợ trực tiếp cho nông dân theo diện tích sản xuất thực tế; đầu tư mạnh cho việc ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp; quản lý chặt chẽ và ổn định chất lượng, giá cả các loại vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp... (Nguyễn Đức Minh, Thị trấn An Dương, huyện An Dương, TP Hải Phòng)
- Nâng cao hơn trách nhiệm trước nhân dân
Nghị quyết số 40 của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ tư, nói về trách nhiệm của Bộ Công thương đã nêu, trong năm 2013, Chính phủ ban hành chính sách đặc thù cho đồng bào vùng tái định cư các công trình thủy điện. Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng ghi nhận ý kiến của đại biểu Quốc hội và hứa sẽ phối hợp các bộ, ngành sớm ban hành chính sách. Nhưng đến nay lại trả lời Chính phủ giao choBộ NN&PTNT giải quyết, là chưa thấy hết trách nhiệm với nhân dân.
Việc cho rằng, hoạt động của các trung tâm nghiên cứu về giống thuộc ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn chưa mạnh, cho nên nông dân chưa có giống đạt chất lượng cao để sản xuất, tạo ra sản phẩm mang thương hiệu Việt, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, là điều khó chấp nhận. Ðại biểu Trần Du Lịch đã chất vấn và phân tích rất thấu đáo, không biết lúc nào Bộ NN&PTNT mới đáp ứng được. Trong bối cảnh khó khăn, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành giải quyết được nhiều vấn đề. Việc Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp thu, ghi nhận chất vấn của các đại biểu, để Chính phủ đưa ra các biện pháp tích cực, tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành triển khai thực hiện, cần được chúng ta chia sẻ (Nguyễn Xuân Thành, KP 2, phường Mỹ Hương, TP Phan Rang - Tháp Chàm, Ninh Thuận).
- Phát huy liên kết nông dân và doanh nghiệp
Sản xuất và tiêu thụ lúa gạo, cá tra ở Cần Thơ và vùng đồng bằng sông Cửu Long chưa ổn định do chưa có sự liên kết, chia sẻ lợi ích giữa nông dân và doanh nghiệp. Rất ít doanh nghiệp thuộc Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) liên kết để đầu tư vốn cho nông dân trồng lúa và nuôi cá tra mà để nông dân tự lo. Vì vậy, khi thị trường gặp khó khăn, doanh nghiệp hạn chế thu mua hoặc mua cầm chừng thì giá cá, lúa gạo giảm, nông dân thua lỗ.
Chính phủ cần có cơ chế, chính sách tạo liên kết giữa nông dân và các doanh nghiệp, để doanh nghiệp đầu tư vốn cho nông dân sản xuất và tiêu thụ cũng như có trách nhiệm, chia sẻ lợi ích và rủi ro. Cần nghiên cứu giải pháp để nông dân tham gia trực tiếp vào quá trình xuất khẩu gạo và hưởng lợi trực tiếp từ quá trình này (Nguyễn Ngọc Hải, Phường Thới An, quận Ô Môn, TP Cần Thơ)
- Nét mới rất cần được phát huy
Báo cáo của Chính phủ về thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn tại ba kỳ họp trước là nét mới rất cần được phát huy.
Tuy thế, tôi thấy kinh tế vĩ mô vẫn chưa thật sự vững chắc, một số chỉ tiêu không đạt kế hoạch đề ra. Ðời sống nông dân gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là nông dân các dân tộc vùng sâu, vùng xa. Chính phủ cần có các cơ chế, chính sách hỗ trợ trực tiếp, hiệu quả hơn, như: Cung cấp cây, con giống chất lượng cao; vay vốn ưu đãi hoặc trợ giá mua máy móc nông nghiệp; cung cấp thông tin về giá cả và thị trường; phát triển công nghiệp chế biến.
Ðề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt, đẩy nhanh tiến độ thi công đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên. Nếu để công trình kéo dài sẽ gây lãng phí tiền của rất lớn (Ngọc Văn Hùng, Cựu chiến binh phường Gia Sàng, TP Thái Nguyên)
- Cần giải pháp tổng thể phát triển nông nghiệp
Chúng tôi hoàn toàn đồng ý với phần trả lời của Bộ trưởng NN&PTNT Cao Ðức Phát về một số nguyên nhân khiến ngành NN&PTNT nước ta chưa phát triển tương xứng, tuy nhiên, những giải pháp đưa ra chưa thật sự giúp nông dân yên tâm.
Nông dân luôn chịu thiệt hại nặng nề trước những biến động về giá, thiếu ổn định trong công tác quy hoạch cũng như dự báo thị trường... Tình trạng "trồng rồi chặt" không chỉ khiến nông dân gặp khó khăn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển ngành nông nghiệp.
Chính phủ, Bộ NN&PTNT cần có những giải pháp tổng thể, vừa hỗ trợ, giúp giảm thiệt hại cho nông dân trước những biến động của thị trường, vừa từng bước phát triển căn cơ ngành nông nghiệp, dựa trên những quy hoạch khoa học, đầu tư trọng tâm và dự báo chính xác, đẩy mạnh liên kết vùng miền, địa phương, tránh tình trạng phát triển ồ ạt, dẫn đến dư thừa sản phẩm (Nguyễn Hữu Cường, Phường 10, TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).
- Làm rõ trách nhiệm cơ quan quản lý Nhà nước
Mặc dù các cơ quan chức năng cho rằng lũ lụt vừa qua không phải do xả lũ thủy điện, nhưng người dân hạ du không ai tin. So với nhiều năm, lượng mưa năm nay không phải là quá lớn, nhưng lũ lại về bất ngờ và lên rất nhanh. Công trình thủy điện nào cũng nói là góp phần giảm lũ vùng hạ lưu, xả lũ đúng quy trình. Thế thì chúng ta cần xem lại, kiểm tra làm rõ, xử lý nếu vi phạm, không thể chỉ vì lợi ích của thủy điện mà đánh đổi lợi ích xã hội (Lê Văn Lâm, Cán bộ hưu trí, phường Nại Hiên Ðông, quận Sơn Trà, TP Ðà Nẵng).
- Băn khoăn vùng chuyên canh nông nghiệp công nghệ cao
Tôi đồng tình với Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Ðức Phát, muốn tái cấu trúc ngành nông nghiệp theo hướng bền vững thì việc quy hoạch, phát triển các khu công nghiệp công nghệ cao là một trong những mũi nhọn.
Nông dân rất kỳ vọng về hai dự án nông nghiệp công nghệ cao được xem là đòn bẩy để thúc đẩy, phát triển mạnh mẽ nông nghiệp không chỉ cho Ðồng Nai mà cho cả khu vực phía nam. Ðó là Khu liên hợp công nông nghiệp Agropark với diện tích rộng 2.187 ha tại huyện Xuân Lộc (Ðồng Nai), tổng vốn đầu tư khoảng 1.960 tỷ đồng và Trung tâm công nghệ sinh học tại huyện Cẩm Mỹ (Ðồng Nai), diện tích 226 ha, tổng vốn đầu tư xây dựng khoảng 1.000 tỷ đồng. Cả hai dự án này đã khởi công khoảng ba năm nay, nhưng tiến độ triển khai rất chậm.
Từ đó, chúng tôi băn khoăn về chương trình phát triển vùng, khu nông nghiệp công nghệ cao mà Bộ trưởng đã đề cập trong phiên chất vấn, bởi Bộ trưởng chưa đưa ra được những giải pháp cụ thể, cũng như chiến lược lâu dài (Nguyễn Văn Thuận, Thị trấn Gia Ray, huyện Xuân Lộc, tỉnh Ðồng Nai).
- Tăng cường kiểm tra,giám sát việc thực hiện
Tôi cũng đồng tình với nhiều ý kiến đại biểu QH chất vấn các bộ, ngành về những vấn đề cần giải quyết trong thời gian tới. Tại các khu tái định cư các thủy điện lớn ở Nghệ An, cụ thể như thủy điện Bản Vẽ, cuộc sống nhân dân các dân tộc vô cùng khó khăn, bản sắc văn hóa dân tộc dần mai một... Hàng chục hộ dân đã bán nhà ở khu tái định cư giá rẻ trở về quê cũ dựng lều trại tạm bợ trong vùng lòng hồ, gây mất an ninh trật tự và khó khăn cho chính quyền địa phương. Khu tái định cư ở thủy điện Hủa Na, huyện Quế Phong, nơi ở mới của người dân vẫn chưa tốt hơn nơi ở cũ, như quy định của Chính phủ. Ðề nghị QH cần quan tâm tổ chức kiểm tra, giám sát những vấn đề cử tri đề xuất (Nguyễn Văn Lương, Xã Thanh Văn, huyện Thanh Chương, Nghệ An).